Tíminn Sunnudagsblað - 30.04.1972, Qupperneq 18

Gamla Flensborgarhúsiö og skólahúsiö 1906.
I gömlu Flensborg
fyrir sjötíu árum
Við aðalpróf þetta vor, 1896,
náði ég allsæmilegri einkunn, tæp-
lega við betra að búast. Ég var
allt frá fyrsta prófi mjög ofarlega
í ibskknum og hélt það út. (Daginn,
sem skólauppsöign fór fram, labb-
aði ég að venju einn mína leið
beim með tösfku mína og fátækleg
áhöld. Ég var víst glaður. en þó
noikkuð hnugginn. Ég saknaði ekki
bókanna, kennslunnar, heldur fé-
laganna, leikjanna, glaumsins oig
gleðinnar. Það, sem nú tók við,
var allt annars efnis. Það var ekki
laust við, að ég væri þá þegar far-
inn að telja dagana til næsta vetr-
ar. En hans var lanigt að bíða.
Og sumarið leið með hirðingu
bústofnsins á heimilinu, vörzlu
túns og engja, sem hvort tveggja
var að mestu óvarið eða lítt af
görðum eða girðimgum. Þá var hið
erlenda efni í girðingar ekki tek-
ið að flytjast til laftdsins. Hér (kom
því ekki annað til en vörzlugarður,
annað tveggja af grjóti eða mýra-
eða valllendishnausum. Löiggildur
var sá vörzlugarður einn talinn,
354
sem tók meðalmanni í öxl. Al-
mennir vörzlugarðar gerðust varla
svo háir né öflugir, að þeir stæðu
fyrir virkilegum túnárum, en svo
voru þær sjkepnur nefndar, sem
emginn garður né önnur girðimg
stóð fyrir.
Ágangur á ábýlisjörð móður
minnar var mjög mikill, tún o>g
engi lágu lítt varin fyrir hrossum
og sauðfé þeirra, sem suðurhluta
Hafnarfjarðar byggðu og áttu eitt-
hvað af gripum. Það mátti því
heita. að vaka þyrfti sífellt yfir
túni og engjum, einkum í gróand-
anum, og lenti þetta mikið á mér.
Hundar okkar lágu ævinlega úti,
vor og sumar, oig sögðu oft til, ef
stórgripir nálguðust. En það igerðu
þeir á stundum of seint. Oft hlaut
ég votan fót og kalda hönd í þessu
basli, en svo sem segir í gömlum
málshætti, þá var ekki öðru að ýta
en tryppinu hvíta.
Við allt þetta stríð setti að mér
einhvern óhug varðandi okkar bú-
skap. Flest hjú voru farin, þar eð
búið bar þau ekki. Þetta vissi og
fann móðir mín bezt, og á næstu
árum sagði hún lausri jörðinni, og
við fluttumst að sjónum.
'Svo leið þetta sumar, svo sem
aðrar árstíðir. Og skólatíminn nálg-
aðist óðum. Það var komið fyrir
mér eins oig sagt hefur verið um
ísraelsmenn, þegar þeir voru á
flóttanum frá Egyptalandi forðum
daga: 'Nokkrir þeirra vildu snúa
aftur til kjötkatlanna í Egiptó, og
mig var farið að langa 1 skólann
— ekki samt svo mjög til bóka
og náms, þótt ég ætti mjög gott
með að læra þá. Það voru krakk-
arnir, leikirnir, fjölmennið og fé-
lagsskapurinn, sem dró mig til sín
á þeim árum. Og lái mér
hver sem vill. Éig kom úr fámenni
og Msinni og frá lífsbaráttu, sem
ég fann, að mér, og ekki síður
móður minni, var um meen.
Þegar ég hafði svo verið í kaup-
staðnum í tuttugu ár, hættur leikj-
um og barnabrekum og búinn að
fá allmikil kynni af lífinu, fannst
mér ég ekki lengur girnast kaup-
staðarlíf né fjölmenni. Þá vaknaði
til fulls, svo sem af þyrnirósar-
svefni, sú löngun, sem mér var víst
í íblóð borin, þótt fengið hefði sér
blund um sinn: Þrá eftir dýrum
og samlífi með þeim, því að alla
tíð tel ég, að ég hafi dýravinur
verið. Ég sagði því upp vel laun-
uðu starfi mínu í Reykjavík hjá
ágætum húsbændum, tók jörð í
fjarlægu héraði til ábúðar og hóf
sveitabúskap. Sveitabóndi lifði ég
og starfaði í tuttugu og fimm ár.
Þegar hingað er komið, má ef
til vill segja, að ég hafi enn hlaup-
ið nokkuð út undan mér. Ég mun
því reyna að taka mig nokkuð á
og hverfa á ný á hugargöngu minni
til Flenaborgar.
Næstu tvo vetur mína í barna-
skóla var ég í hinum æðri bekk,
en þar lauk göngu þeirra barna,
sem skólann sóttu á þeim árum.
Frá skólanum höfðu þá horfið þeir
Fáll J. Hjaltalín, sem vorið 1897
fékk veitingu fyrir Fjallaþingum,
seinna prestur að Svalbarði og síð-
ar veitt prófastsembætti í Norður-
Þingeyjarprófastsdæmi, og Bjarni
Jónsson, sem fyrr var igetið. Við
kennslustörfum þeirra tók nýr
kennari, Kristján Sigfússon frá
Varðgjá í Eyjafirði. Kristján mun
hafa verið talinn ágætur kennári.
Sunnudagsblað Tímans
FRÁSÖGN ÓLAFS ÞORVALDSSONAR
ÞINGVARÐAR — SÍÐARI HLUTI