Morgunblaðið - 25.04.2004, Qupperneq 6

FRÉTTIR
6 SUNNUDAGUR 25. APRÍL 2004 MORGUNBLAÐIÐ
edda.is
Bókaverðlaun
barnanna 2004
Besta
íslenska
barnabókin
að mati 6-12 ára
krakka á bóka-
söfnum landsins.
Kristín Helga
Gunnarsdóttir
Nú komin út í kilju.
Tilvalin sumarbók
fyrir alla fjölskylduna.
Leikskáld stendur á tröppum Iðnó með blóm og bros. Það er aðhefjast frumsýning á leiksýningunni The Secret Face. Þaðheyrist fuglasöngur og merlar á gosbrunn í Tjörninni. Eða erþetta foss? Að minnsta kosti er leikkonan foss og dynurinn
endurómar:
– Love is a sad thing.
Þarf ekki að koma neinum á óvart, því það eru fjórar jarðarfarir meðan
á sýningunni stendur og alltaf verið að jarða sömu konuna.
Morguninn eftir rennur upp sumardagurinn fyrsti. Pínulítil stúlka fer á
stjá. Hún gengur að rúminu til afa og ömmu og segir:
– Nóttin er búin. Nú er vor.
Þau verða svo hissa að þau vakna.
Á Sólvallagötu er fólk farið að haga lífi sínu í sam-
ræmi við árstíðina. Í garðinum er stórorrusta í gangi
hjá strákunum úr hverfinu; vígvöllurinn vatni drifinn.
Margrét Vilhjálmsdóttir verkleg í bláum vinnugalla
úti á svölum; verkfærið sem hún notar farsími. Val-
garð Egilsson klofvega uppi í tré með sögina á lofti.
Ekki alveg greinilegt hvort hann stendur á greininni
sem hann er að saga af.
Fyrir utan Borgarbókasafnið hefur safnast hópur af ljóðelsku fólki.
Það er að hefjast ljóðaganga á heiðskírum sólardegi, en samt eru flestir
vel búnir og margir í regnstakki. Íslendingar treysta ekki veðrinu sum-
ardaginn fyrsta.
Leiðin liggur fyrst að höfninni og lesið er upp úr kvæði Tómasar Guð-
mundssonar:
Tjöruangan, asfalt og sólskin
og iðandi mannaferð.
Sumri í Reykjavík verður ekki betur lýst. Því næst liggur leiðin að
Vesturgötu, þar sem lesið er upp ljóð sem heyrist ekki fyrir loftpressu og
ískri í kalltækinu. Minnir á rapp. Þá er gengið um garðinn við Unuhús.
Skáldin eru ekki heima. Þau eru stödd í öðrum tíma.
Í næstu göngu er Guðjón Friðriksson að uppfræða almenning um sögu
Reykjavíkur. Hann er líka staddur í öðrum tíma og segir frá því að Kaffi
Reykjavík hafi áður verið nefnt Bryggjuhúsið. Bakvið það er gamli hafn-
arkanturinn raunar enn sýnilegur frá því fyrir landfyllingu. Bryggjuhúsið
var einlyft og byggt árið 1863.
– Bjórkútarnir eru eitthvað nýrri, hvíslar borgarstjórinn að blaðamanni
með glettnissvip.
Guðjón ljóstrar því upp að í hugmyndasamkeppni Landsbankans hafi
borist tillaga um að gömlu spennustöðvarnar, sem setja nokkurn svip á
miðbæinn, verði gerðar að salernum.
– Ég mótmæli, heyrist kallað úr hópnum.
Honum er ekki mál.
Pétur Pétursson sagnaþulur er á göngu við Fischersundið. Hann rifjar
upp að Margrét langamma blaðamanns hafi búið í Litlu Glasgow og þarna
hafi tvíburarnir Gunnar og Björn leikið sér.
– Þeir voru ótrúlega líkir. Eini munurinn á þeim var sá að annar hélt í
tána á sér, segir hann.
Ef til vill hafa þeir þá verið á svipuðum aldri og litla stúlkan sem heldur
í höndina á pabba sínum. Hún sér kisu tilsýndar og spyr:
– Hver á þessa kisu?
Hún þykist búin að læra að allt í heiminum sé fært debet-megin í efna-
hagsreikninginn hjá einhverjum. Það gildir þó ekki um fólkið í sal-
arkynnum Ásatrúarfélagsins.
– Hér eru allir frjálsir, í alvöru, svona eins og þjóðfélagið leyfir, segir
goðinn og býður gestum að safnast í hring á sumarblótinu.
– Við ættum að geta stækkað hringinn aðeins; heimurinn er óend-
anlegur, bætir hann við og brosir. Eftir stutta athöfn er drykkjarhorn lát-
ið ganga. Hver og einn lyftir því og mælir heill.
– Heill valkyrjum!
– Heill Freyju og frjósemi!
– Heill Loka!
– Heill allsherjargoða af því hann er svo góður.
– Heill Braga, guði skáldskapar.
– Heill minningu Sveinbjörns Beinteinssonar.
Enginn hugsar til fanganna í söngleiknum Chicago á stóra sviði Borg-
arleikhússins, enda kunna þeir að bjarga sér sjálfir. Eins og til að fagna
sumrinu dansa þeir á nærfötunum, fara á handahlaupum um sviðið og láta
sig ekki muna um að fara í splitt. Ekki er laust við að blaðamaður labbi út
af sýningunni svolítið feitari en hann kom þangað.
Þar er lögfræðingurinn Billy B. kynntur til sögunnar, „sérfræðingur í
hafrétti, Evrópurétti og alþjóðlegum kvennarétti“. Lögfræðingarnir í
salnum skella upp úr; þetta finnst þeim fyndið.
Lítilli stúlku heima er ekki skemmt. Hún fær ekki að fara með á sýn-
inguna, – bara stóra systir. Hún horfir á eftir foreldrum sínum og grætur:
– En ég er stór! Ég er stór!
Leikhús og
ljóðaganga
SKISSA
Pétur Blöndal
fylgdist með
sumarkomunni
Morgunblaðið/ÞÖK
ÞAÐ ERU einkum aukin samvinna,
samgöngu- og umhverfismál sem
brenna á íbúum Fjarðabyggðar þessa
dagana. Þetta kom í ljós á íbúaþingi,
sem haldið var í Fjarðabyggð um
liðna helgi.
Þingið fór fram í Kirkju- og menn-
ingarmiðstöðinni á Eskifirði og stóð
allan laugardaginn. Yfirskrift þings-
ins var „Mótum framtíðina saman“ og
var þemað málefni fjölskyldunnar,
sem var rætt frá mörgum mismun-
andi sjónarhornum. M.a. var rætt um
umhverfi fjölskyldunnar, skólamál,
málefni ungs fólks, breytingar með
tilkomu álvers og hvernig hægt væri
að viðhalda kostum þess að búa í
Fjarðabyggð á breyttum tímum.
Auk þingsins þar sem öllum var
velkomið að taka þátt var unnið sér-
staklega með grunnskólanemum og
nýbúum dagana fyrir þingið og þeirra
niðurstöður kynntar á þinginu.
5% íbúa tóku þátt
Þingið var ágætlega sótt og telja
menn að allt að 5% íbúa hafi komið að
því með einum eða öðrum hætti.
Morgunblaðið ræddi við Guðnýju
Björgu Hauksdóttur, formann upp-
lýsinga- og kynningarnefndar
Fjarðabyggðar.
„Ég er tiltölulega sátt við þátttök-
una, en mér fannst þó að fleiri hefðu
mátt koma af almennum íbúum, auk
þess sem aldursdreifingin hefði mátt
vera betri. Þrátt fyrir að yfirskrift
þingsins væri málefni fjölskyldunnar
var þátttaka íbúa á aldrinum 20-35
ára ekki nógu og góð. Það var mikið
reynt til að laða þennan aldurshóp á
þingið, m.a. með því að bjóða ókeypis
mat og barnagæslu allan tímann sem
þingið stóð yfir. Ég veit ekki hvernig
á að útskýra lélega þátttöku þessa
aldurshóps. Kannski er þetta sá hóp-
ur sem lætur sig minnst um málin
varða, eða er ánægðastur,“ sagði
Guðný Björg ennfremur.
Samvinna, samgöngur og
umhverfismál íbúum hugleikin
Á þriðjudagskvöld voru niðurstöð-
ur þingsins kynntar íbúum í Kirkju-
og menningarmiðstöðinni og er ljóst
að samgöngumál og umhverfismál
eru íbúum Fjarðabyggðar hugleikin
um þessar mundir. Mikil áhersla var
lögð á auknar almenningssamgöngur
milli byggðakjarnanna þriggja, þann-
ig að íbúar eigi auðveldara með að
notfæra sér þá þjónustu sem finna má
í mismunandi kjörnum. Einnig komu
fram mjög skýrar óskir um göng,
bæði á milli Norðfjarðar og Eskifjarð-
ar og Eskifjarðar og Reyðarfjarðar.
Fyrir liggur eftir þingið að íbúar
vilja styrkja kosti þess fjölskyldu-
væna samfélags sem þegar er til stað-
ar í Fjarðabyggð, m.a. með því að við-
halda lágum þjónustugjöldum, t.d. í
leik- og tónskólum sveitarfélagsins.
Hvað fyrirsjáanlega fjölgun í sveit-
arfélaginu varðar sáu íbúar kosti þess
að búa áfram í tiltölulega litlum, fjöl-
skylduvænum byggðakjörnum í ann-
ars stóru sveitarfélagi. Almenn
ánægja var með grunnskólana en
kallað var eftir fjölgun faglærðra
starfsmanna í leik- og tónskólum.
Í umhverfismálum var ásýnd bæj-
anna íbúum nokkuð hugleikin og var
kallað eftir úrbótum strax á komandi
sumri. Íbúar vilja halda í þær fjörur
sem eftir eru, gera úrbætur í frá-
rennslismálum og hressa upp á mið-
bæina.
Þá lítur út fyrir að íbúar sveitarfé-
lagsins vilji sameinast enn frekar, því
óskir og væntingar um samþjöppun
og aukið samstarf milli byggðakjarna
var áberandi á þinginu.
Meðvitaðir um möguleg
neikvæð áhrif álvers
„Niðurstöðurnar komu ekki svo
mjög á óvart, en þó vakti athygli
hversu mikið af óskum íbúa eru
kostnaðarlítið og byggist fremur á
hagræði og upplýsingagjöf en miklum
fjárútlátum,“ segir Guðný Björg.
„Það kom mér á óvart að í umræðunni
um álverið, sem ég taldi fólk vera tals-
vert blint af, var það líka að velta fyrir
sér ýmsum neikvæðum atriðum sem
gætu komið upp í kjölfarið og hvað
væri hægt að gera til að koma í veg
fyrir neikvæða þróun. Fólk hefur t.d.
áhyggjur af breyttum kynjahlutföll-
um sem verða óhjákvæmilega mikil,
sérstaklega á byggingatíma álvers-
ins, þ.e. að stærstur hluti þeirra sem
koma til að byggja álverið verður
karlar. Auk þessa kom fram á þinginu
að fólki þykir brýnt að vel takist til við
að kynna störfin í álverinu sem jafn-
gott atvinnutækifæri fyrir karla og
konur.“
Niðurstöður þingins verða nýttar á
margvíslegan hátt, t.d. til að útbúa
fjölskyldustefnu og endurskoða
stefnumótun sem áður hefur farið
fram í sveitarfélaginu, m.a. Framtíð-
arsýn 2010 og Staðardagskrá 2.
Það var ráðgjafarfyrirtækið Alta
sem sá um skipulag og framkvæmd
þingsins, en Alta hefur stýrt íbúa-
þingum víða um land undanfarið. Þau
byggjast á aðferðafræði sem kölluð
hefur verið samráðsskipulag. Þannig
er íbúalýðræði virkjað með því að
bjóða íbúum og hagsmunaðilum í
sveitarfélaginu að hafa áhrif á stefnu-
mótun og ákvarðanatöku í samfélagi
sínu.
Líflegar umræður urðu á íbúaþingi í Fjarðabyggð
Gott að búa í litlum kjörn-
um í stórri Fjarðabyggð
Morgunblaðið/Helgi Garðarsson
Þingmenn unnu í hópum að hugmyndum um það sem verða mætti Fjarða-
byggð til heilla á komandi tímum, en miklir möguleikar eru í framtíðinni.
Morgunblaðið/Kristín Ágústsdóttir
Nýir íbúar og gamlir tóku þátt í þingstörfum. Á myndinni eru Smári Geirs-
son, formaður bæjarráðs, og Tómas Már Sigurðarson, forstjóri Fjarðaáls.