Morgunblaðið - 25.04.2004, Side 34

SKOÐUN
34 SUNNUDAGUR 25. APRÍL 2004 MORGUNBLAÐIÐ



 



 
  



  
   

! 

"
! 

  #  
 
$  !%
! &'( 
 )
(   !!  !
 ) &  !!( )     )   '  &
!
 ' '
** '  !% +    

  !
$    & ' ! ! ,!)!
- ' ! .
 /%)!


     " "#"  # $
0' % $  
 

& ' ! !
Netfang: kjoreign@kjoreign.is
Heimasíða: www.kjoreign.is
Sími 533 4040 • Fax 533 4041
Opið í dag frá kl. 12.00-14.00
TRAUST OG ÖRUGG ÞJÓNUSTA
Ármúla 21 • Reykjavík
jöreign ehf
Dan V.S. Wiium hdl.,
lögg. fasteignasali
Erlendur Davíðsson,
lögg. fasteignasali
Hákon R. Jónsson,
sölumaður
Ólafur Guðmundsson
sölustjóri,
2JA HERB.
ÁRKVÖRN - ÁRTÚNSHOLT Góð 2ja herb. íbúð með sérinngangi í þessu
vinsæla hverfi. Stutt í skóla. Rólegt hverfi. Tengt f. þvottavél í íbúð. Parket á gólfum.
Fallegt útsýni. Verð 12,9 millj. Nr. 2326
3JA HERB.
GRETTISGATA Góð og líflega innréttuð íbúð í góðu húsi. Stutt í miðbæinn. Gott
skipulag í íbúðinni. Rúmgóð herbergi. Svalir. Frábær staðsetning. Stærð 88,2 fm.
Verð 14,0 millj.
4RA HERB
SPORHAMRAR - M/BÍLSKÚR Rúmgóð og falleg 3ja til 4ra herb. íbúð á 3.
hæð efstu í litlu fjölbýli. Íbúðinni fylgir góður bílskúr. Suðursvalir. Flott útsýni. Áhvílandi
6,0 millj. byggingarsjóður, 4,9% vextir. Verð 17,5 millj.
HAMRAVÍK Rúmgóð og fallega innréttuð endaíbúð á jarðhæð með sérinngangi
og sérgarði í suður. Stærð íbúðar 122,5 fm. Stór svefnherbergi. Sérþvottahús. Frábær
staðsetning. Áhv. húsbr. 9,2 millj. Verð 17,800 þús. Nr. 3909
5 TIL 7 HERB
FLÚÐASEL - M/BÍLSKÝLI Falleg og rúmgóð 5 herbergja endaíbúð á 2.
hæð. Suðaustur svalir. Fjögur svefnherbergi. Parket. Mjög gott skápapláss. Bílskýli.
Laus strax. Áhv. húsbr. 8,0 millj. Verð 14,2 millj. Nr. 3892
SÉRHÆÐIR
HÁABERG - HF. Hæð í nýlegu húsi sem vantar lokafrágang. Tvöfaldur stór skúr
innbyggður. 4 svefnherbergi og 2 stofur. Glæsilegt útsýni og góð staðsetning. Eignin
er vel skipulögð að innan. Verð 25,0 millj.
SUMARBÚSTAÐIR
RUNNABYGGÐ - HVÍTÁRSÍÐA Vorum að fá í einkasölu 60 fm sumarhús á
þessum vinsæla stað. Bústaðurinn er fokheldur að innan en tilbúinn að utan.
Afhending strax. Upplýsingar veitir Ólafur.
Ingólfur G. Gissurarson, logg. fast. - www.valholl.is
- Opið virka daga frá kl. 9-17.30.
Til leigu ca 625 fm á jarðhæð
Einstaklega glæsileg og vel staðsett skrifstofu-
bygging við Laugardal. Séraðkoma inn á hæðina
utan frá, beint frá bílastæðum, einnig er aðkoma
að hinum umrædda eignahluta í gegnum glæsi-
lega og mjög snyrtilega sameign sem er með
lyftuhúsi. Sameiginlegt glæsilegt mötuneyti.
Rýmið skiptist í móttöku, opin rými en einnig er
búið að stúka af skrifstofur og fundarherbergi.
Gólfefni eru parket og dúkur. Tölvulagnir eru í
öllu rýminu með aðgengi að sérstaklega útbúnu
tölvuherbergi í kjallara. Verð tilboð.
Uppl. veitir Magnús Gunnarsson,
s. 588 4477 eða 822 8242.
Til leigu - Laust nú þegar
Ingvar Freyr og Hulda Björk hafa opið hús í dag,
sunnudaginn 25. apríl, frá kl. 14.00 til 17.00 og
bjóða alla velkomna. Húsið þeirra er parhús á
tveimur hæðum sem stendur á stórkostlegum
útsýnisstað og blasir Esjan við. Stór garður er
fyrir aftan húsið og er útgengt í hann frá sjón-
varpsholinu á neðri hæðinni. 3 svefnherbergi eru
á neðri hæð, en vel má nýta
plássið sem þar er til að bæta
við því fjórða og jafnvel því 5. Stofan og eldhúsið eru á efri hæð.
Viðarklætt loft, parket á gólfum. Stórt baðherbergi sem býður uppá
marga möguleika.
KOMIÐ OG SKOÐIÐ - SJÓN ER SÖGU RÍKARI!
Opið hús
Hlíðarás 7 - Mosfellssveit
Á UNDANFÖRNUM árum hefur
stöku sinnum skotið upp kollinum
umræða um leigubifreiðaakstur og
fyrirkomulag hans hér á landi. Í
Morgunblaðinu 19.2.
s.l. birtist grein þar
sem fram kemur gagn-
rýni á skipulag þessa
málaflokks á Íslandi
undir fyrirsögninni:
„Leigubílstjóri rík-
isins?“
Opinber afskipti
hafa verið talin nauð-
synleg hér á landi, líkt
og í nágrannalöndum
okkar, fyrst og fremst
til að tryggja öryggi og
hag almennings. Það
er talið varða almanna-
heill að notendur þessarar þjónustu
geti fyrirfram treyst því, að þjón-
ustan sé örugg, að sá sem sest inn í
leigubifreið geti ekki átt von á að
verða misþyrmt, verið rændur eða
lent í svindli eða okri, en reynsla af
slíku er því miður til staðar víðast
hvar þar sem viðlíka reglur eru ekki
í gildi. Það er alveg víst, að leigubíll-
inn getur orðið gott skálkaskjól fyrir
misindis- og glæpamenn, ef strangur
agi og reglur eru ekki fyrir hendi. Á
Íslandi geta allir sest uppí leigu-
bifreið í fullkomnu trausti þess að
alls öryggis sé gætt og fyrirfram
hægt að gera sér grein fyrir hvað
þjónustan muni kosta, enda þarf
ekki að þrúkka um verð í hvert sinn
né sæta því að ferð sé verðlögð um-
fram eðlileg mörk, sem oft gerist þar
sem ekki er hámarkstaxti, undir op-
inberu eftirliti. Það þarf ekki að
setja upp auglýsingar í flugstöðvum
hér til að vara við leigubílstjórum,
eins og gerst hefur í Prag, og gerðist
einnig í Svíþjóð, þegar þessi þjón-
usta var gefin frjáls þar. Hér þurfa
leigubifreiðastöðvar ekki að auglýsa
til að vekja sérstaka athygli á því að
ungar konur eða börn séu örugg í
bílum frá þeim eins og gerðist í Sví-
þjóð.
Það er vilji Alþingis og rík-
isstjórnar að á Íslandi sé til stétt
manna, sem vill starfa við þessa at-
vinnugrein af fagmennsku og þekk-
ingu og hafi til þess fjárhagslegan
grundvöll, en þetta yrði ekki til stað-
ar ef aðgangstakmörkun og há-
markstaxti yrðu afnumin. Alls stað-
ar þar sem reynt hefur verið að
afnema þetta hefur það misheppn-
ast. Árið 1985 var það gert í 22 borg-
um í Bandaríkjunum, t.d. San Diego
og Seattle. Það reyndist mjög illa,
vandræði urðu í þjónustu, verð
hækkaði, okur kom til sögunnar o.fl.
Nokkrum árum síðar var á ný sett
takmörkun í 18 af þessum borgum
bæði með aðgangshindrunum og
verðstýringu.
Afnám takmörkunar leiðir alltaf
til verðhækkunar og annarra vanda-
mála. Skipulag og þjónusta á þessu
sviði er til mikils sóma á Íslandi, því
hér er þess gætt af hálfu hins op-
inbera, að slíkar reglur séu í heiðri
hafðar.
Undirritaður átti stutt samtal við
ungan mann fyrir nokkru, sem kvað
þjónustu leigubifreiðastjóra á Ís-
landi svo hagkvæma, að hann og
hans frú hefðu ákveðið að selja ann-
an bíl heimilisins, en nota þess í stað
leigubíla eftir þörfum. Hann kvaðst
nota slíka þjónustu fyrir um 17.000
kr. á mánuði og sparaði umtalsvert,
enda rekstur einkabíls
mjög dýr hér eða milli
600.000 og 700.000 kr. á
ári að lágmarki (sjá
uppl. frá FÍB). Hann
sagðist vel geta gert
sér grein fyrir þessu
því hann væri hagfræð-
ingur að mennt.
Varðandi taxta leigu-
bíla er rétt að benda á
að hann er í aðal-
atriðum byggður upp á
meðalverði þeirra bif-
reiðategunda, sem not-
aðar eru og öllum kostn-
aðarliðum við rekstur bílsins eins og
þeir eru á hverjum tíma; afföllum,
sem er hár kostnaðarliður þar sem
þessum bílum er ekið mjög mikið, og
ákveðinni launaviðmiðun. Þessir lið-
ir taka síðan breytingum eftir vísi-
tölu og breytingum, undir eftirliti
Samkeppnisstofnunar, á meðalverði
bílanna, verði trygginga, eldsneytis,
vísitölu launa o.s.frv. Verð þessarar
þjónustu tekur því samsvarandi
breytingum og annað verðlag í land-
inu. Þess má geta, að trygging-
ariðgjald leigubíla er um þrisvar
sinnum hærra en einkabíls, þunga-
skattur er með 25% álagi og að auki
þarf hver bílstjóri að greiða til sinn-
ar stöðvar um 50.000 kr. á mánuði
fyrir þá þjónustu, sem stöðin veitir
s.s. símaþjónustu, innheimtu o.fl.
Það er ekki mikið svigrúm til hag-
ræðingar í rekstri hvers bíls, nema
þá á launaliðnum, en slík „hagræð-
ing“, með lækkun launa, er áreið-
anlega ekki æskileg.
Það er staðreynd, að til að standa
undir rekstri leigubíls og hafa sæmi-
lega afkomu, þarf mikla viðveru, en
afkoman er oft í engu samræmi við
það. Einnig er staðreynd að alls
staðar, þar sem hámarktaxti hefur
verið afnuminn, hefur taxtinn hækk-
að um 20-25%, en það var t.d. gert í
Noregi nýlega á svæðum þar sem
reknar eru fleiri en ein stöð, svo það
er eins og frjálshyggju- og markaðs-
lögmálin gildi ekki alveg í þessari
starfsgrein.
Það eru athyglisverð ummæli í
Mbl. 8.10. 1991, sem höfð eru eftir
breskum sérfræðingi og íhalds-
manni, Douglas Smith að nafni, um
þáverandi samgönguráðherra Breta,
Nicholas Ridley, sem var helzti
stuðningsmaður Margaret Thatc-
her: „Ridley fékk þá flugu í höfuðið
að leigubílstjórar í London ættu ekki
að vera háðir töxtum heldur ætti að
vera hægt að semja við þá í hvert
sinn. Þeir ættu því ekki að vera með
mæli í bílnum. Reyndu að ímynda
þér að þú værir með tengdamóður
þína og fimm krakka í eftirdragi, það
væri ausandi rigning og þú þyrftir
að komast nokkurra kílómetra leið.
Bílstjórinn myndi stinga upp á 50
pundum (5.000 ÍSK) og þú mundir
ekki eiga margra kosta völ.
Á sólbjörtum degi fengjuð þið að
vísu að fljóta með fyrir fimm pund.
Þegar hugmynd Ridleys spurðist
gerði fólk uppreisn, þetta var einum
of vitlaust en hugmyndin sýnir hvað
menn voru komnir út á hálan ís.“ Á
öðrum stað í viðtalinu talar Smith
um að sumt hefði ekki átt og eigi
ekki að einkavæða: „Ástæðan er sú
að mikilvægt markmið, raunveruleg
og frjáls samkeppni, næst ekki og
getur varla náðst á öllum sviðum,
verðlag og þjónusta mótast þá ekki
af markaðslögmálum.“
Um svæðaskiptingu er rétt að
taka fram að ef hún yrði t.d. afnumin
milli Reykjavíkur og Suðurnesja
myndi verða sterk tilhneiging hjá
mörgum bifreiðasstjórum af Suður-
nesjum til að sækja til Reykjavíkur
um helgar til að vinna þar sem mest
er að gera, en um leið skilja sitt
heimasvæði eftir þjónustulaust.
Þetta myndi auðvitað skapa ófremd-
arástand þar.
Það er ákveðin festa og öryggi í
framkvæmd þessa málaflokks hér á
landi og er það fyrst og fremst til að
tryggja hagsmuni almennings og
viðskiptavina ásamt því að jafnan sé
nægjanlegt framboð leigubifreiða.
Á árunum 1991-92 var gerð breyt-
ing á utanbæjartaxta þannig að
fundið var meðalverð dag- og næt-
urtaxta, en við það hækkaði gjaldið á
dagtaxta, sem gildir frá 08.00 til
17.00 virka daga, en lækkaði veru-
lega á næturtaxta, sem gildir frá
17.00 til 08.00 virka daga og um helg-
ar, en langflestar utanbæjarferðir,
t.d. á Keflavíkurflugvöll, falla til á
þeim tíma, en þá hækkar utanbæj-
argjaldið pr. km úr kr. 126,49 í
194,59 eða 54% til að mæta kostnaði
við akstur til baka. Það er líka rétt
að benda á að bifreiðastöðvarnar
bjóða upp á sérstakt tilboðsverð á
ferðum í Flugstöðina, sem er nú kr.
7.500 fyrir fjögurra farþega bíl.
Á Stór-Reykjavíkursvæðinu eru
mun fleiri leigubifreiðar miðað við
íbúafjölda en er í flestum samsvar-
andi borgum í nágrannalöndum okk-
ar eða u.þ.b. 350 íbúar um hvern
leigubíl hér, en samsvarandi tölur
voru árið 2000 um 1060 í Osló, 525 í
Stavanger, 626 í Björgvin svo dæmi
séu tekin. Ástæðan fyrir meiri fjölda
bíla hér er það álag, sem myndast
um helgarnætur, sérstaklega
aðfaranætur sunnudaga í ca. 4 – 5
klukkustundir. Vinnan á öðrum tím-
um vikunnar réttlætir sjaldan svona
mikinn fjölda leigubifreiða.
Rétt er að benda áhugasömum á
BS-ritgerð Sigfúsar Bjarnasonar,
„Fyrirkomulag leiguaksturs á Ís-
landi í alþjóðlegu samhengi“ nr.VD-
BSc-2001-039 frá Háskólanum í
Reykjavík, en þar er gerð mjög góð
úttekt á þessum málum.
Skipulag leigu-
bifreiðaaksturs
Eftir Guðmund Bogason ’ Opinber afskipti hafaverið talin nauðsynleg
hér á landi, líkt og í ná-
grannalöndum okkar,
fyrst og fremst til að
tryggja öryggi og hag
almennings. ‘
Höfundur er leigubifreiðastjóri og
stjórnarmaður í Frama og B.Í.L.S.
Guðmundur Bogason