Íslendingaþættir Tímans - 24.01.1969, Page 15

MINNING
Sigríöur Finnsdóttir
frá Hrauni
Fædd 15. sept. 1872.
Dáin 22. nóv. 1968.
Fædd var hún á Kirkjubóli í
Valþjófsdal í Önundarfirði.
Poreldrar hennar voru Guðný
Guðnadóttir og Finnur bóndi Ei-
-riksson frá Hrauni á Ingjalds-
sandi, er gekk að eiga heimasæt-
bna og einkabarnið í Dal, en svo
výr Kirkjuból oftast nefnt á þeim
tíma. Móðir Guðnýjar var Gróa
Greipsdóttir, en faðir Guðnýjar,
Guðni bóndi Jónsson, drukknaði
í hákarlailegu, er hún var í bernsku.
Heim hjónum varð aðeins þessar
ar einu dóttur auðið, eftir 11 ára
hjónaband. Forfeður Guðnýjar
hofðu búið í Dal samfleytt í marga
^ttliði um hálfa aðra öld.
Gróa, ekkjan í Dal, giftist aftur
Kristjáni Jónssyni frá Gróhólum
í Arnarfirði. Þeim varð ekki barna
auðið, en tóku til fósturs bróður-
dóttir Kristjáns, Jóhönnu Jónsdótt-
ur, móður mína, og ólu hana upp
frá fyrsta aldursári við mikið ást-
ríki, í guðsótta og góðum siðum.
Þau hjón voru vönduð og merk að
allri gerð. Kristján var mikill gáfu-
maður og svo vandaður og vel hugs
andi, að flestir prestar hafa ekki
komizt lengra í þeim efnum. Hann
skrifaði stílhreina og fagra rit-
hönd og ritaði mikið af andlegum
Ijóðum og hugvekjum og samdi
m.a. bænir við sunnudags- og kvöld
lestra, gaf hann móður minni þessa
bók og var hún notuð á heimili
foreldra minna allan þeirra bú-
skap. Hann var og ágætur kenn-
ari og fræðari barna og unglinga
Ennfremuir gegndi hann ótal
hrúnaðarstörfum fyrir bændastétt-
jna bæði heima í Skagafirði og hjá
Eúnaðarfélagi íslands. Og munu
störf hans á sviði landbúnaðarmála
seint verða fullþökkuð eða metin
til fjár.
Heima á Hólum munu verk hans
hfa á meðan staðurinn byggist.
Hann varð fyrstur manna til þess
be'izla og binda vatnsaflið í
Hólalandi. Lækjarsitrur úr Hóla-
hyrðu leiddi hann saman á einn
®tað og lét reisa rafstöð á Hólum
°g síðar lét hann virkja Víðinesá
°g reisa þar öflugri rafstöð, sem
fullnægt gat þörfum staðadns.
Byggingar og ræktun á staðn-
Hm bera honum einnig gott vitni
um stórhug hans o g hagsýni á
st'iði sveitabúskapar.
Enda heyrði ég þess getið, er ég
Var við nám á Hólum að Hólabúið
Vseri eina ríkisbúið á landinu, sem
'fekið væri með hagnaði. En því
'miður er því oftar þannig variff
slik bú, að þau eru rekin með
Halla. En að svo var ekki með
Hólabúið sýnir glöggt, að sá er
stjórnaði bar ekki síður annarra
hag fyrir brjósti en eigin. Enda var
Kristján aldrei iðjulaus heima
fyrir. Hann gætti þess jafnan að
hver maður hefði nóg að starfa
og að störfin kæmu að fullum not-
um bæði fyrir þann er þau ynti
af hendi og þann er þau voru unn-
in fyrir.
Kristján var kvæntur Sigrúnu
Ingólfsdóttur frá Fjósatungu í Suð-
ur-Þingeyjarsýslu og lifir hún
mann sinn ásamt börnum þeirra
fjórum auk einnax fósturdóttur,
sem öll eru hin myndarlegustu og
mannvænlegustu börn.
Ég sendi mínum fyrrver-
andi skólastjóra, mínar innilegustu
kveðjur og þökk fyrir það vega-
nesti er hann veitti mér og seint
mun gleymast.
Eftirlifandi konu hans og börn-
um, sendi ég mínar dýpstu samúð-
arkveðjur, og bið góðan guð að
styrkja þau og blessa í harmi og
sorg.
Reykjavík í desember 1968.
Einn úr hópi Hólnsveina.
Guðný Guðnadóttir og Finnur
Eiríksson giftust haustið 1870 og
tóku þegar við búsforráðum í Dal
og bjuggu þar til þess er Sigríður
dóttir þeirra giftist.
Finnur var dugnaðarmaður,
hestamaður góður, úrræðagóður
og kjarkmikill og eftirsóttur til
ferðalaga, þegar mikið lá við, t.d.
að ná í lækni eða ljósmóður. Guð-
ný var frábær kona, gædd þessari
björtu fegurð, þar sem hjarta-
gæzka og góðleiki fer saman við
líkamlegt atgjörfi.
Þau Guðný og Finnur voru svo
gestrisin, veitul og hjálpsöm, að
oft var takmarkaðri getu nærri of-
raun. Hefur það eflaust verið ætt-
arfylgja. Má segja, að heimili þeirra
væri opið öllum gestum og gang-
andi, auðvitað endurgjaldslaust, en
ljúfmennskan og viðmótsþýðan
veitt í ofanálag.
Guðný var svo hraðhent og mik
il hamhleypa við vinnú, að hún
saumaði karlmannsbuxur á dag í
höndum, sjálfsagt í hjáverkum frá
venjulegum heimilisstörfum hús-
móður. Eina sögu um hjálpsemi
og innræti Guðnýjar heyrði ég
fyrst við útför dóttur hennar. Vil
ég, að hún geymist. Bóndi innan
úr firði kom í byrjun sláttar út
í Dal með fataefni og bað Guð-
nýju að sauma sór föt. Hún bar
það undir Finn bónda sinn, en
hann taldi á því tormerki, vegna
anna. Maðurinn hélt leiðar sinnar
heim, en fataefnið varð eftir.
Nokkru seinna sitndi Guðný manni
sínum fötin tilbúin, hafði saumað
þau, er aðrir sváfu. Þá táraðist
eiginmaðurínn og þakkaði konu
sinni, hvernig hún réð ílram úr
vanda mannsins og bætti úr harð-
ýðgi hans. Þessi fiá-u oiS, um for-
ÍSLENDINGAÞÆTTIR
15