Íslendingaþættir Tímans - 01.06.1972, Qupperneq 4

Sesselja Benediktsdóttir
í Nýhöfn
Kveðja
(Flutt við jarðarför hennar að Snart-
arstaðakirkju 31. t. 1972)
Vinir minir fara fjöld,
Feigðin þessa heimtir köld:
eg fer eftir, kannske i kvöld,
með klofinn hjálm og rofinn skjöld,
brynju slitna, sundrað sverð og synda-
gjöld.
Svo mælti forðum daga barnings-
maðurinn Bólu-Hjálmar. Mikið má
vera, ef engum nema mér hefir
komið i hug þetta erindi, eða verið
Jóhannes úr Kötlum var mikill vinur
vors og blóma, eins og ýmis af feg-
urstu kvæðum hans bera ljósan vott
um. Eitt hið persónulegasta nefnist
llinn slyngi sláttumaöur. Fyrirsögnin
og fleiri orðasambönd eru tekin úr
sálmi sira Hallgrims Um dauðans
óvissan tima.En viöbrögð Jóhannesar
gagnvart hvitkögglamanninum með
ljáinn eru svo gerólik viðbrögðum
sálmaskáldssins mikla, að mér finnst
fara vel á að birta kvæöi Kötluskálds-
ins hér i heild til samanburðar, þeg-
ar Jóhannes er allur. Kvæðið er prent-
að i Tregaslagá bls. 80-81, sem kom út
fyrir jólin 1964, og er það á þessa leið:
Hinn slyngi sláttumaður.
Og þegar dauðinn kemur segi ég ekki:
komdu aœll þegar þú vilt
heldur segi ég:
máttu vera að þvi að biða stundar-
korn?
Ég bið aldrei eftir neinum
segir hann
og heldur áfram að brýna ljáinn sinn.
Þá segi ég:
æ lof mér að lifa fram á vorið segi ég
bara ofurlitið fram á vorið
þvi þá koma þessi litlu blóm þú veizt
sem glöddu mig svo mikið i vor eð leið
og hvernig get ég dáiö án þess að fá að
sjá þau
einu sinni enn
bara einu sinni enn?
hugsað eitthvað lfkt og i þvi
felst, þetta s.l. ár, sem i okkar sveit
hefir, öðru fremur, einkennzt af miklu
mannfalli, svomiklu, að þess er þegar
farið að gæta tilfinnanlega i fámenni
okkar, sem eðlilega þolir ekki miklar
blóðtökur. Og mannfallið heldur
áfram með nýju ári. 1 dag erum við að
kveðja hér ágæta konu, sem ól allan
sinn aldur i þessu héraði, og meira en
hálfa öld stóð fyrir stóru, umsvifa-
miklu og mjög gestkvæmu heimili, af
slikri risnu og góðsemi, að þess verður
lengi minnzt.
Ég var svo lánsamur, ungur að
Án efa hefur Jóhannes úr Kötlum
verið bænheitur, þvi að dauðinn beið
enn eftir honum i meir en sjö ár frá út-
komu Tregaslags. Hins vegar fékk
hann ekki að lifa lengur en eina viku af
þessu blessaða vori, þvi að Jóhannes
skáld andaðist að morgni hins 27. april
s.i. sjötiu og tveggja og hálfs árs að
aldri, saddur lifdaga. Samtið vor er
stórum fátækari, eftir að hann er horf-
inn. En þeir, sem kynntust honum,
ættu að þakka hamingjunni fyrir
óbrigðula vináttu hans og vild, dyggð
og dýra hollustu við allt, sem honum
var heilagt og kært: frið og frelsi,
bræðralag, heill og hamingju manns-
ins á jörðinni.
Ég held, að Jóhannes hafi beinlinis
trúað á Island og allt það, sem þess er:
stein hvern og strá, foss og flúð, hrislu
i hlið, svan á sundi. Honum var allt
þetta eitthvað svipað og trú Guðmund-
ar Arasonar eða hins heilaga Franz
frá Assisi á Guð i öllu, mátti þvi ekki
fremur en þeir neitt aumt sjá, nema
honum auðnaðist að gera þvi eitthvað
gott með gamanyrði á vörum eða glöð-
um hug, styðja það og reisa við brák-
aðan reyr. Ást hans á öllu heilbrigðu
lifi, sannleikanum og sigri hans var
slik, að samtið vor er ekki söm, eftir að
hann hefur verið meðal hennar, Og
áhrifa hans hlýtur að gæta langt inn i
ófyrirsjáanlega framtið.
Hafnarfirði, 5. mai 1972.
Þóroddur Guömundsson.
aldri, að eiga samfellda tveggja ára
dvöl á heimili þeirra hjóna, rétt eftir
að þau hófu búskap i Nýhöfn, — en oft
siðar tima og tima, — þvi að allt frá
þvi að ég var hjá þeim fyrst, var i
rauninni þar mitt annað heimili, hve-
nær sem ég þurfti einhverrar fyrir-
greiðslu : var ég þá alltaf sem einn af
fjölskyldunni — jafnt þótt ég væri einn
á ferð — og reyndust þau hjón mér
alltaf sem foreldrar.
Heimili þeirra hefi ég ofurlitið lýst, i
minningu manns hennar, en vinar
vors, Kristins i Nýhöfn, á s.l. hausti, —
og mun ekki endurtaka það hér, þótt
margt fleira hefði mátt segja um það
án endurtekninga. Þvi einu skal hér
við bætt, að þótt ég hafi allviða verið,
hefi ég enga húsfreyju þekkt, sem mér
þótti fremri þessari alþýðukonu.
Arin min tvö hjá þessum hjónum eru
hin einu af fyrri hluta ævi minnar, sem
ég hefði ekkert haft á móti að lifa upp
aftur. Ennfremur nægðu þau, og
kynni min af umhverfinu, til þess að
draga mig aftur hingað eftir nsér hálf-
an annan tug ára frá þvi ég hvarf frá
þeim, —- og þáákveðinn i þvi að setjast
hér að. Siðan hefi ég ekki haft hug á
þvi að skipta um heimilisfang.
Sesselja reyndi aldrei að berast neitt
á: hennar markmið var alltaf að vera,
enekkiað sýnast.Á heimilinuvar allt-
af allt hennar mikla starf unnið, fyrir
það, og það umhverfi, sem hún náði til,
jafnreiðubúin til þægðar hverjum sem
þarfnaðist einhverrar aðstoðar, hvort
sem ungir voru eða aldnir, menn eða
skepnur.
Hún var þakklát guði og mönnum
fyrir alla björg og aflafeng, sem gafst,
hirti það og gjörnýtti, með svo mikilli
hagsýni og hugulsemi, sem hægt er að
hugsa sér, — enda varð aldrei séð, að
hana skorti neitt. hversu margir gest-
ir sem komu til hennar, óvænt og und-
irbúningslaust, — þvi að lengi áttu
margir þangað brýn erindi. Þeim var
öllum vel veitt, af sömu góðfýsi og
rausn, kunnugum og ókunnugum, há-
um sem lágum, ungum sem öldnum.
Gat heldur varla annaö en fylgt henni
blessun i búi, með alla hennar kær-
leiksriku umhyggju fyrir öllum.
4
íslendinga þættir