Íslendingaþættir Tímans - 01.06.1972, Side 12

Sigríður Soffía
Þórarinsdóttir
Fædd 11. júli 1894.
Dáin 1. mai 1972.
Hvar er á Fróni fegri sveit
en Fljótsdalurinn okkar kær
er mót sælu suðri veit
og sunnu vermir mildur blær
Með hliðum hám mót himni blám
er hvelfing prýðir undur frið
Vér elskum þig um alla tið
þú afbragðsfagra Drottins smið.
H.F.
Prestsetrið Valþjófsstaður stendur
undir hliðum Valþjófsstaðafjalls. bað
er mjög fagurt og sérkennilegt, með
mörgum klettahjöllum og grasi
grónum hliðum á milli, upp til efstu
tinda. Litlu innar blasir við Múlinn,
hátt fjall en hrjóstrugt, er skilur á
milli Suður- og Norðurdals. Beint á
móti eru Viðivellir og Viðivallafjall,
grösugt og skógi vaxið, en niður eftir
miðjum dal rennur Jökulsá. Fljótsdal-
ur er talinn vera ein fegursta og veður-
sælasta byggð landsins.
Sigriður Soffia bórarinsdóttir ólst
upp i þessu umhverfi. Foreldrar henn-
ar voru presturinn á staðnum séra
bórarinn bórarinsson og frú Ragn-
heiður Jónsdóttir kona hans, glæsileg
höfðingshjón. Heimilið var rómað um
allt Austurland fyrir reisn, gestrisni,
söng og glaðværð.Börnprestshjónanna
á Valþjófsstað urðu átta talsins, hvert
öðru mannvænlegra. Bærinn á Val-
þjófsstað var stór og með margar
burstir, er sneru mót suðri, gróið þak
og rauðmáluð bæjarþil. Gegnt bænum
nokkru neðar á túninu var kirkjan, en
sléttlendi mikið umhverfis.
bað vill svo til.að fyrstu minningar
minar eru einmitt frá þessum stað. Á
sumardaginn fyrsta, aldamótaárið,
var haldin mikil hátið i Fljótsdal til
minningar um þessi timamót. Var það
útisamkoma á Valþjófsstað, er hófst
með guðsþjónustu i kirkjunni og mess-
aðiséra bórarinn bórarinsson. Ég var
i hópi barna, sem gekk i skrúðgöngu
heiman frá bænum með fána i hönd til
kirkju og þaðan aftur að messugerð
lokinni að samkomusvæðinu, sem var
á grasi vöxnum grundum fram af bæn-
um. Siðar þann dag var öllum börnum
boðið inn á prestssetrið, þar sem
prestkonan sjálf útdeildi súkkulaöi, en
lét dætur sinar tvær, buriði og Sigriði,
bera um kökuföt og bjóða börnunum.
barna urðu fyrstu kynni okkar
Sigriðar og vafalaust hefur þetta verið
fagur dagur, þótt við tvær litlar telpur
gætum ekki rakið atburðina, en siðar,
á fullorðinsárunum, höfðum við oft
minnzt þessa dags, sem glitrandi
minningar frá bernsku okkar.
Næst ber fundum okkar Sigriðar
saman i Kvennaskólanum i ReykVvik
veturna 1912 og 1913. Bjuggum við
báðar hjá frú Sigriði Jónsdóttur,
systur frú Ragnheiðar á Valþjófsstað,
og manni hennar Birni Ólafssyni gull-
smið. Við vorum fimm ungar stúlkur,
allar i einni stofu, dóttir hjónanna, við
nöfnurnar, Oddny frá Burstafelli og
Sigrún á Urðum, siðar móðir núver-
andi forseta. Nú á dögum mundi þetta
vera talið þröngt húsnæði. Við Sigriður
vorum i Kvennaskólanum og lásum
svo ailtaf saman heima i stofunni okk-
ar, en hinar lærðu handavinnu og hús-
mæðrastörf og voru litið heima
á kvöldin. bað var gott að búa i Vonar-
stræti, hjónin voru svo elskuleg, við
vorum allar fimm eins og dætur i hús-
inu. Beint á móti var Iðnó, þar var
bæði leikhús og dansskóli, en okkur
var stranglega bannað að fara þangað,
nema meö sérstöku leyfi. Skólastýra
Kvennaskólans, frk. Bjarnason, var
mjög ihaldssöm i þeim efnum.
Eftir samveru okkar Sigriðar i
Kvennaskólanum skildu leiðir um ára-
bil, hún dvaldist heima i föðurhúsum
með fjölskyldu sinni um tima, en fór
svo til Danmerkur til frekara náms.
Sumarið 1927 giftist Sigriður Ara Jóns-
syni lækni frá Húsavik, er skipaður
var þá læknir á Úthéraði. bessi ungu
læknishjón settust að á Hjaltastað og
bjuggu þar til 1933, er þau fluttust að
Brekku i Fljótsdal. Á báðum þessum
stöðum ráku þau búskap. bað ætti
að vera öllum augljóst, hve mikið starf
bættist á húsmóður, sem gift er lækni i
sveit. Læknirinn verður oft að sinna
sinni embættisskyldu og hvérfa frá
heimilinu, hvenær sem kallað er, hvort
sem er á nótt eða degi. bað kemur þá i
hlut húsmóðurinnar að stjórna öllu og
hafa vakandi auga með þvi sem heim-
ilið varöar, og utanað komandi að-
stæður krefjast hverju sinni. Auk þess
var á Brekku sjúkraskýli og dvöldu
þar oft sjúklingar tima og tima. Bæði á
Hjaltastaö og Brekku var simstöð og
póstafgreiðsla og þar að auki sinnti
læknirinn ýmsum opinberum sveitar-
málum, svo auðsætt er, i hve mörg
horn er að lita. Margt starfsfólk var þá
jafnan á heimilum og gestagangur
mikill, þar sem margir áttu erindi á
læknissetrið. þurfti þvi mikla stjórn-
semi og fyrirhyggju til að sjá öllum
farborða. bennan vanda leysti læknis-
frúin svo skörulega, að aldrei heyrðist
12
Islendingaþættir