Íslendingaþættir Tímans - 05.04.1975, Blaðsíða 12

Friðbjöm Traustason
Hólum
Ég hitti hann skömmu fyrir jól á
Héraðssjúkrahúsi Skagfirðinga, elli-
deildinni, þar sem hann dvaldi að
mestu siðustu misserin. Hann var að
venju hress i anda. Við spjölluðum
saman góða stund. Okkur var aldrei
efnis vant né orða, er við hittumst.
Hann fylgdi mér til dyra, er ég hvarf á
brott. Ég vissi, að hann kenndi nokk-
urs óyndis fyrst eftir að koma á elli-
deildina. Ég vissi lika, að hvergi hafði
hann unað til lengdar annars staðar en
heima á Hólum. En nú gat ég eigi bet-
ur fundið en að hann væri farinn að
una vistinni vel, enda aðbúnaður allur
með ágætum. Og eigi hugðist hann
fara heim að Hólum um þessi jól. Hon-
um var önnur för, jólaför, fyrirbúin,
löng eða skömm — hver veit það?
Hann lézt á Þorláksmessu, hinn 23.
des. 1974. Útför hans var gerð frá
Hóladómkirkju, þ. 4,jan. 1975. Ég gat
þvi miður ekki fylgt honum siðasta
spölinn. En hugur minn var bundinn
þeirri athöfn. Mér var söknuður i
sinni.
Finnur Friðbjörn Traustason, var
fæddur að Fremstafelli i Köldukinn þ.
3. febrúar 1889. Voru foreldrar hans
Geirfinnur Trausti Friðfinnsson,
bónda á Geirbjarnarstöðum i Ljósa-
vatnshr. Jónassonar og kona hans
Kristjana Guðný Hallgrimsdóttir
bónda og hreppstjóra i Fremstafelli
o.v., Ölafssonar, en kona Hallgrims og
móðir Kristjönu var Sigriður Jónsdótt-
ir bónda á Veturliðastöðum, Bjarna-
sonar. Kona Friðfinns móðir Trausta,
var Guðrún Sigurðardóttir bónda á
með erindi eftir séra Hallgrim Péturs-
son,
,,Ég lifi i Jesú nafni. í Jesú nafni
égdey.
Þó heilsa og lif mér hafni, hræðist
ég dauðann ei.
Dauði, ég óttast eigi afl þitt né
valdið gilt.
1 Kristí krafti ég segi: Kom þú
sæll, þá þú vilt.
Guð blessi minningu þina. Haf þú
þökk fyrir allt.
Ásta Soffia Gunnarsdóttir.
12
Draflastöðum i Fnjóskadal, Þorsteins-
sonar frá Veisu. Er þetta Illugastaða-
ætt, fjölmenn um Þingeyjarþing. Voru
þeir systrungar, Trausti og Sigurður
Sigurðsson, skólastjóri á Hólum, siðar
búnaðarmálastjóri.
Friðbjörn á Hólum var af góðu bergi
brotinn. Voru foreldrar hans hin mestu
myndarhjón. Traustmikill maður og
garpslegur, greindur ágætlega, höfð-
ingi i sjón og raun. Kristjana frábær
húsmóðir, hljóðlát og hlý i lund, gæða-
kona. Börn þeirra voru 5, bræður þrir
og tvær systur. Son átti Trausti utan
hjónabands, og var sá yngstur systkin-
anna. öll eru systkinin látin nema
Sigurður á Landamóti, hreppstjóri
þeirra Kinnunga, yngstur albræðr-
anna, rösklega áttræður. Var hann al-
inn upp hjá frænda sinum, Sigurði
hreppstjóra á Halldórsstöðum og
Landamóti.
Friðbjörn ólst upp með foreldrum
sinum, fyrst i Fremstafelli, þar sem
þau bjuggu 1885-1891, þá á Hálsi i
Fnjóskadal til 1893, er þau fóru búi
sinu að Garði i sömu sveit og bjuggu
þar til 1905. Á þvi ári fluttist fjölskyld-
an vestur hingað að Hólum i Hjalta-
dal, öll nema Sigurður. Tók Trausti við
skólabúinu á Hólum, og mun það hafa
verið að ráði Sigurðar frænda hans, er
skipaður hafði verið skólastjóri
bændaskólans 1902. Rak Trausti stór-
bú á staðnum til 1914, fór árið eftir að
Hofi, næsta bæ, og bjó þar til 1920, er
Friðbjörn tók við búi. Trausti lézt 11.
júli 1921 (f. 18/5 1862), en Kristjana
kona hans 18. des. 1925 (f. 2/1 1859).
Friðbjörn vann að búi foreldra sinna
á Hólum og siðan á Hofi. Bjó á Hofi
1920-1930, brá þá búi, hvarf aftur að
Hólum og átti þar heima alla stund
siðan, enda löngum við Hóla kenndur,
varð snemma samgróinn staðnum og
undi naumast annars staðar stundinni
lengur.
Friðbjörn Traustason lauk búfræði-
prófi frá Hólaskóla 1907. Eigi naut
hann frekari skólagöngu, en varð eigi
að siður vel að sér um margt, enda
fjölgefinn og starfhæfur ágætlega,
óvenju vandvirkur við hvað sem hann
fékkst, einstakur snyrtimaður um all-
an frágang, skrifaði skýra og fagra
rithönd allt til hinztu stundar. Það var
þvi eigi kyn, þótt til þess væri kjörinn
af sveitungum og öðrum að inna af
hendi margvisleg störf i almanna
þágu. Hann var hreppstjóri og sýslu-
nefndarmaður, svo sem verið hafði
faðir hans, hreppstjóri, frá 1918 til
1930, er hann sagði af sér, sýslunefnd-
armaður 1932-1946 og jafnframt endur-
skoðandi sýslureikninga, hrepps-
nefndarmaður og oddviti fast að þrem
áratugum. Sat um árabil i skattanefnd
og varamaður i yfirskattanefnd. Hann
mun hafa verið fyrsti starfsmaður
Sparisjóðs Hólahrepps, er stofnaður
var árið 1910, að tilhlutan Jóns Frið-
finnssonar, föðurbróður’ hans, sem
jafnan fylgdi fjölskyldunni. Starfaði
Friðbjörn meira og minna við Spari-
sjóðinn löngum stundum og var árum
saman gjaldkeri sjóðsins, allt fram á
áttræðisaldur, var honum mjög annt
um þessa mikilsverðu stofnun, sem
dafnað hafði ágætlega fyrir forsjá
góðra manna og reynzt Hjaltdælingum
og fjölmörgum öðrum hin mesta
íslendingaþættir