Íslendingaþættir Tímans - 24.09.1977, Page 24

Guðrún Petrea Jónsdóttir
frá Sauðlauksdal
í. 24. des. 1901
d. 2. mai 1977.
I dag 11. mai, fer fram frá
Fossvogskapellu útför Guörúnar
Petreu Jónsdóttur frá Sauölauks-
dal.
Hún fæddist i Keflavik 24.
desember 1901 og voru foreldrar
hennar Jón Jónsson trésmiður i
Keflavik (f. 7. sept. 1861 i F'erju-
nesi við Þjórsá) og kona hans
Þóra Eyjólfsdóttir (f. 10. febr.
1864 á Undirhrauni i Meðallandi).
Bjuggu þau allan sinn bú-
skap i Keflavíkog munu aldraðir
Keflvikingar enn muna hús
þeirra sem ætið var kallað Eld-
húsið, af þvi að upphaflega hafði
staöið þar eldhús Duusverslunar,
en þegar ibúðarhúsið var byggt á
staðnum mun nafnið hafa orðið
eftir, þótt eldhúsið hyrfi.
Þau hjónin Jón og Þóra, voru
kunn fyrir snýrtimennsku og
reglusemi, og var Jón ágætur
smiður, enda aðalhúsasmiðurinn
i Keflavik um og eftir aldamótin
— sivinnandi dag hvern — og
veitti heldur ekki af, þvi að börnin
voru mörg, eða tiu talsins og
komust átta þeirra tii fullorðins-
ára.
Hjá þeim dvöldu lika foreldrar
Þóru, og var mikill gestagangur i
Eldhúsinu, Skaftfellingar, sem
voru að koma i útver eða fara
austur voru þar tiðir gestir, eink-
um á meðan Eyjólfur lifði.
Og til þess að drýgja tekjurnar
hafði Jón dálitið verkstæði heima
og þar smiðaði hann marga góða
gripi, ekki sizt kommóður, sem
þá voru eftirsóttar mublur i stáss
stofum islenzkra timburhúsa.
Einnig fékkst Jón svolitið við
kennslu, en hann var ágætlega aö
sér i islenzkum bókmenntum og
dönsku, þótt aldrei hefði hann
sjálfur notið kennslu.
Og i þessu sjávarplássi is-
lenzkra sveitamanna sem fluttir
voru á mölina ólst Guðrún Petrea
upp — og var æska hennar og
vöxtur þorpsins eins og tveir
þættir sama strengs. og mundi
hún margt frá þessum frumbýlis-
árum staðarins, fólk og atvik sem
mótaði hið daglega lif. Veturinn
1916-1917 var ungur guðfræðingur
Þorsteinn Kristjánsson frá Þverá
i Eyjahreppi ráðinn skólastjóri
unglingaskólans i Keflavik og
leiddu kynni þeirra Guðrúnar
Petreu þennan vetur til þess að
þau giftu sig rúmu ári seinna, þ.
8. s(ept. 1918.
En nokkru eftir að unglinga-
skólanum lauk vorið 1917, eða þ.
28. mai, var Þorsteinn vigöur til
Mjóaf jaröarprestakalls, sem
hann þá um veturinn hafði fengið
veitingu fyrir.
Fór Þorsleinn austur um vorið,
en unnusta hans varö eftir hjá
foreldrum sinum i Keflavik.
Dvaldi hann fyrst i Firði, en siðar
á Brekku, þar sem hlýrri vóru
húsakynni, en eftir áramótin 1917-
1918 lögðust að kuldar og frost-
hörkur, frostaveturinn mikli var
að ganga i garð.
Vorið 1918 kemur svo séra Þor-
steinn aftur að austan og hafði þá
fengið veitingu fyrir Breiöabóls-
stað á Skógarströnd, en vegna
samgönguerfiðleika dróst för
hans að austan, svo að ekki mun
hann hafa tekið við jöröinni á
Breiðabólsstað þetta vor.
Um sumarið fór svo Guörún
Petrea með honum vestur i kynn-
isför og dvöldu þau þá mest hjá
foreldrum Þorsteins, Kristjáni
hreppstjóra Jörundssyni áJÞverá
og konu hans Hélgu Þorkeisdótt-
ur.
Þar kynntist hin unga, tilvon-
andi prestskona ú'r Keflavik nýj-
um heimi, en Kristján var hinn
mesti búforkur, einarður og fylg-
inn sér, eins og lesa má um i ævi-
sögu séra Arna Þórarinssonar.
Helga, kona hans, var óvenju
greind og fjölmenntuð þótt aldrei
hefði á skólabekk setið og tók hinni
ungu tengdadóttur meö slikri
hlýju, að aldrei kólnaði meðan
báðar lifðu.
Dvaldist nú Guðrún þarna um
sumariö i hinum bezta fagnaði, en
Þorsteinn var einkasonur þeirra
hjóna og þarna vestra voru þau
siðan gefin saman f hjónaband af
séra Arna Þórarinssyni þ. 8. sept.
um haustið. Siðan lá leiðin suður
tii Keflavikur i heimsókn til fjöl-
skyldu Guðrúnar en nú gripu
óvæntir atburðir i taumana og
sannaðist þá hið fornkveöna, að
enginn ræður sinum næturstað.
I Reykjavik og um Suöurnes
herjaöi sjálf pestin, spænska
veikin. Hún lagðist eins og farg
yfir þjóðina, sem senn ætlaði að
fagna fullveldi og sópaði heilu
fjölskyldunum ofan i kirkjugarð-
ana, eins og veriö væri að minna
þjóðina á harðæri og pestir þús-
und ára sögu — og austur i heim-
kynnum afa og ömmu hinnar ný-
giftu konu stráði Katla ösku og
eimyrju yfir landið, og i sömu
vikunni létust i Eldhúsinu i Kefla-
vik húsmóöirin og næstelzta dótt-
irin, rétt tvitug að aldri, en unga
brúðurin liggur vikum saman
milli heims og helju.
Þegar svo var komið hag fjöl-
skyldunnar var gripið til þess
ráðs að flytja Guörúnu fársjúka
til vinafólks i Keflavik, og fyrst
eftir áramótin kom batinn, æska
og ilmur sumarsins frá Þverá
sigraöi að lokum hinn bleika gest.
Voriðeftir, 1919, flytja sVo ungu
prestshjónin að Breiðabólsstaö,
og meö þeim flytja einnig faðir
Guörúnar og tvö yngstu systkini
islendingaþættir