Íslendingaþættir Tímans - 24.09.1977, Side 28

Friðrik Jónsson
f. 8. nóv. 1896, d. 17. aprll 1977
Þaö snart mig óneitanlega, er
égheyröi andlátsfregn mlns góöa
vinar, Friöriks á Þorvaldsstöö-
um. Ég vissi aö vlsu viö hverja
vanheilsu hann bjó og um baráttu
hans þar i gegn. Hetjulega og án
þess aö æörast tók þessi áöur
hrausti og lífsglaöi maöur þvi
mótlæti, er heilsubilunin var.
Hann ræddi síöast viö mig i
gamansömum tón um allan þenn-
an krankleika, sem ásækti sig, en
þó duldist mér ekki aö óöum
drægi nú aö lokadægri þessa góöa
drengs. Aörir munu veröa til þess
aö greina frá ætt hans og nánara
lifshlaupi. Min kveðja verður aö-
eins fátækleg þökk fyrir öll okkar
góöu kynni, þar fór mannkosta-
maöur, sem mannbætandi var aö
kynnast.
Friörik var einstaklega skarp-
greindur og fjölhæfur um margt.
Skemmtilegur svo af bar I viö-
ræöu, skapheitur tilfinningamaö-
ur meö rika réttlætiskennd.
Félagshyggjumaöur var hann
meö þeim beztu, er ég hefi
kynnzt, félagsleg samhjálp og
samvinna, einkum I þágu lftil-
magnans áttu þar ötulan liös-
mann, er hvergi lá á liöi sinu.
Samvinnuhugsjónin tók hug hans
snemma fanginn og henni vann
hann vel m.a. meö formennsku I
Kaupfélagi Héraösbúa um árabil.
Þar kynntist ég þvl, hve mikill
fundamaöur og fundarstjóri Friö-
rik var. Festa og lagni héldust 1
hendur og hann var meö ágætum
máli farinn, reifaöi mál sitt af
einurö og skýrleik og gat oröiö
fljúgandi mælskur, ef því var aö
skipta.
Góölátleg klmni gæddi mál
hans auknum þokka.
1 sveit sinni, Skriödalnum, þótti
hann eölilega sjálfkjörinn til
flestra trúnaöarstarfa, enda
hvoru tveggja, vel til foringja
fallinn, einarður og fram-
kvæmdasamur, þó án alls ofrlkis,
þvt samvizkusemin ' og trú-
mennskan sátu ávallt I öndvegi aö
hverju sem gengiö var.
Ég ætla ekki aö viöhafa neina
upptalningu hér á þessum störf-
um, en þau voru mörg og marg-
vlsleg, og sem vænta mátti af
manni meö skapgerö og gáfur
Friöriks, brást hann I engu þeim
trúnaöi er honum var sýndur,
innan sveitar sem utan.
Þaö var reisn yfir Friöriki á
Þorvaldsstööum, fasi og fram-
komu hans allri, en meira var þó
um hitt vert, hve hjartahlýjan og
góövildin áttu þar góöan fulltrúa.
Vegna frændskapar haföi ég
kynni af Friörik þegar sem barn,
en einkum var þaö nú hin siöari
árin, sem fundum bar saman eða
viö áttum tal saman I slma. Vel
mun ég geyma hiö ágæta bréf, er
hann ritaöi mér I fyrra út af
ákveönu þingmáli. Ég dáöist þá
og enn aö þekkingu hans á mál-
efninu, vlösýni hans I skoöunum
og ekki slzt þvl vandaöa máli, er
bréfiö var ritaö á.
Glöggt mátti þar á kenna, aö
enginn hversdagsmaöur var
Friörik.
Viö andlát hans veröur fallega
sveitin hans fátækari, þegar
genginn er einn hennar mætustu
sona fyrr og síöar.
É g flyt að leiöarlokum
einlægar þakkir fyrir marga
dýrmæta stund, sem I muna
geymist. Þakka einlægnina, hlýj-
una og ræktarsemina I minn garö
alla tlö. I mfnum huga var Friörik
ævinlega sannur höföingi I sjón og
raun, höföingi hjartans þó fyrst
og síöast. Þaö er bjart yfir minn-
ingu þessa öðlingsmanns.
Ég sendi eiginkonu hans, dætr-
um og öörum vandamönnum
innilegar samúöarkveöjur.
Helgi Seljan.
„Þar sem jökullinn bar viö loft
hætti landiö aö vera jaröneskt, en
jörðin fær hlutdeild I himninum.
Þar búa ekki framar neinar sorg-
ir og þess vegna er gleöin ekki
nauðsynleg, þar rlkir feguröin ein
ofar hverri kröfu”.
Einhvernveginn láta mig ekki I
friöi þessi upphafsorö aö „Fegurö
himinsins” eftir Halldór Laxness
þegar mér veröur hugsaö til
Friöriks Jónssonar á Þorvalds-
stööum. Hann er mér svo hug-
stæöur I mannlífinu, ofar öörum
mönnum, ekki af llkamlegum
yfirburöum, heldur af almennri
greind, velvilja, dugnaöi og höfö-
ingskap.
Hann fæddist 8. nóvember 1896
aö Sauöhaga I Vallahreppi. Hann
naut ekki mikillar skólagöngu á
nútíma vísu, en I meira lagi á
þeim tlma. Hann var einn vetur
við nám I Borgarfiröi eystra hjá
Þorsteini M. Jónssyni og einn
vetur viö nám I Reykjavfk. Hann
býr meö móöurinni á Vlkings-
stööum 10.11- 1917. Bóndi þar
1917-1926 og slöan á Þorvaldsstöö-
um I Skriödal. Hann var kosinn I
hreppsnefnd Skriödalshrepps
1927 og var I henni fram á áriö
1968 og oddviti hennar frá 1937. f
oddvitatíöhans baröist hann fyrir
bílfærum vegi upp alla noröur-
byggð og brúm á báöar árnar,
sem eru á þeirri leiö. Hann kom
þvif kring aöSkriödælingar fengu
slma á hvern bæ á undan flestum
öörum hreppum héraösins. Hann
baröist mikiö fyrir rafmagnsmál-
um sveitar sinnar, þótt þau mál
kæmust ekki I höfn fyrr en hann
varhætturstörfum sökum aldurs.
Hann var einstaklega laginn viö
aö koma sínum málum á fram-
færi. Haföi góöa rithönd og átti
létt meö aö túlka málstaö sinn á
skfru og glöggu ritmáli. Sama er
aö segja um málflutning hans.
Ræöur hans voru rökfastar og
málrómurinn var meö afbrigöum
sklr. Mér er minnisstæö ræöa
hans frá I haust er hann var
heiöraður af sveitungum slnum.
Hann var þá áttræöur og flutti
þakkar- og kveöjuræöu til sveit-
unga sinna I langri og greinar-
góöri ræöu. Hann talaöi blaölaust
en varö aldrei orös vant, eöa
28
íslendingaþættir