Heimilistíminn - 27.01.1977, Side 28

Hákarlahjall á Ströndum
um ögmundur Sigurðsson siðar
skólastjóri í Hafnarfirði var
mjög illveðursamt sumar, enda
virðist honum ekki greiðar götur
þar um byggð né mildur úthafs-
andinn, sem blæs inn yfir landið.
Ekki verður hér reynt að vé-
fengja neitt af því sem hann seg-
ir um landshætti þar og lífs-
bjargarvegi, en þó gæti maður
látið sér koma til hugar að
nokkru mildara hefði verið að
orði kveðið ef glaður sunnan
vindur hefði leikið um byggðina
og sól Ijómað yfir hafi.
Það er víðar en á Ströndum,
sem óruddir og fáfarnir götu-
troðningar verða ógreiðfærir eft-
ir langvarandiregnveður í byggð
og krapahríð á f jöllum, ekki síst
þar sem leiðin liggur um brattar
skriður og grýtt f jallaskörð. Ekki
verður þó annað sagt en landið
þar norður frá eigi til nokkra
mýkt, þar sem eitt burðarhross
þeirra félaga hrasar í Barðs-
víkurskriðum, tekur margar
veltur og kollsteypur því nær nið-
ur á jaf nsléttu án þess að saka að
öðru, en þvi, að af sprettur
reiðingurinn og baggarnir losna.
Um búskap í Bjarnarnesi norð-
ur undir Horni, segir Þorvaldur:
,,Á Bjarnarnesi býr Jón bóndi
Guðmundsson, sá eini sem heldur
fréttablað á norðurströndum.
Fólkið á Bjarnarnesi lifir ein-
ungis á sjávarafla, káli (senni
lega skarfakáli), fjallagrösum
og fuglatekju í Hornbjargi."
Um annan bónda, Guðmund
Ólafsson í Smiðjuvík, segir hann
að Guðmundur sé í Þjóðvinafé-
laginu. Að öðru leyti lætur hann
lítið yfir bókakosti heimilanna
eða möguleikum fólksins fil sam-
skipta við umheiminn, enda hef-
ur einangrun, sem afleiðing
erfiðra samgönguhátta, verið
hlutskipti útstrandabúans um
allar aldir.
Þessir annmarkar byggðarinn-
ar munu þó þá fyrst hafa orðið
fólkinu fyllilega Ijósir, þegar
læknisþjónustu var komið á hér á
landi og strandamenn urðu þar
öðrum afskiptari.
í miðborg Reykjavíkur áttu sér
athvarf tveir rosknir menn úr
hópi þeirra síðustu sem yfirgáfu
byggð sina á Hornströndum. Sig-
urður Finnbogason frá Sæbóli í
Aðalvík og Sumarliði Betúelsson
frá Höfn i Hornvík.
Sigurður átti heima á Sæbóli i
54 ár og áður höfðu búið þar for-
eldrar hans, Finnbogi Finn-
björnsson og Hansina Bærings-
dóttir. Þau undu þar vel hag sin-
um og börn þeirra liðu ekki skort.
Enginn hafði orð á þvi né taldi
til tíðinda, þótt nokkuð yrði á sig
að leggja til að ná lífsbjörginni.
Fjöllin eru brött og torgeng og
brimlending víða viðsjál þeim er
sjó sækja. En fólkið varð að sæta
þessum kosti, það þekkti ekki
annað betra sér til handa. í
byggðinni voru sterkar og óslitn-
ar taugar ættarerfða og átthaga-
tryggðar. Sæbólsmenn voru ekki
stórbændur. Fimmtán til tuttugu
ær, ein til tvær kýr og eitt hross
var bústofn flestra.Þó voru
þarna talsverð umsvif. í næsta
nágrenni var mikil byggð. Garð-
ur, Þverdalur, Lækur og svo
Staður, prestssetrið. Frá flestum
þessum býlum fóru menn til
sjóðróðra og útræðið var frá Sæ-
bóli. Á sumrin var stutt að sækja
til miða en á veturna og vorin var
oft róið á haf út.
Á uppvaxtarárum Sigurðar
Finnbogasonar reru fjórir bátar
frá Sæbóli. Lending þar var
erfið, brattur malarkambur og
ekkert hlé standi vindur á land,
enda brutu menn tíðum báta sína
i brimlendingu.
Næst liggjandi verslunarstaður
26