NT - 30.05.1984, Blaðsíða 8

Miðvikudagur 30. ihaí 1984 8
Það er ekki við
bændur að sakast
■ Bændasamtökin hófu bar-
áttu fyrir því þegar 1968 að
festar yrðu í lög Heimildir til að
beita aðgerðum til að tempra
eða draga úr framleiðslunni.
Bændur sáu þá þegar að
offramleiðsla á kjöti og mjölk
gat leitt til tekjuskerðingar fyr-
ir bændastéttina í heild ef svo
illa tækist til að ekki tækist að
selja fyrir viðunandi verð og
lögákveðinn útflutningsbóta-
réttur þeirra dygði ekki til að
bæta vöntun sem yrði vegna
halla á útflutningi.
Þá þegar var rætt um tvær
leiðir til að hafa stjórn á
framleiðslunni fyrir utan það
að takmarka nýframkvæmdir
með sfjórn á lánsfjármagni.
Það var að ieggja á fóður-
bætisgjald, sem hefur tvíþætta
verkun, það dregur úr fram-
leiðslu einkum mjókurfram-
leiðslu og það stuðíar að auk-
inni hlutdeild heimaaflaðs fóð-
urs í framleiðslunni og er lík-
legt til að leiða til meiri og
betri innlendrar fóðurfram-
leiðslu. Hin leiðin var að taka
upp kvótakerfi og mismunandi
útborgun á framleiðsluna eftir
því hvort farið var fram úr
ákveðnu framleiðslumagni
„búmarki“ eða dregið saman.
Með breytingum sem gerðar
voru á lögum um Stofnlána-
deild landbúnaðarins 1973
voru fyrst teknar upp heimildir
til að takmarka lán til nýfram-
kvæmda við ákveðna bústærð.
Síðan hafa þær reglur enn
verið skerptar. Það tók hins
vegar meira en tíu ár að fá
ffam breytingar á lögum um Fram
leiðsluráð landbúnaðarins og
fá þau stjórntæki lögfest sem
bændasamtökin höfðu sóst
eftir. Það gerðist með breyt-
ingum á Framleiðsluráðslög-
unum er Steingrímur Her-
mannsson var landbúnaðar-
ráðherra 1979.
Síðan hafa bændasamtökin
beitt sér fyrir aðlögun fram-
leiðslunnar eftir því sem þau
hafa haft tök á.
Sumir munu segja að þetta
hafi verið of seint og of lítið og
má til sanns vegar færa. Það
sem þó er alvarlegast í þessu
máli er að allt of lítið hefur
miðað í allsherjarskipulagn-
ingu framleiðslunnar og því að
byggja upp nýbúgreinar, sem
ekki miða að því að framleiða
á yfirfullan markað, hér er
einkum átt við loðdýrarækt og
fiskeldi af ýmsu tagi.
Árangurinn hefur hins vegar
orðið verulegur hvað varðar
mjólkurframleiðslu og sauð-
fjárafurðir. Mjókurframleiðsl-
an hefur dregist verulega sam-
an og ekki valdið verulegum
vandræðum síðustu árin. Þó
stefnir þar í offramleiðslu á
yfirstandandi ári ef ekki verður
breyting næstu mánuðina.
En kjötframleiðslan er hins
vegar cnn verulega umfram
innanlandsþarfir.
Þó hefur sauðfé fækkað um
meira en fimmtung eða um
21-22% og kindakjötsfram-
leiðslan dregist saman um
2.400 lestir. Á móti kemur
hins vegar að veruleg aukning
hefur orðið á annarri kjötfram-
leiðslu.
Svínakjötsframleiðsla hefur
síðustu fimm árin aukist um
500-600 lestir, eða um 60% og
fuglakjötsframleiðslan hefur
tvöfaldast og hafa þar um 700
lestir bæst við. Framboð af
nauta- og hrossakjöti hefur
einnig aukist og eru nú veru-
legir söluerfiðleika. á öllum
kjöttegundum nema e.t.v.'
nautakjöti.
Augljóst er að það er ekki
þjóðhagslega séð skynsamlegt
að auka hér neina grein kjöt-
framleiðslu, á meðan ekki
finnast nýjar leiðir eða nýir
markaðir svo hægt sé að selja
dilkakjöt rneð viðunandi ár-
angri.
Fjárfesting sem miðar að
aukinni kjötframleiðslu á einu
sviði getur ekki verið hagkvæm
þegar draga þarf saman á
öðrum og fjárfesting þar van-
nýtist.
í öðru lagi virðist það meira
en lítið skjóta skökku við að
leggja aukna áherslu á fram-
leiðslu í þeim greinum sem
ekki byggja á innlendri fróður-
framleiðslu og ekki skapa telj-
andi atvinnu og skila því hlut-
fallslega litlu til þjóðarbúsins.
Hin jákvæða leið út úr þess-
um vanda er að byggja upp
aðrar greinar, sem geta fyllt í
skörðin eftir hinn sársauka-
fulla samdrátt í sauðfjárrækt-
inm. Þessar greínar þurfa að
skapa atvinnu í þeim byggðar-
lögum sem ekki þola frekari
samdrátt með nokkru móti.
Útflutningsbæturnar marg-
umdeildu eru í raun ekki ann-
að en tekjutrygging bænda -
og má líta á þær að hluta sem
atvinnuleysisbætur til bænda.
Sjálfsagt er að draga úr þörf
fyrir þær með skipulegri fram-
leiðslubreytingu og verja þá
jafnframt því fjármagni sem
sparast til að stuðla að upp-
byggingu nýrra greina en þar
blasa við miklir möguleikar.
Höldur.
„...Húsið eldist eins og ég“
Guðrún Á. Símonar hringdi:
■ Ég vil bara koma ábend-
ingu til konunnar sem skrif-
aði um húsið sem ég neyð-
ist til að búa í. Það má vel vera
að það hafi verið yndislegt fyrir
nokkrum árum en núna er það
orðið algert hreysi. Það eldist
jafnt og ég og hún.
Skíturinn hérna innan dyra
er ábyggilega margra ára, hér
vantar rafmagn, það vantar
hurðir fyrir skápa, það eru göt
á veggjum og svona mætti
lcngi telja. Konan spyr kannski
hvers vegna ég bara kippi
þessu ekki í lag. Mitt svar
verður þá að ég hef alls ekki
heilsu til að standa í slíkum
stórræðum og sé því miður
ekki fram á að fá hana á
næstunni.
Það er svo furðulegt að ef
maður verður hálfgerður aum-
ingi af áfengissýki þá virðast
honum allar dyr opnar. Hann
fær húsnæði og framfærslueyri.
En kattasýki, sem ég óneitan-
lega er haldin samkvæmt
sumra skilningi, á ekki upp á
pallborðið hjá fólki. Mér hafa
verið boðnar íbúðir, sem ég
hugsanlega myndi ráða við að
borga leigu af, en alltaf gegn
því að ég siátraði köttunum
mínum. Enþað get ég allsekki
hugsað mér.
Látið blessaða konuna vita af
því að ég myndi ekki bjóða
mínum versta óvini að búa í
þessu hreysi. Enda hef ég ekki
ennþá tekið upp úr töskunum.
Ætla að hafa allt tilbúið í þeim
þegar ég flyt.
Svavarersúp-
erintelligent
■ Síðasti þáttur Þingsjár var
með ágætum. Þar áttust við
formenn tveggja flokka.
Svavar Gestsson er súper-
intelligent maður og fór á
kostum þetta kvöld. Hann
bókstaflega malaði alveg and-
stæðing sinn. Þorsteinn Páls-
son var eins og stór bómullar-
hnoðri þó svo hann skorti ekki
greindina. Manni datt ósjálf-
rátt í hug að þarna væri kominn
efnilegur maður sem hefði tek-
ið að sér hlutverk sem hann
vissi að hann gæti ekki leikið
vel af því hlutverkið væri illa
búið til. Þegar hann ræddi
varnarmálin var eins og hann
væri stokkinn út úr höfði Geirs
Hallgrímssonar og færi með
vasabókarklisjur frá honum.
Það er sorglegt til þess að
vita að með alla þá góðu vinstri
menn sem til eru á íslandi að
þeir skuli ekki getað samein-
ast. Alþýðubandalagið, Al-
þýðuflokkurinn, ' Bandalag
Jafnaðarmanna, Kvennalist-
inn, Kvennaframboðið, þó
auðvitað sé ég ekki að stimpla
þessa tvo síðast nefndu flokka
neinni ákveðinni vinstri stefnu
þá hafa þeir þó gengið í ber-
högg í allmörgum málurn við
aðalhægriöflin, Framsókn og
Sjálfstæðið og tel ég þvf á
vissan hátt hægt að setja
framangreinda flokka undir
sama hatt. Það er löngu vitað
að ef þessi jafnáðaröfl gætu
orðið sammála í nokkrum mál-
um gæti komist á jafnaðar-
mannastjórn á íslandi eins og
hefur verið hjá nágranna-
löndum okkar þar sem
atvinnugróði og laun fólks hafa
haldist í hendur. Þvíþað hefur
alltaf verið þannig að jafnaðar-
mannaflokkar berjast framar
öðru fyrir lífsviðurværi fólks.
Það sem var mergur málsins
í þessum viðræðum síðustu
Þingsjár var þetta tvennt:
Skatturinn sem dreginn var af
atvinnurekendum til að þeir
hefðu það enn betra, þann
skatt átti alls ekki að taka af
atvinnurekendum heldur að
láta atvinnurekendur borga í
húsnæðismálasjóð launafólks
og sjá þá hvort fari ekki að
koma glufa í húsnæðismál hins
venjulega launþega. Ef aðöllu
því fólki sem kýs Sjálfstæðis-
flokkinn gæti skilist að það er
alls ekki eins gott að lifa á
íslandi eins og þjóðartekju-
skýrslur frá EFTA segja til um
þar sem þjóðartekjur íslend-
inga eru sýndar með þeim
hæstu í heimi; þessar þjóðar-
tekjur, þessi blómstrandi gróði
atvinnufyrirtækja, hann er
aldrei á íslandi hinum venju-
lega vinnuþræl og launa-
umslagsmanneskju til góða.
Þarna skilur okkur á með ná-
grannalöndum okkar þar sem
þjóðartekjulínan hjá EFTA og
■ Húsið eldist eins og ég, segir Guðrún Á. og bendir á að þótt
húsið í Blesugrófínni hafí verið yndislegt fyrir nokkrum árum sé
það nú orðið algert hreysi.
■ Svavar malaði Þorstein í sjónvarpinu, að dómi 2194-9818.
launalína fólksins fylgist stöð-
ugt að, en hjá okkur er alltaf
gapandi bil á milli þjóðar-
teknahækkunar og
launateknahækkana.
Það er alltaf að verða meiri
og meiri munur á milli fátækra
og ríkra á íslandi. Við erum
svo fá og landið er fullt af
litlum kóngum.segja þeir sem
ekki vilja breyta neinu. Það er
ekki það. Það hefúr aldrei
verið ríkisstjórn sem hefur haft
nægilegt bolmagn til að breyta
þessu. Oftast eru ríkisstjórnir
sem alls ekki vilja breyta þessu
og það er mergur málsins. Við
þurfum styrkja jafnaðar-
mannastjórn sem fengi að starfa
a.m.k. fjögurárþvíþærstjórn-
ir sem hafa viljað gera eitthvað
í þessa átt hafa aldrei setið
nógu lengi til að geta fram-
kvæmt það sem þær ætluðu.
Hitt sem mér fannst vera aðal-
atriðið sem kom fram í viðræð-
unum á skjánum var þessi
eilífa tugga að síðasta ríkis-
stjórn hafi skilið svo illa við
þegar hún hrökklaðist frá.
Málið er það að hver ríkis-
stjórn er metin af sínum eigin
verkum, sem hún framkvæmir
hér og nú en ekki stöðugt vera
að afsaka sig í skjóli síðustu
ríkisstjórnar. Þorsteinn Páls-
son kom einlæglega fram og
það er auðheyrt að hann talar
af heiðarleik. En hann veit
sjálfur að verkefnið er ófram-
kvæmanlegt ef horfast á beint
í augu við konu eða mann
með launaumslag. Alltof
mörg mál voru svæfð í þinglok
og hrákasmíðin á afgreiðslu
mála undir lokin var hrottaleg.
Nú er bara um eitt að ræða.
Nota sumarið vel undir undir-
búning afgreiðslu mála strax
næsta haust en ekki þar næsta
vor.
2194-9818.