NT - 30.05.1984, Blaðsíða 24

Miðvikudagur 30. maí 1984 24
Tímamótaheimsókn?
Zhao Ziyang, forsætisráð-
herra Kína, heimsækir Frakk-
land
París-Keuter.
■ Forsætisráðherra
Kína, Zhao Ziyang,
byrjar í dag ferðalag
sitt til sex Evrópu-
landa. Frakkland er
fyrsti viðkomustaður
hans en þar mun hann
m.a. ræða við Mitter-
rand Frakklandsfor-
seta yfír veisluborði í
frönsku forsetahöllinni
• ðag.
Síðar í dag hetdur Zhao ræðu
í franska þinginu sem kínverskir
fjölmiðlar segja að muni marka
tímamót. Það erljóst að Kínverj-
ar leggja nú mikla áherslu á að
marka skýra og sjálfstæða utan-
ríkisstefnu jafnframt því sem
samskipti þeirra við aðrar þjóðir
aukast. Þeim er líka mikið í
mun að auka viðskipti sín við
Frakka og aðrar þróaðar iðnað-
arþjóðir. Meðal þeirra mála
sem Kínverjar hafa rætt við
Frakka að undanförnu má nefna
fyrirhuguð kaup á kjarnorku-
verum sem Kínverjar ætla að
nota til að framleiða rafmagn.
Þeir hafa éinnig falast eftir sam-
starfi við Frakka og ítali um
framleiðslu á Airbus-flugvélini
A320 sem er 150 sæta farþega-
flugvél fyrir farþegaflutninga á
stuttum vegalengdum. Kínverj-
ar vilja gjarnan framleiða huti í
þessa flugvél í Kína.
Eftir heimsókn sína til Frakk-
lands hcldur Zhao Ziyang til
Belgíu, Svíþjóðar, Danmerkur,
Noregs og Ítalíu auk þess sem
hann mun heimsækja höfuð-
stöðvar Efnahagsbandalagsins
í Brussel.
Svipuð verðbólga á
íslandi og í sumum
öðrum Evrópulóndum
■ Zhao Ziyang, forsætisráð-
herra Kína. Hann er nú í heim-
sókn í Frakklandi.
■ Þótt flest ríki líti á verð-
bólgu sem einn versta fjanda
heilbrigðs efnahagslífs gengur
þeim misvel í báráttu sinni við
að kveða hana niður. Af þeim
tíu ríkjum sem eru aðilar að
Efnahagsbandalagi Evrópu,
hefur þremur ekki takist að ná
verðbólgunni niður fyrir 10% á
ári. Einna mest er verðbólgan á
Grikklandi, en þar er hún um
17,1 prósent á ári ef miðað er
við apríl síðastliðinn. Verðbólg-
an hér á íslandi er þannig orðin
svipuð og í mörgum öðrum
Evrópulöndum.
20 kassar með eins atkvæðum
Egypska stjórnin vinnur stórsigur
Kairo-Kcuter.
■ Stjórnarflokkurinn á
Egyptalandi, Þjóðlegi lýðræðis-
flokkurinn, vann stórsigur í
kosningunum, sem haldnar
voru síðastliðinn sunnudag.
Þegar atkvæðatalningu lauk
síödegis í gær kom í Ijós að
stjórnarflokkurinn hafði fengið
391 þingsæti af 448 mögulegum
í þjóðþinginu. Aðalstjórnar-
andstöðuflokkurinn, WAFD,
fékk aðeins 57 sæti en aðrir
flokkar fengu engin. Þessi mikli
sigur stjórnarflokksins var jafn-
vel meiri en búist var við.
Stjórnarandstæðingar halda
því fram að kosningarnar hafi
ekki farið heiðarlega fram og
svik hafi verið höfð í frammi
við talningu atkvæða. í Ghar-
bia-héraði fyrir norðan Kairo
kom t.d. í ljós við talningu að í
tuttugu kjörkössum voru aðeins
atkvæði sem studdu stórnar-
flokkinn.
Árleg verðbólga í EBE
við verðbólguhraða í
aprfl:
Vestur-Þýskaland
Holland
Bretland
Danmörk
Belgía
Luxembourg
Frakkland
írland
Italía
Grikkland
miðað
3,2%
3,5%
5,2%
6,6%
7,5%
7,8%
7,8%
10,2%
11,5%
17,1%
Krafa um 35 stunda vinnuviku í Vestur-Evrópu:
Félagsleg uppbygging
iðnaðarþjóðfélaga að hrynja
verði ekki ráðin bót á atvinnuleysinu
■ Málmiðnaðarmenn í
Þýskalandi Ihafa staðið í skyndi-
verkföllum undangcngnar
vikur og er aðalkrafa þeirra að
vinnuvikan verði stytt úr 40
stundum í 35 klukkustundir.
Atvinurckendur hafa boðið
3.5% launahækkun en harð-
neita að ganga til samningsvið-
ræðna um styttingu vinnu-
vikunnar. Málmiðnaðarmenn
standa fast á kröfum sínum um
að vinnuvikan verði stytt um
fímm klukkustundir og að
stefnt verði að því að sömu
laun verði greidd og fyrir 40
stunda vinnu.
Þctta er ekkert einsdæmi.
Önnur launþegafélög í Þýska-
landi hafa sett fram sömu
kröfur, þótt ekki hafi komið til
verkfalla. í Frakklandi eru
væringar milli verkalýðsfélaga
og atvinnurekenda og stáliðn-
aðarmenn þar og þeir senr
vinna við bílaiðnað hafa staðið
fyrir verkföllum.
Aðalbaráttumálið
Krafan um 35 stunda vinnu-
viku hefur verið tekin upp af
launþegahreyfingum um mest-
alla Vestur-Evrópu. í Dan-
mörku var hún aðalkrafa 1.
maí s.l. og vafalítið munu fleiri
af Norðurlöndunum brátt bæt-
ast í hópinn.
Höfuðröksemdin fyrir stytt-
ingu vinnuvikunnar er að
minnka eða útiloka alveg hið
geigvænlega atvinnuleys'i sem
ríkir í flestum Vestur-Evrópu-
löndum. Verkalýðssamtökin
halda því fram að meö því að
stytta vinnuvikunna muni at-
vinnuleysi hverfa þar sem mun
fleiri fengju þá vinnu. Einnig
krefjast launþegasamtökin
þess að meiri hagræðingar
verði gætt í stjórnun fyrirtækja
og að fleiri atvinnutækifæri
verði sköpuð með því að taka
upp fleiri iðngreinar og fjöl-
breyttari framleiðslu.
Atvinnuleysi í Vestur-
Þýskalandi er nú um 9%. For-
ystumenn launþegasamtak-
anna halda því blákalt fram að
það muni hverfa eins og dögg
fyrir sólu ef vinnuvikan verður
stytt um fimm stundir þannig
að fleiri kæmust að á vinnu-
stöðum.
Atvinnurekendur halda því
fram að ef fara þarf að þjálfa
fjölmennt, nýtt vinnuafl og
breyta vöktum og fleiru mundi
það hækka framleiðslukostnað
um 20% og þýskur iðnaður
yrði ekki samkeppnisfær. Þeir
eru því ekki til viðræðu um
kröfur launþegasamtakanna, og
taka ekki undir slagorð þeirra
„vinna fyrir alla“.
Atvinnurekendur á móti
Á ráðstefnu um atvinnumál
sem haldin var í Strasburg fyrr
á þessu ári, var mikið rætt um
atvinnuleysi og styttingu
vinnuvikunnar. Þar voru
samankomnir fulltrúar laun-
þegasamtaka, ríkisstjórna og
atvinnurekenda. Mál þessi
voru rædd vítt og breytt án
þess að niðurstaða fengist. AIl-
ir aðilar voru sammála um að
útrýma bæri atvinnuleysi og
meðal annars var 35 stunda
vinnuvikan rædd af einurð.
Fulltrúar verkalýðsfélaganna
standa fast á þeirri kröfu sinni
að laun verði ekki lækkuð,
þannig að sama kaup verði
grcitt fyrir vinnuvikuna þótt
hún verði stytt um fimm tíma.
Það er ekki síst fyrir þá kröfu
sem atvinnurekendur segja að
ekki komi til mála að verða við
kröfunni.
í Þýskalandi og víðar hafa
fulltrúar vinnuveitenda boðið
frjálsari vinnutíma en nú við-
gengst og lofað að bæta kjör
launþega á ýmsan hátt. En 35
stunda vinnuvika er krafa
dagsins sem verkalýðssam-
böndin standa á eins og hundar
á roði.
Af þessum sökum eru víða
blikur á lofti í atvinumálum. I
Þýskalandi skiptast á verkföll
■ Verkföll og verkbönn hafa verið tíð í Þýskalandi. Það eru
aðallega málmiðnaðarmenn sem standa í vinnudeilum og er
aðalkrafa þeirra 35 stunda vinnuvika. Myndin er tekin í Bonn
S.I.*. mánudag er verkamenn fóru þangað í kröfugöngu sínar.
Símamynd Polfoto.
■ í Danmörku var aðalkrafa verkalýðsfélaganna 1. maí að
vinnuvika yrði stytt. Það er í samræmi við kröfur verkalýðssam-
taka uin aila Vestur-Evrópu.
og verkbönn og æsist leikurin
með hverri viku sem líður.
Stefnir í allsherjarátök
í Danmörku eru verkalýðs-
samtökin og atvinnurekendur
að undirbúa samningavið-
ræður og ljóst er að 35 stunda
vinnuvika verður aðalágrein-
ingsefnið. Formaður Vinnu-
veitendasambandsins segir í
nýlegu blaðaviðtali að ekki
komi til mála að verða við
þessari kröfu og spáir allsherjar
átökum milli atvinnurekenda
og þeirra 600 þúsund launþega
sem starfa hjá þéim. Fulltrúar
launþega segja að hvergi verði
hvikað frá kröfunni um stytt-
ingu vinnutímans og segjast
vera tilbúnir í allsherjarátök
verði ekki orðið við þeim.
í nýlegu viðtlai við Knud
Christiansen, formann danska
Alþýðusambandsins, sem birt-
ist í málgagni samtakanna, seg-
ir hann að stytting vinnuvik-
unnar sé eindregin krafa
Alþýðusambandsins og frá
henni verði ekki hvikað. Hann
skírskotar til ráðstefnunnar í
Strasburg og sagði að evrópsk
verkalýðshreyfing muni leggja
fram alla sína krafta í barátt-
unni fyrir styttum vinnutíma.
Hann kveður þetta engan
barnaleik heldur sé full alvara
á ferðinni. Atvinnuleysið sé
komið á það stig að félagsleg
uppbygging iðnaðarþjóðfélaga
Evrópu muni hrynja verði ekk-
ert að gert og telur að stytting
vinnutímans sé eina aðferðin
sem til greina kemur til að
koma í veg fyrir böl atvinnu-
leysis.
O.Ó.