NT - 16.11.1984, Blaðsíða 7

Föstudagur 16. nóvember 1984 7
framkvæmda. Útlán Stofn-
lánadeildar og stuðningur við
stofnun nýbýla hefur líka geng-
ið þvert á þessi markmið.
Mikilvægari skýring á sam-
drætti búvöruframleiðslunnar
er því vafalítið lækkun útflutn-
ingsuppbóta og niðurgeiðslna
og nýmæli í verðlagningu á
innlagðri mjólk. Ef haldið
verður áfram að draga úr því
styrkjakerfi, sem nú ýtir undir
offramleiðslu landbúnaðar-
afurða og verðmynduninni
verður breytt, bendir flest til
þess, að framleiðslan muni
laga sig að markaðnum án
allra framleiðslutakmarkana.
Öll sú skriffinnska sem kvóta-
kerfi fylgir er því óþarfi.
Mismunun og óhagræði
Hér að framan voru mikil-
vægustu þættir landbúnaðar-
stefnunnar raktir. Fleira má
þó færa til betri vegar. Eitt er
verðjöfnunarkerfið. Nú er
þeim ívilnað, sem búa afskekkt
á kostnað þeirra sem búa nærri
þéttbýli í formi verðjöfnunar,
sem dregur úr þeirri eðlilegu
og jákvæðu viðleitni að búseta
ráðist af hagkvæmnisástæðum.
Annað dæmi er kjarnfóður-
skatturinn, sem færir til fjár-
magn frá alifugla-, svína- og
eggjaframleiðendum til sauð-
fjár- og mjólkurframleiðenda.
Skatturinn hefur einnig þá
stjórnarfarslegu sérstöðu, að
hann er innheimtur og honum
ráðstafað utan fjárlaga. Þriðja
dæmið er það geiðslufyrir-
komulag sem viðgengst á milli
bænda og kaupfélaga og gerir
það að verkum, að kaupfélögin
hafa undir höndum reiðufé,
sem þau geta ávaxtað með
sínum hætti. Þá má nefna þá
„átthagafjötra“ sem bændum
eru búnir vegna óeðlilegara
skilyrða við sölu á jörðum
sínum. Ráðstöfunarréttur
bænda á eignum sínum er
skertur, þannig, að þeim er
ekki gert kleift að fá hæsta
mögulega verð fyrir jarðir
sínar. Loks má nefna vaxandi
tilhneigingu hagsmunaaðila
innan landbúnaðarins til að
fara „í kringum hlutina“.
Þannig er kjarnfóðurskattur
utan fjárlaga, en er ráðstafað
af Framleiðsluráði landbúnað-
arins, og síðan 1981 hafa út-
flutningsbætur verið umfram
það, sem gert er ráð fyrir við
afgreiðslu fjárlaga.
Með því að afnema verð-
jöfnun, kjarnfóðursskatt og
núgildandi lög um sölu jarð-
eigna verður bændum ekki
mismunað og ekki beittir því
misrétti sem nú viðgengst.
Með afnámi verðjöfnunarkerf-
is verður hætt að raska búsetu-
skilyrðum. Með afnámi kjarn-
fóðurskatts minnkar sá að-
stöðumunur sem er á milli
einstakra geina innan landbún-
aðarins og með því að afnema
núgildandi lög um sölu jarð-
eigna er von til þess að bændur
geti nýtt sér til fullnusfu þá
sölumöguleika, sem jarðir
þeirra bjóða.
Lokaorð
Eins og fram hefur komið
hafa landbúnaðinum verið
sköpuð vandamál vegna mið-
stýringar. Miðstýringin miðast
við óskynsamleg markmið.
Hún miðlar að því að framleið-
endur njóti tiltekinna tekna,
án tillits til markaðarins, sem
hefur ærinn kostnað í för með
sér fyrir skattgreiðendur og
lætur neytendur sitja á hakan-
um. Það er misskilningur, að
landbúnaðarvöruframleiðsla
þurfi að njóta einhverrar sér-
stöðu umfram aðra framleiðslu
að því er verðákvörðun
snertir. Framleiðendur iðnað-
arvöru hafa t.d. sýnt að aukið
frjálsræði í verslun með vörur
þeirra og þar með aukin sam-
keppni hefur hvatt þá til dáða.
Á sama hátt má búast við, að
bændur sýni hvað í þeim býr,
bæði þeim og neytendum til
góða, ef verslun með landbún-
aðarvörur og verðmyndun
þeirra yrði gefin frjáls og styrkj-
um hætt, jafnvel þótt landbún-
aður njóti áfram þeirrar sér-
stöðu að eiga forgang að ís-
lenska markaðnum.
Árni Árnason.
Með því að afnema verðjöfnun,
kjarnfóðurskatt og núgildandi lög
um sölu jarðeigna verður bændum
ekki mismunað og ekki beittir því
misrétti sem nú viðgengst.
Formaður í leit að ráðherrastól:
En hvar er stefnan?
Jón Baldvin Hannibalsson alþingismaður skrifar
■ „Sú ríkisstjórn sem sat á
undan þessari var vond ríkis-
stjórn. Þessi sem nú situr fór
vel af stað, en hefur nú
brugðizt hrapalega, m.a.
með þeim afleiðingum að
misrétti og óréttlæti í þjóð-
félaginu er nú meira en verið
hefur um langt skeið. Það er
talað um að skattsvik séu á
bilinu 7-9 milljarðar á ári.
Þeir aðilar í þjóðfélaginu,
sem hafa tök á því að svíkja
undan skatti, og gera það,
eru að verða að ríkri yfirstétt
í landinu. Á hinum kantinum
eru láglaunamenn, en stærsti
hópurinn er i miðjunni,
menn sem hafa þokkalega
góð laun, en borga sína
skatta. Þetta er óréttlæti,
sem ekki getur viðgengist.
Það verður að breyta skatta-
löggjöfinni í réttlætisátt."
(Þorgeir Ibsen, skólastjóri í
viðtali viðMbl. 25.10 1984).
Hvernig má það vera, að
forystumenn stjórnarflokk-
anna eru slegnir slíkri blindu
á afleiðingar gerða sinna, að
sjáandi sjá þeir ekki og heyr-
andi heyra þeir ekki, þótt
þeir hafi sýnilega gengið feti
framar en sæmilegt er í
kröfuhörku sinni og óbilgirni
gagnvart vinnandi fólki í
landinu?
Ein skýringin er sú, að
forystumenn þessara flokka
tilheyra sjálflr forréttinda-
stéttinni og hafa fjarlægst
fólkið í landinu svo mjög, að
þeir þekkja kjör þess aðeins
af afspurn.
Önnur skýring er sú, að báðir
eru þessir flokkar pólitísk
verkfæri öflugra sérhags-
munahópa, sem ráða stefn-
unni í helztu málaflokkum,
eins og t.d. málefnum land-
búnaðar og sjávarútvegs,
peninga- og vaxtamálum, og
skattamálum.
Það er ekki einleikið að
Ein skýringin er
sú, að forystu-
menn þessara
flokka tilheyra
sjálfri forrétt-
indastéttinniog
hafa fjarlægst
fólkið í landinu
svo mjög, að
þeir þekkja kjör
þess aðeins af
afspurn
þetta er í annað sinn, sem
ríkisstjórn Sjálfstæðis- og
Framsóknarflokks mistekst
gersamlega að ná tökum á
verðbólgunni, vegna skiln-
ingsleysis á kjörum almenn-
ings og óbilgirni í sam-
skiptum við launþega. Það
spáir ekki góðu um framtíð
lýðveldisins, ef stjórnmála-
þróun verður áfram með
þeim hætti, að annar hvor
þessara flokka hljóti óhjá-
kvæmilega að hafa forystu
fyrir samsteypustjórnum
margra flokka.
Það er óumdeilt að stjórn-
arflokkarnir hafa brugðizt
því trausti sem kjósendur
þeirra sýndu þeirn í seinustu
kosningum. Bágborin frammi-
staða einstakra ráðherra
staðfestir þetta í hverjum
málaflokki á fætur öðrum:
• Fyrstu fjárlög hins nýja
fjármálaráðherra reyndust
botnlaus. Á seinustu stundu
var stoppað upp í „fjárlaga-
gatið'' með nýjum erlendum
lánum - þvert ofan í heit-
strengingar ráðherrans og
ítrekuð loforð um afsögn, ef
ekki yrði við staðið.
• Bankamálaráðherrann er
að sliga atvinnulífið með ok-
urvöxtum, sem velta jafn-
harðan út í verðlagið. Hann
horfir aðgerðarlaust á for-
kastanlega fjárfestingu og
bruðl bankakerfisins. Þ.á.m.
að Seðlabankinn reisi risa-
vaxiö minnismerki um
óstjórn pengingamála á liðn-
um árum, á sama tíma og
ríkið þykist ekki hafa efni á
að greiða þeim sem skúra
„báknið" sómasamleg laun.
• Sjávarútvegsráðherrann
hefur reynt að yfirfæra kvóta-
kerfi landbúnaðarkerfisins á
sjávarútveginn, án árangurs.
Hann hefur slegið á frest
óhjákvæmilegum ákvörðun-
um um fjárhagslega endur-
skipulagningu þessa helzta
atvinnuvegar þjóðarinnar.
Hann hefur ekkert aðhafzt
til að lækka tilkostnað, auka
samkeppnishæfni eða tryggja
frambúðarrekstrargrundvöll
á vel reknum fyrirtækjum.
• Húsnæðislánakerflð, sem
var komið að fótum fram í
tíð fyrirrennara Alexanders,
er nú í rjúkandi rústum undir
stjórn félagsmálaráðherra
Framsóknar. Síendurtekin'
loforð hans til ungu kynslóð-
Það er von að
reiðin sjóði í
óbreyttum
framsóknar*
mönnum og rit-
stjóra NT, sem
er uppálagt að
verja ósköpin
■ Jón Baldvin Hannibals-
son
armnar í landinu um skjótar
úrbætur liafa reynzt hald-
laus.
Eini ráðherann, sem náð
hefur umtalsveröum árangri
í sínum málaflokki, eriðnað-
arráðherra með samningum
við Alusuisse um hækkað
orkuverð. Nýkjörinn for-
maður Sjálfstæðisflokksins
hefur reynzt utangátta og
áhrifalaus og sérlega klaufsk-
ur í samskiptum sínum við
launþega, þrátt fyrir fengna
reynslu af samskiptum aðila
á vinnumarkaðinum.
Það er von að reiðin sjóði
á óbreyttum framsóknar-
mönnum og ritstjóra NT,
sem er uppálagt að verja
ósköpin. Það er von að sjálf-
stæðismenn leiti dauðaleit að
nýjum (ráðherra) stól handa
formanni sínum.
Allt kemur það samt fyrir
ekki. Því að stefnan er röng
í grundvallaratriðum. Og
því getur þetta gamla,
þreytta ráðherragengi ekki
breytt.
Málsvari frjálslyndis,
samvinnu og félagshyggju
Útgefandi: Nútíminn h.f.
Framkvæmdastjóri: Sigurður Skagfjörð
Sigurðsson
Markaðsstjóri: Haukur Haraldsson
Ritstjóri: Magnús Ólafsson (ábm).
Fréttastjóri: Kristinn Hallqrímsson
Innblaðsstjóri: Oddur Ólafsson
Tæknistjóri: Gunnar Trausti
Guðbjörnsson
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík.
Sími: 686300
Auglýsingasími: 18300
Kvöldsímar: 686387 og 686306
Verð í lausasölu 25 kr. og 30 kr. um
helgar.
Áskrift 275 kr.
Setning og umbrot: Tæknideild NT. Prentun:
Blaðaprent h.f.
Falsaðar kannanir
■ Skoðanakönnun NT virðist heldur betur hafa farið
fyrir brjóstið á þeim DV mönnum. Á mörgum stöðum,
svo sem í útvarpi, í leiðaraskrifum og nú síðast í
Sankornum, sem er ómerkilegasti slúðurdálkur íslenskrar
blaðamennsku, hefur verið gefið sterklega til kynna að
ekki hafi verið rétt staðið að gerð skoðanakönnunar NT.
Slíkt skítkast er auðvitað ekki samboðið virðingu heiðar-
legs dagblaðs.
Þetta er slíkt undrunarefni, að við verðum aðeins að
staldra við og reyna að átta okkur á þeim hvötum, sem hér
geta legið að baki.
í fyrsta lagi er ljóst, að DV kærir sig alls ekkert um að
fá samkeppni á þessu sviði. Það kærir sig ekkert um að
aðrir séu að framkvæma skoðanakannanir. I því sambandi
minnast menn mikillar árásar blaðsins á Hagvangskönnun
fyrr á árinu. Lesendur hljóta að spyrja sig hvernig standi
eiginlega á þessari hræðslu.
Þá er það ljóst, að ásakanir blaðsins um að ekki sé
heiðarlega að máli staðið, hljóta að hafa einhvern
uppruna. Þar sem engum hefur dottið slíkt í hug nema
þeim, hlýtur sá uppruni að vera í eigin herbúðum. Þá
virðist aðeins ein skýring vera fyrir hendi: DV beitir
brögðum við gerð skoðanakannana sinna og er því ekki
treystandi. Þetta er sorgleg niðurstaða, en því miður
rökrétt.
1 þessu sambandi má benda á, að það hlýtur að teljast
dularfullt, að spár byggðar á skoðanakönnunum DV
benda ævinlega til fylgisaukningar Sjálfstæðisflokksins.
Hún er oft svo mikil, að flokkurinn fær meirihlutafylgi
samkvæmt þeim. Enginn hefur verið svo rætinn hingað til
að skýra þessar niðurstöður með því að óvönduðum
meðulum hafi verið beitt við gerð könnunarinnar. Það
hlýtur þó að koma að því, að slíkar skýringar fái
hljómgrunn og það verulegan í kjölfar skrifa DV um NT.
Hið mikla fylgi Sjálfstæðisflokksins í könnunum DV
sem er ævinlega meira en hann fær út úr kosningum, hefur
verið skýrt út með því að blaðið er talið véra hreint
málgagn sjálfstæðisstefnunnar og stuðningsmenn hennar
veigri sér því alls ekki við að svara spurningum blaðsins
meðan aðrir geri það frekar.
Gegnum árin hefur DV reyndar reynt að hvítþvo sig af
slíkum stimpli, en í augum flestra hefur slíkur þvottur
aldrei verið annað en hlægilegur. Og hvernig gæti annað
verið, því það er ekkert nema hræsni að afneita tengslun-
um við Sjálfstæðisflokkinn.
Situr ekki þingmaður hans í ritstjórastól? Finnst betra
málgagn markaðshyggjunnar á íslandi? Finnast annars
staðar jafn heiftúðugar árásir á landsbyggðina og hennar
málefni en einmitt í DV? Finnst annars staðar jafn mikil
fyrirlitning á íslenskum landbúnaði og þeim sem starfa við
hann en einmitt í DV? Muna menn ekki eftir árásunum á
BSRB og aðra launþega, sem leiddu til skipulagðra
fjöldauppsagna á blaðinu?
Við vitum auðvitað öll svörin við þessum spurningum
og það er einungis hálfspaugilegt að sjá tilburði blaðsins
til að halda fram, að það sé „frjálst og óháð“.
Niðurstaða þessarar umræðu hlýtur að vera þrenns
konar.
í fyrsta lagi hljótum við að fara fram á strangt eftirlit
með skoðanakönnunum og NT mun beita sér fyrir að svo
verði.
f öðru lagi hljótum við að fordæma DV fyrir að dæma
önnur blöð meðan það er jafn rammpólitískt sjálft og raun
ber vitni.
I þriðja lagi hljótum við að fordæma gamaldags
aulafyndni DV í skrifum þess um önnur blöð. NT hefur
aldrei stundað slík skrif enda eru þau óþekkt í öðrum
löndum en á íslandi og vonast NT til þess að DV sjái sig
um hönd og losi íslenska blaðamennsku við þessi þreyttu
vinnubrögð.