Morgunblaðið - 07.12.2003, Blaðsíða 6

6 | 7.12.2003
Áhrifa hnattvæðingarinnar gætir í ólíkustu kimum til-verunnar og er þar sífellt færra undanskilið. Hug-myndir manna um hvers konar útlit þykir fallegt
(og þar með æskilegt) eru á meðal þess sem þróast hefur í
átt til einsleitni sem gjarnan er talin fylgifiskur alþjóðlegrar
samþjöppunar.
Sífellt stærri hluti heimsins horfir til sömu fyrirmyndanna
hvað fegurð varðar og við sem horfum á sjónvarp, förum í
bíó og lesum tímarit með ljósmyndum vitum um hvað ræð-
ir. Og við sem verðum fyrir því öðru hvoru að vilja líta vel út
(alltaf jafnvandræðalegt að játa á sig dauðasyndina hé-
góma), hefðum ekkert á móti því að líta út eins og Julia Ro-
berts eða Cameron Diaz og kemur jafnvel fyrir að við skoð-
um hvernig þær greiða sér eða hvaða gloss þær nota til að
gera varir sínar svona ómótstæðilegar (það stendur við hlið-
ina á myndunum í blöðunum). Sumum nægir svo jafnvel
ekki glossið og þær fara þá með tímaritið til lýtalæknisins og
biðja um varir à la Jennifer Lopez (vinsælust í vörum) eða
nef eins og Nicole Kidman (vinsælust í nefjum.) Aðgerðir af
þessu tagi hafa verið algengar í Bandaríkjunum (þaðan sem
fyrirmyndirnar eru flestar) um þó nokkurt skeið, en nú eru
vinsældir lýtaaðgerða þar sem markmiðið er að öðlast
Hollywood-fegurðarstandard að verða æ meiri í löndum
sem eru fjær landfræðilega en færast sífellt nær dægur-
menningarlega. Í Asíu flykkjast konur í aðgerðir með það í
huga að verða „vestrænni“ í útliti“. Þar eru vinsælastar að-
gerðir sem stækka augu og hækka kinnbein og sækjast kon-
ur í auknum mæli eftir því að verða lang-
leitari og með hvassari kinnbein og hafna
þar með hinum mjúku andlitsdráttum og
kringlótta andliti sem áður þótti eftirsókn-
arvert og fagurt í þeim heimshluta. Tíma-
ritið Newsweek fjallaði nýlega um þetta í
forsíðugrein og kom þar fram að fjöldi
lýtalækna hefur margfaldast í Asíu á und-
anförnum árum og í Suður-Kóreu eru þeir
flestir í heimi miðað við höfðatölu. Talið er að milljónir fegr-
unaraðgerða hafi verið gerðar í Kína á síðasta ári og slíkum
aðgerðum fer einnig ört fjölgandi í Japan og á Indlandi.
Vestrænir fegurðarstaðlar hafa um árabil haft áhrif í Asíu en
talið er að með sífellt meira framboði af lýtalæknum og
lækkandi verðskrá þeirra séu þessi áhrif að ná nýjum hæð-
um. Og þó að fólk í vestri hafi upp til hópa vestrænt útlit er
ekki þar með sagt að það uppfylli ströngustu fegurðarstaðla
og hefur fjöldi fegrunaraðgerða á Vesturlöndum einnig
margfaldast á undanförnum árum. Slíkar aðgerðir eru
meira að segja orðnar að skemmtiefni, samanber sjónvarps-
þættina Extreme Makeover (sem sýndir eru á Stöð 2).
Vísindamenn hafa velt því fyrir sér hvort slík stöðlun á
því sem telst fallegt og allt þetta fikt við andlit og líkama í
því skyni að búa til hið eina rétta útlit, geti haft áhrif á það
hvernig við skynjum fegurð. Í gegnum aldirnar og árþús-
undin hefur fólk valið sér þá maka sem það telur álitlegasta
og þannig hefur fegurð mannkyns þróast með náttúruvali.
En með öllum þessum manngerðu útlitsbreytingum er hætt
við að þetta ferli raskist, segja vísindamenn, og þá gæti kom-
ið að því að allt þetta „breytta“ fólk lenti í því að finnast
börnin sín ófríð (að minnsta kosti áður en þau ná aldri til að
fara í lýtaaðgerðir). Um leið er óttast að fegurðarskynið
verði æ einsleitara og þar með sjái fólk enn frekari ástæðu til
að leggja mikið á sig til að öðlast hið æskilega útlit og þar
með myndast vítahringur. Á endanum yrðu svo allir nokk-
urnveginn eins. Allir fallegir og hégómi úr sögunni. Nema
að hégómi færi þá að snúast um að „skera sig úr fjöldan-
um …“
Allir eins
Birna
Anna
En með öllum
þessum mann-
gerðu útlits-
breytingum er
hætt við að þetta
ferli raskist.
H
eiðrún Lind Marteinsdóttir er
fædd 1979 og er ofan af Akra-
nesi. Hún flutti 16 ára gömul til
Reykjavíkur þegar hún hóf nám við
Menntaskólann í Reykjavík. Árið eftir
stúdentspróf starfaði hún sem verslunar-
stjóri í skóbúð Sautján á Laugaveginum.
Hún stefndi á nám við Háskóla Íslands
en var óviss um hvað hún ætti að læra. „Ég
fór til London og hugðist dvelja þar í hálft
ár meðan ég gerði upp hug minn. Fyrir
einskæra heppni fékk ég verslunarstjóra-
stöðu í versluninni Pied á Terre, sem rekin
er af stærsta skófyrirtæki á Bretlandi. Þessi
skóli lífsins varð því tæp tvö ár í stað sex
mánaða, líkt og ráðgert var,“ segir Heiðrún
Lind. Hún sér þó ekki eftir tímanum í
London þar sem borgin heillaði hana upp
úr skónum.
Heiðrún frétti svo af nýja lögfræðinám-
inu í Háskólanum í Reykjavík og fannst
það hljóma spennandi. Hún var í fyrsta
hópnum sem hóf nám við lagadeild HR.
„Mér líkar námið mjög vel, reyndar vonum
framar, því ég hélt því einu sinni fram að
lögfræði væri eitt af því leiðinlegasta sem
hægt væri að læra,“ segir Heiðrún og að
hún hafi fyrst smitast af lögfræðiáhuga
þegar hún stundaði ræðumennsku.
Heiðrún var fyrsti formaður Lögréttu,
félags laganema við HR, sem var stofnað 8.
mars 2003 – þann sama dag árið 1843 var
Alþingi endurreist og því álitu laganemar
daginn tilvalinn. Hún er nú ritari í stjórn
Heimdallar – félags ungra sjálfstæðis-
manna í Reykjavík og skrifar pistla um
stjórnmál á www.frelsi.is.
Heiðrún ætlar sér að grípa þau tækifæri
sem gefast í framtíðinni. „Ég set markið
hátt og tel mig hafa bein í nefinu til að fara
í sömu störf og karlar, á sömu launum og
karlar – án þess að til komi kynjakvótar,“
segir hún.
Áhugamálin fyrir utan stjórnmál eru
nokkur. „Ég reyni að fara í ræktina daglega
– og ég er forfallinn krossgátufíkill,“ segir
Heiðrún. Krossgáturnar leysir hún milli
anna, en auk náms og stjórnmála starfar
hún í fyrirtækjaþjónustu Sjóvár-Almennra.
guhe@mbl.is
Heiðrún Lind Marteinsdóttir
LOFAR GÓÐU
L
jó
sm
yn
d:
G
ol
li
Hélt að lögfræði væri það leiðinlegasta