Morgunblaðið - 20.07.2004, Side 14

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
14 ÞRIÐJUDAGUR 20. JÚLÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERINU
ÁREKSTRAR skipa við hvali tengj-
ast í næstflestum tilfellum hvala-
skoðunum. Aðeins skip bandaríska
flotans rekast oftar á hvali en hvala-
skoðunarskipin. Engar reglur eru í
gildi við Bandaríkin um það hve ná-
lægt hvölum hvalaskoðunarskipin
mega fara.
Stofnun sú í Bandaríkjunum sem
fer með málefni hafsins og and-
rúmsloftsins. NOAA, er nú með til
skoðunar reglur um það hvernig
vernda megi hvali gegn árekstrum
við skip, sem leitt geta til dauða
þeirra. Þetta kemur meðal annars
fram í skjölum, sem bandarísk sam-
tök, starfsmenn í þágu umhverfis-
ábyrgðar, (PEER) hafa kynnt. Þar
kemur fram að nú sé mesta ógnin
við hvali að þeir drepist í árekstrum
við skip og í næstflestum tilfellum
sé um að ræða hvalaskoðunarskip.
Tekin eru nokkur dæmi úr skjölum
NOAA, þar á meðal að 10. október
2001 hafi hvalaskoðunarskip sært
hnúfubak norðvetsur af Stellwagen-
banka þannig að 45 sentímetra rispa
hafi komið á bægsli hans. Þá drapst
hrefna við Barnstable í Massachu-
setts 1998 eftir að hvalaskoðunar-
bátur sigldi á hana á 25 hnúta hraða.
Hrefnan synti undir bátinn, en kom
úr kafi með mikinn áverka sem
leiddi hana til dauða. Loks skaðaði
tvíbytna sem notuð var til hvala-
skoðunar við Hawaii hnúfubak árið
2001.
Haft er eftir talsmanni PEER,
Kyla Bennett, að það sé kaldhæðn-
islegt að leiðangrar sem séu farnir
til að dásama náttúruna skuli verða
til að skaða hana. Nauðsynlegt sé að
setja einhverjar skorður við hvala-
skoðun og hún verði ekki til að valda
hvölunum ónæði eða skaða þá.
Reglur um umgengni hvalaskoð-
ara við hvali hafa verið á tillögustigi
hjá NOAA í nokkur ár. Meðal þess
sem þar er lagt til er að sett verði
ákvæði um hámarks siglingarhraða
innan tveggja mílna fjarlægðar frá
hvölum, en nú er 500 metra nálg-
unarbann í gildi fyrir sléttbaka. Þá
er lagt til að gefið verði út sérstakt
leyfi til hvalaskoðunarskipa, en árið
2002 lagði NOAA til reglur til að
banna siglingar á skipum og bátum í
einkaeign eins og eintrjáningum
upp að hvölum og til að banna
mannskepnunni að synda með hvöl-
um. Bennet segir að það sé kominn
tími til að NOAA hætti að stinga
upp á einhverjum reglum og setji
þegar í stað reglur til að vernda
hvalina.
Hvalaskoðun
ógnar hvölum
Ljósmynd/Alfons Finnsson
Mest af
loðnu
til Siglu-
fjarðar
ALLS hefur verið landað 44.000
tonnum af loðnu á sumarvertíðinni.
Þar af eru um 15.850 tonn af erlend-
um skipum. Íslenzku skipin hafa
veitt um 28.000 tonn en leyfilegur
afli þeirra hefur verið ákveðinn
224.000 tonn til bráðabirgða.
Mestum afla hefur verið landað
hjá Síldarvinnslunni í Siglufirði,
17.550 tonnum. 8.700 tonnum hefur
verið landað hjá Ísfélaginu í Krossa-
nesi og tæpum 6.000 tonnum hjá Gná
í Bolungarvík. Hraðfrystistöð Þórs-
hafnar hefur tekið á móti tæplega
5.000 tonnum en aðrar verksmiðjur
hafa tekið á móti minni afla.
Kolmunnafli íslenzkra skipa er nú
orðinn 260.000 tonn, sem er mun
meira en á sama tíma á síðasta ári.
Leyfilegur heildarafli íslenzku skip-
anna er 713.000 tonn, sem er um
200.000 tonnum meira en veiddist í
fyrra. Erlend skip hafa landað hér
64.500 tonnum af kolmunna og því
hafa verksmiðjurnar tekið á móti um
324.000 tonnum. Langmestu hefur
verið landað hjá Síldarvinnslunni á
Seyðisfirði, eða ríflega 90.000 tonn-
um. Eskja á Eskifirði hefur tekið á
móti 55.700 tonnum, Síldarvinnslan í
Neskaupstað er með 50.700 tonn og
48.000 tonn hafa borizt til Loðnu-
vinnslunnar á Fáskrúðsfirði. Alls
hafa verksmiðjur Síldarvinnslunnar
tekið á móti 144.000 tonnum af kol-
munna.

 

 
     

)"&(& ##!
*+ &&+ 3> 
?0 !
, @ ?0 !
,  )
$#)  
 &?3
0 %

. % 

+,? 

4 % 
?. %
5 
5 %> ?$
< ?# 
!

<!
? 

9 A #

9  ?$#)  
 &
B
,

& *&&-
3?#)  
 C
$
   ?. %
$ 


D !
# 
D  #E ?,  &
D  F
&?(E A 
G  

+ % 
+@ 
4* 
#E

6"A #

9.$
9% 
 
9) C ?9  %
9*! 
9@
@?A  F
A&
7 

7 F
 
@


@

( &? 
-9*

 &./
3 

$
 %
?8F# # 
4 %
?. %? 9) ? 7*
*

) F
 C ?. %
9 

 & 







-

 -
 
 -


-
-
-

 -
-
-
-
-
-


-
 -
-
-
-
-
-
-
 , F
 ? )
F ?
 & 
- - -
-
- -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
- -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
H?IJ
H?-IJ
H?-IJ
-
-
H?-IJ
H? IJ
H?IJ
H?IJ
-
H?IJ
H?IJ
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
H?-IJ
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
D
% 

!

% 

7
?? ?% /
+ ! 9 

& & &
&
-

&

& 
&

&
-
& & &
&
&  -
-
&
-
-


-
-
-
 -
-
-
& -
&
-
-
-
-
-
-
-
&  





-


  


-

  

-
-

 -
 


  
 
  

  
  

 -
-

 


  
 
 

!
??&? &
37D&?K?3A  

$#@%


!

-

-





-

-

-
-

-
-
-

-
-
-

-

-
-
-
-
-
-
-

HLUTAFJÁR-
EIGN Íslands-
banka í sjálfum
sér hefur aukist
um tæpar 169
milljónir króna að
nafnvirði frá því
fyrir mánuði.
Hinn 19. júní sl.
átti bankinn 639,6
milljónir króna að
nafnvirði í sjálf-
um sér, eða
6,396% alls hlutafjár í bankanum, en
samkvæmt hluthafalista frá því í
gær 808,5 milljónir að nafnverði, eða
8,085% hlutafjárins.
Jón Þórisson, aðstoðarforstjóri Ís-
landsbanka, segir að hreyfingar séu
alltaf á hlutabréfaeign bankans í
sjálfum sér og oftast sé um það að
ræða að verið sér að kaupa bréf til að
miðla áfram til viðskiptavina bank-
ans. „Við höfum orðið vör við aukna
eftirspurn eftir bréfum í bankanum
og viljum geta orðið við þeim áhuga
með því að eiga bréf til,“ segir Jón
Þórisson.
Í gær lækkaði gengi bréfa bank-
ans um 2,2% en lokaverð bréfanna í
gær var 8,8.
Gengi bréfa í bankanum hækkaði
um 2,3% í 1,5 milljarða króna við-
skiptum sl. föstudag, en samkvæmt
heimildum Morgunblaðsins var þar
um að ræða kaup aðila vegna fram-
virks samnings sem gerður var um
kaup á bréfum í bankanum, en enn á
eftir að tilkynna. Tilkynna megi um
framvirka samninga hvort sem er í
upphafi gildistíma eða á uppgjörs-
degi þeirra samninga eins og hér sé
líklega raunin samkvæmt heimildum
blaðsins.
Íslandsbanki annar
stærstur í sjálfum sér
Jón Þórisson,
aðstoðarforstjóri
Íslandsbanka.
● SAMRÆMD vísitala neysluverðs í
EES-ríkjunum var óbreytt á milli maí
og júní, en hækkaði um 0,5% fyrir
Ísland, að því er fram kemur í frétt
Hagstofunnar.
Frá júní 2003 til jafnlengdar í ár
var verðbólgan á þennan mæli-
kvarða 2,3% að meðaltali í ríkjum
EES, 2,4% á evrusvæðinu og 2,9%
á Íslandi. Á þessu tólf mánaða
tímabili mældist verðbólgan mest í
Slóvakíu, 8,1%, en minnst í Finn-
landi, þar sem verðhjöðnun var
0,1%.
Verðbólga yfir meðal-
lagi á Íslandi
ÞETTA HELST ...
VIÐSKIPTI
HAGNAÐUR Norsk Hydro á fyrri
hluta ársins nam 6,4 milljörðum
norskra króna, um 67 milljörðum ís-
lenskra króna, og er þetta ríflega
þriðjungs aukning hagnaðar frá
sama tímabili í fyrra. Velta fyrirtæk-
isins var um 810 milljarðar íslenskra
króna og jókst um 16% milli ára.
Í fréttatilkynningu frá Norsk
Hydro er haft eftir Eivind Reiten,
framkvæmdastjóra fyrirtækisins, að
afkoma fyrirtækisins hafi aldrei ver-
ið betri en á fyrstu sex mánuðum
þessa árs og að hátt olíuverð og
batnandi álmarkaður hafi haft áhrif
þar á.
Afkoma Norsk
Hydro aldrei betri
NÆRRI helmingur lyfseðils-
skyldra lyfja sem seld eru í Dan-
mörku eru samheitalyf, að því er
kemur fram í frétt danska blaðsins
Børsen. Danmörk er það Evrópu-
land þar sem hlutfall samheitalyfja
er hæst, næst í röðinni eru Þýska-
land og England.
Í fréttinni segir að á síðustu
tveimur árum hafi verð á sam-
heitalyfjum lækkað um 21% og
sala á þeim aukist um 80%, en
verð frumlyfja hafi hækkað um 6%
og sala þeirra aukist um 6,5%.
Hálffimm fréttir greiningar-
deildar KB banka gera grein
danska blaðsins að umtalsefni. „Í
blaðinu er haft eftir Hans Henrik
Raith, forstjóra dótturfélags Act-
avis í Danmörku og formanns sam-
taka samheitalyfjaframleiðenda, að
afkoman sé undir miklum þrýst-
ingi og hann spáir enn frekari
samruna í greininni. Haft er eftir
honum að samkeppnin sé hvergi
meiri í Evrópu en í Danmörku og
að enginn hagnaður sé í grein-
inni.“ Segir í fréttabréfinu að um-
mæli Raiths nú séu á svipuðum
nótum og Hálffimm fréttir vitnuðu
til í desember síðastliðnum. „Þar
kom fram að verð samheitalyfja er
borið saman á 14 daga fresti og
apótekum ber að framvísa ódýr-
asta lyfinu næstu 14 daga. Þetta
hefur leitt til undirboða og óheil-
brigðs samkeppnisumhverfis sam-
heitalyfjafyrirtækja.“
Búast má við
áframhaldandi þrýstingi
Greiningardeild KB banka segir
ekki hægt að draga víðtækar
ályktanir um samheitalyfjamark-
aðinn í heild af Danmörku, að auki
sé einungis lítið brot af veltu Act-
avis í Danmörku, þannig að vægi
Danmerkur í rekstri Actavis er lít-
ið. Á hinn bóginn sé umhugsunar-
vert að á kynningafundi Actavis
eftir uppgjör fyrsta fjórðungs hafi
Róbert Wessman sagt að afkoman
hafi verið undir áætlunum í Tyrk-
landi og í Búlgaríu á fyrsta fjórð-
ungi vegna breytinga á endur-
greiðslukerfi lyfja á þessum
mörkuðum. „Þegar sá fundur var
haldinn þann 17. maí, sagði í texta
með uppgjörinu að ró hefði skap-
ast á Tyrklandsmarkaði en hins
vegar hafa ekki borist fréttir af
lausn mála í Búlgaríu.“
Í fréttabréfinu er að lokum
minnt á að vert sé að hafa í huga
að við setningu núverandi reglu-
verks um samheitalyf var markmið
löggjafans t.d. í Bandaríkjunum að
tryggja neytendum aðgang að
ódýrum lyfjum. „Það er því við því
að búast að áframhaldandi þrýst-
ingur verði frá stjórnvöldum um
lægra verð lyfja og því sé eðlilegt
að líta á uppákomur sem þessar
sem venjulegan hluta af rekstrar-
afkomu þessara fyrirtækja fremur
en einangruð atvik eða óreglulega
liði.“
Harður heimur
danskrar lyfsölu
6 % L
9MN? '())*
'('+'
+,+
+,+
I
I
$798
O3P
*(-.'
-()'-
/+,*
/+,0
I
I
131? <5P
-(1'+
111
+,+
/','
I
I
+$P
6

.10
''(*-1
+,+
2+,.
I
I
218P? OQ?G 
-(+3*
'+(+0*
2+,'
/+,4
I
I
● VIÐSKIPTI í Kauphöll Íslands námu
tæpum 2,6 milljörðum króna í gær,
þar af voru mest viðskipti með hluta-
bréf fyrir 949 milljónir og með rík-
isvíxla fyrir 720 milljónir.
Úrvalsvísitalan hækkaði um 0,05%
og stendur nú í tæpum 3.074 stigum.
Mest hækkun varð á verði bréfa í Act-
avis Group, 2,1%, og voru mest við-
skipti með þau bréf, eða fyrir 171
milljón króna. Mest lækkun varð á
bréfum í Íslandsbanka, 2,2%, og
gengur þar að hluta tilbaka sú hækk-
un sem hefur orðið á verði bréfanna
að undanförnu.
Hlutabréfavísitölur í Bandaríkj-
unum hafa lækkað að undanförnu. Í
fréttabréfi Landsbankans segir að
ekki sé alfarið hægt að kenna slæm-
um uppgjörum um því mörg þeirra hafi
verið umfram væntingar markaðarins.
Hins vegar eigi breyttar rekstraráætl-
anir sumra þeirra sökina.
Actavis hækkar mest