Sunnudagsblaðið - 07.02.1965, Blaðsíða 4

húsakost en þeir hafa nokkurn
tímann kynnzt í heimalandi sínu.
En mannleg sjálfsvirðing og á-
nægja mælist ekki í ytri aðbúnaði
einum saman.
ÍTALSKUR blaðamaður við íhalds
blaðið Corriere della Sera, Gio-
vanni Russo, hefur fjallað ítar-
lega um málið í blaðagreinum og
bókum. Hann hefur nýlega sent
frá sér bók um málið, og þar birt-
ir hann viðtöl og upplýsingar, sem
liann safnaði saman á ferðalögum
tii ítölsku skálahverfanna um-
hverfis stórverksmiðjur Mið-Evr-
ópu.
Sú mynd, sem hann dregur
upp, er ekki sú fallega glans-
mynd, sem sumir kappsfullir
stjórnmálamenn hafa stundum
viljað gera úr óhreinum skálum
aðkomuverkamannanna. Hún lík-
ist heldiu- ekki annarri mynd, sem
stundum er notuð: evrópskir frum
herjar, sem halda í norður, alveg
eins og þeir amerísku, sem héldu
í vestur á sínum tíma.
ítalskir verkamenn í útlegð eru
engir frumherjar; þeir eru ekki
vongóðir; þeir horfa ekki fram,
heldur aftur. Þeim finnst ekki, að
þeir hafa farið af fúsum vilja að
heiman til að freista gæfunnar í
ókunnum löndum. Þeim finnst
þeir vera í sjálfheldu; um annað
en þetta er éícki að rae'ða, hema
hungrið og atvinnuleysið heima
fyrir.
Bejskja þeirra skiptist milli
heimalandsins, sem hefur neitað
þeim um atvinnu, og dvalarlands-
ins, sem þeim finnst notfæra sér
þá og fyrirlíta. Beiskjan er svo
mikil, að þegar kosningar fara
fram í Ítalíu, koma þeir í löngum,
drungalegum og troðnum aukalest-
um yfir þvera álfuna, tveggja til
þriggja daga járnbrautarferð, til
þess að komast 'heim í þorpið sitt
til að kjósa. Þeir eru ólæsir og
menntun þeirra er miklu minni en
íbúa dvalarlandsins, en pólitískur
áhugi þeirra er meiri, og Evrópa
getur ekki endurgjaldslaust hunz-
að lengur vaxandi skilning þeirra
á eigin hlutverki í samfélaginu.
Við fyrstu sýn er ekki að sjá, að
aðkomuverkamennirnir séu beitt-
ir neinu efnahagslegu misrétti.
Þeir fá sömu laun og verkamenn
heimalandsins, stundum meiri, a£
því að þeir taka að sér ákvæðis-
vinnu og eftirvinnu. Þetta síðar-
nefnda á þátt í því, að verkamenn
heimalandsins líta þá hornauga.
En raunverulega eru þeir miklu
verr settir en heimamenn. Þeir
verða ekki aðnjótandi margra
gæða þess þjóðfélags, sem þeir
auðga með vinnu sinni, en þau
gæði eru laun þegnanna ekki síð-
ur en beint kaup í peningum.
Auk þess þurfa fullorðnir ítalir
að jafnaði að sjá fyrir fjölekyldu,
sem í eru ekki aðeins kona og
börn, heldur einnig hópur vanda-
manna (foreldrar, tengdaforeldrar,
afi og amma, ógiftar frænkur og
systur o. s. frv.) Það, sem hann
hefur sjálfur eftir, þegar búið er
að senda launin til Suður-Ítalíu,
nægir ekki fyrir öðru en brýnustu
nauðþurftum. Þegar við þetta bæt
ist, að aðkomuverkamennimir
vinna yfirleitt verst borguðu
störfin, verður auðskilið, að þeim
finnst, að þeir njóti ekki efnahags
legs jafnréttis. Útlendu verka-
mennirnir hafa minnsta kunnáttu,
og þess vegna er það auðvitað
ekkert misrétti að þeir sitji uppi
með verstu störfin, en þessi skipt-
ing að viðbættum þeim mun, sem
er á tungumáli, trú og menningu,
á mikinn þátt í þvi misrétti, sem
raunverulega er fyrir hendi.
UM ALLT Þýzkaland, þar sem
ítalir. starfa, má sjá skylti á velt-
ingastöðum og danshúsum, þar
sem stendur: „ítölum bannaður
aðgangur”. í Sviss er oft tekið fram
í auglýsingum um húsnæði: „ítal-
ir koma ekki til greina”. í Sviss
er meira að segja starfandi stjóm-
málahreyfing, sem hefur það eitt
á stefnuskrá sinni að losna við
ítalina
í Sviss er um hálf milljón ítala,
en Sviss hefur næst Frakklandi
tekið við mestu vinnuafli frá Suð-
ur-ítaliu. (Þegar talað er um ítali
í þessu sambandi er átt við Suður-
ítali, sem eru eins ólíkir hinum
ítölskumælandi íbúum Sviss og
þeim þýzkumælandi og reyndar
gjöróiíkir Norður-ítölum lfka.
Mörkin milli Suður- og Norður-
84 6UNNUBAGSBLAÐ - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Evrópu í þessu tilliti liggja um
miðja Ítalíu).
Sviss fer verst allra landa með
ítalska aðkomuverkamenn. Og
ítalska stjórnin hefur til þessa
látið kjör þeirra sem vind um
eyru þjóta, en nú mun þó í upp-
siglingu samningur um bætt kjör,
þótt mikið vanti á, að þau verði
góð.
Það, sem flestum hefur þótt sár-
ast, er að löggjöf kemur f veg
fyrir, að verkamennirnir taki fjöl-
skyldur sínar með sér til Sviss.
Og ef ítali í Sviss vill giftast
ítalskri stúlku, sem lika vinnur
þar, geta þau fengið leyfi til þess,
en þau mega ekki vinna í sömu
kantónu og geta því að sjálfsögðu
ekki búið saman. Ef þau eignast
barn, fá þau ekki að vera með það
í Sviss, nema þau hafi fengið
„fjölskyldudvalarleyfi”, en slfkt
leyfi fæst ekki fyrr en eftir mörg
ár og þá aðeins fyrir eitt ár í einu.
Úr þessu og ýmsu öðru verður
bætt með samnlngum milli Italíu
og Sviss, en stefna löggjafarvalds-
ins svissneska verður þó áfram hin
sama. Svisslendingar vilja koma í
veg fyrir, að aðkomumennirnir
lagi sig að háttum dvalarlands-
ins, og þeir vilja tryggja, að þeir
geti vísað þeim úr landi strax og
ekki verður lengur þörf fyrir
vinnu þeirra.
AÐ SJÁLFSÖGBU eru ekki til
neinar töfralausnir á vandamálum
þessa flökkuvinnuafls, en á því
máli eru fleiri hliðar en hér hefur
verlð unnt að nefna. En ein megin
regla virðlst þó auðsæ: ef sam-
vinnu Evrópulandanna á að vera
eitthvað meira en orðln tóm, verða
Norður-Evrópumenn að hætta að
líta á aðkomuverkamennina sem
óvelkomna gesti og fara að líta á
þá sem evrópska meðbræður sína
og samlanda.
(Aktuelt).
*