Sunnudagsblaðið - 07.02.1965, Side 13
Við spor hvert um Bifröst, að
Heljar hýl,
til himins, vor tunga bjó vörðu.
Þú last — þetta mál með unað
ogyl
yngdan af stormunum hörðu.
—- Ég skildi, að orð er á
íslandi til
um allt, sem er hugsað á jörðu.
-i
En vikjum þá að skólunum.
Gégna þeir sem skyldi því hlut-
verki að kenna æskulýð vorum
fagurt og skýrt talmál? Nei,
Því fer fjarri; þeir bregðast
Þvi herfilega .... Og þetta seg-
ir maður, sem segist vera bú-
inn að kenna íslenzku í aldar-
fjórðung? munu nú sjálfsagt
einhverjir lesendur spyrja, og
lái ég þeim ekki. En við kenn-
ararnir erum ekki einráðir um
það, sem.við kennum. Fræðslu-
yfirvöld binda okkur gersam-
lega í hlekki miðáldalegrár
námsskrár. Og við, sem á und-
anförnum árum höfum barizt
við að fá umbætur á móður-
málskennslunni, erum sann-
kolluð rödd hrópandans i eyði-
mörkinni. Á okkur er ekki
blustað, og misvitrar og rig-
bundnar reglur og kreddur
halda áfram að draga úr nota-
gildi kennsluhnar og mala salt
i staðinn fyrir gull.
1 barnaskólum læra börnin
að lesa, og er mér ekki grun-
laust um, að þar sé oft meira
gert að því að gera þau hrað-
læs fremur en vellæs. Oft tekst
hvorugt, og er þá sjaldan kenn
Uruni um að kenna. En þarna
er þó reynt að kenna skýrt
fungutak. En þegar í unglinga-
skólana kemur, feilur öll lestr-
arkennsla niður. Þrælþúpgt
málfræðistagl, þurrt og leiðin-
legt, verður úr því aðalviðfangs
efni kennslunnar. Ekki er taeki
faeri né tími til að brjóta upp
á uýjungum eða reyna ótroðn-
ar brautir. Helzt gefur bók-
U'enntalesturinn tækifæri til
sögn og vönduðu talmáli, æfum
léikþaetti óg uppléstur, vöndum
samtal og orðaval, við hlið auk-
innar bókmenntafræðslu Þá
munu flögin gróa, og komandi
kynslóðir geta tekið með inni-
legri tilfinningu en áður undir
orð Jóriasar:
uppléstrar og áminninga um
frariiburð. En þau tækifæri eru
af mjög skornum skammti. Hjá
nágx-annaþjóðum vorum, mikl-
um. menningarþjóðum, er búið
að . leggja máifræðistaglið til
hliðar, að mestu leyti, en meiri
áherzla lögð á bókmenntir og
hið talaða orð, jafnvel mælsku-
list. En hér hjá oss, sem tölum
eina elztu menningartungu
héims, hjakkar í sama farinu
áratug eftir áratug.
Um léið og ég þakka góð-
kunningja minura og samstarfs
mapni, Vilhjálmi 5. Vilhjálms-
syni, gem ejálfur er rithöfund-
ur, fyrir ftð vekja máls á þess-
um vanúa, vjl ég pota tækifær-
ið og skora onn þá einu sinni á
alla þá, eera unna fögru máli,
að kpýja fram umbætur á móð-
urmáiskennslu ekólanna. Drög-
um sem mest úr máifræðistagi-
inu, tökum upp kepnslu í fram-
Ástkæra, ylhýra málið,
og allri rödd fegra,
blíð, sem að barni kvað móðir
á bx’jósti svanhvítu,
móðurmálið mitt góða,
hið mjxxka og i'íka,
orð áttu enn eins og forðum
mér yndið að veita
1 * “ w
■AUrt*3VBLA0B> W. etrNNUDAGSHUAS) 93