24 stundir - 03.05.2008, Blaðsíða 43

24stundir LAUGARDAGUR 3. MAÍ 2008 43
Þ
að sem gerðist við
Rauðavatn var óumflýj-
anlegt. Viðbrögð lög-
reglu voru vel undirbúin
vegna þess að vitað var á
hverju var von,“ segir Stefán Eiríks-
son, lögreglustjóri höfuðborgar-
svæðisins, um umtalaðar aðgerðir
lögreglu við Rauðavatn þegar hald
var lagt á bíla atvinnubílstjóra og
átök brutust út. „Þessum hópi bíl-
stjóra voru gefin skýr fyrirmæli um
að fara og þeir fengu langan tíma
til þess. Þeir fengu ítrekað lokavið-
varanir sem þeir sinntu ekki. Þarna
varð taktbreyting í aðgerðum bíl-
stjóranna, þær hættu að snúast um
mótmæli og snerust um að búa til
slagsmál við lögregluna. Það var
beinlínis tilgangurinn með því sem
þarna fór fram. Menn mættu
vopnum búnir, tilbúnir að takast á
við lögregluna með úðabrúsa og
kveikjara. Lögreglan varð að leggja
hald á bílana og fjarlægja þá af
staðnum. Í kjölfarið þurfti að af-
marka svæði lögreglu og handtaka
bílstjóra. Fleiri bættust svo í hóp-
inn og fóru að kasta grjóti í lögregl-
una, eins og frægt er orðið.“
Gekk lögreglan ekki of harkalega
fram í aðgerðum sínum?
„Lögreglan gekk til þessa verks,
eins og allra sinna verka, á grund-
velli meðalhófs. Meðalhófið er
heilög regla í öllu sem við gerum.
Við beitum þar af leiðandi ekki
valdi nema það sé nauðsynlegt. Við
höfum legið yfir þessum atburðum
og þessari aðgerð til að meta hvort
framkvæmdin var í samræmi við
reglur, hvort eitthvað hafi farið úr-
skeiðis og hvað hafi gengið vel.
Heildarmat okkar er að þetta hafi
gengið afar vel fyrir sig og í sam-
ræmi við undirbúning okkur á
liðnum árum og í takt við þær að-
stæður sem þarna voru.“
Lögreglan hefur verið gagnrýnd
fyrir framgöngu sína. Hvernig finnst
þér sú gagnrýni hafa verið?
„Hún hefur að mestu leyti verið
málefnaleg. Það er aldrei geðfellt að
fylgjast með því þegar lögregluvaldi
er beitt, og fólk er óvant að sjá slíkt
í beinni útsendingu. Í þessu tilviki
var það nauðsynlegt og byggði á
skýrum lagaheimildum. Fólk upp-
lifir þetta með mjög sterkum hætti
af því að fjölmiðlar voru viðstaddir
og tóku myndir af öllu saman. Ég
held að það undirstriki betur en
flest annað að lögreglan hafði ekk-
ert að fela og allt sem hún gerði
þolir nánari skoðun.“
Árangurstengd laun
Lögreglumenn eru oft í erfiðum
aðstæðum. Er öryggi þeirra nægilega
tryggt?
„Lögreglustarfið er gríðarlega
erfitt og menn virðast tilbúnir að
ganga nokkuð langt gegn lögregl-
unni. Því miður hafa of margir lög-
reglumenn slasast við skyldustörf.
Það er vitaskuld óþolandi að lög-
reglumenn séu að heimsækja slas-
aða félaga sína upp á sjúkrahús
vikulega eða mánaðarlega. Ef ekki
er hægt að tryggja öryggi lögreglu-
mannanna þá er ljóst að ekki er
hægt að tryggja öryggi borgar-
anna.“
Er óumflýjanlegt að lögreglan
verði vopnuð við skyldustörf?
„Ég vonast til að hægt verði að
komast hjá því að vopna almenna
lögreglu. Við þurfum hins vegar að
velta fyrir okkur hvers konar varn-
arbúnað er nauðsynlegt fyrir lög-
reglumenn að hafa. Í dag hafa lög-
reglumenn piparúða og kylfu.
Talað hefur verið um rafbyssur og
sá þáttur er í nákvæmri skoðun, ég
bíð eftir því að úttekt ljúki og tjái
mig ekki um það mál að sinni.“
Háir fjárskortur störfum lögregl-
unnar?
„Það er ljóst að lögreglan gæti
gert svo miklu meira fengi hún
meiri fjármuni. Hér á landi er öflug
og sýnileg löggæsla og hægt er að
takast á við stór verkefni, til dæmis
rannsaka og upplýsa fíkniefnamál
sem eru á Evrópumælikvarða, ef
ekki heimsmælikvarða, hvað varð-
ar stærð og umfang.
Hvað getur lögreglan gert ef hún
fær meira fjármagn? Ég hef hitt
fjárlaganefnd tvisvar og rætt um
framtíðarsýn á sviði löggæslu og
hef lagt áherslu á að mikilvægt sé
að löggæslan hafi sama vægi í fjár-
veitingum og menntamál og heil-
brigðismál.
Við búum í gríðarlega góðu og
öruggu samfélagi. Íslenska lögregl-
an vinnur að verkefnum með lög-
reglunni í Ósló. Þar glímir lögregl-
an við meiri vanda en er hér á
landi. Ofbeldisbrot eru helmingi
tíðari í Ósló en á Íslandi, auðgun-
arbrotin eru miklu fleiri, mikið er
um vasaþjófnað og rán á götum
úti. Þessir glæpir eru ekki algengir
hér á landi. Við vitum hins vegar af
reynslunni að fréttir dagsins hjá
nágrannaríkjum eru fréttir morg-
undagsins hjá okkur. Þessir glæpir
verða stundaðir hér á landi eftir tvö
til þrjú ár. Við munum sennilega
sjá meira af götuvændi, vasaþjófn-
aði og ránum á götum úti ef ekki er
brugðist við í tíma og löggæslan
sett á þann stall sem hún á að vera á
þegar kemur að fjárveitingum. Um
leið eigum við að velta fyrir okkur
þeim markmiðum sem sett eru
með löggæslunni og fylgjast mjög
vel með því að þeim sé náð.
Ég hef varpað fram þeirri hug-
mynd að laun hjá lögreglustjórum
og æðstu stjórnendum lögreglunn-
ar verði árangurstengd. Þannig
hefði áhrif á veskið þeirra hvort
innbrotum fækkaði í Breiðholtinu,
veggjakrot minnkaði á Laugaveg-
inum eða ofbeldisbrotum fækkaði í
miðborginni. Á fundi þar sem ég
ræddi þetta fann ég að mönnum
fannst ekki gott ef laun lögreglu-
stjórnarinnar yrðu tengd við það
hversu margir yrðu sektaðir. Þetta
er ekki það sem ég á við. Ég er að
tala um hið raunverulega öryggi, að
ekki sé ráðist á menn á götum úti,
ekki sé brotist inn á heimili manna
og eignir þeirra skemmdar.“
Lögreglustjóri á götunni
Aðeins að veggjakrotinu. Hvernig
kemst ungt fólk upp með það að
standa við hús um nætur og krota á
þau án þess að vera handtekið?
„Ef lögreglan ætti að handtaka
alla þá sem áhuga hafa á að krota á
eigur annarra þá byggjum við í lög-
regluríki. Þá væru myndavélar og
lögregla á hverju einasta horni. Við
viljum ekki búa í slíku samfélagi.
En við handtökum fólk vikulega,
jafnvel daglega, vegna veggjakrots.
HELGARVIÐTALIÐ
Eftir Kolbrúnu Bergþórsdóttur
kolbrun@24stundir.is
a
Fólk upplifir
þetta með mjög
sterkum hætti af
því að fjölmiðlar voru
viðstadddir og tóku
myndir af öllu saman. Ég
held að það undirstriki
betur en flest annað að
lögreglan hafði ekkert að
fela og allt sem hún gerði
þolir nánari skoðun.