Eintak - 24.03.1994, Blaðsíða 14

Mér fannst Spörri
vera sérstakt gælu-
nafn. Ég heyrði það
fyrst árið 1988 í
New York og
Spörri ætlaði að hitta okkur í litlu
Italíu. Mér var líka sagt að hann
vissi allt um næturlíf New York
enda hafði hann unnið sem bar-
þjónn á ekki ómerkari stöðum en
Studio 54 og Milk Bar. Þess fyrir ut-
an hafði ævi hans verið ævintýri
líkust!
Þegar minnst var á Spörra var
ekki laust við að einhver virðingar-
tónn heyrðist. Spörri heitir Þröst-
ur Óskarsson og hefur búið í New
York í næstum því 17 ár. Eins og
með svo marga aðra þá ætlaði hann
ekkert til New York heldur til Ástr-
alíu en það datt uppfyrir. Þess í stað
byrjaði Ameríkudvöl hans í Boston
þegar hann var 19 ára gamall.
Fór út sem forvitinn,
ekki hommi
„Þar vann ég fyrst sem húshjálp
fyrir ríka gyðingafjölskyldu við að
taka til og passa þrjá krakka. Ég
byrjaði smám saman að fíla að vera
í Boston og vann ýmsa vinnu eins
og í þvottahúsi og að steikja ham-
borgara á búllu sem var máluð eins
og klippt út úr teiknimyndinni
Gula kafbátnum þeirra Bítlanna.
Snéri við hamborgurum daginn út
og inn. Og ég komst líka inn í leik-
listarskóla þó ég væri næstum mál-
laus á enskri tungu.
Ég vann síðan við skógarhögg og
bjó einn úti í skógi í tjaldi. Einn dag
kom ég að tjaldinu og þá var þar allt
á floti í 50 sentimetra vatni vegna
flóða. Ég var með nokkra dollara í
vasanum og ég ákvað að fara burt.
Skilja bara allt eftir. Greyhound
rútan stoppaði síðan á Central
Station á 42nd Street og þá var ég
allslaus nema með 14 dollara enn
eftir í vasanum og eins og kaninn
segir: „and I couldn’t care less“.
Það eru sex ár síðan við hittumst
fyrst. En það er ekkifyrr en nú sem ég
hef færi á því að pumpa Spörra um
ævi hans í New York, ævi sem er svo
ævintýraleg að þeir sem til þekkja
setur hljóða.
„Ég hef alltaf haft þessa útþrá,
verið forvitinn, en það er ekki
vegna þess að ég er hommi í leit að
öðrum lífskilyrðum erlendis."
Ég er nú ekki bara að tala við þig,
Spörri, vegna kynhneigðar þinnar.
„Það voru alltaf einhver vand-
ræði í kringum mig á Islandi. Ég
man eftir því að ég og vinur minn
Trixie Delíght, blessuð sé minning
hans, var kastað reglulega út af
skemmtistöðum borgarinnar því
við vorum að dansa saman. Dans-
gólfið tæmdist alltaf þegar við tveir
strákarnir byrjuðum að bömpa eins
og þá var í tísku.
Við Trixie stofnuðum síðan Ice-
landic Hospitality sem voru fyrstu
gay-samtök hér á landi."
Frá Buxnakiaufinni til
Manhattan
Ein vinkona þín sagði mér, að
meðan þú varst að vinna í Buxna-
klaufmni hefðu hún og fleiri komið
til að horfa á þig af því að þú varst
svo sœtur?
„Ég tók nú ekki eftir því en það
var vinnan mín allan daginn að
renna upp rennilásnum hjá stelp-
um því þessar níðþröngu gallabux-
ur voru í tísku. Stelpurnar þurftu
að leggjast á gólfið til að smokra sér
í þær og halda saman með báðum
meðan ég renndi upp.
Annars var þetta nú ekki eina
djobbið mitt á Islandi. Ég hætti í
skóla og fór á síldarvertíð. Mér
fannst æðislegt að sjá alla þessa
nýju staði, jafnvel þó það væri bara
Leirvík. Standa frammi í stefni og
horfa á strendur Noregs á leið okk-
ar á miðin.
Ég rótaði líka fyrir Stuðmenn á
þeirra fýrsta túr um landið."
En hvað gerðir þú með 14 dollara,
allslaus, á Manhattan?
„Ég hitti strax svona fína „escort“
hóru og hún bauð mér að búa hjá
sér úti í Queens. Það var síðan hún
sem reddaði mér djobbi á veitinga-
stað, sem var yfirfullur af gargandi
drottningum."
Og þar með var barþjónaferillinn
haftnn?
„Ekki alveg, því ég fékk atvinnu-
tilboð í gegnum vin minn í Boston
að gerast garðyrkjumaður á óðals-
setri Luis Marx upp í Scarsdale.
Hann var stærsti leikfangaframleið-
andi Bandaríkjanna. Hann var
moldríkur en bjó eins og einsetu-
maður í sjálfskipaðri einangrun.
Hann var eins og Howard Hughes
með langar neglur, sítt hár og
skegg.
Þarna þurftum við tveir garð-
yrkjumennirnir að snyrta grasflöt-
ina og limgerðin og runna á þessari
stóru lóð. Hann var erfiður í um-
gengni. Og var alltaf að reka staffið
sitt. Hjúkkurnar
og íæknarnir
fuku hraðar til
hægri og vinstri
en grasið óx sem
við áttum að
slá.“
Á VIP-
barnum á
Studio 54
Fékkst þú
starfsfrið?
„Einn daginn
var ég að snyrta
til einhverja
runna beint fyrir
framan óðalið,
þá byrjaði ég að
klippa af ein-
hverjum ástæð-
um sem ég veit
ekki, brosandi
andlit, „smile"
merkið í runn-
ana og var næst-
um því búinn
með alla runn-
ana þegar karl-
inn sjálfúr birtist
úti fyrir ffaman.
Ég bjóst við
hinu versta
nema að gamli
karlinn byrjar
bara að skelli-
hlæja. Eftir þetta
urðum við ágæt-
ir kunningjar.
Við töluðum oft
saman. En ég var
bara þetta sumar
hjá honum. Síð-
an þegar ég kom
aftur til Man-
hattan hélt ég
áffam að vinna á
börum og rest-
auröntum.
Þegar Studio
54 var opnað aff-
ur sótti ég um
starf. Þá þurfti
ég að fara í viðtal
við Rebelle og
Calvin Klein.
Calvin sat fyrir
aftan speglagler
svo hann gæti
virt umsækjend-
ur fyrir sér án
þess að við gæt-
um séð hann. Ég
fékk djobbið.“
Hittir þú ein-
hverja fræga,
Spörri?
„Ert þú ein-
hver asni, Einar?
Ég vann efst
uppi á VIP barn-
um. Þetta voru
efstu svalirnar í
húsinu. Það
komu allir þang-
að upp, það er
að segja ef þeir
voru frægir. Þeir
komu upp
brunastigann
svo þeir þyrftu
ekki að fara í
gegnum hóp venjulegra gesta.
Þarna voru allir sem voru eitthvað
og vildu láta vita af sér í New York.
En ég var ekkert að reyna að um-
gangast þetta fræga fólk. Ég var
bara þjónn, bötler, sem var að
þjóna þeim.“
Var eitthvað upp úrþessu að hafa?
„Ekki vann ég kauplaust. Það var
vinsælt að gefa kókaín í þjórfé. Þá
var það lagt fyrir aftan öskubakk-
ann á barnum fyrir framan mig. Ég
held að ég hafi farið frekar illa út úr
þessu sniffi.“
Þú hlýtur þá að hafa verið á fínu
kaupi eða að þú varst svona góður.
„Það var settur skammtur af
dópi inn í fatageymsluskáp starfs-
manna sem var ætlast til að starfs-
menn neyttu svo þeir væru temmi-
lega hátt uppi þegar þeir afgreiddu
kúnnann. Eg hætti þarna þegar eig-
endurnir heimtuðu að ég væri ber
að ofan og væri smurður í einhverri
olíu. Ég hef aldrei verið í þessum
„kissing-ass“ bransa.
Eftir þetta vann ég á Milk Bar
sem var að verða heitasti barinn í
New York. Hann var öðruvisi. Þar
komu kúnnamir og sátu við barinn
og kjöftuðu við mann. Ég man sér-
staklega eftir Joe Strummer úr
Clash. Hann sat þarna, rúllaði sínar
jónur og ræddi málin.“
Þessi litla mynd fyllti út í heila
opnu og farið fögrum orðum um
barinn.“
Spörra telst til að hann hafi unnið
á um rúmlega 40 stöðum á Man-
hattan. Nœturvinnan tók sinn toll.
Og hann varð leiður á þessu klúbba-
og næturlífi. Eg held að Spörri geti
sagt óteljandi sögur af geggjuðum
nóttum og villtu fólki í New York.
Vinir hansgefa það að minnsta kosti
Þröstur Oskarsson - Spörri - hefur lifað í New York í
sautján ár, unnið þar á heitustu skemmtistöðum borgar
innar og lifað hátt. Hann er með HlV-veiruna og hefur
veikst af eyðni. Einar Örn Benediktsson ræddi við
Spörra um lífið, ástina, kynlífið og dauðann.

Endaði á einhverju flippi
Toppurinn í glamúr og næturlífi
New York borgar og Spörri var beint
í miðjunni. Sama miðja og við lesum
um í Fólk í Fréttum. Sagan segir að
Spörri hafi verið kosinn einn af tíu
bestu barþjónum borgarinnar. Þeir
sem hafa séð hann í aksjón eru ekki í
neinum vafa. En erþetta satt?
„Málið hjá mér er að það var
þetta innræti mitt frá Islandi að
vinna og vinna vel. Hafa vinnuna
skipulagða og það er bara það sem
ég gerði. Ég var ekki að pósa eins og
svo margir og...“
En varstu kosinn einn af þeim
bestu?
„Ég var að vinna á The Milk Bar
og það var tekin mynd. Ég hélt að
þetta ætti að vera einhver smá-
mynd. Það hringir síðan í mig vin-
ur seinna og spyr hvort ég hafi séð
the Village Voice blaðið. Og mynd-
ina. Ég sagði nei. Síðan sá ég blaðið.
í skyn. Enda stærir þessi borg sig af
því aðfara aldrei að sofa. Aldrei nein
leiðindi. Mér heyrist líka á Spörra að
honum hafi ekki leiðst.
„Ég var og er forvitinn. Ég vildi
alltaf breytingar og var óhræddur
við þær. Ég var með mína eigin
hljómsveit sem æfði reglulega. Síð-
an var ég í leiklistarskóla. Ég þurfti
pening til að halda þessu við. Þess
vegna var ég Iíká óhræddur við að
reyna ný störf svo ég gæti sinnt til
dæmis hljómsveitinni. Ég þurfti
líka að svala forvitninni og kynnast
mannlífinu og því kynntist ég vel
sem barþjónn.
Ég var kærulaus um daglega hluti
en mér leið samt vel þó ég ætti
kannski hvergi heima eða það væri
kannski nýbúið að kasta mér út.
En síðan endaði ég á einhverju
flippi. Kærulaus um allt. Ég bjó í
Brooklyn og gat horft á Manhattan
í fyrsta skipti úr fjarlægð.
Þá fékk ég veiruna í mig. Mig
grunaði eitthvað, fannst eitthvað
vera á sálinni.“
Grátur partur
af hreinsuninni
Þegar við hittumst fyrst 1988, var
hann nýgreindur sem HlV-jákvæður
heima á Islandi.
„Ég fór í háskólann því ég var
með bólgur í tannholdinu. Og ég
vildi athuga
hvað þetta var.
Það er síðan
hringt í mig og
mér sagt að
blóðið mitt sé
óhreint.
Ég hreinsaði
þetta fýrsta áfall
með því að
ganga um bæ-
inn og auðvitað
grét ég líka.
Partur af
hreinsuninni.
Ég hringdi upp
á Keldur til að
reyna að fræð-
ast aðeins meir.
Prófessorinn
þar fullvissaði
mig um að ég
hefði í það
minnsta tvö góð
ár í viðbót. Og
síðan sagði
hann að einu
sinni hafi hann
sprautað 10
kindur með
mæðuveiki, níu
hefði dáið en
ein hefði orðið
ellidauð!“
Átti hún við
að við deyjum
öll á endanum?
„Ég var alltaf
að leita að ást-
inni. Það rak
mig áffam. Og
ég hélt að ég
gæti nálgast
hana í gegnum
kynlíf.“
Þetta var fint
kvöld á þessum
mafíósa veit-
ingastað í miðri
litlu Ítalíu árið
1988. Ég heyri af
Spörra nœstu ár,
etin í New York.
Við hittumst
næst í reykher-
berginu á 10.
hæð á Borgar-
spítalanum.
Fagnaðarfundir
eins og bestgetur
orðið hjá sjúk-
lingum. Spörri
er að jafna sig
eftir að hafa
flogið heim nær
dauða en lífi af
vóldum berkla.
Hvað gerðist?
„Það fór allt í
köku, allt í einu.
Og það byrjaði
með þessum
berklum. Ég
hugsaði ekki
beint um þessa
berkla þá, byrj-
aði ekki strax að
reyna að ná mér
eftir þau veik-
indi. En núna
hef ég breyst. Ég
er byrjaður
markvisst að því að ná heilsu aftur.
Ég reyni að skipuleggja mig betur.
Samt er mitt gamla kæruleysi
enn til staðar. Það hefur hjálpað
mér í þessum veikindum.
En ég hef líka uppgötvað nýja
hluti. Áður setti ég bara mína
vængi út og flögraði um. Svaf hvar
sem var ef ég var húsnæðislaus, á
subbuhóruhótelum með skotgöt-
um í veggjum ef því var að skipta.
En mér leið vel. Það var ekki minn
metnaður að eiga potta og pönn-
ur.“
Búinn að finna ástina
En hver er breytingin? Keyptirðu
þér pott?
„Eg er búinn að finna ástina. En
það er búið að taka langan, langan
tíma. Ég fann hana loks með Don.
Ég bý núna með honum og ég á
jafnvel tvo hunda. Fyrir mér er
þetta nýtt, því ég vildi aldrei eiga
neitt. Nú á ég þetta með einhverj-
um öðrum.
Don veit að ég er með alnæmi.
Við vorum rétt búnir að kynnast
þegar ég var greindur jákvæður. En
þegar við horfúmst í augu og hann
segir „við erum fjölskylda og við
verðum alltaf saman,“ þá veit ég að
ég er ekki einn.
„Þetta er ekki endirinn. Þetta er
auðvitað barátta, en hún þarf ekki
að vera eitthvert blóðugt stríð. Ég
er ekki hættur að lifa. Eg er stopp
núna því ég þarf að díla við þetta,
eitthvað sem ég gerði ekki fýrir
þremur árum. Eg er byrjaður að
teikna því ég vil skilja eitthvað eftir
mig. Ekki bara pina colada.
Önæmiskerfið er orðið veikt og
ég verð að vinna með því á jákvæð-
an hátt. Fjölskylda mín hefúr staðið
eins og klettur með mér, læknarnir
hérna eru frábærir svo og allir mín-
ir vinir. Enginn hefur enn stokkið
frá mér og yfirgefið vegna þess að
ég er með alnæmi.“
Ég sagði Spönafrá því um daginn
að hann væri sennilega fyrsti maður-
inn sem ég hitti sem væri HlV-já-
kvæður. Ég er ekki alveg viss hvemig
á að bregðast við.
„Auðvitað er þetta nýtt ástand.
En ég vil ekki samúð eða vorkunn-
semi, það er það versta fýrir mig.
Það er algjör orkusuga. Of mikil
vorkunnsemi gerir mér ekkert gott.
En á sama tíma eru líka til margir
aðrir sjúkdómar í heiminum sem
enn er verið að díla við.
Ég reyni ekki að finna einhvern
sökudólg fyrir þessari veiru eða
mínum veikindum. Auðvitað kem-
ur það fýrir að ég reyni að finna
svar, þegar ég fæ reiðiskast eða þeg-
ar ég reyni að kafa djúpt í ástæð-
urnar fýrir þessu ástandi. En eins
og ég hef sagt áður þá hjálpar það
mér í baráttunni, mitt gamla kæru-
leysi og það að ég er búinn að finna
þessa ást sem ég leitaði svo lengi að.
Ég held líka að þetta séu örlög
mín.“
Ævintýrí og varkárni
Spörri er að jafna sig eftir þriggja
vikna erfiða sjúkrahúslegu. Énn og
aftur neitar hann að afskrifa sjálfan
sig. Hvort sem það er kæruleysinu
að þakka, baráttuviljanum, lækn-
unum eða bara þessari forvitni
hans til að sjá hvað morgundagur-
inn hefúr upp á að bjóða.
Ég er sannfærðari en áður að ævi
Spörra hafi verið ævintýralegri en
hann vill vera láta. En þegar frá-
sögnin kemur ffá Spörra sjálfum
hljómar þetta allt mjög venjulegt.
Eins og hjá hvaða hversdagshetju
sem er. Ég hefði ekkert á móti því
að þessi forvitni barþjónn viður-
kenndi að hann hefði nú lent í einu,
bara einu ævintýri.
Segðu mér frá Winston-mannin-
um!?
„Þegar ég var 24ra ára gamall var
alltaf verið að reyna að troða mér í
módelbransann. Eitthvað sem ég
hef engan áhuga á. Elskhugi minn
þá var fyrrverandi Winston-maður.
Imynd karlmennskunnar reykjandi
rettu.
Ég fór í prufu. Þar sem ég sit og
bíð byrjar biðstofan að fýllast af
þessum amerísku steraköllum sem
vildu verða þessi frægi Winston-
maður. Flestir um og yfir tveir
metrar á hæð. Og því fleiri sem þeir
urðu, minnkaði ég alltaf í saman-
burði. Sumir komu jafnvel með
sínar eigin hnakktöskur yfir öxl-
inni.“
Og?
„Eg fékk djobbið. Ég var Win-
ston-maðurinn. Ég átti að fara til
Vancouver og um borð í flugvéla-
móðurskip og reykja Winston í
eina viku. Fyrir þetta ætluðu þeir
að borga 250.000 dollara.“
Og?
„Þegar allir lögfræðingarnir voru
samþykkir og átti bara eftir að
skrifa undir kom það upp úr dúrn-
um að samkvæmt bandarískri tób-
akslöggjöf þurfti ég að vera 25 ára
gamall til að mega auglýsa tóbak.
Eg var 24 ára.“
Og?
„Ég missti af þessu tækifæri, að
reykja Winston í heila viku. Mér
var alveg sama. Þetta hafði verið
ævintýri."
I dag reykir Spörri Kent Lights.
Loksins viðurkennt œvintýri í lífi
Spöna!
Fyrir þá sem langar í einhver æv-
intýri, hvaða vegarnesti gefur þú?
„Verið varkár!" ©
14
FIMMTUDAGUR 24. MARS 1994