Eintak - 24.03.1994, Blaðsíða 17

sér betri vinnubrögð og er með
hugmyndir í farteskinu. Sé litið yfir
reykvískan hótelrekstur eru afskap-
Iega fáir hótelstjórar með hótel-
stjórnunarnám að baki. Sumir eru
þjónslærðir eða kokkar. Þegar ég
ræð í stöður hér á hótehnu tek ég
það til greina ef fólk hefur lært eitt-
hvað í hótelstjórn, það er að segja ef
það hentar í stöðuna. I sumar stöð-
ur er fólk aftur á móti of mikið
menntað. Almennt séð er fólk með
meiri menntun nú en áður. Þeir
sem til dæmis eru í gestamóttök-
unni eru með háskólagráðu.“
Jónas segir að vegna fjöldans fái
náttúrlega ekki allir vinnu við hót-
elstjórnun sem hana hafa lært. En
það er fleira sem býðst.
„Margir fá starf sem gestamót-
tökustjórar, veitingastjórar eða fara
í matvæla- eða víneftirlit. Aðrir
rannsóknir, auglýsingastarfsemi og
ýmis kynningarstörf,“ segir Elías.
„Á DV ráða ritstjóramir starfsfólk-
ið. Fólk skilar hingað inn umsókn-
um og síðan er lagt fýrir það sér-
stakt próf þar sem því gefst tækifæri
á að sýna íslenskukunnáttuna og
hvort það á auðvelt með að skrifa
lipran texta. Það er fyrst og ffemst á
grundvelli þess prófs sem fólk er
ráðið.“
Stundum er því haldið ffam að
það sé fólki til trafala að nema fjöl-
miðlastörf erlendis því íslenskan sé
svo stór þáttur af þeim. Elías er ekki
alls kostar sammála því. „Fólk sem
hefur komið til starfa á DV eftir að
hafa lært erlendis hefur staðið sig
ágætlega.“
Það getur verið erfitt að komast
að í upphafi hjá fjölmiðlum og fá
tækifæri til að sanna getu sína.
Leiða má líkur að því að fáir hafi
gert sér grein fyrir þessu, því ef litið
er í gulu síðurnar í símaskránni em
aðeins þrjú nöfh undir starfsheit-
inu fatahönnuðir.
Eva rekur nú verslunina Spaks
manns spjarir ásamt tveimur öðr-
um fatahönnuðum við Skóla-
vörðustíginn. Áður rak hún leður-
verkstæði og verslun í Bergstaða-
stræti með eiginmanni sínum. „Ég
býst við að þeir sem eru að ljúka
námi núna byrji á því að reka sjálf-
stætt fyrirtæki eða einhvers konar
starfsemi. Það er auðvitað erfitt því
það er mikið flutt inn af tískufatn-
aði og við keppum auðvitað við
hann,“ segir hún. „Það er auðvitað
ekki gott að of margir fatahönnuðir
starfi hér á landi. Það fer þó fljót-
lega svo að þeir sem em færastir
standa upp úr. Hinir heltast fljót-
Hrafn Gunnlaugsson kvikmyndaleikstjóri
„Það er alltaf markaður fyrir góða listamenn en ekki er þar með sagt
að efmaður lœrir kvikmyndagerð sé hann góður listamaður.(<
stunda kennslu. Litlu hótelin úti á
landi þurfa líka hótelstjórnendur.
Heildsölur sem selja vörur fyrir
hótel ráða til dæmis fólk sem lokið
hafa hótelstjórnunarnámi í vinnu.
Þeir sem fara í hótelstjórnun gera
sér líka grein fýrir því að hótelvinn-
an er alþjóðleg og þeir geta alltaf
leitað út fyrir landsteinana að
vinnu. Hótelstjórn er nefhilega eitt
af alþjóðlegustu störfunum sem til
eru.“
EES-samningurinn reddar sem
sagt þeim fjölmörgu sem fá ekki að-
gang að íslenskum hótelum.
Fá tækifæri á
fjölmiðlunum
Hvers vegna vilja allir vinna við
fjölmiðla? Sumir segja starfið lif-
andi, skapandi og skemmtilegt.
Aðrir fullyrða að þeir sem gefa sig í
það séu sjálfir athyglissjúkir. Sjálf-
sagt er sannleikskorn í hvoru
tveggja. En er hægt að læra til starfa
á fjölmiðlum í skólum? Það hefur
hvorki verið sannað né afsannað,
enda er fjölmiðlafræðin sem hagnýt
námsgrein til þess að gera ung.
Elías Snæland Jónsson er að-
stoðarritstjóri á DV. Effir að hafa
lokið Samvinnuskólaprófi hélt
hann til Noregs í norskunám og fór
þar að starfa við blaðamennsku.
Síðan vann hann á Tímanum og
Vísi en hefur nú verið á DV í tíu ár.
Hann lærði því blaðamennskuna „á
staðnum".
„Ef gert er ráð fýrir því að þeir
sem læri fjölmiðlun ætli sér að
starfa við íslenska fjölmiðla er alveg
ljóst að það reynist þeim erfitt.
Fjöldi starfsmanna þar er nefnilega
tiltölulega stöðugur frá ári til árs.
Hitt er annað mál að sumir ætla sér
að vinna við eitthvað annað en íjöl-
miðla. Námið nýtist í öðrum störf-
um, til dæmis eins og við fjölmiðla-
Alltaf er einhver hreyfing á
blaða- og fréttamönnum en þetta
er mikið til sama fólkið sem er á
sporbraut í kringum fjölmiðlana,
fólk sem er ánetjað starfinu og
stendur helst ekki upp fýrir öðrum.
Týndir fatahönnuðir
Eva Vilhelmsdóttir var meðal
þeirra íslendinga sem fýrstir út-
skrifuðust sem fatahönnuðir. Hún
lauk fjögurra ára námi frá Skolen
for brugkunst í Kaupmannahöfn
árið 1972. Evu kemur ekki á óvart
að enginn hafi verið á lánum frá
LÍN árið 1983 til að læra fatahönn-
un og því síður að fjöldinn hafi aft-
ur á móti verið kominn upp í 33 ár-
ið 1991.
„Á árunum 1985 og ‘86 var oft
hringt í mig til að forvitnast um
námið og fá ráðleggingar um það
hvar best væri að læra fatahönn-
un,“ segir Eva. „Ég efast um að það
verði mikið að gera fýrir þau sem
eru að ljúka fatahönnunarnámi um
þessar mundir. Margar saumastof-
urnar hafa lagt upp laupana að
undanförnu og sömuleiðis litlu
einkafýrirtækin sem voru í þessu
fagi. Mörg þeirra sem numið hafa
fagið sauma bara heima hjá sér fýr-
ir viðskiptavini sína.“
Eva segir jafhframt að ekki sé
nein hefð hér á landi að leita til
fatahönnuðar eftir fatasaum. En
fatahönnuðir geta gert margt fleira
en að sauma tískufatnað.“ Námið
tengist líka búningahönnun og því
er hægt að fá vinnu sem aðstoðar-
maður búningahannaða í leikhúsi,“
segir Eva. „Ég veit ekki hvað orðið
hefur um þá sem útskrifúðust sem
fatahönnuðir á eftir mér. Það má
vel vera að konurnar hafi til dæmis
bara farið út í barneignir. Það er
líka mikilvægt fyrir fatahönnuði
sem og aðra að kynna sig vel.“
lega úr lestinni.“
Bjartsýnin hlýtur að vera leiðar-
ljós þeirra sem leggja fýrir sig fata-
hönnun um þessar mundir og
kosta dýrt nám til að læra til verka.
Beðið eftir íslenska
kvikmyndasumrinu
Eftir að íslenska kvikmyndavorið
gaf fyrirheit um heitt og langt sum-
ar vildu allir gera bíómyndir, smit-
aðir af æskuminningum úr þrjú-
bíóferðum. Stefnan var tekin út til
að læra handbragðið af meisturum
í faginu. Sumarið kom aldrei en
hauströkkur grúfði sig yfir íslenska
kvikmyndagerð. Samt héldu menn
áfram að streyma utan. Og nú
þreyja þeir sem lokið hafa námi
þorrann og góuna og bíða eftir að
vorið komi á ný. Og þykjast sjá
merki þess.
Hrafn Gunniaugsson kvik-
myndaleikstjóri nam kvikmynda-
gerð íýrst við Háskólann í Stokk-
hólmi í 4 ár og síðan í eitt ár við
Dramatiska Institutet. Hann varð
síðan nemandi hins kunna sænska
tökumanns Svens Nykvist. Hann
var þá að undirbúa tökur á mynd
Ingmars Bergman, Töfraflaut-
unni, og segist Hrafn hafa iært mun
meira undir handleiðslu Nykvist en
í sjálfúm skólanum.
„Það fer eftir hverjum og einum
hvort hann þurfi að læra kvik-
myndagerð. Sumir þurfa að læra á
hljóðfæri, aðrir spila upp úr sér. En
það verður enginn mjög góður
nema að læra fagið, hvernig sem
hann fer að því. Það er alltaf mark-
aður fyrir góða listamenn en ekki er
þar með sagt að ef maður lærir
kvikmyndagerð sé hann góður
Iistamaður,“ segir Hrafn. „Það
vantar alltaf frumleg handrit og
frumlega hugsun í kvikmyndagerð.
Það er of mikið um að menn séu að
JÓNAS Hvannberg hótelstjóri á Hótel sögu
„Þegar ég rœð í stöður hér á hótelinu tek égþað til greina effólk hefur
lcert eitthvað í hótelstjóm, það er að segja efþað hentar í stöðuna.“
búa til „colorprints“ upp úr bók-
um. Þetta eru lítið annað en mynd-
skreytingar. Menn ættu heldur að
segja sögur á þessu ákveðna frá-
sagnarformi. Margir halda að kvik-
myndagerð sé það eitt að klípa í
rassinn á ljóshærðri leikkonu. Það
er misskilningur því kvikmynda-
stjórn er eitt erfiðasta fag sem hægt
er að hugsa sér.“
Hrafh segir kvikmyndagerð nýt-
ast í allt enda sé hún það tungumál
sem nútíminn noti í öllum sínum
samskiptum. „Það verður enginn
verri maður af að læra hana þó ekki
væri nema til að verja sig gegn
henni,“ segir hann. „Það er alltaf
leitun að góðu fólki í kvikmynda-
gerð. Ég veit ekki um neinn góðan
sem ekki hefur komist að. Þeir
verða hvergi stoppaðir sem liggur
eitthvað á hjarta.
Ætli menn sér að gerast smíðvél
að sköpun heimsins verða þeir að
hafa þá orku sem til þarf til að drífa
þá vél. Kvikmyndagerðin er smíð-
vél nýs tíma. Hún er fag sem út-
heimtir mikla líkamlega sem og
andlega orku vegna þess að hún
snýst ekki um að vinna einn við að
halda um penna eða pensil heldur
að stjórna fólki og fá það til að trúa
á hugmyndir. Kvikmyndagerð er
hernaður og leikstjórinn er herfor-
inginn."
Nám fýrir nagla, er mat Hrafns.
Það er að minnsta kosti ljóst að þeir
sem vilja fá örugga vinnu hjá öðr-
um og er akkur í því að koma sér
þaki yfir höfuðið og halda því eiga
ekki erindi í kvikmyndagerð. O
Benedikt Jónsson
STARFSMANNASTJÓRI í UTANRÍKISRÁÐUNEYTINU
„Við metum hlutlœgtþá umsækjendur sem hingað leita hverju sinni.
Ég er ekki viss um aðfólk hafi neina meðfœdda eiginleika íþessi störf
heldur verðurþað aðþjálfa með sér hœfni tilþess.“
FIMMTUDAGUR 24. MARS 1994
17