Morgunblaðið - 07.01.2005, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. JANÚAR 2005 25
UMRÆÐAN
BRÉF TIL BLAÐSINS
Morgunblaðið, Kringlunni 1, 103 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
Í UPPSVEITUM Árnessýslu eru
menn almennt jákvæðir og léttir í
lund, enda forréttindi að búa í fal-
legri sveit. Ferðaþjónustan vex og
dafnar sem aldrei fyrr, á síðasta
ári fengum við 415.000 aufúsugesti
og heldur fleiri í ár svo okkur leið-
ist ekki. Sveitin skartar sínu feg-
ursta nú á aðventunni, með til-
heyrandi jólaljós, norðurljós og
alvöru stjörnur.
Markvisst hefur verið unnið hér
samkvæmt stefnumótun í ferða-
þjónustu í allmörg ár og ber stefn-
an heitið „Gæði og gestrisni“. Á
síðasta ári var stefnan endur-
skoðuð, staðan metin og horft til
framtíðar, björtum augum að sjálf-
sögðu. Fjöldi heimamanna tók þátt
í vinnunni og margar skemmti-
legar hugmyndir að verkefnum
fæddust. Ein af þeim góðu hug-
myndum er að útdeila Upp-
sveitabrosinu Brosið er „Gæða og
gestrisni“-viðurkenning sem af-
hent verður árlega. Uppsveita-
menn munu fylgjast grannt með
því sem vel er gert og vekja at-
hygli á því með því að senda út
bros.
Uppsveitabrosið 2004 var afhent
nýverið og var það Ferðaþjónusta
bænda sem hlaut hið fyrsta bros,
glerlistaverk eftir Rut Sigurð-
ardóttur í Dalbæ, Hrunamanna-
hreppi.
Innan vébanda Ferðaþjónustu
bænda hefur að undanförnu verið
unnið markvisst að gæða- og um-
hverfismálum auk þess sem öll
samvinna við FB er með miklum
ágætum. Það var Berglind Vikt-
orsdóttir gæðastjóri sem tók við
brosinu fyrir hönd Ferðaþjónustu
bænda. Við í uppsveitum óskum
þeim alls hins besta og erum sann-
færð um að framtíðin brosir við ís-
lenskum ferðaþjónustubændum.
ÁSBORG ARNÞÓRSDÓTTIR,
ferðamálafulltrúi
uppsveita Árnessýslu.
Uppsveitabrosið
Frá Ásborgu Arnþórsdóttur
ströndum og valda gífurlegum um-
hverfis- og efnahagslegum skaða.
Þrátt fyrir að þessi mengunaróhöpp
hafi haft afdrifarík áhrif á afmörkuð
svæði er það hinn daglegi rekstur
venjulegra kaup- og fiskiskipa sem
losar meirihluta af þeirri olíu sem
lendir í sjónum frá skipum. Sérstakur
alþjóðlegur samningur um varnir
gegn mengun sjávar frá skipum
(MARPOL) tekur einmitt á þeim at-
riðum. MARPOL og aðrir alþjóðlegir
samningar leggja grunninn að ís-
lenskri löggjöf um mengun frá skipum
enda eru siglingar alþjóðleg starfsemi
óháð landfræðilegum mörkum.
Hinn 1. október sl. tóku gildi lög um
varnir gegn mengun hafs og stranda,
nr. 33/2004. Hér er um að ræða meg-
inlagaramma um allt það sem lýtur að
mengunarvörnum sjávar, hvort sem
það er ofan af landi eða frá skipum.
Setning laganna er eitt af þeim skref-
um sem íslensk stjórnvöld hafa tekið í
því skyni að skilgreina ábyrgð almenn-
ings, atvinnulífs, sveitarfélaga og op-
inberra aðila varðandi umhverfismál
sjávar og stranda. Undirbúningur
lagasetningarinnar hófst í kjölfarið á
strandi Víkartinds árið 1997 en þar
kom í ljós að íslenskt stjórnkerfi og
viðbragðsaðilar voru um margt van-
búnir því ástandi er þá skapaðist.
Í hinum nýju lögum eru ýmis ný
ákvæði sem miða að því að vernda haf-
ið og strendur landsins gegn mengun
og athöfnum sem stofnað geta heil-
brigði manna í hættu, skaðað lifandi
auðlindir hafsins og raskað lífríki þess,
spillt umhverfinu eða hindrað lögmæta
nýtingu hafs og stranda. Í því skyni að
upplýsa almenning og hagsmunaaðila
um helstu ákvæði hinna nýju laga hef-
ur Umhverfisstofnun gefið út fjórða
ritið í ritröðinni Upplýsingar og stað-
reyndir þar sem meginefni laganna
eru tíunduð, helstu nýmæli útskýrð og
getið um næstu skref stjórnvalda.
Stofnunin hefur einnig endurnýjað og
uppfært upplýsingar um málefni hafs
og stranda á vefsíðu sinni, www.ust.is.
Þar er að finna margvíslega fræðslu
um ástand sjávar, alþjóðlegt samstarf
varðandi málefni hafsins, viðbrögð við
bráðamengun og almennan fróðleik
um mengun hafs og stranda. Áhuga-
sömum er bent á neðangreindar upp-
lýsingaveitur og boðið að leita til Um-
hverfisstofnunar um frekari upp-
lýsingar.
’Eingöngu alþjóðlegtsamstarf og samningar
geta því stuðlað að
verndun heimshafanna
svo gagn sé að.‘
Höfundur er fagstjóri á stjórnsýslu-
sviði Umhverfisstofnunar.
TENGLAR
..............................................
http://www.ust.is/Mengunarvarnir/
Mengunhafsogstranda/
http://www.ust.is/media/skyrslur/
Skyrsla.pdf
ÍSLENSKA þjóðin
er staðföst í andstöðu
sinni við stríðið í
Írak. Það er sama
hver spurningin er,
svarið sýnir víðtæka
andstöðu. Gallup-
könnun í desember
síðastliðnum stað-
festir að yfirgnæf-
andi meirihluti þjóð-
arinnar er andvígur
því að Íslendingar
séu á lista hinna vilj-
ugu og staðföstu
þjóða. Spurt var: Á
Ísland að vera á lista með þeim
þjóðum, sem styðja hernaðar-
aðgerðir Bandaríkjamanna og
Breta í Írak, eða á Ísland ekki að
vera á listanum? Svarið er að 84%
landsmanna eru á móti því, aðeins
14% vilja það. Skýrara getur svar
íslensku þjóðarinnar ekki verið.
Eftir alla umræðuna og málsvörn
þeirra, sem styðja stríðsrekst-
urinn, er afstaða þjóðarinnar í
meginatriðum óbreytt frá því sem
var í upphafi, reyndar virðist and-
staðan heldur hafa vaxið. Skömmu
áður en innrásin var gerð, eða í
febrúar 2003, kom fram í Gallup-
könnun að um 75% þeirra sem af-
stöðu tóku voru andvíg hernaðar-
aðgerðum í Írak og rúmlega 76%
þjóðarinnar voru andvíg stuðningi
Íslands við innrásina í könnun
sem Fréttablaðið gerði fáum dög-
um eftir að innrásin hófst.
Allar tilvitnaðar þrjár kannanir
sýna mikla andstöðu stuðnings-
manna Framsóknarflokksins.
Fréttablaðskönnunin sýndi að 63%
kjósenda Framsókn-
arflokksins voru and-
víg stuðningi Íslands
við innrásina, sem
jafngildir 70%, ef að-
eins eru teknir þeir
sem tóku afstöðu. Í
eldri Gallupkönn-
uninni voru 70% fram-
sóknarmanna andvíg
hernaðaraðgerðum í
Írak og nú eru 80%
kjósenda Framsókn-
arflokksins á móti því
að Íslendingar séu á
lista hinna staðföstu
og viljugu þjóða samkvæmt nýju
Gallup-könnuninni. Í spurningu
Gallup í febrúar 2003 um stuðning
við hernaðaraðgerðir kom enn-
fremur fram að 54% kjósenda
Framsóknarflokksins vildu ekki
undir neinum kringumstæðum
styðja hernaðaraðgerðir og 34%
studdu aðgerðir ef þær væru með
stuðningi Sameinuðu þjóðanna.
Sérstaklega athyglisvert er að að-
eins 9% framsóknarmanna studdu
það sem síðar varð, hernaðar-
aðgerðir Bandaríkjamanna og
Breta.
Þátttakendur í stríði?
Spyrja má hvaða þýðingu það hef-
ur að vera á lista hinna staðföstu.
Bush Bandaríkjaforseti lítur svo á
að þær þjóðir séu þátttakendur í
stríðinu í Írak. Í kappræðunum
við Kerry í byrjun október sagði
hann samkvæmt fréttum Rík-
issjónvarpsins 9. október sl.:
„Stundum þarf að taka óvinsælar
ákvarðanir af því að maður telur
þær réttar. Við höldum þessu
áfram. Þrjátíu þjóðir taka þátt í
stríðinu í Írak.“ Ég fæ ekki betur
séð en að Bandaríkjaforseti sé
þarna að vísa til lista hinna stað-
föstu þjóða en einmitt 30 þjóðir
voru á honum, þar á meðal Ísland.
Ég ætla þeim, sem tóku ákvörðun
af Íslands hálfu, ekki að þeir líti
svo á að Íslendingar séu beinir
þátttakendur í stríðinu, en það
virðist hins vegar vera skilningur
Bandaríkjaforseta. Sem fyrst þarf
að eyða þessum skilningi Georg
W. Bush. Þá vaknar spurning um
hvað felst í því að Ísland er á um-
ræddum lista? Líklegasta svarið
er að það sé pólitísk yfirlýsing um
stuðning við innrásina. En þá
blasir við, að sú pólitíska yfirlýs-
ing nýtur ekki stuðnings, hvorki
kjósenda stjórnarflokkanna né al-
mennings og hefur aldrei haft. Ís-
lenska þjóðin hefur alla tíð verið
staðföst í andstöðu sinni og er
ekki rétt að hún ráði þessu?
Staðföst andstaða þjóðarinnar
Kristinn H. Gunnarsson
fjallar um Íraksstríðið
Kristinn H. Gunnarsson
’En þá blasir við, að sú pólitíska yfirlýsing
nýtur ekki stuðnings,
hvorki kjósenda stjórn-
arflokkanna né al-
mennings.‘
Höfundur er alþingismaður.
SAMKVÆMT lögum mega
sendiherrar Íslands og aðrir
starfsmenn utanríkisþjónustunnar
ekki taka sér neinskonar auka-
vinnu „nema sérstaklega standi á“
og þá með leyfi yfirmannsins, sjálfs
utanríkisráðherra. Svo miklu þykir
skipta að diplómatarnir séu ljós-
lega engu öðru háðir en hags-
munum íslenska lýðveldisins.
Nú hefur Davíð Oddsson for-
maður Sjálfstæðisflokksins skipað
Þorstein Pálsson fulltrúa Sjálf-
stæðisflokksins í nefnd fimm
stjórnmálaflokka um tiltekið póli-
tískt verkefni. Þorsteinn gengur
þar erinda flokksins, væntanlega
samkvæmt boðum flokksforyst-
unnar, enda kann verkefnið að
vekja deilur og átök á opinberum
vettvangi.
Þorsteinn Pálsson er sendiherra
Íslands í Kaupmannahöfn. Ætla
má að hann hafi beðið utanríkis-
ráðherra um leyfi til þessara laun-
uðu starfa og skýrt út fyrir honum
með hvaða hætti sérstaklega
stendur á. Og utanríkisráðherra
hefur sýnilega veitt leyfið. Sá ráð-
herra er einmitt Davíð Oddsson,
formaður Sjálfstæðisflokksins.
Auðvitað vakna strax spurn-
ingar um hina sérstöku stöðu, um
fordæmi og um reglur, skrifaðar
og óskrifaðar. En fyrst og fremst
beinast sjónir að siðrænum þroska
bæði sendiherrans og ennþá held-
ur utanríkisráðherrans og flokks-
formannsins. Hvort er Þorsteinn
Pálsson sendiherra Íslands eða
erindreki Sjálfstæðisflokksins?
Mörður Árnason
Sendiherra Sjálf-
stæðisflokksins?
Höfundur er þingmaður
Samfylkingarinnar.