Morgunblaðið - 10.09.2005, Síða 28

28 LAUGARDAGUR 10. SEPTEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
BÆJARSTJÓRN Garðabæjar
hefur samþykkt að hvert barn á
aldrinum 6–16 ára fái
árlega úthlutað 20.000
krónum, svokölluðum
hvatapeningum, til að
niðurgreiða kostnað
við þátttöku í íþrótta-
og æskulýðsstarfi.
Bæjarstjórn Garða-
bæjar hefur á þessu
kjörtímabili lagt
verulegt fjármagn til
uppbyggingar íþrótta-
mannvirkja og til
stuðnings íþrótta- og
æskulýðsstarfi í bæn-
um. Á kjörtímabilinu
hefur risið glæsilegt
íþróttahús með sund-
laug í Hofsstaðamýri
og nýr gervigrasvöll-
ur með áhorf-
endaaðstöðu og vall-
arhúsi ásamt
æfingagervigrasvelli
og tveimur battavöll-
um við Ásgarð hefur
verið tekinn í notkun.
Stutt hefur verið við
gerð reiðskemmu
fyrir Hestamanna-
félagið Andvara og
byggt upp glæsilegt
keppnissvæði á starfssvæði félags-
ins, stutt við uppbyggingu skáta-
miðstöðvar miðsvæðis í Garðabæ
og síðast en ekki síst hefur Garða-
bær komið að uppbyggingu glæsi-
legs átján holu golfvallar hjá
GKG.
Samhliða þessu hefur verið auk-
ið við fjárstuðning við íþrótta- og
æskulýðsstarf í bænum. Í nýlegri
viðhorfskönnun sem lögð var fyrir
íbúa í Garðabæ kom fram að mik-
ill meirihluti að-
spurðra, 76%, segist
ánægður með þjón-
ustu íþróttafélaga í
bænum. 84% eru
ánægð með aðstöðu
til íþróttaiðkunar í
bænum og tæp 89%
eru ánægð með stað-
setningu íþróttamann-
virkja í bænum. Þeg-
ar spurt er um
kostnað við íþróttir er
niðurstaðan hins veg-
ar allt önnur. Þá segj-
ast 47% vera ánægð
með kostnaðinn en
53% óánægð.
Með samþykkt bæj-
arstjórnar á hvatapen-
ingum til að nið-
urgreiða kostnað við
þátttöku í íþrótta- og
æskulýðsstarfi hefur
verið stigið ákaflega
mikilvægt skref til að
styðja enn frekar við
það blómlega starf
sem hér fer fram á
vegum íþróttafélaga,
skátafélagsins og fleiri
aðila.
Stuðningur við barnafjölskyldur
er afar mikilvægur. Með því að
lækka kostnað þeirra við íþrótta-
og æskulýðsstarf er hvatt til auk-
innar þátttöku í slíku starfi. Nið-
urstöður fjölmargra rannsókna
sýna að börn og unglingar sem
taka þátt í skipulögðu íþrótta- og
æskulýðsstarfi eru síður líkleg til
að lenda inni á óæskilegum braut-
um, svo sem að byrja að reykja,
drekka áfengi eða sýna aðra frá-
vikshegðun. Einstaklingar í slíku
starfi eru sterkari gagnvart öðru
áreiti. Með hvatapeningum verður
styrkjastarf bæjarins sýnilegra.
Styrktarkerfið verður þannig út-
fært að foreldrar geta nálgast
hvatapeninga sinna barna með því
að skrá sig inn á Minn Garðabæ –
á vefnum www.gardabaer.is þar
sem þeir geta ákveðið hvernig
peningunum skuli ráðstafað. Val-
frelsi verður því ríkjandi og fjöl-
breytni í þátttöku mun eflaust
aukast. Við þetta skapast einnig
möguleiki fyrir bæjaryfirvöld til
að skoða þátttöku í íþrótta- og
æskulýðsstarfi til framtíðar.
Garðabær er og verður íþrótta- og
æskulýðsbær þar sem lögð er
áhersla á að skapa börnum og
ungmennum uppbyggilegt og gott
umhverfi til leiks og starfs.
Hvatafé til íþrótta- og
æskulýðsstarfs í Garðabæ
Gunnar Einarsson og Stefán
Konráðsson segja frá ákvörðun
bæjarstjórnar Garðabæjar um
að niðurgreiða þátttöku í
íþrótta- og æskulýðsstarfi
’Með því að lækkakostnað þeirra við
íþrótta- og æskulýðs-
starf er hvatt til auk-
innar þátttöku í slíku
starfi.‘
Gunnar Einarsson
Gunnar er bæjarstjóri í Garðabæ.
Stefán er formaður íþrótta- og tóm-
stundaráðs í Garðabæ.
Stefán Snær
Konráðsson
UM ÞESSAR mundir eru liðin 60
ár frá stofnun Gídeonfélagsins á Ís-
landi, en formlegur stofndagur var
30. ágúst 1945. Ísland er þriðja land-
ið þar sem Gídeonfélag
hefur göngu sína, en í
dag starfar félagið í
180 löndum. Innfæddir
sjá um starfið í hverju
landi fyrir sig og starf-
ar félagið með leyfi yf-
irvalda á hverjum stað.
Með stofnun félags-
ins varð bylting í að-
gengi almennings að
Nýja testamentinu og
Biblíunni því félagið
hefur meðal annars
gefið heilum árgangi
Íslendinga bókina
góðu allt frá árinu 1954. Í lok þessa
árs ættu flestir Íslendingar 10–63
ára að hafa fengið Nýja testamentið
að gjöf frá félaginu.
Ferðamenn hafa líklega orðið var-
ir við Nýja testamenti eða Biblíu á
öllum helstu hótelum og gistiheim-
ilum veraldar. Nýja testamenti er
auk þess að finna í náttborðs-
skúffum sjúkrahúsanna, á dval-
arheimilum aldraðra, í fangaklefum
og víðar. Þá hefur félagið gefið
sjúkraliðum og hjúkrunarfræð-
ingum, lögreglu og slökkviliðs-
mönnum bókina svo einhverjir hóp-
ar séu nefndir.
Gídeonfélagið á Íslandi hefur gef-
ið eða komið í umferð um 325.000
eintökum af Nýja testamentum eða
Biblíum hér á landi á þeim sextíu ár-
um sem liðin eru frá því félagið var
stofnað.
Á undanförnum sautján til átján
árum hefur félagið einnig kostað ár-
lega kaup á 15.000–30.000 eintökum
af Nt á erlendum tungumálum sem
gefin eru í þeim löndum þar sem
þörfin er metin mest hverju sinni,
þar sem innfæddir liðsmenn félags-
ins ná ekki að standa sjálfir straum
af kostnaði við kaup á bókunum.
Eftirspurnin í heiminum eftir Nýja
testamentinu er mun meiri en félag-
ið nær að anna. Sérstaklega í Aust-
ur-Evrópu, Asíu, Afr-
íku og Suður-Ameríku.
Von, ljós og líf
Orðið í þessari bless-
uðu bók bókanna hefur
reynst þreyttum hvíld,
döprum von, syrgj-
endum huggun, veik-
um styrkur og verið
uppörvandi og hvetj-
andi nesti út í eril
dagsins. Það eykur
meðvitund og eflir
ábyrgð á lífi og um-
hverfi. Það er góð kjöl-
festa í lífinu, bjarg sem ekki bifast,
áttaviti á ævigöngunni og ljós í
myrkri. Þetta orð er ljós lífsins. Það
opnar nýjar víddir þeim sem ekki
þekkja, færir nýja sýn á lífið.
Með Nýja testamentinu hefur
hinni þekktu og mögnuðu ljóðabók,
Davíðssálmum, verið dreift, en Dav-
íðssálmarnir eru líklega þekktasta
og útbreiddastra ljóðabók allra
tíma.
Mannrækt og menning
Gídeonfélagið er frjáls fé-
lagasamtök, friðarhreyfing, sem vill
leggja sitt af mörkum með hljóðlátu
starfi og bæn til þess að fólk eignist
frið í hjarta og sátt við Guð og
menn. Gídeonfélagið vill þannig
stuðla að mannrækt og menningu
með því að gera fólki kleift að eign-
ast sitt eigið Nýja testamenti eða
með því að leyfa því að liggja
frammi við þjóðbrautir lífsins þar
sem það getur komið sér vel.
Félagið á upptök sín í Bandaríkj-
unum. Stofnfélagar voru aðeins þrír.
Fjöldi liðsmanna í heiminum í dag
er yfir 260.000 manns. Félagið hefur
gefið yfir 1,3 milljarða eintaka af
Biblíum eða Nýja testamentum frá
því það hóf fyrst störf á alheimsvísu
árið 1899.
Mannvirðing og réttlæti
Liðsmenn Gídeonfélagsins eru
áhugamenn um útbreiðslu friðar og
kærleika. Það orð sem í Nýja testa-
mentinu er að finna er það besta
sem fyrir þá hefur komið því að þau
fjalla um kærleika Guðs og erindi
hans við mannkynið. Þau fjalla um
frelsi og frið, mannvirðingu og rétt-
læti. Þau fjalla fyrst og fremst um
lífið sjálft.
Því vilja félagsmenn stuðla að því
að fleiri eignist þetta dýrmæta orð
og upplifi á eigin skinni þau áhrif
sem þeim fylgir.
Gjöfinni er síðan fylgt eftir með
hljóðlátri bæn. Bæn um að fólk eign-
ist sátt við sjálft sig, samferðamenn
sína og höfund lífsins. Eignist hinn
djúpa og varanlega frið í hjarta sem
höfundur og fullkomnari lífsins einn
getur gefið. Eignist lífið sem hann
hefur ætlað okkur.
Gídeonfélagið á Íslandi –
Friðarhreyfing í 60 ár
Sigurbjörn Þorkelsson skrifar í
tilefni þess að 60 ár eru liðin frá
stofnun Gídeonfélagsins ’Gídeonfélagið er frjálsfélagasamtök, frið-
arhreyfing, sem vill
leggja sitt af mörkum
með hljóðlátu starfi og
bæn til þess að fólk
eignist frið í hjarta og
sátt við Guð og menn.‘
Sigurbjörn Þorkelsson
Höfundur er rithöfundur, fram-
kvæmdastjóri Laugarneskirkju og
f.v. forseti og framkvæmdastjóri
Gídeonfélagsins á Íslandi.
SAMEINUÐU þjóðirnar hafa
sett sjálfum sér ákveðin markmið
að keppa að í því skyni að útrýma
fátækt í heiminum. Þessi markmið
hafa verið nefnd þúsaldarmarkmið
SÞ enda sett í byrjun nýrrar ald-
ar. Þau eru m.a. fólgin í því að
fækka um helming
þeim sem eru þjak-
aðir af hungri, að öll
börn eigi kost á
menntun, óháð kyni,
dregið verði úr dán-
artíðni barna undir
fimm ára aldri um
tvo þriðju, dregið úr
dánartíðni mæðra í
barnsburði um þrjá
fjórðu, útbreiðsla
AIDS-sjúkdómsins
stöðvuð og stuðlað
verði að sjálfbærri
þróun og sann-
gjarnari viðskiptum
milli ríkra þjóða og
fátækra. Allir þessir
þættir eru ítarlega
útfærðir og áttu
markmiðin að hafa
náðst 2015. Hinn 15.
september hefst ein
umræðulotan á Alls-
herjarþingi SÞ og á
þá að vega og meta
hvað sé til ráða, en
ríki heims eru langt
á eftir áætlun með að
framfylgja þessum
markmiðum.
Örbirgð er alvar-
legasta ógnin
Í ljósi þess hve hrikalegt
ástandið er víða er ástæða til að
óttast að þúsaldarmarkmiðin séu
óraunhæf. Ef hins vegar ríkti um
það eining í heiminum að brúa bil-
ið á milli ríkra og snauðra mætti
taka risastór skref til framfara.
Fráleitt er annað en að róa að því
öllum árum að þúsaldarmarkmiðin
nái fram að ganga og helst gott
betur.
Ekki leikur á því vafi að sú ör-
birgð, sem hrjáir drjúgan hluta
mannkynsins, er alvarlegasta ógn
sem steðjar að mannkyninu. Á
hverjum degi deyja 30 þúsund
börn af völdum fátæktar. Þetta er
viðurkennd staðreynd! Fjórir
milljarðar manna eru með ófull-
nægjandi aðgang að vatni og 5,6
milljónir deyja af þessum sökum á
ári hverju!
Á heiminum öllum hvíla því sið-
ferðilegar skyldur að vinna mark-
visst að úrbótum.
Ört vaxandi heimshreyfing
verkalýðssamtaka og annarra al-
mannasamtaka hefur myndað
breiðfylkingu til að örva umræðu
og knýja á um markvissar úrbæt-
ur og hafa Samtök starfsfólks í al-
mannaþjónustu, Public Services
International, PSI, sem BSRB á
aðild að, staðið mjög framarlega í
þessari baráttu. Þessi alheims-
herferð gegn fátækt kallast á
ensku Global Call to Action Aga-
inst Poverty, en hefur verið kölluð
„Brúum bilið“ á íslensku.
Áminning verka-
lýðshreyfingarinnar
PSI hefur ítrekað bent á, að
forsenda þess að árangur náist sé
stöðug umræða um málefni þessu
tengd.
Þess vegna hafa samtökin hvatt
aðildarfélög sín um heim allan til
að sameinast um tilteknar dag-
setningar til að minna nánasta
umhverfi sitt á þessi knýjandi
málefni.
Ein slík dagsetning er í dag, 10.
september, og er tilefnið fundur
ráðamanna heims um þúsald-
armarkmiðin. Síðast var það 1. júlí
síðastliðinn þegar leiðtogar G8-
ríkjanna hittust í Skotlandi. Þá
var Davíð Oddssyni utanrík-
isráðherra afhent ályktun stjórnar
BSRB þar sem íslensk stjórnvöld
og almenningur voru hvött til að
taka virkan þátt í baráttu fyrir því
að brúuð yrði sú gjá, sem er á
milli ríkra þjóða og snauðra. Var
ráðherranum afhent hvítt band,
sem PSI hefur hvatt félagsmenn
sína til að hafa um úlnliðinn til að
minna sig og aðra á málefnið. Nú
hefur BSRB látið út-
búa hvít armbönd með
áletruninni: Brúum
bilið – Öflug almanna-
þjónusta er undirstaða
velferðar – BSRB.
Armbandið kostar
ekki neitt, en með því
að ganga með það
sýna menn átakinu
stuðning. Hefur al-
heimsherferðin gegn
fátækt tekið upp kröf-
una um öfluga al-
mannaþjónustu, sem
lykilþátt í að berjast
gegn fátækt og fyrir
velferð. En hvað geta
Íslendingar gert? Við
eigum aðild að ýmsum
alþjóðastofnunum sem
geta haft úrslitaáhrif
á hvernig til tekst um
efnahagslegar úrbæt-
ur í fátækum ríkjum.
Þar ber helst að nefna
Alþjóðabankann, Al-
þjóðagjaldeyrissjóðinn
og Alþjóðavið-
skiptastofnunina.
Fyrrnefndu tvær
stofnanirnar hafa sett
þróunarríkjunum skil-
yrði sem þau þurfa að
uppfylla til að fá lán-
veitingar. Í því sambandi má
nefna að áform um niðurfellingu
skulda byggja einnig á kröfum um
að „þiggjendurnir“ markaðsvæði
efnahagskerfi sín og einkavæði
þar með ýmsa grunnþjónustu
samfélagsins. Þetta hefur þýtt að
fátækar og skuldugar þjóðir hafa
sett opinberar rafmagns- og
vatnsveitur á markað og annað
það sem fjölþjóðlegir auðhringir
vilja eignast og hagnast á.
Það segir sig sjálft að fái auð-
hringirnir að fara sínu fram halda
þeir áfram að færa fjármagn frá
þróunarríkjunum.
Mun þá eftirgjöf skulda fara
fyrir lítið. Í þeirri umræðu, sem
fram fór í stjórn BSRB í aðdrag-
anda þess að ályktað var um mál-
efnið, kom fram það sjónarmið að
forðast bæri að alhæfa í þessari
umræðu og ekki réttmætt að
skella allri skuld á ríkari hluta
heimsins. Í mörgum þeim ríkjum,
sem búa við mesta örbirgð, hefði
verið viðvarandi spilling og
óstjórn. Það stendur vissulega
fulltrúum verkalýðshreyfing-
arinnar nærri að benda á þetta.
Iðulega fer saman gerspillt
stjórnarfar og hömlur á starfsemi
frjálsra verkalýðssamtaka.
Í slíkum ríkjum er verkalýðs-
hreyfingunni annaðhvort stýrt af
stjórnvöldum eða lífshættulegt er
að taka virkan þátt í réttindabar-
áttu hreyfingarinnar. Í niðurlagi
ályktunar BSRB segir m.a.:
„BSRB telur mikilvægt að fulltrú-
ar Íslands í alþjóðastofnunum og
alþjóðasamstarfi beiti sér af alefli
til stuðnings fátækum þjóðum og
er þar lykilatriði að við stillum
okkur jafnan upp við hlið þeirra
sem vilja verja almannaþjón-
ustuna fyrir gróðaöflum og vilja
efla hana og bæta í þágu almanna-
hagsmuna … Þá leggur stjórn
BSRB áherslu á að fulltrúar Ís-
lands á alþjóðavettvangi leggi sitt
lóð á vogarskálar lýðræðis og beiti
sér af alefli á alþjóðavettvangi
gegn hvers lags spillingu.“
BSRB og hvíta
bandið
Ögmundur Jónasson segir frá
átaki heimshreyfingar verka-
lýðssamtaka og annarra al-
mannasamtaka um að útrýma
fátækt í heiminum
Ögmundur
Jónasson
’Ekki leikur áþví vafi að sú
örbirgð, sem
hrjáir drjúgan
hluta mann-
kynsins, er
alvarlegasta
ógn sem
steðjar að
mannkyninu.‘
Höfundur er formaður BSRB.