Morgunblaðið - 07.11.2005, Blaðsíða 25

Morgunblaðið - 07.11.2005, Blaðsíða 25
glæsta sögu. Mér finnst það til- hlýðileg virðing við þetta fallega skip að því verði lagt og breytt í safn. Óðinn á ekki bara að vera safn um þorskastríðin, heldur safn um Landhelgisgæsluna og slysa- og björgunarsögu landsins. Varð- skipið Óðinn er menningarverð- mæti og ég vona að menn sjái þau tækifæri sem gefast með því að gera Óðin að safni. Óðinn mun sem safn, auðga menningarlíf landsins og vekja áhuga Íslendinga sem og erlendra ferðamanna. Mín ósk er sú að varðskipinu Óðni verði sýndur meiri sómi en varðskipinu Þór. Þór liggur við Reykjavíkurhöfn og grotnar þar niður, gylltur á lit. Saga varðskips- ins Þórs seinustu ár á að vera okk- ur víti til varnaðar þegar kemur að hugleiðingum um menning- arverðmæti.Því skora ég á fjár- mála- og dómsmálaráðherra að sjá til þess að Varðskipið Óðinn fái varanlegan sess sem safn við sjó- minjasafn Reykjavíkur. ’Óðinn mun sem safnauðga menningarlíf landsins og vekja áhuga Íslendinga sem og er- lendra ferðamanna.‘ Höfundur er stjórnmálafræðingur og áhugamaður um sögu Landhelgisgæslunnar. MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 7. NÓVEMBER 2005 25 UMRÆÐAN ALMÁTTUGI Guð! Þökk sé þér að þú ferð ekki í manngreinarálit og elskar alla menn jafnt. Fyrir þér er ekkert svo smátt að þú sýnir því ekki um- hyggju og skiln- ing. Og ekkert mál eða verkefni svo stórt að þú ráðir ekki við að leiða menn á far- sælan hátt í gegn um það. Í dag bið ég þig sérstaklega að vaka yfir öll- um þeim sem stunda viðskipti. Hjálpa þeim að sinna störfum sín- um af heiðarleika og virðingu. Virð- ingu fyrir sjálfum sér og þeim sem þeir eiga viðskipti við. Hjálpaðu þeim að mynda og rækta traust sambönd og gagnkvæmt traust við viðskiptavini sína. Gef þeim að reynast útsjónarsöm, raungóð og sanngjörn. Hjálpaðu þeim að minnast ábyrgðar sinnar. Hjálpaðu þeim að fara ekki offari og gef að græðgi, yfirgangur, frekja og siðleysi ráði aldrei för. Hjálpaðu þeim að fara aldrei á bak við viðskiptamenn sína eða yf- irvöld. Hjálpaðu þeim að njóta ávaxtanna af störfum sínum í gleði og af þakklæti. Hjálpaðu þeim að gefa sig þér á vald. Leið þau í bar- áttunni. Blessaðu þau og forða þeim frá freistingum og öllu illu. Í Jesú nafni. Amen. SIGURBJÖRN ÞORKELSSON, rithöfundur og framkvæmdastjóri Laugarneskirkju. Bæn fyrir þeim sem stunda viðskipti Frá Sigurbirni Þorkelssyni: Sigurbjörn Þorkelsson BRÉF TIL BLAÐSINS Morgunblaðið Kringlunni 1 103 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is NOKKUR umræða hefur verið að undanförnu í fjölmiðlum og meðal almennings um vafasama fjár- málastjórn, sem hefur aðallega verið fólgin í hóflausri útlánastarfsemi bankanna. Á dögunum gat að líta ágæt viðtöl í Morgunblaðinu við tvo frammá- menn úr Landsbankanum, þar sem annar talaði um ógnarjafnvægi í ís- lensku efnahagslífi. Þetta er svo sem ekki fráleit samlíking, en ég er ekki viss um að þeir séu mér sammála um að ógnin stafi frá útlánastreymi bankanna. Frelsið er gott á flestum sviðum en frelsinu fylgir ábyrgð sem menn- irnir eru misvel færir um að axla, því alltof oft má sjá að siðfræðin víkur fyrir græðginni. Að sýna sem mest- an hagnað virðist vera þeirra æðsta takmark, enda þótt gróðinn sé mest- megnis fenginn með blóðpeningum skuldsettra fjölskyldna. Að stunda það að hrókera stórum fjármagns- hlutum banka og verðbréfa til og frá, og hækka þá við hverja hróker- ingu um tuttugu til þrjátíu prósent, er ekkert annað en seðlaprentun á fölskum forsendum. Raungildið vex ekkert við hrókeringuna, svo einfalt er það, ef annað kemur ekki til. Fréttamenn eru sekir um það, hver sem ástæðan kann nú að vera, að tala sitt og hvað við greining- ardeildir bankanna um ástandið í efnahagsmálunum. Hlutdrægir að- ilar kenna oftar en ekki öðrum en sjálfum sér um, ef ástandið þykir al- varlegt, en þakka sér ef vel gengur. Því er það viðkvæðið hjá greining- ardeildunum, að ríkið verði að draga úr framkvæmdum hjá sér til þess að minnka þensluna í þjóðfélaginu. Þetta fólk veit miklu betur, þótt það kjósi að tjá sig með þessum hætti. Fastir liðir ríkissjóðs verða ekki um- flúnir, svo sem til heilbrigðismála, stjórnsýslu og skólamála, svo eitt- hvað sé nefnt. En hvað með bankana? Jú, hundr- uð milljarða hafa þeir tekið að láni, mestmegnis erlendis, til að end- urlána, sem gerir það að verkum ásamt fleiri þáttum að krónan helst í of háu verðgildi. Að veita tvö hundr- uð og fimmtíu milljörðum inn í ís- lenskt atvinnulíf og til eyðslulána á skömmum tíma, eins og bankarnir hafa gert sig seka um, er vítaverð fjármálaafglöp. Seðlabankastjóri endurtekur tuggu greiningardeild- anna og segir að ríkissjóður verði að draga úr framkvæmdum hins op- inbera, annars ofhitni hagkerfið. Líti nú hver í eigin barm. Eða hefur seðlabankastjóri efni á að tala með þessum hætti? Hvað með óeðlilegar kauphækkanir hjá þeirri stofnun að undanförnu? Að gefa þannig upp boltann til annarra launastétta er bein ávísun á vísitöluskrið. Stýri- vaxtahækkun Seðlabankans er gagnslaus, virkar ekki í litlum hag- kerfum, er frekar verðbólguhvetj- andi. Ástæðan er uppeldi og hug- arfar okkar sem mótast hefur í neyslusamfélagi undangenginna áratuga. Lánastofnanir verða að þróa með sér jákvæða hugarfars- breytingu gagnvart samfélaginu sem meðal annars er byggt upp af skuldugum einstaklingum og verður að teljast ein dýrmætasta auðlind bankanna. Stjórn Íbúðalánalasjóðs hefur leg- ið undir ámæli að undanförnu og ekki að ástæðulausu. Viðbrögð þeirra við óvæntum uppgreiðslum húsnæðislána var að mínu mati fálmkennd og beinlínis röng. Þeim var að vísu mikill vandi á höndum hvernig best væri að ávaxta inn- borgunarféð. Á sínum tíma var settur kvóti á fiskistofnana. Spurning er, hvort setja þurfi einhverjar svipaðar hömlur á útlán lánastofnana? Afleið- ingar rangrar útlánastefnu eru mjög áberandi í þjóðfélaginu, sem felst meðal annars í því að alstaðar vant- ar fólk í vinnu, leikskólar, verslanir og þá ekki síst byggingariðnaðurinn líða fyrir manneklu, síðan er reynt að fá erlent vinnuafl bæði með lög- legum hætti og þá ólöglega, ef það fæst ekki öðruvísi. Sambandslaust virðist vera milli þeirra aðila sem ættu að ræða og ráða peningamálum á Íslandi. GESTUR GUÐMUNDSSON, Melabraut 7, 540 Blönduós. Óstjórn í efnahagsmálum Frá Gesti Guðmundssyni, Blönduósi: LOÐNA er lítill fiskur, hún er und- irstöðufæða þorsks sem svo er for- senda þeirra framfara sem urðu hér á tuttugustu öld. Mest komst þorsk- veiði í tæp 6oo þúsund tonn árið 1955 og hefir farið minnkandi síðan. Síldveiðar með kraftblökk hófust sumarið 1959. Gaf þessi veiðiaðferð það góða raun að fjöldi skipa var smíðaður og öðrum breytt til að veiða með kraftblökk. Í lok sjöunda áratugarins hvarf síldarstofninn sem verið hafði uppi- staða sumarsíldveiðanna. Okkar nýja tæknivædda flota vantaði verk- efni, ýmislegt var reynt og eitt af því var að veiða loðnu á vetr- arvertíð. Fyrstu tíu árin var með- alveiðin 207 þús. tonn á ári en er orðin 872 þ. t. seinustu tíu ár. Á sama tímabili hefir meðalafli þorsks hrapað úr liðlega 400 þ. t. á ári í 200 þ. tonn. Í lok áttunda áratugar sein- ustu aldar kom út s.k. svört skýrsla fiskifræðinga þar sem bent var á að takmarka þyrfti veiðar til þess að „byggja upp þorskstofninn“, í kjöl- far þessa var farið að takmarka veiðar á þorski. Þessar friðunaraðgerðir hafa eng- um árangri skilað, eini sýnilegi bati þorskstofnsins verður í lok níunda áratugarins en nokkrum árum áður höfðu loðnuveiðar verið bannaðar vegna þess að stofninn var týndur. Á meðfylgjandi línuriti sést hvernig loðnuveiðar stýra þorskveiðunum. GESTUR GUNNARSSON, tæknifræðingur og togaramaður. Loðna Frá Gesti Gunnarssyni: ,-. ,-/ ,-/ ,-0 ,-0 ,-- ,--   1  '   '  2   ,-. 34 $01'' $0,'' $0''' &'' "'' 1'' ,'' ' 80% 5 1  LANDSVIRKJUN hefur fengið heldur óblíða umfjöllun í fjölmiðlum að undanförnu vegna verkefnis, sem beint hefur verið til grunnskólanna. Verkefnið er kynnt með eftirfarandi hætti í bréfi til skól- anna: „Nú stendur Landsvirkjun eins og alkunna er fyrir bygg- ingu stærstu virkjunar Íslandssögunnar við Kárahnjúka. Þar verð- ur lagður hornsteinn að virkjuninni næsta vor og hyggst Lands- virkjun bjóða fulltrú- um ungu kynslóð- arinnar að taka þátt í að leggja hann. Til að velja þessa fulltrúa mun Landsvirkjun efna til samkeppni þar sem nemendum verður boðið að vinna verkefni tengd orkumálum og verða þau sniðin að mismunandi aldurs- stigum grunnskólans.“ Hér sér Lands- virkjun tækifæri til að koma fræðslu um stefnu sína í orku- málum til grunnskóla- barna á hlutlausan og áhrifaríkan hátt. Eða hvað? Getur verið að með þessu framtaki sé Lands- virkjun, þ.e. stjórnvöld, að veita áróðri um umdeilda stefnu í orku- málum inn í grunnskólana, með það í hyggju að fegra hlut sinn og kæfa eðlileg skoðanaskipti? Er þetta ekki fullkomlega siðlaust? Svarið við þeirri spurningu hlýtur að vera; nei, aldeilis ekki. Það er varla neitt við þessa háttsemi að athuga og ætti raunar að hrósa Landvirkjunarfólki fyrir liðlegheitin að taka þetta upp hjá sjálfum sér, grunnskólabörnum til fræðslu og upplýsingar. Því ein- mitt á þennan hátt hefur Þjóð- kirkjan fengið óheft að stunda áróð- ur sinn í grunnskólunum. Þjóðkirkjan ber gamlar drauga- sögur á borð fyrir skólabörn með það fyrir augum að „fræða“ þau um ágæti kristindómsins. Starfsmenn kirkjunnar skrifa náms- efnið, reka fyrir því áróður og bjóðast til að kenna það. Krakkarnir eru svo virkjaðir í þágu kirkjunnar á ýmsan hátt, allt guðinum til dýrðar. Kirkjan spyrðir svo að jafnaði siðferði- legt viðhengi á boð- skapinn, svo að þetta fyrirkomulag hlýtur að vera fyllilega eðlilegt og siðlegt. Stjórnvöld eru a.m.k. sátt við þetta fyr- irkomulag, enda er Þjóðkirkjuástandið hornsteinn í stefnu- skrám beggja flokka, sem nú sitja að völdum. Kirkjan seilist í vasa skattgreiðenda til að reka sinn áróður, en Landsvirkjun er a.m.k. bjargálna þegar kemur að áróðrinum. Það væri fullkomin hræsni að fordæma vinnu- brögð Landsvirkjunar, en láta Þjóðkirkjuna óáreitta. Það má þó Landsvirkjun eiga að þar véla áróð- ursmeistarar um hluti sem skipta landsmenn máli í tíma og rúmi. Pre- látar Þjóðkirkjunnar boða á hinn bóginn samsull ranghugmynda og aldagamallar mannvonsku, sem ekki þjónar öðrum tilgangi en þeim að: „Ávinna menn fyrir Krist“, svo not- uð séu einkunnarorð Gídeon, en það er kristinn ofsatrúarsöfnuður, sem leikur lausum hala innan veggja grunnskólanna og sér til þess að öll tíu ára börn eignist kristna bók- stafstrúar útgáfu af raunveruleik- anum. Landsvirkjun á heiður skilinn fyrir framtak sitt. Því ef hægt er að hafna fræðsluframtaki Landsvirkj- unar, hvernig getur kirkjan annað en hætt sínum áróðri í skólunum? Það væri jú gott siðferði, er ekki svo? Ráðherra menntamála, Þorgerður Katrín, lýsti því yfir nýverið á Al- þingi, aðspurð um verkefni Lands- virkjunar, að hún treysti grunn- skólakennurum fullkomlega til að velja námsefni við hæfi nemenda sinna, en jafnframt að fyrirtæki og stofnanir yrðu að gæta hófs í því að senda skólum efni sem tengdist al- farið ákveðnu fyrirtæki eða vöru- merki. Kirkjunnar menn treysta kennurum ekki jafn vel og ráðherra og hafa lagt umtalsverða vinnu í að auka áróðurinn með illa dulbúnum hætti. Slíkar „fræðsluáætlanir“ eru lítt frábrugðnar markaðsáætlunum stórfyrirtækja, þar sem fyrirtækið Þjóðkirkjan ætlar sér augljóslega að gæta þess að vörumerkinu Jesú séu gerð góð skil. Landsvirkjun hefur augljóslega sótt hugmyndir að sinni misskildu nálgun beint í smiðju Þjóðkirkj- unnar. Tökum verkefni Landsvirkj- unar með opnum huga og gleði í hjarta. Hver veit nema Kristur sjálf- ur mæti og líði yfir vatnsborðið þeg- ar heilbrigðri skynsemi verður drekkt á öræfum Íslands áður en langt um líður. Friðrik og séra Friðrik Guðmundur Guðmundsson ber saman fræðsluefni Landsvirkjunar og kennslu kristinna fræða í skólum Guðmundur Guðmundsson ’Landsvirkjunhefur aug- ljóslega sótt hugmyndir að sinni misskildu nálgun beint í smiðju Þjóð- kirkjunnar.‘ Höfundur er líffræðingur. Fréttir í tölvupósti mbl.is ókeypis smáauglýsingar

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.