Morgunblaðið - 25.11.2005, Blaðsíða 4

4 Jólablað Morgunblaðsins 2005
TORFI Ólafsson gerðist kaþólikki
1953 og las ritninguna fyrir páfa, Jó-
hannes Pál II, þegar hann hélt
guðsþjónustu utan dyra á Þingvöll-
um á sínum tíma.
En hvernig í ósköpunum verða
menn kaþólikkar á Íslandi? Og
hvernig halda þeir upp á jólin?
„Já, það er nú nefnilega það,“ seg-
ir Torfi. „Ætli það hafi ekki verið
vegna þess að faðir minn var mjög
trúaður og fylgdi hinni gömlu guð-
fræði, eins og sagt var. Ég man eftir
því að ég sá hann signa sig úti á
hlaðvarpanum áður en hann hélt til
verka, og það hafði mikil áhrif á
mig.“
Leitandi sál
Á bernskuárum Torfa voru hús-
lestrar á vetrarkvöldum og trúin var
alltaf nálæg þar sem móðir hans var
organisti í kirkjunni á Rauðasandi
og faðir hans var einlægur kirkju-
gestur.
„Ég fermdist hjá séra Þorsteini
Kristjánssyni, en eftir ferminguna
fór með mig eins og svo marga aðra
unglinga, ég sneri baki við öllu sem
heitir kirkja og trú.“
Árið 1941 var Torfi kominn til
Reykjavíkur og fór að snuðra svolít-
ið í kirkjum, eins og hann kallar það
sjálfur.
„Ég fór að kynna mér málin og
heimsótti meðal annars aðventist-
ana, hvítasunnufólkið og guðspeki-
félagsmenn. Og þá var kaþólska
kirkjan ein eftir, en þangað fór ég
einn dag til morgunmessu. Ég var
svo heppinn að hitta gamlan vin
minn, Sæmund Vigfússon, sem
seinna varð prestur í Landakots-
kirkju. Hann spurði hvort ég vildi
hitta einhvern af prestunum og ég
svaraði því játandi.“
Þannig varð það að Torfi og öll
fjölskylda hans gekk kaþólskum sið
á hönd árið 1953 og þau hafa öll
haldið fast við þann sið æ síðan.
Jólajatan alls staðar
Í löndum kaþólikka er hvergi
jólatré að sjá inni í hýbýlum, enda
kalla rétttrúaðir kaþólikkar lút-
erstrú „tannenbaum-religion“ eða
grenitréstrú. Andúð gegn trédýrkun
er af gömlum meiði, en heiðnir ætt-
flokkar germana trúðu oft á tré og
kristnir trúboðar töldu það sér ein-
att til ágætis að hafa brennt eða
eyðilagt heilög tré og lundi heiðinna
manna.
„Það sem alls staðar er vanalegt
hjá kaþólikkum er að hafa jötuna
með nýfæddu jesúbarninu og for-
eldrum þess, sauðum, hirðingjum og
vitringum. Það er meira að segja
farið að selja jólajötur í Hagkaupum
og öðrum verslunum hér heima.“
Jólafastan, eða aðventan, er líka
upprunalega kaþólskt fyrirbæri.
Torfi man eftir því að bannað var að
borða kjöt á föstudögum alla að-
ventuna.
„Það var verið að leggja að mönn-
um að leggja eitthvað á sig, að
hjálpa öðrum í aðventutíðinni. Sagt
var að maður gæti sleppt einni kjöt-
máltíð í hverri viku og notað heldur
peningana til einhverrar líkn-
arstarfsemi. En þetta er engin
skylda núna, þetta er bara eins kon-
ar uppörvun til að fólk geri eitthvað
gott á jólaföstunni.“
Góður og vandaður matur
Engin boð eða bönn eru til í kaþ-
ólskum sið um hvaða mat borða eigi
á jólum. En þó eru allir á einu máli
um að það skuli vera góður matur
og vandað til hans eins og best verð-
ur á kosið.
„Við borðuðum venjulega klukkan
sex, en einhvern veginn hefur þetta
dregist og nú er oft borðað seinna
um kvöldið. En svo förum við til há-
messu um miðnætti og þar er
kannski munurinn mestur á okkur
og lútersmönnum. Á jóladag eru
ekki allir jafn vel upplagðir eftir að
hafa verið í kirkjunni langt fram á
nótt, og stundum í kaffi í safn-
aðarheimilunum á eftir.“
Kaffiboðin eftir hámessu eru
reyndar algengari á páskum og þá
koma oft erlendir ferðamenn eða
kaþólskir Íslendingar sem búa er-
lendis í heimsókn.
„Við töluðum um þetta í söfn-
uðinum og það varð úr að við héld-
um slík kaffiboð. Við héldum að eng-
inn myndi koma, en annað kom í
ljós.
Þetta er félagslega mikilvægt og
margir hafa gaman af því að koma
og spjalla svolítið óformlega við aðra
meðlimi safnaðarins.“
Jól að kaþólskum sið
Það er ekki gengið
kringum jólatréð á
aðfangadag hjá kaþ-
ólskum fjölskyldum,
en um miðnætti mæta
þær til hámessu.
Torfi Ólafsson hefur verið kaþólikki frá 1953. Miðnæturmessa á að-
fangadagskvöldi er jólahefð og fastur liður á jólunum hans.
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Jólajata kemur í stað jólatrés hjá kaþólikkum.
HRAFNHILDUR Guðmundsdóttir
kennir frönsku í Verslunarskól-
anum og brást vel við þegar Jóla-
blaðið heimsótti hana í leit sinni að
góðum jóladesert. Hún valdi að
sjálfsögðu franskan efttirrétt og
hvað er franskara en Créme brûl-
ée? „Þetta er reyndar ekki hinn
hefðbundni Crème brûlée sem er
meira eins og vanillubúðingur með
brenndri sykurskorpu, þessi útgáfa
er léttari og frísklegri og hentar
ákaflega vel á eftir þungum og
miklum jólamáltíðum. Þetta er eig-
inlega svindl-brûlée,“ segir Hrafn-
hildur og bendir líka á að fyrir
þessa útgáfu af eftirréttinum sé
ekki nauðsynlegt að eiga gas-
brennara (logsuðutæki fyrir
kokka) en óneitanlega sé það
skemmtilegra. Það á að brenna
sykurinn þannig að hann verði eins
og karamella. Það góða við þenn-
an eftirrétt er að hann er fljótlegur
og það er hægt að gera hann með
fyrirvara og eiga síðan tilbúinn inni
í ísskáp til að spara amstur þegar
stórmáltíðir eru undirbúnar. „Sam-
kvæmt uppskriftinni á að nota
Grand Marnier-appelsínulíkjör sem
má líka sleppa en ég hef bæði not-
að koníak og Benedictine-líkjör.“
Crème brûlée
með jarðarberjum
fyrir sex:
250 g jarðarber
2 msk Grand Marnier eða Kirsch
(má sleppa)
1 peli rjómi – þeyttur
125 g púðursykur
Dreifið jarðarberjunum í 6 litlar skál-
ar eða eina stóra og hellið líkjörnum
yfir. Setjið þeytta rjómann yfir og
sléttið yfirborðið. Breiðið yfir og lok-
ið vandlega. Setjið í frysti í 30 mín-
útur. Stráið púðursykrinum yfir og
setjið í 1–2 mínútur undir grillið í
ofninum eða notið gasbrennara.
Sykurinn á að bráðna. Kælið og ber-
ið fram.
Bon appétit.
Franskur
jóladesert
Mæðgurnar Hrafnhildur og Aðalheiður hjálpast að við að skreyta
jóladesertinn sem er að sjálfsögðu ættaður frá Frakklandi.
Jólagjöfin flín
- vandaðar vörur á frábæru verði
SÓSUKANNA
einnig fyrir osta - og
súkkulaðifondue.
PRÝÐIR ELDHÚSIÐ
Verð kr: 5.950.-
RAUÐVÍNS KARAFLA
Verð kr: 3.950.-
HITAPLATTI
Verð kr: 1.500.-
HNÍFAPARATÖSKUR
Verð frá kr: 8.990.-
MATAR- & KAFFISTELL
- mikið úrval - gott verð
f/12manns 72stk
10 teg.
SWAROVSKI skartgripir
Verð frá kr: 3.990.-
SÆNGURFÖT 20 teg.
Verð frá kr: 1.995.-
RÚMTEPPI margar gerðir
Verð frá kr: 4.990.-
H E I M S Þ E K K T U
S K A RT G R I P I R N I R
MAXIMA 18 kristalsglös
Verð kr: 4.990.-
FALLEGT
JÓLASKRAUT
í gjafapakka.
12 TEG.
Verð kr:
1.250.- stk.
pískari &
ausa fylgja
ERUM FLUTT ÚR FAXAFENI Í KRINGLUNA
KRINGLUNNI