Morgunblaðið - 25.11.2005, Blaðsíða 81

var efni í mjög góðan námsmann.
Hann bauðst til að borga fyrir hana
í unglingaskólanum, langamma
sagði já, takk, það er í eina skiptið
sem ég vissi til að hún bryti odd af
oflæti sínu og þægi eitthvað.
Ömmu gekk vel í unglinga-
skólanum, fór svo að vinna og öngl-
aði saman, dreif sig svo til Reykja-
víkur og tók inntökupróf í Verslun-
arskólann. Hún stóð sig það vel að
hún slapp við fyrsta bekk og var tvo
vetur í skólanum og lauk verslunar-
prófi 18 ára.
Þessi ár voru henni yndisleg, hún
talaði oft um kennara og námsefni
þar en hitt var verra að hún var
peningalítil mjög á þessum árum og
lifði mest á hafragraut, upp úr því
fékk hún magasár og varð aldrei
góð í maga.
Hún vann eftir þetta við ýmis
verslunarstörf, afgreiddi í búð og
rak á tímabili litla verslun á Fá-
skrúðsfirði.
Hún trúlofaðist dönskum manni,
Jóhannesi Mikkelsen og eignaðist
með honum barn en það slitnaði upp
úr trúlofuninni og ekkert varð úr
hjónabandi.
Einstæð móðir í heimabakstri
Amma varð því einstæð móðir og
vildi ómögulega vinna frá barninu
þótt móðir hennar væri í heimili hjá
henni – þá datt henni í hug að reka
heimabakarí.
Amma var bæði hreinlát og
myndarleg, hún og langamma vissu
vel hvað krossmengun var, orðtakið
hjá ömmu var: „Það má ekki vera
hrái á hnífnum,“ það mátti sem sagt
ekki vera blóð á hníf ef setja átti
hann svo í eitthvað annað. Hún var
mjög útsjónarsöm og sá um að ekk-
ert færi til spillis, eitt af kjörorðum
hennar var að „peningarnir verða
svo ódrjúgir ef maður skuldar“.
Hún passaði sig að skulda aldrei og
það var eitt af því sem hún kenndi
mér. Stundum voru bakarar bæj-
arins að amast við heimabakstri
ömmu en þá dró hún upp gamla
bréfið sitt – hún hafði keypt sér
verslunarréttindi og hafði sam-
kvæmt gömlum reglum leyfi til að
selja.
Amma rak heimabakarí í 46 ár og
alltaf í leiguhúsnæði. Það var mikill
gestagangur hjá henni, ættingja og
vini skaut hún skjólshúsi yfir og
mátti ekkert aumt sjá. Hún var
gjöful kona, annað kjörorð hennar
var: „Maður fer ekki með neitt með
sér.“ Henni fannst ekki taka því að
safna auði hér, maður tæki hann
ekki yfir landamærin. „Það er allt í
lagi að gefa, það kemur alltaf aftur
til baka,“ var enn eitt kjörorðið
hennar.
Móðir mín Helga Stella Jóhann-
esdóttir ólst upp hjá móður sinni og
ömmu. Ég veit að ömmu langaði til
að mamma færi í menntaskóla en
það vildi hún sjálf ekki. Hún var
hins vegar mjög músíkölsk og fór í
tónlistarnám, lærði á fiðlu og gítar
hjá Sigurði Briem og einnig fór hún
í danskan handavinnuskóla. Amma
sagði oft: „Það er ekki hægt að ala
nein tvö börn upp eins“. Hún vildi
að einstaklingurinn fengi að njóta
sín.
Ómögulegt að amma væri ein
Ég held að það hafi ekki hvarflað
að ömmu að gifta sig úr því að ekk-
ert varð úr hjónabandi hennar og
Jóhannesar. Hún bjó með móður
sinni meðan hún lifði og þegar
mamma og pabbi giftu sig bjó hún
fyrst hjá þeim í húsi á Skólavörðu-
holtinu og hafði þar stórt eldhús í
kjallara. Þegar við fluttum úr því
húsi skildi leiðir, amma flutti niður í
Þingholt. Við vorum fjögur barna-
börnin og ég var elst. Okkur fannst
ómögulegt að amma væri ein og ég
flutti til ömmu – að vísu var afar
stutt milli heimilanna. Ég var ellefu
ára árið 1951, þegar ég fór að sofa
heima hjá ömmu, og eftir það áttum
við amma alltaf heimili saman þar
til hún dó 1974. Ég fór til Banda-
ríkjanna til náms og var þar í tvö ár,
þá var miðbróðir minn í mennta-
skóla og bjó hjá ömmu meðan ég
var erlendis.
Það hefði ekki átt við ömmu að
búa ein, hún var glaðsinna, að vísu
var hún dálítið hörð um miðbik æv-
innar enda hafði lífið farið um hana
hörðum höndum, en hún mýktist
ákaflega mikið með aldrinum.
Skrifaði aldrei niður pantanir
Amma gaf út tvær bækur og ég á
elstu matreiðslubókina hennar, bók-
in Kökur Margrétar kom út tvisvar
sinnum.
Amma var gríðarlega minnisgóð,
hún skrifaði t.d. aldrei niður síma-
númer og fékk raunar ekki síma
fyrr en ég tók inn síma.
Hún skrifaði heldur aldrei niður
kökupantanir og voru þó tugir
kvenna sem keyptu af henni kökur
t.d. fyrir jól.
Hún átti alltaf eitthvað til á lager,
jólakökur, sandkökur, gráfíkju-
lengjur og þetta helsta en tertur bjó
hún til eftir pöntunum.
Desember var ákaflega erfiður
mánuður hjá henni, þá vann hún
baki brotnu, fór upp eldsnemma á
morgnana og var að langt fram á
nótt. Hún var með tvær Ziemens-
eldavélar og bakaði í báðum ofn-
unum.
Gat bara grátið með henni
Amma var lestrarhestur en hafði
lítinn tíma til lestrar, en þegar ég
fór í bíó eða las nýja bók þá sat ég
hjá henni og sagði henni útdrátt úr
bókinni eða bíómyndinni. Á meðan
horfði ég á hana vinna og þannig
lærði ég t.d. að hnoða deig og fjöl-
margt annað. Auk þess sem ég og
aðrir lögðum til af sögum hafði
amma útvarpið og bað Guð um að
leyfa sér að halda sjóninni í ellinni,
því þá ætlaði hún að lesa – og það
gerði hún. Hún las gríðarlega mikið
eftir að hún hætti að baka þegar
hún var rösklega sjötug. Ég benti
henni þá á bækur Laxness og Þór-
bergs en henni leist ekki á þá fé-
laga, vildi láta bækur þeirra eiga sig
Jólablað Morgunblaðsins 2005 81
AUGLÝSINGADEILD
netfang: augl@mbl.is eða sími 569 1111
Handsnyrtivörur
- ALLTAF NÚMER 1
Vissir þú að trind Naglastyrkurinn er
margverðlaunuð gæðavara sem er til í
lit og glært eins og naglalakk?
• Nail Repair Natural
• Nail Repair Pearl
• Nail Repair Pink Pearl (nýtt)
• Nail repair er til í 4 fallegu pastel litum.
• Nail Pepair Matt (gott undir naglalakk og fyrir þá sem
vilja ekki láta sjá naglalakk áferð á nöglunum).
• Nail Repair Glært
Öll þessi efni gera sama gagn, styrkja og fegra neglur, ótrúlegur
árangur.
Nýtt frá Trind Cosmetic er Nail Brightener sem er glært efni,
neglurnar verða fallegri og skarpari líkt og með French Manicure.
Professional Glas Nail file
Glerþjölin sem eyðist aldrei. Fíngerðasta þjölin sem er
fáanleg. Fer sérlega vel með neglur og
hindrar að þær klofni eða brotni.
NÝTT
Augnháralitur og augnbrúnalitur.
Tans cosmetic
Augnháralitur og augnbrúnalitur
sem fagaðilar nota.
Auðveldur í notkun. Allt sem þarf í
einum kassa, þægilegra getur það
ekki verið.
Radox baðvörurnar
upplagðar í heita pottinn eða baðið.
Náttúrulegt efni.
Trind handsnyrtisettið
er upplagt til jólagjafa