Morgunblaðið - 16.12.2005, Blaðsíða 42

42 FÖSTUDAGUR 16. DESEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
næ
st
F rásagnir sem l‡sa raunverulegum glæpa-málumog a›fer›um lögreglumannanna sem
fást vi› a› leysa flau. Í bókinni er l‡st n‡legum
íslenskum og norrænum sakamálum, sem vöktu
mikla athygli. Spennandi lesning, sem gefur um lei›
raunsanna mynd af ranghverfunni á samfélaginu
og réttvísinni a› störfum.
Trygg›u flér eintak
af alvöru „krimma“.
MORGUNBLAÐIÐ gerir mál
Árna Magnússonar að umfjöllunar-
efni í leiðara 13. desember sl. og
kemst þar að þeirri niðurstöðu að
ekki sé meiri ástæða til afsagnar
ráðherra nú en í ýmsum eldri mál-
um, þar sem ráð-
herrar hafa verið
gerðir ábyrgir fyrir
málum er bakað hafa
ríkinu skaðabóta-
skyldu. Nú er mér
ekki kunnugt um það
í hve mörgum til-
fellum íslenska ríkið
hefur verið dæmt til
að greiða bætur
vegna brottvikninga
úr starfi eða annars
konar stöðumissis.
Hitt veit ég að ekkert
þeirra mála er sam-
bærilegt við mál
Árna Magnússonar
félagsmálaráðherra.
Í hinum eldri mál-
um er einatt um það
að ræða að ráðherrar
hafi þurft að sæta
ábyrgð vegna emb-
ættisfærslna undir-
manna sinna, en
þannig er því ekki
farið í þetta sinn. Í
þetta sinn er ráð-
herra dæmdur vegna
eigin gjörða, fyrir
það að hafa knúið
Valgerði H. Bjarna-
dóttur, fyrrum framkvæmdastýru
Jafnréttisstofu, til að láta af starfi
sínu. Ráðherrann sjálfur er dæmd-
ur fyrir að hafa misbeitt valdi sínu
við val á leið til úrlausnar máls og
fyrir að hafa hundsað alla mögu-
leika sem hann átti á að beita hóf-
sömum aðgerðum, sem honum
annars er skylt að gera við emb-
ættisfærslur sínar skv. 12. gr.
stjórnsýslulaga: Stjórnvald skal
því aðeins taka íþyngjandi ákvörð-
un þegar lögmætu markmiði, sem
að er stefnt, verður ekki náð með
öðru og vægara móti. Skal þess þá
gætt að ekki sé farið strangar í
sakirnar en nauðsyn ber til. Þessa
lagareglu braut Árni sjálfur, ekki
undirmaður hans. Í ljósi þessa alls,
hvers vegna telur Morgunblaðið þá
ekki meiri ástæðu nú til að Árni
Magnússon segi af sér en í ýmsum
eldri málum, þar sem ráðherrar
hafa orðið að axla ábyrgð af emb-
ættisfærslum undirmanna sinna?
Pólitísk sjónarmið?
Í leiðara blaðsins er því haldið
fram að dómur Hæstaréttar sé
álitshnekkir fyrir ráðherrann, en
jafnframt að ekki verði
af honum ráðið að
póltísk sjónarmið hafi
ráðið gerðum hans. Nú
er það alkunna að Val-
gerður H. Bjarnadóttir
er meðal forystumanna
í stjórnmálaflokki og
það er ekki flokkur
ráðherrans. Í því sam-
bandi velti ég fyrir
mér hvort það sé lík-
legt að Árni Magn-
ússon hefði komið eins
fram ef um samflokks-
mann hans hefði verið
að ræða? Og ég leyfi
mér líka að velta því
fyrir mér hvort fyrr-
verandi forstjóri
Byggðastofnunar, sá
sem lét af störfum
þegar ljóst var að
hann ætti yfir höfði
sér áminningu fyrir
embættisfærslu í sjö
liðum og gekk út með
starfslokasamning
uppá 15– 20 milljónir,
hafi verið tengdur inn
í Framsóknarflokkinn?
Um það veit ég ekki,
en mér þykir eðlilegt
að fólk hugleiði það. Reyndar fæ
ég ekki annað séð en að Morg-
unblaðið þurfi að rökstyðja fullyrð-
ingu sína um að pólitísk sjónarmið
hafi ekki ráðið gerðum ráðherrans
í máli Valgerðar H. Bjarnadóttur.
Í þessu sambandi er rétt að rifja
upp að Árni Magnússon bauð Val-
gerði eingöngu það sem hún átti
lagalegan rétt á, laun út lögbund-
inn uppsagnarfrest. Fyrir þetta
allt hefur hann nú verið dæmdur í
Hæstarétti, af fimm dómurum og
var dómurinn samhljóða í nið-
urstöðu sinni.
Lélegir ráðgjafar?
Niðurlag leiðarans, sem er til
umfjöllunar hér, varðar svo að-
komu embættismanna félagsmála-
ráðuneytisins. Leiðarahöfundur
fullyrðir að ráðherrann hafi kallað
embættismenn til ráðuneytis um
ákvörðun sína, en hvað hefur hann
fyrir sér í þeim efnum? Skjald-
sveinn ráðherrans í málinu, þing-
flokksformaðurinn Hjálmar Árna-
son, er uppvís að því að hafa látið í
veðri vaka að ríkislögmaður hafi
verið ráðherranum til ráðuneytis
við ákvörðunina um brottvikningu
Valgerðar, en ríkislögmaður sjálf-
ur hefur borið þær fullyrðingar til
baka og sagt að embætti sitt hafi
fyrst vitað af málinu tæpum átta
mánuðum eftir að ráðherrann mis-
beitti valdi sínu. Og raunar hefur
þingmaðurinn nú borið við mis-
skilningi af sinni hálfu, en það er
athyglisvert að hann skuli tala um
álit ríkislögmanns eins og dóm,
sem það er auðvitað ekki. Mér
þykir tilraunir manna til að benda
á ráðgjafa ráðherrans nokkuð
ófyrirleitnar og spyr hvort menn
átti sig ekki á því að dómur hefur
verið kveðinn upp í málinu?
Það bætir ekki stöðu ráðherrans
að benda á ráðgjafa, sem komu að
málinu eftir að hin eiginlega vald-
beiting, sem dæmt er fyrir, átti sér
stað. Mér vitanlega hefur hvergi
komið fram að ráðgjafarnir hafi
lagt það til við ráðherrann að rétt-
ast væri að knýja Valgerði H.
Bjarnadóttur til afsagnar. Það
virðist ráðherrann hafa gert upp á
eigin spýtur og fyrir það hefur
hann nú verið dæmdur.
Hvað er málaflokknum
fyrir bestu?
Í greinargerð sem Árni Magn-
ússon sendi héraðsdómi í júlí 2003
segir að á fundi þeirra Valgerðar,
þar sem hin afdrifaríka afsögn
hennar var knúin fram, hafi það
orðið að samkomulagi að Val-
gerður léti af störfum enda „kynni
það að vera málaflokknum fyrir
bestu“. Núna, þegar ráðherra jafn-
réttismála hefur verið dæmdur
fyrir að valda fyrrum fram-
kvæmdastýru Jafnréttisstofu
„ólögmætri meingerð á æru sinni
og persónu svo að miskabótum
varði“, spyr þjóðin Árna Magn-
ússon hvað sé málaflokknum nú
fyrir bestu?
Leiðari um brotlegan
jafnréttisráðherra
Kolbrún Halldórsdóttir skrifar
í tilefni af leiðara Morgunblaðs-
ins um mál Árna Magnússonar
félagsmálaráðherra
’Það bætir ekkistöðu ráð-
herrans að
benda á ráð-
gjafa, sem komu
að málinu eftir
að hin eiginlega
valdbeiting, sem
dæmt er fyrir,
átti sér stað.‘
Kolbrún Halldórsdóttir
Höfundur er þingmaður
Vinstri-grænna í Reykjavík.
Fréttir á SMS