Fréttablaðið - 24.10.2003, Qupperneq 14

14 24. október 2003 FÖSTUDAGUR
GÍSLATÖKUNNAR MINNST
Rússar minntust þess í gær að ár er liðið
frá því að skæruliðar réðust inn í leikhús í
Moskvuborg og tóku yfir 800 leikhúsgesti
og starfsmenn í gíslingu. Sérsveitir rúss-
neska hersins réðust inn í leikhúsið fáum
dögum síðar og myrtu alla gíslatökumenn-
ina, 41 að tölu. Þá létust 130 leikhúsgestir
og starfsmenn í áhlaupi hersins. Aðstand-
endur þeirra sem létust, lögðu blóm við
tröppur leikhússins í gær.
PEKÍNG, AP Að minnsta kosti 10
manns létust og 23 eru alvarlega
veikir eftir að þeir borðuðu mat
sem innihélt öflugt rottueitur.
Fólkið var í erfidrykkju í
borginni Yuanbao í Hubei-héraði
í Kína og var gestgjafin sonur
þess sem verið var að jarð-
syngja.
Gestir í erfidrykkjunni duttu
niður í krampaköstum og sýndu
önnur einkenni sem rakin eru til
ákveðinnar tegundar rottueiturs.
Lögregla rannsakar málið
sem morð. Eitrið sem að líkind-
um var notað, hefur verið bann-
að í Kína í rúman áratug. Engu
að síður hafa tugir manna í Kína
látist af völdum þess síðustu tvö
árin. Algengt er að ættbálkadeil-
ur eða ágreiningur sem rís vegna
viðskipta séu útkljáð með rottu-
eitrinu bannaða. Svo rammt
kveður að morðum með rottu-
eitrinu að yfirvöld tilkynntu í
síðasta mánuði að sá sem staðinn
yrði að sölu eða notkun eitursins
ætti yfir höfði sér dauðarefs-
ingu, ef mannsbani hlytist af
notkun eitursins. ■
Skákvæðing:
Hrókurinn í
stórræðum
SKÁK Skákfélagið Hrókurinn stend-
ur fyrir mikilli hátíð í Vetrargarðin-
um í Smáralind um helgina undir
kjörorðinu „Við erum ein fjöl-
skylda“. Meistarar Hróksins tefla
fjöltefli við gesti og gangandi auk
þess að stöðupróf verður tekið til að
kanna skákkunnáttu Íslendinga.
Tónlistarmenn, trúðar og eldgleyp-
ar sýna listir sínar.
Fjöldi skákmóta er framundan á
vegum Hróksins. Til að standa und-
ir kostnaði hefur félagið opnað
söfnunarsíma, 904 2003 sem velun-
narar Hróksins sem vilja leggja sitt
að mörkum geta hringt í. Símtalið
kostar 1000 krónur. ■
Ráðherra gagnrýndur:
Skortur
á upplýs-
ingum
TRYGGINGAMÁL „Það er grundvallar-
atriði til að fólk geti sótt rétt sinn
að það viti af réttindum sínum,“
segir Ásta R. Jóhannesdóttir, þing-
maður Samfylkingar. Hún telur
talsvert skorta á að almenningur
hafi verið upplýstur um sjúklinga-
tryggingu, sem er mikil réttarbót
fyrir alla þá sem verða fyrir ein-
hvers konar læknamistökum.
„Ég varð áberandi vör við að
fólk hafði ekki vitneskju um að til
væri sjúklingatrygging. Heilbrigð-
isráðherra hefur ekki staðið nógu
vel að kynningarstarfinu.“
Sjúklingatrygging veitir öllum
þeim rétt á bótum sem verða fyrir
tjóni á heilsugæslustöð, sjúkrahúsi
eða öðrum heilbrigðisstofnunum
sem ríkið er aðili að. Hljóti ein-
staklingur tjón utan þeirra stofn-
ana skal beina kröfu til viðkom-
andi tryggingarfélags. ■
SORPA VIÐ DALVEG
Mátti ekki setja skilyrði um lágmarkstilboð.
Sorpa braut lög:
Óheimilir
skilmálar
STJÓRNSÝSLA Sorpeyðing höfuð-
borgarsvæðisins bs. fór ekki að
lögum þegar hún setti í skilmála
þjónustuútboðs að tilboð mættu
ekki vera lægri en 75% af kostn-
aðaráætlun.
Sorpa bauð út gámaleigu, flutn-
inga og losun sorpgáma frá tveim-
ur endurvinnslustöðvum. Njarð-
tak ehf. bauð lægst í báða verk-
þættina. Tilboðið reyndist vera
um 60% af kostnaðaráætlun og
kom því ekki til álita.
Í kæru Njarðtaks sagði að al-
gjörlega væri litið fram hjá
reynslu fyrirtækisins. Einnig
fram hjá því að fyrirtækið vinni
þegar hluta verksins. Sorpa sagð-
ist hafa slæma reynslu af „of lág-
um“ tilboðum. ■
Byrlaði rottueitur í erfidrykkkju föður síns:
Tíu látnir
og 23 veikir
ROTTUEITUR
Maður sem hélt erfidrykkju eftir útför föður
síns er grunaður um að hafa byrlað gestum
sínum rottueitur. Tíu eru látnir og 23 liggja
alvarlega veikir á sjúkrahúsi. Morð með
rottueitri eru vaxandi vandamál í Kína.
ÁSTA R. JÓHANNESDÓTTIR
Segir að kynna þurfi sjúklingatryggingu
mun betur fyrir almenningi.
FÉLAGSMÁL „Það sem
kom mér mest á
óvart var umfang
íslenska markaðar-
ins,“ sagði Drífa
Snædal viðskipta-
fræðingur en hún
hefur um skeið
rannsakað kynlífs-
markaðinn á Ís-
landi fyrir hönd
Jafnréttisnefndar
Reykjavíkurborg-
ar. Samkvæmt
rannsókn hennar
veltir markaður-
inn tæpum millj-
arði árlega og hún
áætlar að starfs-
mannafjöldi á
hinum löglega ís-
lenska kynlífs-
markaði sé allt að
160 manns. Eru
tölur hennar var-
lega áætlaðar
þar sem töluverð
n e ð a n j a r ð a r -
starfsemi þrífist
innan geirans.
„ U m f a n g i ð
var mun meira
en ég bjóst við
en einnig átti ég
von á að meiri
s a m þ j ö p p u n
væri innan kyn-
lífsiðnaðarins. Miðað
við niðurstöður þessarar rann-
sóknar eru mun fleiri aðilar
tengdir þessum markaði en ég
átti von á.“
Markmið rannsóknarinnar
var að kortleggja umfang kyn-
lífsmarkaðarins á Íslandi en
fyrst varð vart við slíkan markað
árið 1995. Haft er eftir Karli
Steinari Valssyni aðstoðaryfir-
lögregluþjóni að yfirvöld og al-
menningur hafi sofnað á verðin-
um fyrir alvarleika málsins og
sífellt erfiðara reynist að koma á
hann böndum.
Handahófskennd fram-
kvæmd laga og reglna
Drífa kemst að þeirri niður-
stöðu að íslensk löggjöf sé úr
takti við þann raunveruleika sem
á sér stað á Íslandi. Framkvæmd
laga um klám og kynlíf er handa-
hófskennd og forgangsröðunin
óskýr. Löggæslan virðist fá
óljósar upplýsingar um hvað er
bannað, hvað sé leyft og hvað
skuli umborið. Þess vegna sé til-
viljanakennt hverjir lenda undir
eftirliti lögreglu og hverjir eru
dæmdir fyrir sölu á klámi.
Sveitarfélögin hafa þann eina
möguleika að nýta sér lögreglu-
samþykktir til að koma böndum
á nektarstaðina. Árangurinn hef-
ur verið slakur og staðirnir lifa
eftir sem áður góðu lífi. Þær lög-
reglusamþykktir sem settar séu
eru einfaldlega virtar að vettugi
og meira eða minna brotnar.
Sérfræðinganefnd Menning-
arstofnunar Sameinuðu þjóðanna
skilgreinir klám sem „ögrandi
framsetningu á kynlífi, án ástar,
án blíðu eða ábyrgðar, en kyn-
þokkalist sem bókmenntaleg eða
listræn tjáning ástar.“
Í skýrslu sem unnin var fyrir
dómsmálaráðuneytið um úrbæt-
ur vegna kláms og vændis kemur
fram að erfitt reynist að skil-
greina klám þar sem orðið hafi
mismunandi merkingu fyrir
hvern og einn. Í framhaldi var
tekin upp ákveðin flokkun niður í
gróft klám og klám af vægara
tagi.
Drífa segir athyglisvert að
skoða þróun þeirra mála sem
lent hafa fyrir dómstólum. Hug-
arfarsbreyting hafi átt sér stað
og mikill munur sé á því hvað
hafi verið skilgreint sem klám
fyrir 20 árum og það sem dæmt
sé fyrir í dag.
Einkadansar enn í boði
Drífa fullyrðir í skýrslu sinni
að viðskiptavinum nektardans-
staðanna standi einkadansar til
boða í lokuðu rými. Slíkt er bann-
að samkvæmt lögreglusamþykkt
Reykjavíkurborgar enda hafi
verið tilefni til að ætla að slíkt
gæti leitt til vændis. Engin lög
eru til hér á landi um bann við
einkadönsum.
Klám óskilgreint
í íslenskri löggjöf
Íslendingar þurfa að gera upp við sig hvað skuli vera leyft og hvað
bannað ef takast á að koma böndum á kynlífsmarkaðinn hér á landi.
Framkvæmd laga er handahófskennd og forgangsröðun yfirvalda óskýr.
KYNLÍFSMARKAÐUR Í MÓTUN
Ný rannsókn bendir til að kynlífmarkaður-
inn á Íslandi lúti sömu lögmálum og í
öðrum löndum.
ATVINNULEYFI DANSARA Á
GOLDFINGER OG ÓÐALI
Ný leyfi endurnýjuð leyfi
2000/2001 382 70
2002 56 34
1999 79% telja vændi stundað í tengsl-
um við nektarstaði
2002 70% telja vændi stundað í tengsl-
um við nektarstaði
Fréttaskýring
ALBERT ÖRN EYÞÓRSSON
■ skoðar kynlífsmarkaðinn á Íslandi.