Fréttablaðið - 09.11.2003, Blaðsíða 21

21SUNNUDAGUR 9. nóvember 2003
Ég sá fyrst forsíðuna á Píku-torfunni í danska lífsstíls-
magasíninu Eurowoman, þar sem
hún hét Fittstim upp á tungu þar-
lendra og var að sögn blaðsins þá
nýkomin út í Kaupmannahöfn eft-
ir að hafa farið eins og hráblautur
stormur um Svíþjóð árið á undan.
Ég var nýtekinn við útgáfustjórn
Forlagsins, svolítið vankaður yfir
því hve sú upphefð hafði borið
brátt að, og í dirfskufullu bráð-
ræði ákvað ég að kýla á íslenska
útgáfu. Eiginkona mín hafði keypt
eintak úti í Danmörku og ég las
megnið af bókinni og hreifst af
kraftinum í þessum sænsku stelp-
um. Svona ákveðni yrðu íslenskir
lesendur að fá. Ég setti mig í sam-
band við heppilega þýðendur, rétt-
urinn var keyptur, umbrotið sent
að utan og allt fór af stað.
Þýðendurnir voru hinn ógur-
legi femínistahópur Bríet sem
ætti að vera alþjóð kunnur fyrir
baráttu sína fyrir jafnrétti kynj-
anna og endurskilgreiningu
kyneinkenna í ímyndarheiminum.
Þótt hópurinn „kæmi að málinu“,
eins og nú er sagt, reyndist þó
fyrst og fremst ein Bríeta, Hug-
rún Hjaltadóttir, vera sú sem líkt
og gula hænan bæði sáði, þreskti
og bakaði brauðið en skipti molun-
um síðan með hinum. Mikil her-
ferð fór í gang, plaggöt voru límd
upp um allan bæ, auglýsingar
birtar, útgáfuhátíð haldin og um
bókina spunnust miklar umræður,
enda er þetta ein af örfáum bók-
um af þessari tegund sem komið
hafa út á íslensku hin síðari ár.
Sjálf píkumyndin, leggjaloðna
konan í grænu nærbuxunum,
vakti feikiathygli, og skiptust
menn þar mjög í tvo flokka. Ann-
ar afneitaði tilvist píkunnar með
þeim röksemdum að svona væru
engar konur, en hinn flokkurinn
dáðist að slitinu, bólunum, bláæð-
unum og hárvextinum. Enn er ég
með Píkutorfuplaggat uppi á vegg
hjá mér á skrifstofunni og það
bregst ekki að í hverri viku finnur
einhver sig knúinn til að segja
eitthvað um það. Fólk hefur jafn-
vel beðið mig vinsamlegast um að
rífa það niður ef ekki eigi að kæra
mig fyrir innanhússarkitektinum.
Plaggatið er ekki klámfengið,
enda fagurfræðin ekki á erótísku
nótunum, en í því er án efa kyn-
ferðisleg ögrun. Það biður mann
um að taka afstöðu til píkunnar og
þess sem henni fylgir. Það er
ákaflega misjafnt hve vel fólk er
upplagt fyrir slíka áskorun.
En eftir allt sem ég hef gengið
í gegnum vegna þessarar þéttu
Píkutorfu hef ég stundum orðið
svolítið hnugginn þegar ég les í
fjölmiðlum um einhverja Píku-
torfu sem Bríet segist hafa „gefið
út“. Ég kannast bara við mína
góðu gömlu Píkutorfu og finnst
mínar gömlu vinkonur í Bríet
sveigja á þessum stundum full ná-
lægt þeim karllega sið að eigna
sér afrek annarra. En það er nú
bara svona, það er erfitt að slep-
pa, hafi maður einu sinni haldið á
heilli torfu af píkum.“
Ég hafði frétt það hjá nágrannamínum að það hefði einhver
undarlegur náungi verið á vappi
fyrir utan hjá mér í hádeginu. Ég
kannaðist við lýsinguna á honum
og var ekki beint glaður. Ég var
sjálfur að koma frá útlöndum,
með brotna tönn eftir að hafa bit-
ið í þurrkaðan ávöxt sem sessu-
nautur minn í flugvélinni hafði
boðið mér úr afar gömlum bréf-
poka.
Það var komið fram á kvöld og
heimilið ein rjúkandi rúst. Ég
hafði fengið frekar meinleysisleg-
an iðnaðarmann til að sjá um að
brjóta niður vegg milli eldhúss og
stofu á meðan ég var í burtu. Í
veggnum reyndust vera helstu
lagnir hússins - bæði raf- og
skólplagnir. Aðkoman var hreint
ekki fögur - veggurinn var sann-
arlega hruninn, en hann lá á víð og
dreif á stofugólfinu og ekkert
benti til þess að verkið yrði klárað
á næstunni – enda kom það síðar í
ljós að iðnaðarmaðurinn hafði
vonda samvisku og farinn til
starfa í öðru landi.
Ég var ekki fyrr kominn inn úr
dyrunum og klofað yfir steypu-
brot og sementspoka þegar sím-
inn hringdi. Á línunni var afar
hryggur rithöfundur sem sannar-
lega þurfti athygli og umhyggju -
vandræði hans voru svo stórkost-
leg að ekki er hægt að segja frá
þeim hér.
Hann var staddur í tíkallasíma
á Reykjavíkurflugvelli á leið aust-
ur á Egilsstaði en hann hljómaði á
einhvern hátt mjög ósannfærandi
líkt og sú ferð yrði aldrei farin.
Skyndilega, í miðju samtalinu,
heyri ég ægilegan hávaða frammi
á gangi og einhver var augljós-
lega að brjóta sér leið inn. Það er
engu líkara en hár hlaði af sem-
entspokum hrynji í gólfið og í
kjölfarið ryður veran út úr sér
runu af gamaldags skammaryrð-
um. Ég slít símtalinu, rýk fram á
gang og á móti mér kemur hóstan-
di maður, með logandi vindil í
munnvikinu. Ég horfi á manninn,
sem er jafnbreiður og ég er stór,
og mér dettur í hug orðin. Illvilji.
Húsasund. Og myrkraverk. Og af-
tökur. Man eftir ólesnu handriti.
Og þegar hann sveiflar hrömmun-
um í átt til mín koma í huga mér
uppörvunarorð endurskoðanda
forlagsins...“
Snæbjörn Arngrímsson, útgefandi hjá Bjarti:
Eins og persóna í harðsoðnum reyfara
SNÆBJÖRN ARNGRÍMSSON
BJARTUR
Hver er hin dularfulla vera sem ryður sér
braut inn á skrifstofu Snæbjörns hóstandi í
gegnum sementsský með vindil í munnvikinu.
bíl hótelstjórans
Kristján B. Jónasson, útgáfustjóri Forlagsins:
Dagar með píkum
KRISTJÁN B. JÓNASSON – FORLAGIÐ
Hér við hið alræmda Píkutorfuplaggat. Eitt af
fyrstu verkefnum Kristjáns sem útgáfustjóra.
Honum sárnar stundum þegar Bríetarnar
eigna sér heiðurinn.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/R
Ó
B
ER
T
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/R
Ó
B
ER
T
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/A
LD
ÍS