Fréttablaðið - 13.12.2003, Síða 38

34 13. desember 2003 LAUGARDAG
BÓK VIKUNNAR
Ævintýri Artúrs Gordons Pym eftir Edgar
Allan Poe
Meistari hryllingsins, Edgar Allan
Poe, skrifaði þessa sögu á sínum
tíma sem framhaldssögu. Þetta
er feikna skemmtileg ævintýra-
saga og ótrúlega viðburðarík.
Sagan gerist árið 1827 þegar
Artúr Gordon Pym gerist laumu-
farþegi um borð í hvalveiðiskipi.
Það er upphafið að svaðilförum
hans og hann á eftir að lenda í
baráttu við villimenn og þarf að
leggja fyrir sig mannát til að lifa
af - og er þá fátt eitt talið af raun-
um hans. Þeir sem vilja gleyma
sér í vel gerðri hasarsögu hljóta
að kjósa þessa bók.
■ Bækur
METSÖLU-
LISTI
MÁLS OG
MENNINGAR
Allar bækur
1. Bettý. Arnaldur Indriðason
2. Stormur. Einar Kárason
3. Öxin og jörðin. Ólafur Gunnarsson
4. Náðarkraftur. Guðmundur Andri
Thorsson
5. Jón Sigurðsson II. Guðjón Friðriksson
6. Einhvers konar ég. Þráinn Bertelsson
7. Ambáttin. Mende Nazer
8. Don Kíkóti II. Cervantes
9. Ósköpin öll. Flosi Ólafsson
10. Mýrin. Arnaldur Indriðason
SKÁLDVERK
1. Bettý. Arnaldur Indriðason
2. Stormur. Einar Kárason
3. Öxin og jörðin. Ólafur Gunnarsson
4. Náðarkraftur. Guðmundur Andri
Thorsson
5. Don Kíkóti II. Cervantes
6. Mýrin. Arnaldur Indriðason
7. Röddin. Arnaldur Indriðason
8. Grafarþögn. Arnaldur Indriðason
9. Da Vinci lykillinn. Dan Brown
10. Reisubók Guðríðar Símonardóttur.
Steinunn Jóhannesdóttir
METSÖLULISTI BÓKABÚÐA
MÁLS OG MENNINGAR 3. - 9. DESEMBER
METSÖLU-
LISTI
EYMUNDS-
SONAR
Allar bækur
1. Bettý. Arnaldur Indriðason
2. Einhvers konar ég. Þráinn Bertelsson
3. Jón Sigurðsson II. Guðjón Friðriksson
4. Ambáttin. Mende Nazer
5. Stormur. Einar Kárason
6. Vín. Þorri Hringsson
7. Herra Alheimur. Hallgrímur Helgason
8. Hundabókin. Joan Palmer
9. Halldór. Hannes H. Gissurarson
10. Da Vinci lykillinn. Dan Brown
SKÁLDVERK
1. Bettý. Arnaldur Indriðason
2. Stormur. Einar Kárason
3. Herra Alheimur. Hallgrímur Helgason
4. Da Vinci lykillinn. Dan Brown
5. Öxin og jörðin. Ólafur Gunnarsson
6. Don Kíkóti II. Cervantes
7. Mýrin. Arnaldur Indriðason
8. Röddin. Arnaldur Indriðason
9. Náðarkraftur. Guðmundur Andri
Thorsson
10. Flateyjargátan. Viktor Arnar Ingólfs-
son
METSÖLULISTI BÓKABÚÐA
EYMUNDSSONAR 3. -9.. DESEMBER
Það eru sjö ár síðan GuðmundurAndri sendi frá sér Íslands-
förina, skáldsögu sem var tilnefnd
til íslensku bókmenntaverðlaun-
anna. Eftir þessa löngu bið kemur
skáldsagan Náðarkraftur, snilldar-
lega stíluð fjölskyldusaga. En af
hverju sendi Guðmundur Andri
ekki frá sér bók fyrr?
„Mér datt ekkert í hug og árin
bara liðu,“ segir Guðmundur Andri.
„Það komu engir karakterar, eng-
inn tónn og engin rödd, bara óljósar
myndir sem svifu í hausnum á mér.
Svo ég beið bara þolinmóður og ein-
beitti mér að öðru. Bókin datt svo
allt í einu ofan í mig einn daginn
þegar ég var að ráfa einn um
London, fyrsta setningin, fólkið,
lyktin, öll stemningin. En svo tók
það mig langan tíma að særa fram
söguna úr hausnum og ég er ekki
einu sinni viss um að mér hafi alveg
tekist það eða sé alveg búinn að
því.“
Heyri textann
Þetta er frábærlega vel skrifuð
bók. Endurskrifarðu mikið eða kem-
ur þessi stíll fyrirhafnarlaust?
„Takk fyrir það. Já, ég skrifaði
flesta kaflana upp aftur og aftur,
og þá kafla sem ég skrifaði ekki
upp aftur og aftur hefði ég kanns-
ki betur endurskrifað. Mér finnst
of mikið talað um stíl sem
einangrað fyrirbæri - skáldsagan
er smíðuð úr orðum og það skiptir
máli hvernig þeim er raðað sam-
an, þetta er málfarslegt umhverfi
sögunnar, röddin sem talar við
þig, persónuleiki bókarinnar, hita-
stig hennar, rakastigið og allt.“
Hvernig viðheldur maður stíl-
gáfu? Er það með því að lesa mik-
ið?
„Það er erfitt fyrir mig að svara
þessu vegna þess að þá væri ég að
gangast inn á þá forsendu að ég
hefði til að bera stílgáfu svona eins
og sumir eru með grískt nef. En ég
hef alltaf átt auðvelt með að skrifa
og ég hef alltaf heyrt fyrir mér text-
ann. Það er rödd í hausnum á mér
sem ég fylgi og leitar fram í putt-
ana, ég get eiginlega ekki lýst þessu
öðruvísi. Hefurðu heyrt Glenn
Gould spila? - þessi rödd sem ég
heyri er svolítið eins og raulið í hon-
um á bak við píanóleikinn...“
Hversdagsleg en óvenjuleg
vandamál
Mér finnst ég finna í þessari bók
ákveðna væntumþykju til persóna.
Það þykir kannski ekki mjög nú-
tímalegt.
„Ég er náttúrlega ekki að draga
fólk inn í bók til að gera gys að því
eða ganga í skrokk á því. Mig lang-
aði heldur ekki að skrifa sögu sem
væri byggð í kringum melódrama.
Mér fannst það vera of auðveld
lausn að byggja söguna upp í kring-
um morð eða blóðskömm eða ein-
hverja óvænta afhjúpun, ég hef
heldur aldrei verið mikill plottari.
Ég vildi frekar reyna að byggja
söguna upp í kringum hversdags-
leg en um leið óvenjuleg vandamál
sem venjulegt fólk stendur frammi
fyrir og eru í rauninni miklu stær-
ri og mikilsverðari en ímyndaðir
glæpir. Mig langaði til að búa til
óvenjulega sögu um trúverðugt
fólk, neitaði að láta hana renna í
sjálfgefinn farveg og ég geri mér
alveg grein fyrir því að þar með er
ég að neita einhverjum lesendum
um það sem þeir búast við.“
Hart uppgjör ef að er gáð
Nokkrar af aðalpersónum bók-
arinnar eru sósíalistar. Af hve
fórstu ekki í grimmilegt uppg
við sósíalismann í þessari bók?
„Þetta er hart uppgjör,
þarf bara að lesa bókina rétt ti
sjá það. Þegar vel er að gáð er
í rauninni mjög grimmur við þe
fólk mitt.“
Bókin var ekki tilnefnd til
lensku bókmenntaverðlaunann
„Nei og hún fær heldur e
Nóbelsverðlaun.“
Eru það vonbrigði fyrir þig
vera ekki tilnefndur til Íslen
bókmenntaverðlaunanna?
„Ég get ekki verið að einblín
heiður sem ég fæ ekki. Ég sa
gleðst bara þeim sem fengu þe
ar tilnefningar. Mér finnst að h
undar eigi ekki að standa í þr
við dómnefndir.“
kolla@frettablad
Sjö ár eru síðan Guðmundur Andri Thorsson sendi frá sér skáldsögu. Nú er komin ný bók,
Náðarkraftur, sem fjallar um síðustu sósíalistana á Íslandi.
Ég fylgi rödd
Þetta er hart upp-
gjör, það þarf bara
að lesa bókina rétt til að sjá
það. Þegar vel er að gáð er
ég í rauninni mjög grimmur
við þetta fólk mitt.
,,
■ Sagt og skrifað
GUÐMUNDUR ANDRI THORSSON
„En ég hef alltaf átt auðvelt með að skrifa og ég hef alltaf heyrt fyrir mér textann. Það er rödd í hausnum á mér sem ég fylgi og leit
fram í puttana, ég get eiginlega ekki lýst þessu öðruvísi. Hefurðu heyrt Glenn Gould spila? - þessi rödd sem ég heyri er svolítið eins
raulið í honum á bak við píanóleikinn...“
DORIS LESSING
Í GÓÐUM GÍR
Rithöfundurinn
Doris Lessing er
orðin 84 ára en
það er engan bil-
bug á henni að
finna. Nýlega
kom út eftir hana smásagnasafn,
The Grandmothers, sem hefur
fengið góða dóma. Sögurnar, sem
eru fjórar, þykja kraftmiklar,
ögrandi og fyndnar. Lessing hefur
alla tíð verið vinstrisinnuð og bók
hennar The Golden Notebook, er
viðurkennd sem
ein merkasta
femínistaskáld-
saga bókmennta-
sögunnar. Þar er
gefið í skyn að
innganga í Verkamannaflokkinn
gæti verið lausn á ýmsum vanda-
málum. Í dag er langt í frá að Less-
ing telji slíka inngöngu farsæla
lausn því á bókamessu í Edinborg
réðst hún harkalega á Tony Blair,
sagði hann vera barn frá sjöunda
áratugnum sem tryði á töfra og
sennilega væri hann ekki sérlega
greindur. Í nýlegu viðtali bætti hún
um betur og spurði: „Hvað les Tony
Blair? Bæði Major og Thatcher
lásu bækur.“
DORIS LESSING
84 ára en skrifar
enn kraftmiklar
bækur og skammar
Tony Blair.
Ein af fallegustu barnabókun-um sem kemur út í ár er hin
ríkulega myndskreytta Mána-
steinar í vasanum eftir Brian Pilk-
ington en þar segir frá lítilli
stúlku, Öldu, og leynivini hennar,
drekanum Dínusi. Það kemur ekki
á óvart að Brian hafi á dögunum
fengið Dimmalimm - íslensku
myndskreytiverðlaunin fyrir bók-
ina. Í umsögn
dómnefndar
segir:
„ M á n a -
steinar í vas-
anum ber
ýmis þau ein-
kenni sem
gert hafa Bri-
an Pilkington
að einum ást-
sælasta höf-
undi mynda í
í s l e n s k u m
barnabókum frá upphafi. Má
þar helst nefna frábærlega
vandaðan og auðþekkjanlegan
frásagnarstíl hans, grundvall-
aðan á ítarlegri heimildar-
vinnu, þar sem fara saman
næmt auga fyrir hinu skoplega
og ævintýralega í hversdags-
legri tilveru, ríkulegt skyn-
bragð á dramatíska framvindu
í hverjum bókartexta sem hann
er með undir og síðast en ekki
síst mannúðlegur boðskapur.“
Í ræðu sinni benti formaður
dómnefndar, Aðalsteinn Ing-
ólfsson, á fjórar aðrar bækur
sem væru sérlega glæsilega
myndskreyttar en þær eru Eggið
eftir Áslaugu Jónsdóttur, Blóð-
regn eftir Ingólf Örn Björgvins-
son og Emblu Ýr Bárudóttur,
Leyndarmálið hennar ömmu eftir
Björk Bjarkadóttur og Ég vildi að
ég væri ... eftir Önnu Cynthiu
Leplar. Allar bækurnar koma
hjá Máli og menningu og kom
Aðalsteinn Ingólfsson þannig
orði að Dimmalimm-verðlaunin
ár væru stór rós í hnappagat þe
forlags. Ritstjóri barnabóka Má
og menningar er Sigþrúður Gun
arsdóttir. ■
Brian fékk
Dimmalimm
MÁNASTEINAR Í VASANUM
Einstaklega fallega og skemmtilega
myndskreytt verðlaunasaga fyrir
börn frá eins til fimm ára.
BRIAN PILKINGTON
Nýkrýndur handhafi
íslensku myndskreyti-
verðlaunanna.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/A
LD
A
LÓ
A