Fréttablaðið - 18.01.2004, Blaðsíða 19

SUNNUDAGUR 18. janúar 2004 19
Árni Snævarr unir hag sínumvel í stríðshrjáðu héraðinu
þótt margt hafi gengið þar á. Íbú-
ar Kosovo hafa barist hatramm-
lega fyrir sjálfstæði sínu frá
Serbíu og Svartfjallalandi og náði
stríðið hámarki fyrir fimm árum.
Síðustu ár hafa farið í uppbygg-
ingu í héraðinu en hlutverk Árna
er að sjá um ýmis kynningarmál.
Gleymdi umsókninni
„Ég hafði einhvern tímann í
bríaríi sótt um ákveðið starf á
heimasíðu ÖSE sem ég held að
hafi í raun aldrei hentað mér. Ég
gerði ekkert annað en að sækja
um og svo steingleymdi ég því.
Skömmu eftir að ég var rekinn af
Stöð 2 var hringt í mig að utan og
spurt hvort ég vildi ekki sækja
um starf á fjölmiðladeildinni hér,
sem ég og gerði. Viðkomandi yfir-
maður hafði séð umsóknina mína
og í kjölfarið fékk ég starfið. Ég
hafði verið á lista íslensku friðar-
gæslunnar og er hjá ÖSE sem eins
konar framlag Íslands til verk-
efna í Kosovo,“ segir Árni. „Það er
mjög áhugavert að kynnast því
sem hefur verið að gerast hér. Al-
þjóðasamfélagið stýrir Kosovo-
héraði en landstjórninni, sem er á
vegum Sameinuðu þjóðanna, hef-
ur verið falið það hlutverk að byg-
gja upp lýðræðislegar stofnanir
svo og fjölmiðla, lögreglu og
dómskerfi. Það er mjög athyglis-
verð tilraun sem er verið að gera
hérna og gaman að fá að taka þátt
í henni.“
Árni segir uppbygginguna í
Kosovo ganga afar hægt. Á síð-
asta ári var lögð fram áætlun um
hvaða árangri Kosovar þyrftu að
ná áður en lokaákvörðun verður
tekin um hverjir muni fara með
stjórn héraðsins.
„Kröfurnar sem alþjóðasam-
félagið gerir til Kosovo eru afar
nákvæmar,“ segir Árni. „Það er
mjög langt í land en ef litið er á
björtu hliðarnar hefur geysilega
mikið áunnist.“
Enn blossa upp átök
Fimm ár eru liðin frá því að
átökin í Kosovo stóðu sem hæst og
enn blossa upp átök „Það var
serbneskur maður skotinn hér á
færi á götu úti um daginn vegna
þjóðernis. Um síðustu helgi var
einnig skotárás á bar sem er um
200 metra frá vinnustað mínum,“
segir Árni. „Ofbeldi í samfélaginu
er ekki síður höfuðverkur hérna,
óháð pólitík og öðru. Mafían er til
dæmis mjög öflug hérna.“
Árni segir að þrátt fyrir stríðs-
átökin sé Pristina ekki mjög illa
farin. Borgin er hins vegar af-
skaplega ljót og skítug. „Ég er í
hjarta bæjarins og horfi á blokkir
í stalínískum stíl. Það er snjór
sem liggur yfir húsþökunum sem
er ljósbrúnn af skít. Skítugari
borg finnur maður varla. Það eru
öskuhaugar og drasl úti um allt,
alveg einstakur óþrifnaður. Til að
kóróna þetta allt saman er mikil
fuglaplága, svartþrestir sem
fljúga ekki í flokkum heldur
breiðum. Fyrir ljósaskipti fljúga
þeir yfir borgina og það er alveg
magnað að sjá þá. Af einhverjum
ástæðum eru hins vegar fáar rott-
ur hérna. Mín kenning er sú að
fuglanir éti rotturnar, eða að
minnsta kosti æti þeirra.“
Árni segir það hafa tekið hann
um tvo mánuði að ná áttum í Prist-
ina. Lítið er við að vera í borginni,
sem um 600 þúsund manns búa í.
Þar er aðeins eitt kvikmyndahús,
sem sýnir eins til tveggja ára
gamlar bíómyndir.
„Þversögnin er sú að beint fyr-
ir framan bíóið og alls staðar á
götum úti er verið að selja DVD-
diska og þar keypti ég meðal ann-
ars Kill Bill áður en hún var sýnd
á Íslandi. Það er eiginlega þessi
þumalputtaregla, að það er ein-
faldara að fá eitthvað ólöglegt en
það sem löglegt er.“
Sérkennilegur bæjarbragur
Bæjarbragurinn í Pristina er
afar sérkennilegur. Þar þramma
um götur vopnaðir menn alls stað-
ar að úr heiminum; jafnt ind-
verskir sem bandarískir lögreglu-
þjónar sem og sænskir eða
jórdanskir hermenn með alvæpni.
„Vopnaburður er mjög svo al-
gengur hér. Fólk læsir úr og
skartgripi í skápum líkamsrækt-
arstöðvarinnar en geymir vopnin
dinglandi á snögunum,“ segir
Árni, sem gengur þó ekki sjálfur
um vopnaður. „Við erum menn
friðarins hér. Það næsta sem ég
kemst hermennsku er þegar ég
fer út úr bænum í bíl frá Öryggis-
stofnuninni, þá eru ákveðnar
öryggisráðstafanir viðhafðar.
Þannig hef ég mitt eigið talstöðv-
arkallnúmer sem er 013 Foxtrot
og ég kalla upp Papa Romeo. Ég
reyni þó að láta fara lítið fyrir tal-
stöðinni,“ segir hann hlæjandi.
Starf Árna felst aðallega í
kynningarmálum. Hann ritstýrir
meðal annars blaði sem kemur út
mánaðarlega, hefur yfirumsjón
með heimasíðu, stjórnar dag-
skrárútgerð með útvarpsþáttum
og stýrir kynningarherferðum.
Allt efnið er gefið út á ensku, alb-
önsku og serbnesku.
„Það er mjög sérkennilegt að
halda á blaði sem ég hef ritstýrt
eða horfa á greinar sem ég hef
skrifað og skilja ekki orð,“ segir
Árni. Um þúsund manns vinna
fyrir ÖSE á svæðinu en um 20
þúsund manns vinna fyrir al-
þjóðasamfélagið, aðallega NATO
og Sameinuðu þjóðirnar í Kosovo.
Prísar sig sælan að vera frá
Íslandi
Þetta er ekki í fyrsta skipti
sem Árni býr eða vinnur erlendis.
Hann telur það mjög gott fyrir Ís-
lendinga að komast til annarra
landa.
„Við erum fámenn og lifum við
friðsæld. Þótt það sé margt gott við
íslenskt samfélag höfum við öll
gott af því að anda að okkur fersku
lofti og sjá hlutina frá öðru sjónar-
horni. En ég neita því ekki að ég
prísa mig sælan á hverjum degi að
vera fæddur á Íslandi,“ segir Árni.
Þótt Árni hafi sagt skilið við ís-
lenskar fréttir að sinni hefur hann
fylgst náið með málum hér heima.
Fréttahaukurinn kemur líka
stundum upp í honum og oft svala
stuttar fréttaklausur á Netinu
ekki fréttaþorstanum. Þá hringir
hann heim til að forvitnast. „Mér
finnst stundum eins og öll sagan
sé ekki sögð,“ segir hann hlæj-
andi.
Af atburðum síðustu mánaða
hér heima finnast Árna tvær
fréttir standa upp úr. „Í mjög
fljótu bragði myndi ég segja
helstu fréttirnar vera hvað fjöl-
miðlaflóran breyttist mikið á ein-
um mánuði, eitthvað sem sér ekki
enn fyrir endann á. Síðan er það
kaupaukinn hjá forstjórum Kaup-
þings og að sjálfsögðu viðbrögð
Davíðs Oddssonar við báðum at-
burðunum,“ segir Árni.
Tók uppsögnina nærri sér
Árni hefur lengi verið við-
loðandi fjölmiðlastörf. Hann hóf
störf á ríkissjónvarpinu árið 1987
og starfaði þar til 1996, fyrir utan
eitt ár þegar hann fór í námsleyfi.
Árið 1996 færði hann sig um set
yfir á Stöð 2 og var meðal annars
kjörinn sjónvarpsmaður ársins
2002. Eins og kunnugt er var hon-
um sagt upp störfum á Stöð 2 í
ágúst á síðasta ári.
„Ég tók uppsögnina mjög
nærri mér. Ég dreg ekki dul á það.
Hins vegar er ég fæddur undir
heillastjörnu og hef í rauninni
verið lukkunnar pamfíll allt mitt
líf. Það hefur samt enginn rétt á
því, og enginn gott af því að sigla
átakalaust í gegnum lífið. Þetta
mótlæti hefur styrkt mig og ég
get í rauninni alls ekki kvartað.
Gamall draumur um að vinna aft-
ur erlendis og kynnast Balkan-
skaga er að rætast.
„Hins vegar er dapurlegt að
fylgjast með mínu gamla fyrir-
tæki. Það voru unnin skemmd-
arverk á þessu fyrirtæki af full-
komnum óþarfa. Það var ekki
flóknara en það. Sömu menn og
beittu grimmilegri ritskoðun,
sögðust ætla að ritskoða tölvu-
póst og þefa uppi og refsa upp-
ljóstrurum að hætti Nixons,
eru þarna ennþá. Ég átti hins
vegar góð ár þarna og það líður
ekki sá dagur að mér verði ekki
hugsað til minna gömlu félaga á
Stöð 2,“ segir Árni, sem heldur
enn sambandi við suma af
gömlu samstarfsmönnunum á
Norðurljósum.
Árni á tæplega helming eftir
af sex mánaða samningi sínum
við ÖSE. Hann hefur ekki enn
ákveðið hvort hann komi heim
þegar samningurinn rennur út.
„Þegar ég verð búinn að
þreyja þorrann og góuna í
þessum kulda, ég tala nú ekki um
húskuldann, er freistandi að eyða
sumrinu hér,“ segir Árni og
svarar í véfréttarstíl þegar hann
er spurður um hvort bornar hafi
verið í hann víurnar frá Íslandi
„Við skulum vona að það vanti
alltaf vana menn,“ segir Árni
Snævarr að lokum.
kristjan@frettabladid.is
ALÞJÓÐASAMFÉLAGIÐ
Íbúar Kosovo hafa barist hatrammlega fyrir sjálfstæði sínu frá Serbíu og Svartfjallalandi og
náði stríðið hámarki fyrir fimm árum. Síðustu ár hafa farið í uppbyggingu í héraðinu.
KIRKJURÚSTIR
Þótt víða megi sjá rústir í Pristina segir Árni borgina ekki illa farna. Hann segir uppbygginguna í Kosovo þó ganga afar hægt.
Árni Snævarr fréttamaður hefur síðustu mánuði starfað sem fjölmiðlafulltrúi hjá ÖSE, Öryggis- og samvinnu-
stofnun Evrópu, með aðsetur í Pristina í Kosovo.
Skilur ekki orð af
því sem hann skrifar
Í PRISTINA
Árni Snævarr starfar sem fjölmiðlafulltrúi hjá Öryggis- og samvinnustofnun Evrópu með aðsetur í Pristina í Kosovo.