Fréttablaðið - 26.05.2004, Blaðsíða 8

8 26. maí 2004 MIÐVIKUDAGUR
FINGRI BÚDDA FAGNAÐ
Búddískir munkar efndu til hátíðarhalda á
flugvellinum í Hong Kong þegar fingur
Búdda var færður þangað í skotheldu gler-
boxi. Fingurinn var fluttur þangað í tilefni
af hátíðarhöldum sem fram fara í dag til
að minnast fæðingar Búdda.
Væntingavísitala Gallups:
Dregur úr bjartsýninni
VÍSITÖLUR Væntingavísitala
Gallups lækkaði um tíu stig milli
apríl og maí. Vísitalan stendur í
110,5 stigum. Vísitalan er nú um
26 stigum lægri en hún var í maí í
fyrra. Þá voru kosningar og bjart-
ir tímar útmálaðir í boðskap ráða-
manna. Vísitalan er samsett úr
mati á núverandi ástandi og vænt-
inga til stöðunnar eftir sex mán-
uði. Væntingarnar til ástandsins
eftir sex mánuði vega nú þyngst í
lækkun vísitölunnar. Bjartsýni á
framtíðina fer því þverrandi.
Greining Íslandsbanka telur skýr-
ingar þessa liggja í neikvæðum
fréttum af ástandi heimsmála auk
þess sem umræða í íslenskum
stjórnmálum kunni að hafa áhrif.
Bjartsýnin er mest meðal ungs
fólks og karlmenn eru bjartsýnni
en konur. Þá er munur á vænting-
unum eftir menntun svarenda.
Háskólamenntað fólk er bjart-
sýnna, auk
þess sem
fylgni milli
h æ k k a n d i
tekna og auk-
innar bjart-
sýni sést stað
í væntinga-
vísitölunni.
Væntinga-
vísitalan er
unnin á sama
hátt og sam-
bærileg vísi-
tala í Bandaríkjunum. Hún þykir
hafa gott forspárgildi um þróun
einkaneyslu. Vísitalan 100 gefur
til kynna að jafn margir eru já-
kvæðir og neikvæðir á stöðu sína
og horfur. ■
Óþrifnaður enn vanda-
mál á sundstöðum
Þeim dæmum fjölgar erlendis þar sem tilkynnt er um örverur á sund-
stöðum sem orðnar eru ónæmar fyrir klór. Ekkert slíkt dæmi þekkist
hér á landi en óþrifnaður margra getur ýtt undir þessa þróun.
NEYTENDUR „Þetta vandamál er því
miður alltaf til staðar og afskap-
lega erfitt að herða eftirlit meira
en nú er,“ segir Stefán G. Kjartans-
son, forstöðumaður Laugardals-
laugar, vegna þess fjölda fólks sem
ekki þrífur sig
áður en farið er
til laugar. Er-
lendir ferða-
menn sem eru
öðru vanir er-
lendis frá hafa
löngum virt að
vettugi ábend-
ingar sundstaða
hér á landi um
vandleg þrif á
líkamanum fyrir
sundferð en Stef-
án segir að vandamálið sé ekki ein-
skorðað við þá. „Það er alls ekki
svo. Það eru líka til íslenskir sund-
gestir sem forðast í lengstu lög að
baða sig og ganga jafnvel með-
fram veggjum til að sleppa fram
hjá sundlaugarvörðum okkar.“
Erlendis sýna kannanir vís-
indamanna að óþrifnaður sund-
laugargesta getur haft alvarleg
áhrif á gæði vatnsins í lauginni og
upp hafa komið fáein dæmi um ör-
verur sem orðnar eru ónæmar
fyrir klór, eina efninu sem not-
hæft er til sótthreinsunar sund-
lauga án mikils skaða fyrir fólk.
Klór hefur um árabil verið
sterkasta efnið í baráttu við sýkla
á borð við e-kolí, kóleru og fleiri
tegunda sem una hag sínum ann-
ars vel í þeim heitu og röku að-
stæðum sem ríkja yfirleitt á sund-
stöðum. Eina ráðið sem íslenskir
sundstaðir hafa, finnist hættuleg-
ar örverur sem valdið geta heilsu-
tjóni og klór vinnur ekki á, er að
skipta alfarið um vatn í lauginni
en ljóst má vera að slíkt er ekki
fýsilegt sé vandamálið viðvarandi.
Hjá Alþjóðaheilbrigðisstofnun-
inni er verið að vinna að heilstæð-
um reglum fyrir sundstaði en þar
er lögð áhersla á að þrátt fyrir að
kemísk efni séu notuð til sótt-
hreinsunar í sundlaugum sé það
mun skárri kostur en afleiðing-
arnar yrðu ef slíkt væri ekki gert.
Tilefnið er að rannsóknir sýna að
þegar klór kemst í samband við
köfnunarefni það sem fólk gefur
frá sér sem svita eða þvag í sund-
laugum þá myndast gastegund
sem hópar vísindamanna vilja
meina að auki líkur á að sundlaug-
argestir, og þá sérstaklega börn,
fá astma eða ofnæmi. Hættan á
þessu er þó í lágmarki hérlendis
þar sem flestar laugar eru úti við
og mjög grannt er fylgst með holl-
ustu á sundstöðum hér á landi.
albert@frettabladid.is
Sádar í Guantanamo:
Við vorum
pyntaðir
DUBAI, AP Fimm Sádi-Arabar sem
haldið var í fangabúðunum í Guant-
anamo segja að bandarískir her-
menn hafi pyntað sig þar. Ásakanir
Sádi-Arabanna fylgja í kjölfar svip-
aðra ásakana breskra fanga sem
var sleppt frá Guantanamo fyrir
nokkru. Bandarísk stjórnvöld hafa
neitað því að fangar hafi verið pynt-
aðir í Guantanamo.
Sádunum fimm var sleppt úr
haldi í maí á síðasta ári. Lögmaður
mannanna segir að þeim hafi verið
misþyrmt og þeir pyntaðir, fyrst í
Afganistan en síðar í Guantanamo. ■
Maí 136,8
Júní 117,9
Júlí 112,6
Ágúst 115,3
September 116,8
Október 125,2
Nóvember 120,9
Desember 104,2
Janúar 123,7
Febrúar 127,5
Mars 132,9
Apríl 120,6
Maí 110,5
Súðarvogi 48, Kænuvogsmegin, sími 588 2013
ÚR TORFBÆJUM INN Í TÆKNIÖLD
Valin besta fræðibók ársins 2003
Á erindi við alla fjölskylduna
Þrjú bindi í fagurri öskju, 1700 bls.,
2000 myndir og teikningar – sögulegar
gersemar. Átta gullfallegar myndir
fylgja til innrömmunar.
„Menningarlegt stórvirki“
Heimildargildi verksins jafnað
við Íslendingasögurnar.
„Með þessu stórfenglega ritverki hafa
þeir sem að því komu átt hlut í björgun
menningarverðmæta ... tengir saman
nútíð og fortíð, landið og söguna.“
Hjörleifur Guttormsson,
fv. alþingismaður og ráðherra
SÓLRÍK SVARTSÝNI
Þrátt fyrir vorkomuna dregur úr bjartsýni Íslendinga samkvæmt væntingavísitölu Gallups.
Vísitalan lækkaði um tíu stig milli mánaða.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/S
TE
FÁ
N
Norræna lögreglan:
Sameinuð
gegn
barnaklámi
STOKKHÓLMUR, AP Lögreglan í Sví-
þjóð, Noregi, Danmörku og Finn-
landi handtóku tugi manna í sam-
eiginlegum aðgerðum gegn
barnaklámi í gær. Aðgerðirnar
tóku til hundruða manna sem
grunaðir eru um vörslu og dreif-
ingu barnakláms.
Aðgerðir lögreglu tóku mið af
upplýsingum frá öllum löndunum
og hófust klukkan sex í gærmorg-
un í löndunum fjórum. Að sögn
lögreglunnar í Noregi gekk sam-
starfið vel fyrir sig. ■
■ ASÍA
FANGAR NÁÐAÐIR Suður-kóreska
ríkisstjórnin náðar í dag 1.489
fanga í tengsl-
um við hátíða-
höld þegar
fæðingar
Búdda er
minnst. Meðal
þeirra sem stjórnvöld náða eru
fyrrum embættismenn sem voru
dæmdir fyrir ólöglegar greiðslur
til Norður-Kóreustjórnar til að
liðka fyrir samskiptum ríkjanna.
ÞJÓÐAHÖLL FYRIR BÆNAHÚS Eina
bænahús gyðinga í Tajikistan
verður jafnað við jörðu. Þess í
stað verður reistur bústaður fyrir
forseta landsins, Emomali Rakh-
monov, sem fær heitið Þjóðarhöll-
in. Gyðingum er boðin lóð til að
byggja nýtt bænahús en engar
bætur fyrir það sem verður rifið.
ALLT AÐ 160 LÁTNIR Ekki færri
en 68 manns létu lífið þegar ferju
hvolfdi í suðausturhluta Bangla-
desh um helgina. Meira en 90
manns er enn saknað og því kann
tala látinna að hækka í 160 eða
meir. Síðustu daga hafa lík barna
og fullorðinna verið dregin upp
úr vatninu.
LAUGARDALSLAUG
Sund er gott og hollt en hið sama þarf ekki að eiga við um vatnið sem synt er í.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA
„Og ganga
jafnvel með-
fram veggj-
um til að
sleppa fram
hjá sund-
laugarvörð-
um okkar.
FRÁ GUANTANAMO
Sádar segjast hafa verið pyntaðir.
Getnaður:
Frjóvgað með
21 árs sæði
BRETLAND 21 ári eftir að sautján ára
krabbameinssjúklingur lét frysta
sæði úr sér fæddist honum barn
sem var getið með sæðinu. Aldrei
áður hefur liðið svo langur tími frá
því að sæði var fryst þar til það var
notað til að frjóvga egg og þykja
þetta því góð tíðindi fyrir unga
krabbameinssjúklinga sem langar
til að eignast börn síðar meir.
Maðurinn greindist með krabba-
mein í eistum árið 1979 og gerði
meðferðin sem hann gekkst undir
ófrjóan. Eftir að hann var laus við
krabbameinið 1992 vildi hann eign-
ast börn og tókst að frjóvga egg
konu hans í þriðju tilraun. ■
ALÞJÓÐAHEILBRIGÐISMÁLASTOFNUNIN
Davíð Á. Gunnarsson, ráðuneytis-
stjóri í heilbrigðis- og trygginga-
málaráðuneytinu, hefur verið kos-
inn formaður framkvæmda-
stjórnar Alþjóðaheilbrigðismála-
stofnunarinnar (WHO).
Þetta er í fyrsta sinn sem Ís-
lendingur gegnir þessu embætti
en Davíð var kosinn í stjórn
stofnunarinnar á þingi samtak-
anna í fyrra. Formaður fram-
kvæmdastjórnarinnar er kosinn
til eins árs í senn.
Fjórir áratugir eru síðan
Norðurlandabúi var síðast kos-
inn til setu í forsæti fram-
kvæmdastjórnar stofnunarinn-
ar í Genf. Fráfarandi formaður
stjórnarinnar er dr. Kwaku
Afriyie, heilbrigðismálaráð-
herra Ghana.
Í framkvæmdastjórn WHO
sitja 32 fulltrúar 192 aðildarríkja
samtakanna og eru fram-
kvæmdastjórnarmenn kosnir til
þriggja ára í senn. Stjórnin fer
með æðsta vald samtakanna á
milli alþjóðaþinga og sér meðal
annars um að tilnefna forstjóra
og framkvæmdastjóra WHO sem
síðan er kosinn formlega á al-
þjóðaheilbrigðismálaþinginu.
Um 3500 manns eru starfandi
á vegum skrifstofu Alþjóðaheil-
brigðismálastofnunarinnar, á
vegum sex svæðisskrifstofa og í
aðildarlöndunum 192. ■
Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin:
Kosinn formaður
framkvæmdastjórnar
DAVÍÐ Á. GUNNARSSON
Davíð er fyrsti Íslendingurinn til að gegna
stöðu formanns framkvæmdastjórnar Al-
þjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar (WHO)