Fréttablaðið - 07.06.2004, Blaðsíða 8

8 7. júní 2004 MÁNUDAGUR
SJÓMANNADAGURINN Kvótasetning
smábáta verður til þess að veiði
verður frekar í samræmi við
áætlanir eftirleiðis, sagði Árni M.
Mathiesen sjávarútvegsráðherra
í hátíðarræðu á Miðbakka í
Reykjavík í gær, sjómannadaginn.
„Jafnframt mun útgerðin eiga
hægara með að mæta kröfum
fiskmarkaðanna og fiskvinnslunn-
ar um afhendingartíma auk þess
sem aflamarkskerfið ýtir undir
betri meðferð á aflanum þar sem
kapphlaupið við tímann er ekki
eins mikilvægt og áður,“ sagði
ráðherra, sem hóf ræðu sína á því
að ræða þann sérstaka sess sem
sjómennskan skipar hjá þjóðinni
og skilning hennar á mikilvægi
auðlinda hafsins. „Slíkan skilning
skortir því miður hjá mörgum
þjóðum sem leggja stund á fisk-
veiðar,“ sagði hann og taldi skyldu
Íslendinga að koma sjónarmiðum
sínum á framfæri og vinna þeim
fylgi á alþjóðavettvangi. „Sjó-
mannadagurinn er ekki aðeins
dagur sjómanna heldur er hann
sameiningartákn allra sem láta
sig sjóinn og sjávarútveginn
varða. Góður árangur í starfi sjó-
mannsins skilar sér til þjóðarinn-
ar allrar,“ sagði sjávarútvegsráð-
herra í ræðu sinni. ■
Mannréttindi eru
fótum troðin víða
Lítið fer fyrir mannúð og samkennd með samborgurunum í flestum
löndum heimsins ef marka má skýrslu Amnesty um stöðu mannrétt-
indamála árið 2003. Staðan hefur versnað frá árinu áður.
MANNRÉTTINDAMÁL Ástand mannrétt-
indamála í heiminum árið 2003
versnaði til muna frá árinu áður og
afar fáar þjóðir í heiminum hljóta
viðunandi vitnisburð mannréttinda-
samtakanna Amnesty International.
Árleg skýrsla samtakanna kom út
fyrir skömmu og er niðurstaða þeir-
ra sú að það færist fremur í vöxt en
hitt að ríki virði almenn mannrétt-
indi þegna sinna að vettugi.
Það sem samtökin gera miklar at-
hugasemdir við öðru fremur er
hversu mörg ríki hafa að frumkvæði
Bandaríkjanna aukið til muna allt
eftirlit með þegnum sínum sem og
fólki af öðru þjóðerni undir því yfir-
skyni að verið sé að berjast gegn
þeirri ógn sem stafi af frekari
hryðjuverkum. Talin eru upp mý-
mörg dæmi um að gengið hafi verið
á rétt einstaklingsins vegna þessa
enda hafa löggæsluyfirvöld víða
fengið ótakmörkuð völd til að fylgj-
ast með hverjum og einum hvernig
og hvar sem er.
Enn verri eru þó afdrif kvenna í
heiminum samkvæmt skýrslunni en
þar er dregin upp dökk mynd af
gegndarlausu ofbeldi sem þær verða
fyrir á hverjum degi. Taka skýrslu-
höfundar fram að eitt það allra al-
varlegasta við slíka glæpi sé hversu
sjaldgæft sé að fórnarlömbin til-
kynni þá til yfirvalda. Þeim sé þá
jafnvel vísað á dyr eins og þekkist í
mörgum löndum þar sem réttindi
kvenna eru langt neðar réttindum
karlmanna og þær hafa í einstaka
löndum alls engin réttindi. Mikið sé
um að nauðganir og pyntingar hvers
konar komi seint eða aldrei fram í
dagsljósið og því sé ábyggilegt að
glæpir gegn konum séu mun algeng-
ari en talið er og er þó nóg um. Sér-
staklega er varað við þessari þróun í
hernumdum löndum á borð við
Afganistan og Írak og talið gríðar-
lega mikilvægt að kynna almenningi
á þessum stöðum rétt sinn og stöðu.
Þriðja heims lönd eru þó alls ekki ein
á báti hvað varðar ofbeldi gegn kon-
um. Ofbeldi gegn þeim í heimahús-
um er mikið vandamál á Spáni og
Ítalíu og hyggst Amnesty efna til
mikillar herferðar á þessu ári til að
sporna við þessari þróun.
Amnesty hefur frá stofnun sam-
takanna barist hart gegn dauðarefs-
ingum, sem stundaðar eru víða, og
telja forsvarsmenn Amnesty að viss
árangur hafi náðst í þeim málum.
Aðeins 16 ríki bönnuðu dauðarefs-
ingu fyrir tæpum 30 árum síðan en
nú eru þau 77 talsins. Þrátt fyrir það
eru fjölmargar aftökur framkvæmd-
ar á ári hverju undir afar vafasöm-
um formerkjum og stundum án
dóms og laga. Amnesty og fleiri
mannúðar- og mannréttindasamtök
hyggjast taka höndum saman í meiri
mæli en nú er til að berjast gegn
þessari vá.
albert@frettabladid.is
Fjarðabyggð:
Heimsókn í
frystihúsið
LANDSBYGGÐIN Eskja bauð nemend-
um fyrsta bekkjar grunnskólans á
Eskifirði í heimsókn í fyrirtækið til
að kynnast starfsemi þess.
Fyrst var farið með börnin inn í
mjöl- og lýsisvinnslu þar sem þau
skoðuðu verksmiðjuna og voru svo
vigtuð á mjölvigt. Bekkurinn allur
vó alls 474 kíló. Næst var farið í
nótastöð Eskju, þar sem krakkarn-
ir skoðuðu veiðarfæri og spjölluðu
við starfsmenn. Að lokum reyndu
krakkarnir með sér í reiptogi þar
sem stelpurnar höfðu sigur, enn
eitt árið.
Að lokum komu krakkarnir við
á skrifstofu félagsins þar sem þeim
var boðið upp á pitsuveislu en
þangað kom einnig Solla stirða úr
Latabæ og skemmti krökkunum.
Við brottför voru þessir góðu gest-
ir leystir út með gjöfum og þeir
boðnir velkomnir aftur. ■
■ LÖGREGLUFRÉTTIR
– hefur þú séð DV í dag?
Rottufaraldur í Reykjavík
KYNNAST UNDIRSTÖÐUNNI
Nemendur 1. bekkjar grunnskólans á Eski-
firði í bolfiskvinnslu Eskju.
M
YN
D
/S
IG
U
RÐ
U
R
B
IR
G
IS
SO
N
SJÁVARÚTVEGSRÁÐHERRA
Í hátíðarræðu sinni við Miðbakka í Reykjavík ræddi Árni Mathiesen sjávarútvegsráðherra
mikilvægi þess að sjónarmiðum landsins varðandi nýtingu auðlinda hafsins sé komið á
framfæri og unnið að framgöngu þeirra með skilvirkum hætti á alþjóðavettvangi.
Sjómannadagurinn sameiningartákn:
Skilning skortir hjá
mörgum þjóðum
FLÓTTAMANNABÚÐIR TSJETSJENA
Í hefndarskyni fyrir árásir uppreisnarmanna lokuðu Rússar flóttamannabúðum Tsjetsjena
þrátt fyrir að hundruð manna dveldu þar ennþá.
EVRÓPA
Austurríki: Mannréttindadómstóll Evrópu
ályktaði gegn þarlendum dómstólum
vegna dóma yfir þremur samkynhneigðum
karlmönnum.
Einn fangi lést í varðhaldi eftir illa meðferð.
Ásakanir um illa meðferð lögregluyfirvalda
héldu áfram.
Rúmenía: Mörg tilvik um hrottaskap lög-
reglu og fangayfirvalda.
Aðstæður í fangelsum landsins óviðunandi.
AMERÍKA
Bólivía: Talið að 80 manns hafi látist vegna
illrar meðferðar löggæsluyfirvalda.
Mörg tilvik um ofbeldi lögreglumanna á
hendur mótmælendum.
Kanada: Athugasemdir gerðar við varðhald
fimm fanga án dóms og laga.
Athugasemdir vegna framkomu við alþjóð-
lega flóttamenn.
Réttur ættbálka innfæddra íbúa fyrir borð
borinn.
AFRÍKA
Tsjad: Níu aftökur fóru fram; þar af fjórar
eftir ósanngjörn réttarhöld.
Réttur fólks til frjálsra skoðanaskipta fótum
troðinn.
Simbabve: Stjórnarandstæðingar ítrekað
lamdir eða fangelsaðir.
Blaðamenn áreittir og vinsælasta dagblað-
inu lokað.
Matvælaaðstoð skilaði sér ekki þar sem
neyðin var stærst.
MIÐ-AUSTURLÖND
Pakistan: Stríð geisaði milli mismunandi
trúarhreyfinga.
Stjórnvöld virtu einskis mannréttindabrot
gegn konum og börnum.
Tæplega 300 manns dæmdir til dauða.
Íran: Fjöldi pólitískra fanga margfaldaðist;
oft án dóms og laga.
Einn lést eftir barsmíðar í varðhaldi.
Aftökur fóru fram á 108 manns á almanna-
færi.
ASÍA
Indland: Starfsmönnum mannréttinda- og
hjálparstofnana hótað barsmíðum.
Hlutleysi löggæslu- og dómstóla véfengt í
mörgum héruðum.
Japan: Dauðadómur staðfestur af hæsta-
rétti yfir 55 föngum.
Geðfatlaður maður tekinn af lífi.
Frásögnum af illri meðferð fanga fjölgaði.
DÆMI ÚR ÁRSSKÝRSLU AMNESTY
GRUNUR UM ÖLVUN Einn maður
var stöðvaður aðfaranótt sunnudags
af lögreglunni á Sauðárkróki, grunað-
ur um ölvun. Blóðsýni var tekið úr
manninum og verður það sent til
rannsóknar. Ekki liggur fyrir hvort
maðurinn verður sviptur ökuleyfi
eða hvert áfengismagnið var í blóði
hans. Skemmtanahald á Sauðárkróki
fór annars vel fram á laugardagsnótt.
ÖLVUNARÓLÆTI Einn maður gisti
fangageymslur lögreglunnar á
Höfn aðfaranótt sunnudags. Mað-
urinn var með ölvunarólæti á dans-
leik þar í bæ. Í gærmorgun gaf
maðurinn lögreglunni skýringar á
hegðun sinni og var sleppt úr haldi.
UMFERÐARÓHAPP Árekstur varð
á fimmta tímanum í gær við Viðar-
höfða og Stórhöfða í Reykjavík. Sex
voru fluttir á slysadeild en að sögn
Slökkviliðs höfuðborgarsvæðisins
er ekki vitað um ástand þeirra.
SVONA ERUM VIÐ
Heimild: Svar menntamálaráðherra við
fyrirspurn Guðrúnar Ögmundsdóttur.
´99-’00 ´00-’01 ´01-’02 ´02-’03
1
6
,5
%
1
3
,5
%
1
2
,7
%
1
1
,5
%
BROTTFALL ÚR FRAMHALDSSKÓLUM
KRÓNAN STYRKTIST Í MAÍ Í maí
jókst gjaldeyrisforði Seðlabank-
ans um 0,2 milljarða króna og
nam 65,8 milljörðum króna í lok
mánaðarins, að því er segir á vef
bankans. Keyptur var gjaldeyrir
á innlendum millibankamarkaði
fyrir 1,5 milljarða króna í sam-
ræmi við áætlun bankans um að-
gerðir til að styrkja gjaldeyris-
stöðu sína. Fram kemur að í maí
hafi gengi krónunnar hafi styrkst
um 1,1%.
■ EFNAHAGSMÁL