Fréttablaðið - 27.07.2004, Blaðsíða 14
Ekki festast í leiðinlegum æfingum inni í líkamsræktarstöð
þegar veðrið er gott. Æfðu á einhverjum fallegum stað og
hafðu æfingarnar fjölbreyttar. Hoppaðu eða dansaðu – það er
hvort sem er enginn að horfa á þig.
YGGDRASILL, KÁRASTÍG 1, 101 RVK., S: 5624082
- þar sem þú getur treyst á gæðin -
Lífrænt ræktaðar vörur
CAMBRIDGE KÚRINN.
Nýtt á Íslandi!
Bæði til megrunar og uppbyggingar.
Hefur öll vítamín að geyma sem líkaminn þarfnast.
Verndar innri líffæri og vöðva
Óskum eftir sölufólki um land allt
Viltu vita meira ?
Heimsæktu þá heimasíðu okkar
www.vaxtamotun.is eða í síma 894 1505 Karolína.
eða 894 1507 Þóranna
Bílveiki
Mamma, ég þarf að gubba!
Bílveiki getur eyðilagt ferðalagið og því eru fyrirbyggjandi ráðstafanir mikilvægar.
Bílveiki getur verið hið versta
mál og komið í veg fyrir að fólk
njóti annars skemmtilegra
ferðalaga. Bílveikin er skil-
greind sem ein tegund af ferða-
veiki sem fólk getur fundið fyrir
þegar það ferðast í bíl, flugvél,
skipi, lest eða fer í tívolítæki.
Ástæðan fyrir veikinni er sú að
heilanum berast misvísandi boð
frá hinum ýmsu skynfærum lík-
amans um stöðu hans og afleið-
ingin er vanlíðan.
Það eru sem betur fer breyttir
tímar og þekkist ekki lengur að
foreldrar keðjureyki yfir börn-
unum í bílnum. Langþráð sumar-
frí fjölskyldunnar gat á árum
áður hæglega snúist upp í and-
hverfu sína strax í Ártúns-
brekkunni þar sem malarvegur-
inn tók við og óþéttur bíllinn varð
fljótlega fullur af ryki í ofanálag
við reykinn. Svo botnaði enginn í
því að börnin köstuðu látlaust
upp. En fólk vissi ekki betur.
Og bílveiki getur sannarlega
gert vart við sig þó enginn sé
reykurinn eða rykið og er þekkt í
læknisfræðinni.
„Bílveiki og sjóveiki eru ná-
skyld fyrirbæri og má reikna
með að fólk sem hefur tilhneig-
ingu til að verða sjóveikt verði
líka bílveikt,“ segir Haraldur
Dungal heimilislæknir. „Bílveiki
lýsir sér með óróa, höfuðverk,
ógleði og uppköstum. Venjulega
er ástæðan hreyfing bílsins þan-
nig að það má því reikna með að
jafnvægisskyn fólks sem verður
bílveikt sé viðkvæmt fyrir hreyf-
ingu, svipað og á sjó. Skást er
auðvitað að reyna að fyrirbyggja
þetta með því að taka sjó-
veikitöflur og forðast að borða
þungan og brasaðan mat fyrir
ferðina.“
Haraldur segir fólk ekki leita
mikið til lækna vegna bílveiki.
„Fólk leitar meira beint í apótek-
ið og fær þar lyf við óþægindun-
um.“
edda@frettabladid.is
Góður svefn drífur líkamann
Nokkur góð ráð til að ná góðum svefni:
Ef þú nærð minna en átta tíma svefni á
nóttu, sofnar um leið og þú leggst á
koddann og þarft svo vekjaraklukku til að
vekja þig, þá sefurðu mjög líklega of lítið.
SMÁAUGLÝSINGAR ALLA DAGA
Smáauglýsingasíminn er 550 5000
auglysingar@frettabladid.is
- mest lesna blað landsins
[ Kvíði fyrir ferðaveiki áður en lagt er af stað gerir illt verra. Gott er að einbeita sér að fyrirbyggjandi aðgerðum ]
Nokkur ráð til að draga úr líkum á að fá ferðaveiki:
* Í flugvél eða skipi er best að vera eins nálægt miðju
rýmis og mögulegt er því þar er hreyfingin minnst.
* Í bíl er best að hafa augun á sjóndeildarhringnum en
ekki einblína á hluti sem þeysa fram hjá. Það gæti hjálp-
að að sitja í framsætinu.
* Betra er að snúa fram en aftur ef ferðast er í bíl, skipi
eða lest. Lestur ber að forðast meðan á ferðinni stendur.
* Best er að borða lítið í einu og sneiða hjá brösuðum
mat fyrir ferð og meðan á henni stendur. Ekki neyta
áfengis og/eða annarra lyfja rétt fyrir ferðalagið eða
meðan á því stendur.
* Rannsóknir hafa sýnt að engifer getur dregið úr áhrifum
ferðaveiki. Taktu engifertöflur eða tyggðu ferska engifer-
rót eða engifersælgæti. Piparmynta og te eru einnig
gömul húsráð við ferðaveiki.
* Annar möguleiki er að taka andhistamínlyf sem mörg
fást án lyfseðils. Oft þarf að taka slík lyf um klukkutíma
fyrir brottför og geta þau valdið sljóleika. Slík lyf duga vel
fyrir styttri ferðir.
* Lyf gegn ógleði koma einnig til greina, þar á meðal eru
skópólamínplástrar. Sum þessara lyfja fást án lyfseðils.
Plástrarnir eru settir bak við eyrað og geta dugað í allt að
þrjá daga. Helstu aukaverkanir eru sljóleiki og munn-
þurrkur.
* Sé ferðaveikin það alvarleg að ofantalin ráð hjálpa ekki,
skaltu ræða við heimilislækni þinn um málið.
Margir telja sér trú um að ekki sé
hægt að vakna á morgnana fyrr en
búið er að hella í sig einum rót-
sterkum kaffibolla og enn aðrir rífa
sig upp á sykuráti. Það er reyndar
ótrúlegt hversu lengi líkaminn og
hugurinn geta gengið á litlum
svefni og margir sofa aldrei nóg.
Áður en Edison fann upp ljósa-
peruna þá svaf fólk að meðaltali tíu
tíma á nóttu sem sérfræðingar hafa
nýlega áttað sig á að er kjörinn
svefntími. Nú þegar vinnustundir
okkar miðast ekki bara við dags-
birtuna þá eigum við það til að vaka
mun lengur en ráðlegt er. Margir
telja of mikinn svefn tímasóun og
ásaka fólk sem sefur mikið um leti.
En það er eitt að vera latur og ann-
að að sofa nóg. Margir eru farnir að
snúa sér að sjónvarpinu á kvöldin
til að hvíla sig eða fara á internetið
þegar þeir í raun ættu bara að
leggjast í rúmið sitt og sofna. Ekk-
ert kemur í staðinn fyrir góðan
nætursvefn og ef þú svíkur líkama
þinn um svefn þá minnkar geta þín
á öllum sviðum í vökunni bæði and-
lega og líkamlega. Svefnvana fólk á
erfiðara með að einbeita sér, er oft-
ar pirrað og óþolinmótt og á erfið-
ara með að taka skynsamlegar
ákvarðanir. Þegar við sofum þá
undirbúum við heilann og líkamann
fyrir átök næsta dags. Í svefni
framleiðir líkaminn hormón sem
laga og styrkja líkamsvefi auk þess
sem minni okkar styrkist og sumir
halda því fram að sofandi vinnum
við úr flóknum tilfinningum.
Hversu mikið magn af svefni
fólk fær er gríðarlega mikilvægt og
einnig gæði svefnsins og sumir lig-
gja í rúminu og sofa slitrótt í átta
tíma en hvílast ekki nóg. Fólk hefur
misjafna svefnþörf en flestir þurfa
sjö til níu tíma á nóttu af góðum
svefni til að vera í toppformi. ■
* Farðu alltaf að sofa á sama tíma og
vaknaðu á sama tíma
* Ekki taka áhyggjurnar með þér upp
í rúm. Finndu leið til að róa hugann
áður en þú sofnar.
* Ekki fara í líkamsrækt á kvöldin því
það örvar líkamann.
* Ekki reykja sex tímum áður en þú
ferð að sofa.
* Slakaðu á fyrir svefninn með því til
dæmis að fara í heitt bað.
* Forðastu drykki með koffeiní
seinnipart dags og á kvöldin.
* Hafðu dimmt og rólegt í svefn-
herberginu og búðu þannig um
rúmið að þér líði vel í því.