Fréttablaðið - 12.06.2004, Qupperneq 46

Sannleikur er fegurð,
fegurð sannleikur.
John Keats
Twiggy hrósar Da Vinci lyklinum
Da Vinci lykillinn er enn í fyrsta sæti metsölulista New York Times og hún er einnig á metsölulista
í Bretlandi. Lesendur keppast um að lofa bókina og þar á meðal fyrrverandi ofurfyrirsætan Twiggy.
Í nýlegu viðtali sagðist hún ætíð lesa skáldsögur í rúminu fyrir háttinn, hún hefði nýlega fengið Da
Vinci lykilinn og hefði orðið svo spennt að hún hefði ekki þorað annað en að hafa öll ljós kveikt
meðan á lestrinum stóð. Hér á landi trónir bókin á toppi metsölulista og á tveimur mánuðum hafa
selst 6000 eintök.
BÓKASKÁPURINN
34 12. júní 2004 LAUGARDAGUR
Ný spennusaga slær í gegn í Bandaríkjunum
Spennusagan The Rule of Four er að slá rækilega í gegn í Bandaríkjunum. Höfundarnir eru tveir
karlmenn, 28 ára gamlir, og þetta er fyrsta skáldsaga þeirra. Á fyrstu tveimur vikunum sem bókin
var á markaði var hún endurprentuð ellefu sinnum og seldist í 325.000 eintökum. Bókin er nú í
öðru sæti á metsölulista New York Times (á eftir Da Vinci lyklinum) og selst eins og heitar lumm-
ur á Amazon-vefnum. Dómarnir hafa verið misjafnir en enginn efast um afþreyingargildið. Í bók-
inni fást fjórir menntaskólanemendur við að ráða í dulmál miðaldahandrits og munkurinn
Savonarola kemur við sögu. Höfundarnir, Ian Caldwell og Dustin Thomason, eru skólafélagar sem
hófu að vinna að bókinni árið 1998. Eftir fimm ár sendu þeir handritið til nokkurra útgáfuforlaga
sem öll höfnuðu því áður en Dial Press samþykkti að gefa út endurbætta útgáfu þeirra. Dial Press
fór svo fram á enn meiri breytingar og eftir átján mánaða endurskrif var bókin gefin út.
AÐALLISTINN - ALLAR BÆKUR
DA VINCI LYKILLINN
Dan Brown
BETTÝ
Arnaldur Indriðason
HÁLENDISHANDBÓKIN 2004
Páll Ásgeir Ásgeirsson
ÍSLENSK SPENDÝR
Páll Hersteinsson
STÓRA GARÐABÓKIN
Forlagið
SKYNDIBITAR FYRIR SÁLINA
Barbara Berger
SVO FÖGUR BEIN
Alice Sebold
GENGIÐ UM ÓBYGGÐIR
Jón Gauti Jónsson
ÍSLENSKA VEGAHANDBÓKIN
Stöng
GÖNGULEIÐIR Í REYKJAVÍK
Reykjavíkurborg
SKÁLDVERK - INNBUNDNAR BÆKUR
PERLUR ÚR LJÓÐUM ÍSL. KV.
Ýmsir höfundar
DON KÍKÓTI I&II.
Cervantes
JÓN Í BRAUÐHÚSUM.
Halldór Laxness
STORMUR
Einar Kárason
ILÍONSKVIÐA
Kviður Hómers I
STEINN STEINARR
- Ljóðasafn. Steinn Steinarr
HEIMSLJÓS I&II
Halldór Laxness
ÞJÓÐSKÁLDIN - STÓRBÓK
Ýmsir höfundar
Í LEIT AÐ GLÖTUÐUM TÍMA
Marcel Proust
ÞORPIÐ
Jón úr Vör
SKÁLDVERK - KILJUR
DA VINCI LYKILLINN
Dan Brown
BETTÝ
Arnaldur Indriðason
SVO FÖGUR BEIN
Alice Sebold
ÖXIN OG JÖRÐIN
Ólafur Gunnarsson
MÝRIN
Arnaldur Indriðason
ALKEMISTINN
Paulo Coelho
SVARTIR ENGLAR
Ævar Örn Jósepsson
ÉG ER EKKI HRÆDDUR
Niccolo Ammaniti
VILLIBIRTA
Liza Marklund
SYNIR DUFTSINS
Arnaldur Indriðason
Listinn er gerður út frá sölu dagana
02.06. - 08.06.2004 í Bókabúðum Máls og
menningar, Eymundsson og Pennanum.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
SAGAN AF DIMMALIMM
EFTIR MUGG
Þetta tímalausa ævintýri er komið
út að nýju og er ljósmynduð
frumútgáfa bókarinnar sem kom
út hjá Bókabúð Kron árið 1942.
Dimmalimm er skyldulesning allra
barna og þeir fullorðnu verða ekki
sviknir af að lesa ævintýrið á ný.
Og endalaust má dást að mynd-
skreytingum Muggs.
EYMUNDSSON
MÁL OG MENNING
PENNINN
[ METSÖLULISTI ]
Í Þýskalandi kom út á síðastaári bókin Martha Freud: DieFrau des Genies eftir Katju
Behling-Fischer. Eins og nafnið
gefur til kynna er þetta ævisaga
Mörthu, eiginkonu Sigmunds
Freud, frægasta sálkönnuðar
sögunnar. Höfundurinn er frá
Hamburg, eins og Martha, og
hefur víða leitað fanga, meðal
annars í skjölum fjölskyldu
Mörthu og bréfum Mörthu og
Freuds en þau skipta hundruðum.
Í ævisögunni er dregin upp mynd
af líflegri konu sem var á undan
samtíma sínum. Barnabarn Mört-
hu, Anton Freud, hefur fagnað út-
gáfu bókarinnar og sagt að amma
sín hafi verið svo miklu meira en
einungis eiginkona og húsmóðir.
Kókaín sem gleðigjafi
Sigmund Freud var fátækur 25
ára læknastúdent þegar hann
hitti hina tvítugu Mörthu Berna-
ys. Það var ást við fyrstu sýn. Ein
ástæða þess að Martha hreifst
samstundis af Freud var að hann
minnti hana á föður hennar sem
lést þegar hún var 18 ára. Móður
Mörthu var illa við samdrátt
þeirra og taldi Freud ekki sam-
boðinn dóttur sinni. Hún flutti
frá Vín til Hamborgar með Mört-
hu til að reyna að sundra parinu.
Þar bjó Martha í fjögur ár en þau
Freud skrifuðust á og hittust ein-
ungis örsjaldan. Martha var hins
vegar viljasterk og ætlaði sér að
giftast Freud. Eftir að hún sneri
aftur til Vínar trúlofuðu þau sig.
Martha hafði mikinn áhuga á
listum. Freud var afar afbrýði-
samur og varaði Mörthu við öðr-
um karlmönnum og sérstaklega
listamönnum sem hann sagði
eiga auðvelt með að tæla konur.
Hann notaði Mörthu sem eins
konar tilraunadýr við rannsóknir
sínar á kókaíni. Hann sagði kóka-
ín hafa hressandi áhrif á sig og
sendi henni skammta sem hann
sagði myndu færa roða í kinnar
henni. Martha svaraði og sagðist
ekki þurfa á kókaíni að halda en
hún hefði prófað það og það hefði
verið ánægjuleg tilfinning.
Hvorugt hjónanna varð háð
kókaíni en Freud átti til að fá sér
smáskammt fyrir mikilvæga
fundi. Ævisagnahöfundurinn
Katha Behling álítur að hefði
Freud ekki hitt Mörthu hefði
hann orðið vísindamaður og full-
komnað rannsóknir á læknis-
mætti kókaíns.
Sveppir helsta deiluefnið
Á fyrstu átta hjónabandsárum
þeirra fæddi Martha sex börn.
Freud var gagntekinn af starfi
sínu sem sálkönnuður og það
kom því í hennar hlut að ala upp
börnin. Í rúmlega hálfrar aldar
hjónabandi er sagt að eina
ágreiningsefni þeirra hafi verið
hvort elda ætti sveppi með stilk-
unum eða án þeirra.
Freud reyndi að yfirfæra
kenningar sínar á Mörthu og fór
margsinnis fram á það að hún
hætti að fela neikvæðar tilfinn-
ingar heldur leyfði sér að vera
reið. En Mörthu fannst ekki við
hæfi að sýna tilfinningar sínar
opinskátt. Ævisagnaritari Mörthu
segir að Freud hafi í rauninni ver-
ið feginn, í starfi sínu hefði hann
séð svo mikla reiði að hann vildi
ímynda sér að það ríkti engin reiði
á heimili hans. Hann trúði því að
Martha væri betri en heimurinn.
Þótt Martha hefði átt sinn þátt
í að Freud sneri sér að sálgrein-
ingu vildi hún ekki vita of mikið
um starf eiginmanns síns. Hún
sagði frönskum sálfræðingi að
sér fyndist það einkennilegt og
lýsti því jafnvel sem klámfengnu.
Systir Mörthu, Minna, bjó um
tíma hjá hjónunum og hafði mik-
inn áhuga á starfi Freuds. Þau
Freud voru svo náin að sögur
komust á kreik um ástarsamband.
Ævisagnahöfundur Freuds telur
að samband Freuds og Minnu hafi
verið djúpt en platónskt.
Líknardráp
Í aprílmánuði 1923 frétti Martha
af eiginmanni sínum á sjúkra-
húsi. Hann hafði orðið var við
æxli í munni sem var greint sem
krabbamein og fór á sjúkrahús án
þess að segja fjölskyldu sinni.
Þetta var byrjunin á krabbameini
sem þjáði Freud það sem hann
átti eftir ólifað.
Þegar herir Hitlers réðust inn í
Austurríki urðu breytingar á hög-
um fjölskyldunnar sem leitaði
hælis í London. Martha var þá 77
ára gömul. Í september 1939 sneri
hundur Freuds frá húsbónda sín-
um vegna þess að fýlan sem kom
úr munni Freuds var honum
óbærileg. Þessi litli atburður varð
til þess að Freud ákvað að binda
enda á líf sitt. Læknir Freuds sam-
þykkti að gefa honum banvænan
skammt af morfíni. Hann lést 23.
september 1939. Martha lést árið
1951, níræð. kolla@frettabladid.is
MARTHA FREUD
Hún sagði frönskum sálfræðingi að sér fyndist starf manns síns einkennilegt og lýsti því
jafnvel sem klámfengnu.
[ BÓK VIKUNNAR ]
Sigurgeir með bók um Íslendinga
Ný bók ljósmyndarans Sigurgeirs Sigurjónssonar, Íslendingar, kemur út í næstu viku, en síðasta bók
hans Amazing Iceland er ein söluhæsta ljósmyndabók sem gefin hefur verið út hér á landi. Í þetta
skiptið beinir Sigurgeir linsu sinni að fólkinu í landinu auk þess að mynda fjöll og landslag. Unnur Jök-
ulsdóttir er höfundur texta bókarinnar en hún og Sigurgeir ferðuðust í tvö ár um Ísland og heimsóttu
fólk í öllum landshlutum. Markmiðið var að skilja betur lífsviðhorf þeirra sem lagað hafa hefðbundin
störf að nútímanum, standa á mörkum þess gamla og nýja. Bókin kemur út á ensku og íslensku.
Á síðasta ári kom út ævisaga eiginkonu Freuds:
Áhrifavaldurinn í lífi Freuds
Anna Frank fær dagbók Á þessum degi árið 1942 fékk hin 13 ára gamla Anna Frank
dagbók í afmælisgjöf. Mánuði seinna fór fjölskylda hennar í felur undan nasistum.
Tveimur árum seinna fundu nasistar fjölskylduna og fluttu í fangabúðir þar sem
Anna lést mánuði áður en seinni heimsstyrjöldinni lauk. Faðir Önnu lifði helförina
af og gaf út dagbók dóttur sinnar árið 1947. Bókin hefur verið þýdd á um 30 tungu-
mál, þar á meðal íslensku.
46-47 (34-35) bækur bs 11.6.2004 20:29 Page 2