Fréttablaðið - 19.07.2004, Blaðsíða 62

Bókin Kárahnjúkavirkjun – með
og á móti, eftir Ómar Ragnarsson,
kemur út hjá JPV-útgáfu á morg-
un en í bókinni skoðar hann meðal
annars alla helstu virkjanamögu-
leika á Íslandi, þar á meðal Gull-
foss, Geysi, Öskju og Kverkfjöll,
og kemst að þeirri niðurstöðu að
Kárahnjúkavirkjun, virkjun Jök-
ulsár á Fjöllum, Þjórsárvera og
Markarfljóts hafa í för með sér
meiri neikvæð og óafturkræf um-
hverfisáhrif en nokkrir aðrir
virkjanakostir á Íslandi. Saman-
burðurinn við virkjanir Gullfoss
og Geysis er að sögn Ómars
sláandi.
Ómar segir bókina koma í rök-
réttu framhaldi af sjónvarpsþætti
sínum um virkjanamál og segir að
bókin sé í raun skýrsla um þá
vinnu sem hann hefur lagt í und-
anfarin ár. „Ég kemst þarna að
nokkrum niðurstöðum og er
ekkert endilega að taka afstöðu
með eða á móti þessari virkjun
eða nokkurri annarri. En ég fæ
samt ekki séð að nokkur önnur
vestræn þjóð en við myndi leggja
út í þetta. Hvort sem við höfum
svo rangt fyrir okkur eða ekki
verður tíminn að leiða í ljós.“
Ómar segist aðallega gefa því
gaum hversu mikil áhrif virkjana-
framkvæmdirnar munu hafa á
framtíðina. „Ég hugsaði með mér
að best væri að skrifa bókina eins
og ég væri staddur hérna árið
2200. Ég ákvað að rífa mig út úr
samtímanum, tíma og rúmi og það
gaf mér alveg nýja sýn á þessa
hluti. Það varð sjálfsagt mál að
hafa allt uppi á borðinu líka það
sem okkur dettur ekki til hugar að
gera núna. Þetta snýst aðallega
um frelsi komandi kynslóða. Við
tökum ákvörðun um þessar fram-
kvæmdir í núinu og vitum í raun
ekki hvað við erum að taka
ákvörðun um fyrir margar
ókomnar kynslóðir.“
Ómar nefnir að virkjun Gull-
foss byði komandi kynslóðum upp
á þann möguleika að loka bor-
holum og fjarlægja mannvirki en
Kárahnjúkavirkjun verði með
öllu óafturkræf eftir 20 til 30 ár.
Þá bendir hann á að það jarðrask
sem þegar hafi verið gert sé að-
eins brot af því sem koma skal.
„Mesta umhverfisröskunin verð-
ur þegar vatninu verður hleypt á
dalinn en hann fyllist síðan af aur.
Ætli það megi ekki segja að þegar
það gerist og farvegi árinnar
verður breytt eigi 80% umhverf-
isröskunarinnar sér stað. Þá höf-
um við 20–30 ár til þess að hleypa
vatninu úr lóninu og fá dalinn
smám saman í svipað horf og
hann er nú en að þeim tíma lokn-
um verður ekki aftur snúið. Í Am-
eríku eru menn enn að rífast um
hvort hleypa eigi úr samskonar
lóni sem hefur verið í 60 ár en það
fyllist að vísu helmingi hægar en
lónið við Kárahnjúka. Þessar pæl-
ingar eru okkur svo fjarlægar þar
sem við höfum aldrei staðið í
svona löguðu áður.“
Ómar byrjaði að skrifa bókina
fyrir ári og ætlaði að klára hana
fyrir jólin en „það gafst ekki tími
nema á kvöldin og næturnar og
svo stækkaði þetta í höndunum á
manni. Þó ég þættist vita hvernig
lægi í þessu öllu eftir öll þessi ár
lagði ég samt ekki í annað en að
fara í gegnum allan pakkann aftur
þar sem ég efaðist um að ég
myndi allt rétt og svo voru alltaf
nýir hlutir að koma inn.“
Ómar hefur staðið einn í útgáfu
sjónvarpsþáttanna og var alls
ekki viss um að fá útgefanda að
bókinni. „Ég var með útgefanda
sem lagði svo ekki í að gefa
bókina út og þá kom Jóhann Páll
til sögunnar og ákvað að gefa
hana út þó hann sæi jafnvel fram
á að tapa á henni. Hefði ég ekki
fengið útgefanda hefði ég gefið
hana út sjálfur en þá hefði ég orð-
ið að auglýsa fyrirfram eftir
áskrifendum og gefa hana út í ein-
földu fjölriti. Þetta hefur verið
erfitt verk fyrst og fremst vegna
þess að enginn hefur viljað koma
nálægt því.“
Ómar segist að mörgu leyti
hafa gengið í gegnum sama ferli
með bókina og myndina áður. „Ég
var lattur óskaplega og af mörg-
um til að gera þetta og margir
segjast ekkert skilja hvað ég sé að
standa í þessu. Sjálfum finnst mér
það viðhorf jafn óskiljanlegt.
Þetta er málaflokkur sem ég hef
sökkt mér í og er að klára ferilinn
með þessu máli sem er stærsta
mál samtímans.
Mér finnst samt satt að segja
svolítið sorglegt að ég skuli þurfa
að vera að þessu. Ég er enginn
prófessor eða sérfræðingur og ég
hef sagt að það hefði þurft að fá
færustu vísindamenn, rithöfunda
og kvikmyndagerðarmenn til þess
að gera þetta og eyða í það
nokkrum árum. Miklu frekar en
einhvern fréttamannsræfil.“
thorarinn@frettabladid.is
Það er nú ekki af þeim skafið
drengjunum í 70 mínútum á Popp-
tíví að þeir eru sniðugir, uppák-
tækjasamir og alveg bandbrjálað-
ir á tímum. Um helgina lögðu þeir
Pétur Jóhann, Auðunn Blöndal og
ofurhuginn Hugi upp í langferð til
Graz í Austurríki þar sem stóð til
að hitta tónlistarkonuna Pink.
Pink er einmitt á leið til Ísland og
heldur hér tónleika 10. og 11.
ágúst.
Ferðalagið gekk þó ekki eins og
í sögu eins og oftast er upp á ten-
ingnum hjá strákunum og byrjuðu
þeir á því að missa af tengiflugi
sínu frá London til Austurríkis.
Strákarnir lögðu höfuðin í bleyti,
og ekki dónaleg höfuð það, og
komust að lokum til Graz í Aust-
urríki með hjálp flugvéla, lesta og
langferðabíla. Þá áttu þeir eftir að
koma sér í tónleikahöllina og
lentu þeir á leigubílstjóra dauðans
sem talaði hvorki ensku, þýsku né
dönsku og varla mál innfæddra og
gekk því lítið að útskýra fyrir
honum hvert þeir vildu fara.
Loksins komust strákarnir á leið-
arenda, þó þrjátíu mínútum of
seint og fengu viðtalið við popp-
dívuna Pink þrátt fyrir allt saman.
Óhætt er að segja að viðtalið
við Pink mun vekja mikla lukku
og athygli þar sem Pink tók veð-
máli aldarinnar við Auðunn. Fyrst
hún gerði það blessunin mun Pét-
ur Jóhann verða að reyna slíkt hið
sama við rapptröllið 50 Cent sem
er væntanlegt til landsins um
svipað leyti og Pink.
Vandi er um það að spá hvert
veðmálið er og því þurfa áhorf-
endur að sitja límdir við skjáinn
öll kvöld á næstunni til að sjá
hvað strákarnir „okkar“ á Popp-
tíví gerðu við greyið Pink. Von-
andi hættir hún samt ekki við
Íslandsförina. ■
34 19. júlí 2004 MÁNUDAGUR
… fá félagarnir Arnar Klemens-
son og Alexander Harðarson
fyrir að fara yfir Hellisheiðina á
hjólastólum, til styrktar Barna-
spítala Hringsins, á átta klukku-
stundum.
HRÓSIÐ
í dag
Offitustríðið
Ölgerðin
sver af sér
feita Íslendinga
Herra Ísland
græddi
110 milljónir
í braski með
Júlíusi
Sólnes
Almenningur
skemmti sér
yfir slagsmálum
á Austurvelli
■ VEISTU SVARIÐ?
Svör við spurningum á bls. 6
1
3
2
Landssíminn.
Sævar Þór Gíslason.
Stefán Baldursson.
1
5 6
7 8
13 14
16 17
15
18
2 3
11
9
1210
4
Lárétt:
1 máttur, 5 beina að, 6 kveðja, 7 átt, 8
lítil, 9 fanti, 10 í röð, 12 kraftur, 13 reyfi,
15 drykkur, 16 lappa, 18 þefa.
Lóðrétt:
1 „glatað“, 2 maka, 3 tónn, 4 makinda-
lega, 6 helmingshluti, 8 fugl, 11 sunda,
14 í röð, 17 tveir eins.
LAUSN:
Lárétt: 1vald, 5ota, 6hæ, 7na, 8lág, 9
fóli, 10aá, 12afl, 13ull, 15te, 16sama,
18nasa.
Lóðrétt: 1vonlaust, 2ata, 3la, 4þægi-
lega, 6hálft, 8lóa, 11ála, 14lmn, 17aa.
BANDBRJÁLAÐIR
Strákarnir í 70 mínútum taka oft upp á
ótrúlegustu hlutum en fyrir helgi fóru þeir
til Graz í Austurríki til að hitta tónlistarkon-
una Pink. Sveppi fór því miður ekki með
þeim en ofurhuginn Hugi fór í stað hans.
Svaðilför strákanna „okkar“
SJÓNVARP
70 MÍNÚTUR
■ Auðunn Blöndal, Pétur Jóhann og
Hugi úr 70 mínútum hittu tónlistar-
konuna Pink um helgina og tók hún
veðmáli aldarinnar.
Sorglegt að fréttamannsræfill
skuli þurfa að standa í þessu
KÁRAHNJÚKAVIRKJUN
ÓMAR RAGNARSSON
■ hefur skrifað veglega bók um Kára-
hnjúkavirkjun og óafturkræf umhverfis-
áhrif hennar. Margir höfðu latt hann til
verksins. Hann hefur ekki látið stoppa sig
en segir að eðlilegast væri að aðrir en
hann sinntu því að fjalla um málið frá
þessari hlið.
ÓMAR RAGNARSSON
Er sem fyrr á ferð og flugi og fylgist grannt með því sem er að gerast við Kárahnjúka.
Hann hefur nú lokið við gerð bókar um virkjanaframkvæmdirnar og lítur á hana sem
skýrslu um það sem hann hefur verið að rannsaka undanfarin ár. Hann gerir ráð fyrir því
að taka sér smá hvíld eftir að bókin kemur út. „Það er komin góð kvikmyndagerð í gang
um framkvæmdirnar á svæðinu en Landsvirkjun sér um það og stendur vel að því. Ég
vona því að ég fari að fá smá fráhvarfseinkenni en mér fannst ekki nóg að skilja eftir mig
sjónvarpsmynd. Bókin gefur miklu meiri möguleika. Það tekur fjóra tíma að lesa hana og
hún segir miklu meira en einn þáttur getur nokkru sinni sagt.
62-63 (34-35) Fólk 18.7.2004 21:53 Page 2