Tíminn - 28.01.1973, Qupperneq 8

ur í hag - Úrsmíði er okkar fag
Niuada
OMEGA
JUpina
PIERPOm
Magnús E. Baldvlnsson
Laugavegi 12 - Simi 22104
— Viö höfum rekiö allöfluga
neytendafræöslu. Viö hófum hana
áriö 1969 og meö ostakynningum i
verzlunum og á fræöslufundum.
Þá höfum viö gefiö út fjölda bækl-
inga og uppskrifta, sem dreift
hefur veriö i verzlunum og á
þessum kynningum. Hefur þetta
leitt til þess aö neyzla á osti, hefur
aukizt mjög mikiö. Þá höfum viö
látiö gera eina kvikmynd i sam-
vinnu viö fleiri aöila i mjólkuriön-
aöi, um framleiöslu á mjólkur-
vörum, sem sýnd var i sjónvarp-
inu siöastliöiö haust.
— Teluröu, aö mikiö hafi
áunnizt meö þessari kynningar-
starfsemi?
— Alveg tvimælalaust. Fólk er
fariö aö nota mjólkurvörurnar á
fjölbreyttari máta en áður var, og
hefur útgáfa okkar á uppskriftum
og kynningarstarfsemi án efa ýtt
mjög undir það.
— Heldurðu, aö mikiö sé um,
að fólk fari eftir þessum upp-
skriftum eða geri tilraunir upp á
eigin spýtur?
— Já, þaö er alveg áreiðanlegt.
Fólk hefur mjög mikinn áhuga á
aukinni fjölbreytni i matargerð.
— Er eitthvað sérstakt
framundan hjá ykkur, að þvi er
varðar kynningarstarfsemi?
— Já, við ætlum að halda
áfram með kynningarstarfsemi
og veröa ostakynningar haldnar á
næstunni bæöi hér i Reykjavik og
út um land.
Húsnæöið orðið of þröngt
— Við höfum ekki enn rætt um
þetta fallega og snyrtilega hús
ykkar. Hver er saga þess og hve
lengi hafið þiö rekiö starfsemi
ykkar hér?
— Við höfum . verið hér allt
frá 1959. Húsiö var byggt um 1930
og upprunalega fyrir Mjólkur-
félag Kjalarnesþings. Var þaö
fyrsta mjólkurstööin hér i
Reykjavík. Eftir að Mjólkursam-
salan flutti úr húsinu, drabbaðist
þaö niöur og stóö til aö rifa þaö.
En þegar Osta- og smjörsalan var
stofnuö i ársbyrjun 1959, þótti
kjöriö, aö hún yröi i þessu hús-
næði. Var húsiö lagfært og hefur
fyrirtækið haft aðsetur hér siöan.
Þetta er mjög fallegt hús og
hagkvæmt á vissan hátt en miðað
við nútimavinnubrögö getur þaö
vart talizt hentugt. Þaö er fyrir
löngu oröið allt of þröngt um
okkur hérna, en athuganir eru ntí
i gangi varöandi framtiöar lausn
húsnæöismála fyrirtækisins.
— Hve margir starfa á vegum
Osta- og smjörsölunnar?
— Beint á okkar vegum starfa
alls 34-36 manns.
— Fyrirtækiö hefur vart fariö
mjög stórt af staö?
— Nei, þaö fór ekki stórt af
stað. 1 upphafi var þaö næstum
einungis sölumiðstöö eöa vöru-
lager. Vörur sem hingaö bárust,
voru seldar héöan I nær óbreyttri
mynd. Aö visu var hér pakkað
nokkuö af smjöri, sem litlu sam-
lögin gátu ekki komið viö. En
seinna fórum viö smám saman út
I meiri pökkunarstarfsemi, þar
sem hentugt er að hafa hana stað-
setta hér á aöalmarkaössvæöinu
og erfitt aö koma henni við
annars staöar vegna geymsluþols
varanna og annars sliks. Þetta
hefur leitt af sjálfu sér. Viö höfum
reynt að fylgjast með þróuninni i
nágrannalöndunum og reynt að
hafa allt eins fullkomið og vandað
hér, eins og unnt er.
— Hve mikið greymslurými
hafiö þið hér?
— Hér eru frystigeymslur fyrir
á annaö hundrað tonn af smjöri
og kæligeymslur fyrir 70-80 tonn
af osti.
Fjölbreytni i framleiðslu
— Timi er til kominn, að við
vikjum nokkuð að framleiðslunni
sjálfri og nýjungum i þvi sam-
bandi.
Sem stendur eru einar þrjár
tegundir af smjöri á markaðnum
og 28-30 tegundir af osti, þar með
talið bræddur ostur og mysu-
ostur. Fjölbreytni i smjör-
tegundum hófst raunar haustiö
1971, en þá fengum viö umbúöir
fyrir svokallað „flugvélasmjör”
eða „veitingahúsasm jör” og
einnig snotrar borðöskjur fyrir
venjulegt smjör. Um sama leyti
settum við á markaðinn stírsaltaö
smjör (meira saltað en venjuiegt
smjör), sem unnið hefur sér veru-
lega hefð á hinum Norður-
löndunum, og einnig ósaltað
smjör til þess að koma til móts
viö þá viðskiptavini, er ekki mega
neyta salts af einhverjum -
ástæðum. Þessi aukna fjölbreytni
hefur fallið I góöan jaröveg. A
siöastliönu ári kom fram ný osta-
tegund, sem gefið hefur mjög
góðar vonir. Hér á ég við óöal-
ostinn.Við höfum sent sýnishorn
af honum út til Sviþjóðar og
Bandarikjanna, og er allt útlit
fyrir, aö verulega hærra verð
fáist fyrir hann á erlendum
markaði, t.d. i Bandarikjunum.
Viö byndum miklar vonir viö
þessa framleiöslu. En hins vegar
er hún vandasöm, og það sem
hugsanlega gæti staöiö henni
nokkuö fyrir þrifum, er ónógur
húsakostur mjólkursamlaganna
úti á landi. Ostinn þarf aö
„lagera” lengur en annan ost, til
þess að fá rétta holusetningu I
hann og bragö.
— Hefur þessi ostur verið lengi
i undirbúningi?
— Það hafa veriö geröar til-
raunir meö hann siöastiiöin 2 ár,
en hann hefur ekki verið verulega
á markaöinum fyrr en á siöasta
ári. Þa« er Mjólkursamiagiö á
Akureyri, sem hefur framleitt
óöalsostinn.en meö vorinu hyggj-
ast fleiri mjólkursamlög hefja
framleiðslu á honum.
— Hefur salan verið góö?
— Hún hefur veriö tiltölulega
góö, miöað við það, aö osturinn er
nýr á markaðnum, og raunar
hefur hann selzt upp jafnóðum og
hann hefur verið tilbúinn til sölu.
En eins og eg sagði eru nokkur
vandkvæði við framleiösluna
Unnið aö pökkun á smjöri.
Ilér er osturinn skorinn niður í hæfilega hluta, sett utan um hann plast, limdar á hann uppiýsingar um
þyngd, verð, næringargildi o.fl. Síðan er gengiö frá honum f kössum.
vegna hins mikla geymslupláss,
sem nauðsynlegt er, en ostinn
þarf að geyma i allt að 100 daga,
frá þvi hann er framleiddur og
þar til hann er seldur i búðir.
— Er ekki nokkuð erfitt
peningalega séð og áhættusamt
að leggja út i tilraunir sem
þessar?
— Jú, það er það. Til þess að
auka áhuga manna á framleiðslu
sérostategunda, en hún getur i
mörgum tilfellum verið ærið
vandasöm, þarf til aö koma ein-
hver peningalegur hvati, þannig
að framleiöandi fái borgað fyrir
sina vinnu og sina áhættu. Miðað
viö núverandi verölagsástand i
landinu er þessum málum nokkuö
þröngur stakkur sniöinn.
— Nokkrar fleiri nýjungar
fyrirhugaöar i sambandi viö osta-
úrvaliö?
— Viö erum að koma með á
markaöinn niöursneiddan ost i
brefum, 5-6 sneiðar i hverju. Er
meö þvi reynt aö koma til móts
við þá aðila, sem borða t.d. léttan
hádegisverö og vilja gjarna
kaupa sér eitthvaö „ofanálegg”
meö eöa annaö slikt. Einnig getur
þessi ostur veriö hentugur á
feröalögum. Ég hef trú á þvi, aö
þessi ostur eigi eftir aö ná
miklum vinsældum. Hann hefur
gefizt mjög vel erlendis, sérstak-
lega i Bandarikjunum, þar sem
verulegur hluti ostsins á mark-
aöinum er á þennan máta.
— Teluröu, aö vel hafi tekizt i
ostagerð hérlendis miðaö viö þaö
sem erlendis gerist.
Alveg hiklaust. Hinar ýmsu
gerðir osta, sem hér eru fram-
leiddar, standast fyllilega
samanburö við þaö bezta i
nágrannalöndunum. Má þar til
dæmis nefna camenbert-ost, sem
Mjólkurbú Flóamanna fram-
leiðir, og gráöostinn, sem fram-
leiddur er i mjólkursamlaginu á
Akureyri, og svo auðvitað gouda-
osturinn, sem er aðalneyzluostur-
inn hérlendis.
Neytendasamtökin ekki
nægilega öflug
— Vill ekki verða einhver mis-
munur á framleiðslu hinna ýmsu
mjólkursamlaga á sömu vöru-
tegund?
— Það getur orðið gæðamunur
milli mjólkurbúa, en hann er
orðinn tiltölulega mjög litill, og
unnið er að þvi að samræma
framleiöslu mjólkurbúanna á
sömu osttegundum, sem allra
mest. Þetta hefur þegar verið
gert, hvað snertir smjöriö. Þess
ber aö geta fólki til skýringar, að
ostur bragðast mismunandi, eftir
þvi hve gamall hann er. Eins og
ostur er seldur hér I búðum, oft
alveg ómerktur, þannig að ekki
sést, hve hann er gamall, getur
fólk átt þaö á hættu aö fá mis-
bragömikinn ost og ekki alltaf viö
sitt hæfi. Þetta verða menn aö
gera sér ljóst.
— Oft hefur verið haft við orö,
og það ekki aö ósekju, , að neyt-
endasamtökin hér á landi séu
alltof veik, ef þau eru nokkur.
Ertu sammála þessu?
— Þaö er vafalaust nokkuö til I
þessu. 1 sambandi viö ostinn, sem
við vorum aö ræöa um, þá væri
eðlilegt, aö viöskiptavinirnir
gerðu þá kröfu til verzlana, að á
ostinum, sem þeir selja, séu upp-
lýsingar um það hve osturinn sé
gamall en ekki aðeins verðið og
nafn verzlunarinnar, eins og er i
mörgum tilfellum. A þeim smá-
söluumbúðum, sem við sendum
verzlunum ostinn i, eru upplýs-
ingar um, hve osturinn er gamall,
auk þess hve þungur hann er,
hvert verð hans er, pökkunar-
dagur o.s.frv.
Og með fræðslufundum okkar
fyrir neytendur og þeim þús-
undum bæklinga, sem viö sendum
frá okkur, reynum við að veita
neytandanum sem allra mestar
upplýsingar um mjólkurvör-
urnar, næringargildi þeirra,
geymsluþol og ótalmargt fleira.
Fólk getur einnig snúiö sér beint
til okkar og fengiö nauðsynlegar
upplýsingar. Það hefur sýnt sig,
að fólk hefur mjög mikinn áhuga
á þessum málum. Og sem áöur
munum við reyna eftir mætti i
framtiöinni að gera viöskipta-
vinum okkar til hæfis. Þaö er og
verður höfuö markmiðiö, enda
öllum aðilum i hag.
Viö kveöjum Óskar H. Gunn-
arsson og þökkum honum fyrir
spjalliö og óskum um leiö Osta- og
smjörsölunni góös gengis I fram-
tiöinni. En óskars biöur annað
viðtal, þvi að i sama mund og viö
erum að tygja okkur af stað ber
að dyrum franskur kaupmaður og
vill ræða viö óskar, — væntan-
lega i ostahugleiðingum.
Útboð
Kaupfélag Borgfirðinga Borgarnesi óskar
eftir tilboðum i klapparsprengingar i
Borgarnesi, alls um 3500 rúmmetra.
Útboðsgagna má vitja á Verkfræðistofu
Sigurðar Thoroddsen s.f. Ármúla 4,
Reykjavik, gegn 2000 kr. skilatryggingu.
Tilboð skulu hafa borist á sama stað eigi
siðar en föstudaginn 2. febrúar kl. 11 f.h.
og verða þá opnuð.