Fréttablaðið - 07.11.2004, Blaðsíða 17

SUNNUDAGUR 7. nóvember 2004
Skógarhlí› 18 • 105 Reykjavík • Sími 595 1000 • Fax 595 1001
www.heimsferdir.is
í Austurríki
E
N
N
E
M
M
/
S
IA
/
N
M
13
9
2
4
Frá 29.990 kr.
Flugsæti til Salzburg, 29. janúar,
fyrstu 30 sætin. Netverð.
Frá 59.990 kr.
Flug og hótel án nafns, Zell am
See/Schuttdorf, með morgunverði.
Netverð. 29. janúar.
Beint flug
til Salzburg
• 29. jan
• 5. feb
• 12. feb
• 19. feb
• 26. feb
Skíðaveisla
Heimsferðir bjóða í vetur einstakt tækifæri
til að komast á skíði í einum vinsælasta
skíðabæ austurrísku alpanna, Zell am See. Beint
leiguflug er til Salzburg en þaðan er aðeins um klukkustundar
akstur til Zell. Í boði eru góð þriggja og fjögurra stjörnu hótel í hjarta
Zell, rétt við skíðalyfturnar, veit-
ingastaði, verslanir og kvöldlífið. Í
Zell er afbragðs aðstaða fyrir alla
skíðamenn. 56 lyftur eru á svæðinu
og hægt er að velja um allar
tegundir af brekkum, allt eftir getu
hvers og eins, og snjóbretti og
gönguskíði eru þar ekki undan-
skilin. Úrval verslana, veitinga- og
skemmtistaða er í bænum sem og í
næstu bæjum.
Sjá nánar á
www.heimsferdir.is
Mentorverkefnið Vinátta hófst
haustið 2001 sem þriggja ára til-
rauna- og þróunarverkefni rekið
af Velferðarsjóði barna á Íslandi.
Í upphafi var verkefnið unnið í
samvinnu við Kennaraháskóla Ís-
lands, Háskóla Íslands og tveggja
grunnskóla í Reykjavík, og frá ári
til árs hefur þátttökuskólum fjölg-
að stöðugt. Nú hafa Háskólinn á
Akureyri, Verkmenntaskólinn á
Akureyri og Kvennaskólinn í
Reykjavík bæst við og ljóst að
fleiri framhaldsskólar munu bæt-
ast við á næstu misserum.
Í verkefninu fá grunnskóla-
börn tækifæri til að kynnast góðri
fyrirmynd utan fjölskyldu.
Tímarammi er fyrirfram ákveð-
inn, eitt skólaár, en mentorar og
börn hittast einu sinni í viku,
þrjár klukkustundir í senn. Börn-
in sem taka þátt í verkefninu eru
á aldrinum sjö til tólf ára en
mentorar yfirleitt 19 til 24 ára.
Í vetur eru í kringum 100 börn
þátttakendur í Vináttu en þetta
árið bauðst þátttaka nemendum
úr Háteigsskóla, Langholtsskóla,
Hólabrekkuskóla, Austurbæjar-
skóla, Fellaskóla, Selásskóla,
Varmárskóla, Setbergsskóla,
Brekkuskóla og Lundaskóla á Ak-
ureyri. Mentorar, ásamt hóp-
mentorum, eru um áttatíu talsins.
Elín Þorgeirsdóttir er verk-
efnastjóri mentorverkefnisins
Vináttu. Hún segir undir mentor-
um og börnum komið hvort þeir
haldi áfram vináttunni eftir að
verkefninu lýkur. „Í mörgum til-
fellum er það þannig, en ekki
alltaf. Það er ekki talið slæmt því
í gegnum lífið kynnist maður fólki
sem staldrar við í ákveðinn tíma
og skilur margt gott eftir sig og á
alltaf góðar minningar um þessa
einstaklinga þótt þeir fylgi manni
ekki lífið út.“
Elín segir reynslu undanfar-
inna ára vera einstaka og vonir-
standi til að verkefnið nái enn
meiri útbreiðslu. „Verkefnið er
gagnvirkt og bæði krakkarnir og
háskólanemar fá dýrmæta
reynslu. Þetta hefur eflt sjálfs-
traust hjá mörgum börnum, ein-
hver hafa í kjölfarið leitað sér
hjálpar hjá Regnbogabörnum og
fyrir mörg börn sem eiga frekar
gráan veruleika er þetta líflína.
Þá hefur tekist mjög vel að tengja
börn af erlendum uppruna inn í ís-
lenskt samfélag og ekki er síður
bónus fyrir íslensk ungmenni að
fá tækifæri til að kynnast erlend-
um fjölskyldum, fara inn á heimili
þeirra og sjá hefðir þeirra, venjur
og siði, sem sömuleiðis minnkar
fordóma mikið.“
Elín segir, þótt ofangreint eigi
við um börn með félagsleg vanda-
mál, að börnum úr fjölbreyttustu
aðstæðum standi til boða að taka
þátt í Vináttu. „Við reynum að
velja börn sem við teljum geta
grætt á þessu og höfum dæmi
þess að börn sem eru stíft í skipu-
lögðu starfi; fótbolta, tónlist og
öðru, fái minna út úr mentorverk-
efninu sem þá verður kvöð. Börn
þurfa líka frjálsan tíma. Það eru
vitaskuld forréttindi að komast í
verkefnið og fallegt að sjá hve
bæði mentorar og börnin sjálf
taka þessu alvarlega og vel. Und-
antekningalaust hafa valist í þetta
afburða góðir og félagslyndir ein-
staklingar sem hafa áhuga á að
vinna með börnum.“
Að sögn Elínar er lögð áhersla
á að mentorar séu ekki skemmt-
kraftar fyrir börnin, heldur til
staðar fyrir þau.
„Þetta eru gæðastundir fyrir
börn á tímum hraða og neyslu.
Þarna fá þau þriggja tíma óskipta
athygli og mega jafnt slæpast
með mentorunum, gera eitthvað
uppbyggilegt eða kynnast um-
hverfi sínu. Mentorar segjast
hafa lært heilmikið í því að bera
ábyrgð á öðrum og hafa áttað sig á
því mikilægi þess að blóta ekki
fyrir framan börnin í bílnum eða
reykja sígarettur fyrir framan
þau, því allt sem þessar fyrir-
myndir barnanna gera þykir
börnunum fínt. Þau líta virkilega
upp til mentoranna; eru ánægð
með þá og stolt af þeim, og sum
eiga í mestu pínu með að bíða eft-
ir að vikan líði og ný samveru-
stund gefist.“
Og Elín segir verkefni sem
þetta þróast eftir samfélagsgerð-
inni sem það starfar í. „Það hefur
myndast ótrúlega mikið gap milli
barna og fullorðinna á Íslandi síð-
ustu tíu, fimmtán ár en verkefnið
brúar bilið sem ekki er einu sinni
kynslóðabil. Það kemur til móts
við sérþarfir innan samfélagsins
og er í stöðugri þróun.“
Elín Þorgeirsdóttir, verkefnisstjóri mentorverkefnisins Vináttu:
Brúar bilið milli barna og fullorðinna
Þórólfur Þórlindsson prófessor
við Félagsvísindadeild Háskóla
Íslands er ábyrgðarmaður
mentorverkefnisins Vináttu með-
al háskólanema og segir það eiga
fullt erindi inn í íslenskt samfé-
lag, sem og háskólasamfélagið.
„Háskólanemar voru sá hópur
sem lá beinast við að virkja þegar
verkefninu var hrundið af stað í
samráði við Pál Skúlason háskóla-
rektor og Ólaf Proppé rektor
Kennaraháskóla Íslands, en síðan
hefur Háskólinn á Akureyri bæst
við. Verkefnið hefur tekist mjög
vel og verið góð reynsla. Þeir fjöl-
mörgu nemendur sem ég hef talað
við hafa verið afar ánægðir. Þeir
segjast hafa lært ýmislegt af
þessu og haft gott af samverunni
við börnin. Við vitum af samtölum
við börnin sjálf, foreldra þeirra,
skólastjóra og kennara að mikil
ánægja hefur verið með störf há-
skólanema sem mentora.“
Þórólfur segir mentorverkefn-
ið hluta af sjálfboðastarfi sem
hann telji brýnt að efla. Háskóla-
nemar fá að vísu örlitla þóknun,
en starfið er að mestu sjálfboða-
starf. „Í sumum tilvikum hafa
nemendur fengið verkefnið metið
til eininga í námi, en það er þó
misjafnt eftir deildum. Í framtíð-
inni tel ég æskilegt að mentor-
verkefni verði skipulagt sem
sjálfstæð námsgrein sem nem-
endur í öllum deildum háskólans
geta tekið. Þannig held ég að
starfinu væri best fyrir komið
innan háskólans, auk þess sem sú
reynsla sem með starfinu fengist
mundi þannig nýtast sem best.“
Að mati Þórólfs er vináttan við
börnin fyrst og fremst persónu-
legur ávinningur sem víkkar sjón-
deildarhringinn. „Nemendur há-
skólans kynnast þjóðfélaginu á
annan hátt og öðlast dýrmæta og
eftirsóknarverða reynslu í starfi
sínu sem mentorar. Í nútímaþjóð-
félagi er mikil þörf fyrir svona
starf. Þjóðfélagið hefur breyst
verulega á síðustu árum og
tengslin milli kynslóðanna svolít-
ið verið að rofna. Í gengum
mentorstarfið fá þeir eldri tæki-
færi til að kynnast þeim yngri og
þeir yngri tækifæri til að læra af
þeim sem eldri eru. Krakkarnir
eru í leit að fyrirmyndum og
tengslum við þá sem eldri eru.
Þetta er einmitt einn kosturinn
við mentorstarfið.“
Upphaflega var mentorverk-
efnið Vinátta hugsað til þriggja
ára en í haust hófst það á Íslandi í
fjórða sinn. Mentorstarf sem
þetta er starfrækt við ólíkar að-
stæður og með ólíkum hætti víða
um heim. Þannig eru mentorverk-
efni í Ísrael og Bandaríkjunum,
en kerfið sem Ísland styðst við er
líkast því sem gerist í Svíþjóð.
Þess má geta að Silvía Svíadrottn-
ing hefur látið málið til sín taka og
veitt tilteknum mentorverkefnum
í Svíþjóð brautargengi.
„Starfið á Íslandi hefur gengið
mjög vel, ekki síst vegna þess hve
vel hefur verið að því staðið af
hálfu Velferðarsjóðs barna, Elínar
Þorgeirsdóttur og hennar sam-
starfsfólki sem öll hafa unnið frá-
bært uppbyggingarstarf. Ég sé
fram á að þetta starf eigi eftir að
eflast, ekki síst innan skólakerfis-
ins, sem og öllu uppeldisstarfi
framtíðar. Með mentorstarfinu er
verið bjóða upp á jákvætt sam-
starf háskóla- og grunnskóla-
nema, sem skilar sér ríkulega til
beggja. Fyrir þessu starfi eru góð
og gild, fræðileg rök; bæði þjóðfé-
lagsleg og uppeldisleg. Ég lít svo á
að það sé ómetanlegt fyrir há-
skólanema að fá tækifæri til að
kynnast börnum og unglingum
sem búa við ólíkar aðstæður. Að
lokum er rétt að taka fram að frá
byrjun höfum við litið svo á að
mentorverkefnið beinist ekki að
sérstökum hópi barna, heldur
komi þau alls staðar að úr þjóð-
félaginu. Það er því enginn stimp-
ill á þessari vináttu.“
Þórólfur Þórlindsson, prófessor við Félagsvísindadeild HÍ:
Enginn stimpill á þessari vináttu
» BETRI SJÓNVARPSDAGSKRÁ Á LAUGARDÖGUM
16-17 Vinirnir 6.11.2004 21:33 Page 3