Fréttablaðið - 11.01.2005, Blaðsíða 18

Við búum í miklu umbúðasam-
félagi. Inn á heimili okkar berast
umbúðir í ótrúlegu magni og það
er merkilegt að skoða hvað fram-
leiðendur ýmissa vöruflokka
virðast telja nauðsynlegt og/eða
gagnlegt að pakka vörunni sinni
oft inn. Flest af þessu fer beint í
ruslið á íslenskum heimilum,
sorpflokkun er í lágmarki enda
tímafrek og óaðgengileg.
Það eru ekki mörg ár síðan
haft var á orði að lengi tæki sjór-
inn við. Nú heyrist þetta varla
lengur enda vitum við betur.
Sjórinn er hættur að taka við,
mengun af mannanna völdum
ógnar öllu lífi á jörðinni. Það
gengur samt býsna hægt að
bregðast við og á íslenskum
heimilum eru líklega minni líkur
en meiri á sorpflokkun að
nokkru gagni. Enn ganga sumir
um í þeirri trú að sorpflokkun sé
ekki til neins, þetta fari hvort
sem er allt í eina hrúgu eða eina
gryfju í lokin. Það sé til lítils að
setja fernur í einn gám og dag-
blöð í annan því þetta endi allt í
einni kös og hugmyndir um ann-
að séu blekking. Það virðist því
þurfa átak í að mennta þjóðina í
sorpflokkun. Upplýsa þarf stór-
an hluta þjóðarinnar um hvað
verður um sorpið, hvernig dag-
blöð og fernur fara t.d. til Sví-
þjóðar til endurvinnslu og koma
til okkar aftur sem umbúðir utan
um aðra vöru og ef við flokkum
þær umbúðir geta þær farið
annan hring og þannig áfram.
Við sjáum hins vegar ekki
gagnsemi flokkunar frá degi til
dags. Ekkert í okkar daglega lífi
hér uppi á Íslandi minnir okkur á
mikilvægi þess að draga úr
mengun af öllu tagi.
Ótrúlega margir flokka ekki
einu sinni fernur utan af drykkj-
arvörum þótt það sé reyndar afar
einfaldur gjörningur. Víða eru
sérstakir gámar sem taka annars
vegar við dagblöðum og hins
vegar við drykkjarfernum. Þó
verður að viðurkennast að það er
leiðinlegt og tímafrekt að ganga
um þá. Það þarf ákveðið lag til að
koma fernunum ofan í gámana og
er ekki aðlaðandi verkefni um há-
vetur í frosti og kulda. Barnafólk
segir þetta allt of tímafrekt og
flókið ferli. Börnin bíða í bílnum,
þreytt og úrill eftir of langan
vinnudag á sínum vinnustað; leik-
skóla eða grunnskóla, og vilja
bara komast heim.
Sama gildir um flöskur og
dósir. Þær þarf að fara með á
næsta sorpflokkunarstað og
jafnvel lenda þar í biðröð í allt að
hálftíma eða lengur. Barnafólk
segir þetta of erfitt og tímafrekt
ferli og þótt gjald fáist fyrir
hverja flösku og dós er það of
lágt til að fólk vilji leggja á sig
vinnuna sem felst í að koma
þessu á sinn stað. Þar að auki
hafa ekki allir aðstöðu til að
safna flöskum og dósum í ein-
hvern tíma heima, það þýðir að
fara þarf mun oftar á endur-
vinnslustöðina og útkoman er sú
að þetta er ekki á sig leggjandi.
Reyndar létta ýmsar íþrótta-
deildir verulega undir með heim-
ilum því ungmenni ganga milli
heimila og safna saman dósum
og flöskum í fjáröflunarskyni,
sem er auðvitað ágætt.
En hvað er til ráða? Ljóst er
að við hegðum okkur, mörg hver,
af algjöru ábyrgðarleysi þegar
kemur að meðferð og flokkun
heimilissorps. Þar hlýtur að
þurfa að koma til stóraukin
fræðsla og hreinn og beinn áróð-
ur til að vekja fólk til umhugsun-
ar og aðgerða. Það þarf viðhorfs-
breytingu og nýjar fréttir af
sorpflokkun í Melaskóla voru
góðar fréttir. Þar er markvisst
unnið að því að gera börnin með-
vituð um meðferð sorpsins. En
það hlýtur líka að þurfa að koma
til aukið aðgengi og þægilegri
aðferðir við flokkun.
Grænar tunnur á vegum
Reykjavíkurborgar eru gott
skref í rétta átt og vonandi stíga
fleiri sveitarfélög svipuð skref.
Víða er reyndar verið að gera
ágæta hluti hérlendis í þessum
málaflokki en betur má ef duga
skal. Allt of dýrt segja sumir. Það
er skammtímasjónarmið. Það er
allt of dýrt til lengri tíma litið að
skera ekki upp herör í umhverf-
ismálum. Við höfum ekki lengur
efni á að láta eins og sjórinn taki
endalaust við. ■
N iðurstaða skoðanakönnunar Gallups um afstöðu Íslendinga til Íraksmálsins getur naumast verið af-dráttarlausari. Um 84% landsmanna vilja ekki að Ísland
sé á lista „hinna staðföstu þjóða“ sem studdu innrás Banda-
ríkjamanna í Írak vorið 2003. Þetta kemur ekki á óvart. Allar
kannanir fram að þessu, svo og opinber umræða, hafa sýnt að
þjóðin er andvíg þessari ákvörðun ríkisstjórnarinnar, eða rétt-
ara sagt tveggja ráðherra í hennar nafni.
Viðbrögð einstakra ráðherra í ríkisstjórninni við könnuninni
hafa verið barnaleg. Davíð Oddsson utanríkisráðherra talar
nánast eins og þjóðin sé svo heimsk að hún skilji ekki spurning-
una sem Gallup spurði og svörin séu því marklaus. Björn
Bjarnason dómsmálaráðherra deilir á Gallup fyrir að voga sér
að bera spurninguna fram og ýjar að því að réttast sé að klaga
Gallup á Íslandi fyrir móðurfyrirtækinu í Bandaríkjunum.
Það er annar handleggur að spurningin um hvort Íslendingar
eigi að vera á listanum eða ekki er fráleitt brýnasta úrlausnar-
efnið í málefnum Íraks um þessar mundir. Mikilvægast er að al-
þjóðasamfélagið, þar á meðal Íslendingar, finni leiðir til að
koma á friði og lýðræði í Írak. Hitt er rangt að listinn sé ein-
göngu sögulegt fyrirbæri sem enga þýðingu hafi lengur. Greini-
legt er að hann hefur bæði pólitískt og tilfinningalegt vægi í
augum þjóðarinnar. Og jafnvel þótt listinn væri eingöngu sögu-
legt gagn skiptir máli hvernig hann varð til og hvernig það
gerðist að nafn Íslands var sett á hann. Við því hafa engar við-
hlítandi skýringar fengist og yfirlýsingar ráðherra og fulltrúa
þeirra verið misvísandi. Það mál þarf að upplýsa.
Það er rangt hjá utanríkisráðherra að sambærilegar umræð-
ur og fram fara hér á landi um Íraksmálið eigi sér hvergi stað.
Vel má vera að utanríkisráðherra fylgist lítt með alþjóðlegum
fjölmiðlum en það gera þúsundir Íslendinga og vita því betur.
Ekki þarf annað en að fara í leitarvélar í heimilistölvunni til að
sjá að um allan heim fer fram umræða um Íraksstríðið og þar á
meðal um tilurð og eðli „lista hinna staðföstu þjóða“. Og ekki er
lengra síðan en í haust að stjórnvöld í einu ríkjanna sem var á
listanum, Kosta Ríka, fóru þess formlega á leit við Hvíta húsið
að nafn landsins yrði tekið af listanum. Hvergi hefur sést að
ráðamönnum þar eða landsmönnum sé brigslað um vanþekk-
ingu eða heimsku í því sambandi. Slíkt tal virðist bara tíðkast í
þröngum hópi önugra stjórnmálamanna á Íslandi.
Þegar 84% Íslendinga segjast ekki vilja vera á lista hinna
staðföstu þjóða eru þeir að mótmæla því að ráðist skyldi inn í
Írak í óþökk Sameinuðu þjóðanna og án heimildar í alþjóðalög-
um. Þeir telja að ríkisstjórnin hafi ekki haft heimild til að nota
nafn Íslands til að hjálpa til við að réttlæta innrásina. Þetta er
augljóslega óþægileg niðurstaða fyrir þá menn sem ábyrgðina
bera en þetta er veruleiki og undan honum geta þeir ekki vikið
sér. ■
11. janúar 2005 FÖSTUDAGUR
SJÓNARMIÐ
GUÐMUNDUR MAGNÚSSON
Þjóðin er andvíg vinnubrögðum
ríkisstjórnarinnar í Íraksmálinu.
Barnaleg við-
brögð við
Gallup-könnun
FRÁ DEGI TIL DAGS
Er til einhvers að flokka
heimilissorp?
Með eigin vefsíðu
Magnús Þór Hafsteinsson, þingmaður
Frjálslyndra, hefur opnað heimasíðu á
netinu á slóðinni althingi.is/magnush.
Áður hefur hann vakið umtal fyrir skrif
á spjallvefinn malefnin.com. „Enginn
vafi leikur á því að internetið
á eftir að skipta miklu
máli sem vettvangur fyrir
tjáningarfrelsið,“ segir
Magnús í fyrsta pistl-
inum. Hann vitnar í
grein undirritaðs á
Vísi „Hefði Jón for-
seti bloggað?“ þar
sem segir: „Þjóðfé-
lagslega bloggið hefur
áhrif. Hér á landi sem
úti í heimi. Það er
engin spurning. Jón Sigurðsson forseti
hefði strax kveikt á því. Þegar fram líða
stundir er hætt við því að stjórnmála-
flokkar, hreyfingar og einstaklingar,
sem ekki átta sig á þessu, dæmi sig úr
leik, missi af lestinni“. Magnús tekur
undir þetta og segir: „Ég er allavega
mættur um borð í lestina og bruna nú
af stað“.
Úthald
Svo er spurning hvert úthald Magnúsar
verður á netinu. Á vefsíðu Alþingis eru
25 þingmenn skráðir með heimasíðu.
Magnús Þór er ekki þar á meðal. At-
hugun sem gerð var í gær leiddi í ljós
að níu þingmenn hafa uppfært síðu
sína á þessu ári, þar á meðal tveir ráð-
herrar, en 7 létu síðast til sín heyra í
desember. Fimm þingmannanna birtu
eitthvert efni í fyrra, en skussarnir í
hópnum eru Lúðvík Bergvinsson, sem
ekkert hefur skrifað á síðu sína frá því í
október 2002, og Rannveig Guð-
mundsdóttir, sem uppfærði síðast í
desember 2002. Fast á hæla þeirra
kemur Bryndís Hlöðversdóttir, sem
virðist ekki hafa munað eftir sinni síðu
síðan vorið 2003. Ein heimasíða sem
skráð er á vef Alþingis er horfin, síða
Guðmundar Hallvarðssonar. Svo er það
spurningin hvenær hinir 37 þingmenn-
irnir sem ekki eru skráðir fyrir neinni
heimasíðu uppgötva tilvist netsins.
Kannski þeim hafi gefist tóm til að
íhuga málið í fjörutíu daga jólaleyfi
sínu.
gm@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: Frétt ehf. RITSTJÓRI: Kári Jónasson FRÉTTARITSTJÓRAR: Sigurjón M. Egilsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Guðmundur Magnússon RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir AUGLÝSINGASTJÓRI: Þórmundur Bergsson RITSTJÓRN, AUGLÝSINGAR OG DREIFING: Skaftahlíð 24, 105
Reykjavík AÐALSÍMI: 550 5000 SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is SETNING OG UMBROT:
Frétt ehf. PRENTVINNSLA: Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt
að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
SKOÐANIR OG UMRÆÐUR Á VISIR.IS
Í DAG
SORP OG
SAMFÉLAG
INGA RÓSA
ÞÓRÐARDÓTTIR
Enn gengur fólk
um í þeirri trú að sorp-
flokkun sé ekki til neins,
þetta fari hvort sem er
allt í eina hrúgu eða eina
gryfju í lokin.
,,