Atuagagdliutit - 08.09.1955, Qupperneq 4

simåput. 1953-ime tuluit kilisautaisa
pissarisimavait: sårugdlit 32.934
tons, sulugpågkat 1.057 tons, misar-
Karnat 403,6 tons natårnatdlo 416,2
tons.
septembere oktoberilo aulisarfiuv-
dluarnerusimåput kisiånile decem-
bere tikitdlugo aulisartoKarsimavoK.
Newfoundlandip avatåne ikåner-
ssuit portugålimiut itsånitdle aulisar-
figissarsimavait. 1931-ime Kalåtdlit-
nunåta avatåne sarugdlingniartaler-
Kårput. ukioK tamåna silaridgtartoru-
jugssuvoit ilame silagik kigdlormut-
dlunit ajungajagpoK. Katsunganer-
ssuaK, manik umiarssuit aulisariutit
uvariaraluåsångitdlat. taimaingmat
sårugdlit tarajortigkat umiarssuit
usilersorfinitut kisinausimåput sulilo
ulivkårusendngneKarsinausimavdlu-
tik. ikånerssuarne sårugdleKaKaoK,
asulume angisorasårssuit pitsavig-
ssuit. sorunauna portugålimiut auli-
snrtue ukiune tugdlerne Kalåtdlit-nu-
nåliaugaluaKilit. portugålimiut takor-
nartanit kiserdluinarmik umiarssuar-
nik angisunik tarajorterivilerdlutik
umiaussåi'Kanik aulisartarput. tara-
jorterivigissarpait umiarssuårKat i-
malunit umiarssuit angnerussut. u-
miarssuit tarajorteriviussut 1952-ime
Kalåtdlit-nunånitut avguaKatigigsi-
kåine atauseK 700 tonsinik usitussu-
seKarsimavoK umiaussårKanigdlo 60-
inik aulisartoKarsimavdlune. tarajor-
teriviussut mingnerussut 500—600
tons usitussuseKarsimåput 26-inigdlo
umiaussårartaKarsimavdlutik. tara-
jorterivit anginerssait 1100 tons
migss. usitussuseKarsimåput 70-inig-
dlo umiaussårartaKarsimavdlutik. u-
miaussårKat atausinarmik inoKartug-
ssatut nautsorssutåuput, aulisartitdlu-
tigdlo tarajorterivigtartik 5 sømil
anguvdlugit Kimagsinaussarpåt. ni-
ngitagarssortarput 500 anguvdlugit
Karsorsalingnik amale aulisautåinaK
atorneKartarpoK sårugdlit Kagfarsi-
magångata. ningltagkat agssåinarmik
amuarneKarlarput umiaussarKatdlo
iputeKartarput tingerdlauteicardlutig-
dlo.
pujorajugtume maliagdlerajugtu-
milo taimatut aulisarneK navianar-
toKångitsungilaK, portugålimiutdlu-
me aulisartue ukiut tamaisa ajunårto-
Kartarput. portugålimiut aprilime
Newfoundlandip avatåne aulisardlu-
tik autdlartitarput, junime Kalåtdlit-
nunanut ingerdlariardlutik septem-
berime oktoberimilunit aulisarung-
naertardlutik. umiarssuit Kalåtdlit-
nunåne ulivkårsimångikångamik si-
lardlugtarsimagångatdlunit aulisar-
fiup nålernerane kingumut New-
foundlandimut aulisariandgtarput.
portugålimiut aulisartuinait ani-
ngaussarserKartartorujugssuput, au-
ssaK tamat ilungersualussårångamik
akunerit 18 sulivfigissardlugit 3000
kr. migssiliuinardlugit akigssarsi-
ssardlutik. ikånerssuarme K’eKertar-
ssuatsiait avatanitume aulisardlutik
autdlartikajugput. tåssångånit Nup
avatånut avangnarpartertarput, tå-
ssångånitdlo Sisimiut avatånut. auli-
sagkat nalerKuterugtorångata Sisi-
miut avatånlnerussarput. ikånerssuaK
tåuna aulisarfigisavdlugo ikåner-
ssuarnit kujatdliussunit Kavsitigut
pitsauneruvoK. sila kujatåningarnit
unerisimanerussarpoK åmalo aulisar-
fia itivatdlårtungilaK. tamånalume ni-
ngitagkat amuartarnerånut pingåru-
teKångitsungilaK ningltagkat agssåi-
narnik amuarneKartarmata. umiar-
ssuitdle ardlaicångitsut ukiune ki-
ngugdlerne Nup avatåne aulisartarsi-
måput tamåne sårugdlit Sisimiut ava-
tånltunit angnerungmata. umiarssuit
tarajorteriviussut 40 migss. kilisaulit-
dlo 20-it Kalåtdlit-nunåne aulisarsi-
måput. kilisautit aussaunerane mar-
dloriardlutik Kalåtdlit-nunåliartar-
put. 1952-ime umiarssuit tarajorteri-
viussut sårugdligtarisimavait 15.444
tons, kilisautitdle pissarisimavait
28.184 tons sarugdlinait, tåssame au-
lisagkat avdlat natårnatdlunime auli-
sarumaneKångingmata. 1953-ime por-
tugålimiut Kalåtdlit-nunåne aulisar-
nikut pigssarsiarisimavait sårugdlit
54.498 tons, ukiordlo tamåna portu-
gålimiut takornartat aulisartuinit av-
dlanit tamanit pigssarsinerssausimå-
put.
1935-p migssåne islandimiut ningi-
tagarssordlutik Kalåtdlit-nunåta ava-
tåne sarugdlingniarKåramik iluagtit-
sivatdlangitdlat. aitsåt 1949-me OKå-
tårerKigput, pingasoriardlutik Kalåt-
dlit-nunåliartaramik pujortulérKamik
ningitagarssordlutik. misilineruga-
luaK tamåna åma kinguneKångitsor-
poK, 1951-imile kilisautit 16 Kalåtdlit-
nunånukartineKarput. julimit decem-
berimut umiarssuit tåuko 28-riardlu-
tik Kalåtdlit nunaliartarsimåput pi-
ssarisimavdlugitdlo sårugdlit 14.302
tons aulisagkatdlo avdlat 120 tons.
1952- ime kilisautit 29-uvdlutik måji-
mit decémberimut 70-erlardlutik Ka-
l&tdlit-nunaliartarsimåput, pissarisi-
mavdlugitdlo sårugdlit 48.070 tons.
1953- ime pissarineKarsimåput sårug-
dlit 13.680 tons sulugpågkatdlo 12.406
tons. ukiune tugdliussune islandimiut
Kalåtdlit-nunåta imartaine aulisartå-
sagunarput, tåssamc aulisarfigssauti-
taussup kigdlinga avasigdligatdlar-
titdlugo takornartat aulisartue pinar-
nagit amale nangmingneic kilisautitik
aulisarfigigsunut pislnaujungnaerti-
simagamikik. 1953-ime islandimiut
sulugpågaKarfingmik peKaitissumik
navssårsimåput, sulugpågkatdlume
piumaneKaKingmata aulisarneKarne-
rat angnertunerulisagunarpoK.
1930-p autdlartinerane franskit
umiarssuarssuit tingerdlautåinagdlit
umiaussåreanik aulisartoKardlutik
tarajorteriviussut ikånerssuarme Si-
simiut avatanitume nåpitagssaussar-
put. franskit ningitagarssordlutik au-
lisartarput umiaussårKat mardlung-
nik inugdlit angatdlatigalugit. månå-
kut taimatut aulisartarneK taimaitine-
KarpoK, tåssame franskit umiarssuai-
sa taimåitut kingugdlersåt 1952-ime
atorungnaermat. måna kilisautit
1000-—1600 tonsinik usitussusigdlit
55-inik inugdlit kisimik aulisautigi-
neKartalerput. kilisautit taimåitut 35
mjgssigissait 1952-ime Kalåtdlit-nu-
nåne aulisarsimåput pissarisimav-
dlugltdlo sårugdlit 37.000 tons. pissa-
rineiiartutdle taimatut taggineKarne-
rat tutsuviginarpatdlangilaK, 1953-
imilc franskit 20.000 tonsingnagsi-
mavdlutik nalunacrutåt ilumunguat-
siarpoK. franskit Newfoundlandip
avatåne angnerussumik aulisartarput.
spaniamiut Kalåtdlit-nunåta avatå-
ne angnikitsuinarmik aulisartarsimå-
Put. 1952-ime julimit septemberimut
spaniamiut kilisautaisa pissarisima-
vait sårugdlit 4.879 tons, 1953-imilo
pissaussut 2.932 tonsiusimåput.
italiamiut sorssungnerup kingorna-
tigut angisorssuarnik kilisautitårtor-
simagaluarput Kaicutiguinardle Kalåt-
dlit-nunånut aulisariartarsimavdlu-
tik. nalunaerutigineKångilaic umiar-
ssuit Kavsit aulisaKataussarsimaner-
sut Kanordlo pigssarsiaKartarsimati-
ginersut.
1930-p autdlartilårnerane ikåner-
ssuarme Sisimiut avatåne Newfound-
landimiut tarajorteriviutait atausiå-
kåt umiaussåi’Kanik aulisartugdlit su-
jumugagssaussaraluarput. umiarssuit
tåuko ilisarnartaKaut tingerdlautaisa
aKordlit bormé angissanigamik. 1952-
ime Newfoundlandimiut kilisautaisa
pingasuvdlutik sårugdligtarisimavait
679 tons. 1953-imile Kalåtdlit-nunå-
nut aulisariarKingitdlat.
tyskit aulisartue 1929—30-ime Da-
visstrædeme natårnarniarsimåput,
1937-imilo tyskit umiarssuåt atauseK
ningitagarssordlune kilisagdlunilo
Kalåtdlit-nunåne aulisarpoK. 1952-
ime tyskit kilisautaisa pissarisima-
vait sårpgdlit 2.456 tons sulugpågkat-
dlo 300 tons, tåssa juli—augustime
Davisstrædeme ikånerne aulisar-
nermingne åmalo septemberimit feb-
ruarimut nunap isuata avatåne auli-
sarnermingne. 1953-ime pissarisima-
vait sårugdlit 2.099 tons sulugpågkat-
dlo 152 tons.
aulisagkanik pigssarsiat pivdlugit
nunat tamalåt nautsorssutait nåper-
tordlugit inuiaKatigit åssigingitsut
Davisstrædeme sårugdlingniarner-
me pigssarsiait tamåkerdlutik imåi-
put: 1951-ime 168.192 tons, 1952-ime
254.830 tons 1953-imilo 203.731 tons.
kisitsisinut taineKartunut ilångune-
Karsimåput kalåtdlit aulisarnikut
pigssarsiait 1951-ime 17.743 tons.
1952-ime 16.726 tons 1953-imilo
18.624 tons. nautsorssutit maligdlugit
Kalåtdlit-nunåne, Akilinerme New-
foundlandimilo sårugdlit ima amer-
dlatigissut pissarineKarsimåput:
Kalåtdlit-nunane
1951- ime 108.192
1952- ime 254.830
1953- ime 203.731
nunane taineKartune tåukunane pi-
ngasune sårugdlingniarneK 1951-imit
1952-imut KagfariarsimaKaoic. Kagfa-
riarneK Akilinerme angnerssausima-
vok 84%-iusimagame, tugdleralugo
Kalåtdlit-nunåne 35% migs. Kagfa-
riarneKarsimavoK Newfoundlandimi-
lo 10%-imik.
1952-imit 1953-imut Newfound-
landime aulisarneK KagfariarsimavoK
10%-imik, Akilinerme 7,6%-uvok Ka-
låtdlit-nunånile 20%-imik nåkariar-
neKarsimavoK. nåkariarnermut tama-
tumiinga pissutaussut pingårnerssa-
rigunarpåt sårugdlit pissarineicartut
amerdlanerssaisa mikivatdlårsimane-
rat. pissaussunime sårugdlit 1947-me
erniussut amerdlanerssausimåput,
taimanlkornitsatdlo 1953-ime tåssa
arfinilingnik ukioKaleréraluardlutik
arripatdlåmik agdliartorsimanertik
pissutigalugo mikissuarssuinausimå-
put. pissaussut ilarparujugssue tara-
jortigåusavdlutik mikivatdlårsimagu-
narput.
Newfoundlandime sårugdlit amer-
dlanerpåt pissarineKarsimåput, ta-
manile 1952-ime pissaussut tamåker-
dlutik %-g canadamiut newfound-
landimiutdlo pissarisimavait. f ran-
skit spaniamiut portugålimiutdlo u-
kiorpagssuarne tamåne angnertftmik
aulisartarsimåput.
nautsorssutit påsissutigssat måne
atorneKarsimassut atautsimititat
ICNAF-p (Atlantikup avangnåne ki-
tåne nunat tamalåt aulisarnerat piv-
dlugo atautsimititat) katerssugaralu-
gitdlo suliarait. atautsimititane tåu-
kunane Kalåtdlit-nunåta imartai,
Akilernup Newfoundlandivdlo USA-
vdlo avangnarpiåta imartai pivdlugit
isumalioKatigigsune inuiait åssigi-
ngitsut Kulit ilaussortaKarput. ataut-
simititat 1951-ime sulilernerat kigdli-
galugo inuiaKatigit åssigingitsut ar-
dlagdlit imane taineKartune aulisar-
tartut angatdlatait inuilo Kavsiussut
pissarissartagaisalo amerdlåssusé su_
kumerdlugit nautsorssusiorneKarsi-
måput.
atautsimititat suliåta sujunertarå
ilåtigut imane taineKartune pissau-
ssut nautsorssutait aulisagkanigdlo
misigssuinerit tungavigalugit KanoK
aulisagaKartiginera alapernaiserniå-
savdlugo ingassåussissumik aulisar-
toKalisagaluarpat aulisarneK kigdli"
lersinaujumavdlugo. pissaussut naut-
sorssusiornerat aulisagkanigdlo nu*
sigssuineK inuiaKatigit atautsimitita-
nut ilaussortaKartut tamarmik ing"
mikut suliagssarat, tamåkule pivdlu"
git nalunaerutit ukiut tamåkiavdlugit
atautsimitarnerne sarKumiuneKartar-
put atautsimititanitdlo tamanut tusar-
dliuneKartardlutik. atautsimititat nia-
namut atausiåinardlutik aulisarneK
pivdlugo issoringnissuteKarsimåpid’
tåssa Bostonip avatåne Georgesip
ikånerssuane aulisartut kilisautaisa
nigartait migdlerKusimagamikik; ta"
månime misarKarnat mingnikunut
agdlåt piniagauvatdlårdlutik ikilivat-
dlårnigssåt årdlerinarsisimagaluar-
mat.
Kalåtdlit-nunånltugut Danmarkinii"
tugutdlo sule Kal.-nunåta iinartaine
aulisarnerup årKigssuneKarumårsi-
naunigsså kisiat soKutigissarigatdlar-
parput, taimåitumigdlo måne Kalåt-
dlit-nunåne aulisagkat iluaKutauner-
påt mardluk erKartorneKåsåput.
1920-Karnerane 1930-Karneranil°
Davisstrædeme natårnarpagssfisi-
magaluit takornartanit aulisapilung-
neKarpatdlårnertik pissutigalugo uki-
ut Kavsikagtånguit ingerdlanerinåne
ikileriartorujugssusimåput.
sorssungnerup kingornagut natår-
nat arritsumik amerdliartorKilersi"
Akilinerme
29.234
53.626
94.277
Newfoundlandiai6
397.209
439.060
484.887
måput, tamånalume nautsorssutitigj1*
takuneK ajornångilaK, pingårtumik
norgemiut tuluitdlo ukiune kingug”
dlerne natårnardluartarsimangmata-
natårnarniarneK sorssungnerup
ngornagut tunugdliuneicartutut oKaU-
tigissariaKarsimavoK sårugdlingniai-"
nermut ilapigtutauginarsimavdlune-
sorssungnerup kingornagut ningit3"
garssordlune natårnarniarneK ator-
torineKangårsimångilaif, taimatutdb1"
me natårnarniarneK ingerdlåneKåina-
sagpat månåkut natårnanigkiartorne-
rata kinguariartornigsså årdlerKidJ'
gissariaKångilaK. kingumut aulisaP1'
lungneKalisagaluarpata atautsimitiO'
natårnarniarnermik kigdlilissariaK3'
sasimåput, amerikamiume canada-
miutdlo iluagtitsivdluardlutik Manc'
ragssup avangnåne natårnarniarnel
kigdlilersimavåt.
aulisarneK3
rpU-
sarugdlit månåkut
ssut erKåisaguvtigik OKartariaKafP
gut Kalåtdlit-nunåta avatåne ikåoe^
ssuit sårugdliligssussut agdlåt
dlanermit sipoKåinardlutik. K®1 .
dlit-nunåne sårugdlit amerdlåssU^j
avdlångoraKaoK suvfivdluartarPeKj,
suvfinikitarneratdlunit aperKut®0,^
game. månåkut sårugdlit tåkuSiPj
torssuput, 1947-me suvfivdlualaata-
mata erniussut nalerKuterugt9r,1jago
sårugdlit sipoKarnerat pissuti^a aJV
taimanikornitsat agdliartorner®* 2S-)
(nangisaoK KU,>'
4