Fréttablaðið - 02.10.2005, Side 4
4 2. október 2005 SUNNUDAGUR
Geimförum skotið upp í himingeiminn í gær:
Heimfer›in er ekki trygg›
BAIKONUR, AP Bandaríski milljóna-
mæringurinn Gregory Olsen
varð í gær þriðji maðurinn til að
kaupa sér far út í geiminn. Hann
var um borð í rússnesku Soyuz-
geimfari sem skotið var út í him-
ingeiminn frá geimferðastöðinni
í Baikonur í Kasakstan.
Auk Olsens eru um borð
geimfararnir William McArthur,
frá Bandaríkjunum, og Valey
Tokarev, frá Rússlandi. Förinni
er heitið til alþjóðlegu geim-
stöðvarinnar sem sveimar á
sporbaug um jörðu. Olsen mun
snúa aftur eftir nokkra daga
með tveimur geimförum sem
dvalið hafa í stöðinni síðasta
hálfa árið og hinir tveir geimfar-
arnir munu leysa af hólmi.
Rússnesk yfirvöld segjast
hins vegar ekki geta ábyrgst
heimflutning McArthurs næsta
vor nema bandaríska geimferða-
stofnunin NASA fjármagni
geimferðina. NASA er í vanda að
þessu leyti því bandarísk lög
banna að stofnunin taki þátt í
slíku. Bandaríkjamenn geta ekki
sótt geimfarann sjálfir af því að
hætt hefur verið við geimskutlu-
áætlunina um óákveðinn tíma
eftir erfiðleika geimferjunnar
Discovery í sumar.
- shg
Grei›a ekki gjöld
sem kve›i› er á um
Forma›ur Verkal‡›sfélags Akraness segir danska i›na›armenn hjá Ístaki
hvorki hafa uppsagnarfrest né veikindarétt. Lögfræ›ingur Samtaka
atvinnulífsins segir a› fari› sé a› lögum.
VERKALÝÐSMÁL „Við tókum eftir því
að ekki var verið að greiða þau
gjöld sem kveðið er á um til stétt-
arfélagsins,“ segir Vilhjálmur
Birgisson, formaður Verkalýðsfé-
lags Akraness um á annan tug
danskra iðnaðarmanna sem hafa
starfað fyrir Ístak að stækkun
Norðuráls. Félagið fór fram á að
þau gjöld yrðu greidd og fékk þá
bréf frá lögfræðingi Samtaka at-
vinnulífsins sem kom þeim á
óvart.
„Þeir túlka lögin svo að einung-
is þurfi að uppfylla lágmarkslaun,
yfirvinnugreiðslur, orlofsgreiðsl-
ur, lágmarkshvíldartíma og há-
marksvinnutíma,“ segir Vilhjálm-
ur. „Ótal önnur kjaraatriði sem
um hefur samist í kjarasamning-
um síðustu áratugi eru ekki inni-
falin.“ Hann nefnir uppsagnar-
frest, veikindaréttindi, slysarétt
og fleira. „Þetta er í fyrsta skipti
sem við fáum þessa skýringu. Séu
lögin svona verða menn að gera
svo vel að laga þau. Fyrirtæki eru
að komast hjá ótal kostnaðarsöm-
um kjaraatriðum þegar þau ráða
menn í gegnum starfsmannaleig-
ur.
Skúli Thoroddsen, fram-
kvæmdastjóri Starfsgreinasam-
bandsins, segir afstöðu Samtaka
atvinnulífsins algerlega ólíðandi.
„Lagatúlkunin er bara móðgun við
verkalýðshreyfinguna,“ segir
hann. „Þau lög sem vísað er til
gera ráð fyrir því að greiða eigi
lágmarkslaun. Þau eru ákveðin í
kjarasamningum. Þessi nýja lína
gengur hins vegar út á það að fyr-
irtæki innan samtakanna þurfi
ekki að fylgja ákvæðum kjara-
samninga um suma starfsmenn.
Hrafnhildur Stefánsdóttir,
yfirlögfræðingur Samtaka at-
vinnulífsins, segir Ístak starfa í
samræmi við lög um réttarstöðu
starfsmanna sem starfa tíma-
bundið á Íslandi á vegum erlendra
fyrirtækja. „Ístak er ekki vinnu-
veitandi þessara manna,“ segir
Hrafnhildur, en þeir eru starfs-
menn stórrar danskrar starfs-
mannaleigu. grs@frettabladid.is
William Bennett:
Saka›ur um
kynfláttahatur
BANDARÍKIN William Bennett,
menntamálaráðherra í ríkisstjórn
Ronalds Reagan, reitti stóran hluta
Bandaríkjamanna til reiði í vikunni
þegar hann sagði í útvarpsþætti sín-
um að ef börnum þeldökkra væri
eytt á fósturstigi myndi draga úr
glæpum.
Bennett viðurkenndi að slíkar
ráðstafanir væru siðferðislega
óverjandi en engu að síður ítrekaði
hann að glæpatíðni myndi minnka
væri gripið til þeirra. Talsmaður
Hvíta hússins sagði að forsetinn
teldi ummæli flokksbróður síns afar
óviðeigandi og demókratar skoruðu
á hann að draga þau til baka.
Óvissuástand á Súðavík:
Tvö fyrirtæki
skapa 20 störf
SÚÐAVÍK Um síðustu mánaðamót
var átján manns sagt upp vinnu
sinni í rækjuverksmiðjunni
Frosta í Súðavík. „Við þetta
skapaðist mikið óvissuástand í
atvinnumálum hér í Súðavík.
Við fórum í
það að skoða
þessi mál og
reyna að
bregðast við
á s t a n d i n u , “
segir Ómar
Már Jónsson,
sveitarstjóri í
Súðavík.
Niðurstaðan
varð sú að með
hjálp tveggja
f y r i r t æ k j a
tókst sveitar-
stjórninni að
útvega tuttugu
ný störf í staðinn. Fyrirtækin
hefja bæði starfsemi í hluta af
húsnæði rækjuverksmiðjunnar
Frosta. „Annað fyrirtækið heitir
Stál og hnífur og það hefur
rekstur á næstu tveimur vikum
á neðri hæðinni. Hitt fyrirtækið
er Hraðfrystihúsið Gunnvör og
það verður með vinnslu á lifur
sem mun fara af stað einhvern
tímann fyrir áramót. Það mun
hins vegar útvega einhver störf
strax í upphafi,“ segir Ómar
sem er bjartsýnn á framhaldið.
-eö
www.leikhusid.is
Barnaleiksýning ársins 2005
Sýning í dag kl. 14:00!
!
"
# $
$
%
&
'
(
'
)
"
(
*
+ *
,-.
)
**
#
/)
0123
"
0423 5 6 7023
"
0023 5 6 0423 5 6 0823 6 0923 6 0123 6 7:23
"
7723
"
7823 5 6 0;23
7723 '
0;23 5 6 9023 5 6 )
"
"
''"
$ < "
=
'"
'
'
>?@AB+,CBB
D
"
'
'
6
"
D
"
8E0:C
"
"
'
"
=
"
6
#F)>F H)>?(#FIJ,,J
"
"
4E;
"
6 " 6
'
$
'
LÖGREGLUFRÉTTIR
ÖLVAÐIR ÖKUMENN Við hefðbundið
eftirlit tók lögreglan í Hafnarfirði
þrjá ökumenn, sem grunaðir eru
um ölvun við akstur. Ekki var hér
einvörðungu um unga ökumenn að
ræða. Blóðsýni var tekið úr þeim
og geta þeir átt von á að missa öku-
réttindin.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/A
P
TIL STJARNANNA Gregory Olsen greiddi
sem nemur 1,2 milljörðum íslenskra króna
fyrir farseðillinn með Soyuz-farinu.
ÓMAR MÁR JÓNS-
SON Sveitarstjóri
Súðavíkurhrepps.
LÖGREGLUFRÉTTIR
FJARÐARHEIÐI LOKAÐIST Í
TVÆR STUNDIR Flutningabíll
með tengivagn lokaði Seyðis-
fjarðarvegi í tvær klukkustund-
ir í gærdag. Hann rann til í
hálku og endaði þversum á veg-
inum. Aðrir flutningabílar
höfðu farið yfir Fjarðarheiði
keðjulausir. Umferð var mikil
og biðu menn í þrjátíu til fjöru-
tíu bifreiðum eftir að flutninga-
bílnum væri komið af veginum.
Nesjavallavirkjun:
Heilsuhótel á
Nesjavöllum
NESJAVALLAVIRKJUN Síðasti áfangi
Nesjavallavirkjunar var vígður
klukkan ellefu í gærmorgun. Það
var þrjátíu megavatta gufuhverfill
sem var tekinn í notkun í gær en
fyrsti áfangi virkjunarinnar var 100
megavatta varmaframleiðsla sem
var gangsett 1990.
Nú er Nesjavallavirkjun komin
með 300 megavatta varmafram-
leiðslugetu og getur hún því ein og
sér séð um rúmlega þrjátíu prósent
af varmaþörf höfuðborgarsvæðis-
ins og um sextíu prósent af raf-
magnsþörf þess.
Uppbyggingu á Nesjavöllum er
þó ekki lokið því fyrirhugað er að
byggja heilsuhótel á svæðinu. -eö
Kjörfundur í Dresden:
Gæti höggvi›
á hnútinn
DRESDEN, AP Íbúar Dresden í Þýska-
landi ganga loks að kjörborðinu í
dag og er búist við að úrslitin þar
geti ráðið miklu um hvort Angela
Merkel, leiðtogi kristilegra
demókrata, eða Gerhard Schröder,
leiðtogi jafnaðarmanna, muni
hreppa kanslarastólinn.
Kjörfundi í Dresden var frestað
á dögunum þar sem einn frambjóð-
endanna andaðist. Enda þótt úrslitin
þar muni ekki hafa afgerandi áhrif á
heildarniðurstöður kosninganna
gætu þau orðið til að höggva á hnút-
inn í stjórnarmyndunarviðræðun-
um. Leiðtogar beggja stóru flokk-
anna sóttu borgarbúa heim á föstu-
dag til að sannfæra þá um ágæti sitt.
KAUP
Gengisvísitala krónunnar
Bandaríkjadalur
Sterlingspund
Evra
Dönsk króna
Norsk króna
Sænsk króna
Japanskt jen
SDR
USD
GBP
EUR
DKK
NOK
SEK
JPY
XDR
61,55 61,85
108,66 109,18
74,22 74,64
9,944 10,002
9,429 9,485
7,952 7,998
0,5427 0,5459
89,18 89,72
GENGI GJALDMIÐLA 30.09.2005
GENGIÐ
HEIMILD: Seðlabanki Íslands
SALA
104,2646
NORÐURÁL Dönsku starfsmennirnir sem eru á annan tug vinna við stækkun Norðuráls
fyrir Ístak. Þeir vinna hjá danskri starfsmannaleigu.
HRAFNHILDUR STEFÁNSDÓTTIR Yfirlög-
fræðingur Samtaka atvinnulífsins.
SKÚLI THORODDSEN Framkvæmdastjóri
Starfsgreinasambandsins.