Tíminn - 25.05.1976, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 25, maí 1976.
TÍMINN
3
Morð-ásigling á Ver
Gsal-Reykjavik — Skipstjórinn
á Leander heföi engu getaö ráöiö
um þaö, hvort manntjdn heföi
hlotizt af ásiglingu hans og þaö er
ekki honum aö þakka, aö allir
skipverjar á Ver eru heilir á húfi,
sagöi Kristinn Árnason, skip-
herra á Ver, er blm.Timans hitti
hann aö máli i varöskipinu i
Iieykjavíkurhöfn i gær.
Viö báöum Kristin aö segja
okkur frá ásiglingunni og
aödragandanum aö henni, og fer
frásögn hans hér á eftir:
— Um niu-leytiö á laugardags-
morgun komum viö aö tveimur
togurum aö veiöum á öræfa-
grunni og voru þau þar án vernd-
ar nokkurra herskipa. Þegar viö
nálguðumst þá hifðu þeir inn
veiöarfæri sin — og létu síöan
reka. Sennilega hafa þeir haft
samband viö verndarskipin, þvi
um hádegisbiliö birtist freigátan
Leander. Yfirmaöur freigátunnar
hafði nokkru áður sent út tilkynn-
ingu til allra togaraskip-
stjóranna, þess efnis, aö þeim
bæri að hlfa inn veiöarfæri sin ef
varðskip nálgaöist — og viö töld-
um því að þetta yröi ágætlega
rólegur dagur.
Eftir að freigátan var komin á
vettvang hófu togararnir tveir að
veiöa að nýju og fannst okkur það
nokkur ögrun, að þeir skyldu
kasta beint fyrir framan nefið á
okkur, sérstaklega þar sem áöur-
nefnd tilkynning haföi veriö send
út. Viö lögðum þvi af staö áleiöis
til þeirra, en þaö var eins og viö
manninn mælt, freigátan stefndi
strax aö okkur og beindi stefni
sinu að varðskipinu. Tvisvar eöa
þrisvar sinnum uröum viö að
vlkja undan til þess aö forða á-
rekstri, en á meðan nálguðumst
við togarana þaö mikiö, að þeir
sáu þann kost vænstan aö hifa.
Kristinn Árnason, skipherra á
Ver.
Næsta klukkutima eöa rúmlega
þaö geröistekkert,en svo köstuöu
þeir aftur — og við sigldum þá aö
þeim. Þá byrjaöi leikurinn upp á
nýtt. Freigátan kom aövífandi og
geröi þá þrjár ásiglingartilraun-
ir, en viö gátum foröaö árekstri
meö því aö beygja undan og sýna
þeim hom skipsins, sem þeir
reyna alltaf aö foröast. Þegar hér
var komiö, vorum viö komnir
framhjá togurunum I u.þ.b.
hálfrar milu fjarlægð og komust
ekki aö þeim með óbreyttri
stefnu. Við sigldum samsiða frei-
gátunni, en snerum slöan viö fyrir
aftan hana og vorum þá komnir i
beina stefnu að togurunum með
klippurnar úti.
Yfirmaöur freigátunnar áttaöi
sig fullseint á þvl, aö viö vorum
svo til komnir aö togurunum. Viö
áttum u.þ.b. 200 metra i annan
togarann, þegar freigátan átti um
500 metra i hann. Þegar yfir-
maðurinn sá hvaö veröa vildi,
setti hann á fulla ferð á eftir
okkur. Við fórum fyrir aftan
togarann en hann var þá kominn
langtmeö aö hifa inn veiöarfærin.
Við vorum u.þ.b. I fimmtiu metra
fjarlægö frá togaranum og þaö
hvarflaöi ekki aö okkur, aö frei-
gátan myndi þrengja sér á milli
skipanna, en þaö gerði hún engu
aö siður. Hún stefndi á milli skip-
anna á ofsalegri ferö, en viö
reyndum aö rétta varðskipið sem
mest af, svo freigátan kæmi ekki
á miöja slöuna. Viö vorum sem
næst búnir að rétta skipiö af er
hún sigldi á okkur og það var
mikið högg.
Kristinn Árnason sagði, aö
ásiglingin heföi auösýnilega veriö
gerö i algjöru reiöikasti, þvl frei-
gátuskipstjórinn heföi hvort eö er
ekki getaö komiö i veg fyrir klipp-
ingu. — Þetta var tilgangslaust,
sagði Kristinn, og sýndi aöeins aö
yfirmaöurinn haföi misst stjórn á
skapi sinu.
Kristinn sagöi, aö nokkru eftir
ásiglinguna heföi Leander kallaö
upp varöskipiö og spurt, hvort
nokkrir væru fallnir.
Stefni freigátunnar kom á varö-
skipið á móts viö herbergi þriöja
stýrimanns og lagöi freigátan
herbergiö gjörsamlega I rúst. —
Þaö brotnaöi allt sem á annaö
borö gat brotnað, jafnvel jakka-
föt, sem voru inni I skáp eru skor-
in og tætt — og kojan sem var
innst inn viö þil er brotin. Þaö er
ekki skipstjóranum á freigátunni
aö þakka, aö manntjón hlauzt
ekki af þessari ásiglingu, sagöi
Kristinn.
Um skemmdirnar á freigátunni
sagöi Kristinn, að stórt gat heföi
komið á stefni hennar og löng
sprunga á stefnið bakborðs-
megin, auk þess sem skemmdir
heföu orðiö á siöu freigátunnar. —
Ég geriráðfyrir þvl, að hún veröi
aö fara heim, sagði Kristinn.
Tjóniö á varöskipinu er mjög
mikiö aö sögn Kristins, og kvaö
hann það mikiö verk aö gera við
þaötil fullnustu. Hins vegar sagöi
hann að bráðabirgðaviögerö tæki
skamman tíma.
Viö áreksturinn hallaöist varö-
skipið um 52 gráöur, og þar eð
skipin voru bæöi á fullri ferö er
ásiglingin varð, héngu þau saman
u.þ.b. 40 sekúndur, aö sögn
Kristins.
að beita vopnavaldi innan tólf mílna
Hótuðu
Gsal-Reykjavik — Freigátan
Eastburne sigldi á varöskipið
Baldur sl. laugardag og uröu
verulegar skemmdir á varöskip-
inu. Baldur fdr inn til Seyöisfjarö-
ar, þar sem gert hefur veriö viö
skemmdirnar og náöi Tíminn tali
af Höskuldi Skarphéöinssyni,
skipherra á Baldri á Seyöisfiröi i
gær.
— Viö vorum á eftirlitsferö á
laugardagsmorguninn, og fylgd-
istfreigátan Eastburne meö okk-
ur. Skömmu fyrir hádegi komu i
ljós á ratsjánni hópur fiskiskipa,
og grunaði okkur aö þar færu
einkum islenzk fiskiskip. Skyggni
var mjög slæmt vegna mikillar
þoku, ogsennilega ekki nema um
150—200 metrar. Nokkru siöar
heyrðum viö á örbylgju að is-
lenzku togararnir kvörtuöu sáran
undan þvi, aö brezku togararnir
höföu blandaö sér i hóp meö þeim.
Viö heyröum Islendingana tala
um það sin á milli, aö Bretarnir
hegöuöu sér eins og bandíttar, og
tækju hvorki tillit til veöuraö-
stæöna né siglingarreglna.
Ég taldi þvl rétt aö fara inn i
hópinn og reyna aö stugga brezku
togurunum frá þeim Islenzku,
enda taldi ég, vegna framkom-
innar tilkynningar um umburöar-
lyndiö, aö meö nærveru Baldurs
væri hægt aö stugga togurunum
burtu.
Eastburne sem haföi fylgt okk-
ur eftir frá þvi um morguninn hóf
heiftaraögeröir, strax og viö
höföum breytt um stefnu. Fyrst
hóf hún harða hrlð aö okkur frá
stjórnboröa og siöan skipti þaö
engum togum aö hún sigldi á okk-
ur bakborðsmegin. Viö snerum
strax á stjórnboröa, en hún elti
okkur I snúningnum og náöi aö
sigla á fremri gálgann — og rifn-
aöi fóturinn upp, og brot kom i
hann, þar sem hann kemur sam-
an við brúna.
Viöáttum ekkigottmeöaögera
okkur glögga grein fyrir
skemmdum á freigátunni, en
skemmdir á henni virtust vera á
tveimur stööum. Annars vegar
eins metra rifa aftarlega á bakka
stjórnborðsmegin og hins vegar
einsog hálfs metra rifa neðan þil-
fars á móts viö fallbyssustæöiö.
Höskuldur kvaö freigátuna
hafa veriö á fullum hraöa, er hún
sigldi á varöskipiö. Hann sagöi aö
mikill reykmökkur heföi komiö
frá freigátunni, og þótt varöskipiö
heföi veriö á 17 milna ferö, heföi
varðskipsmönnum fundizt aö þeir
væru aö bakka, er freigátan sigldi
framhjá þeim.
Eftir ásiglinguna hélt East-
burne varöskipinu frá togurunum
meö þvi aö sigla samslöa þvl á
stjórnboröa, og' önnur freigáta
sigldi meö þvl á bakboröa. Varö-
skipið hélt þvi áleiöis inn fyrir 12
mllna mörkin.
— Ég var hræddur um aö gálg-
inn félh niöur, þegar skipiö færi
aöhöggva I öldunum, og taldi þvl
beztað leita skjóls. Sú hætta var
fyrir hendi, aö gálginn félli fram
á brúna, en hann er um 8 tonn á
þyngd, sagði Höskuldur.
Stefnan var tekin á Seyöisf jörö
en áöur en varöskipiö kom þang-
aö, geröust þeir atburöir, aö
hjálpartogarinn Southella geröi
heiftarlega árás á Björgvin innan
tólf milna markanna, og gat skip-
stjdrinn á Björgvin meö naum-
indum foröaö árekstri, aö sögn
Höskuldar.
Skömmu siöar geröist þaö, aö
brezki togarinn Vianova GY-590
og Bjartur NK settu saman troll-
in. — Bjartur, sem hefur skut-
drátt og þar af leiðandi meiri tog-
kraftdróbrezka togarann 0,8 sjó-
milur inn fyrir 12 milna mörkin,
sagöi Höskuldur. — Þá fór öll
hersingin i gang. Tvö herskip og
þrir dráttarbátar komu á vett-
vang svo og aöstoðarskip, og um-
kringdu skipin. Báöum skipstjór-
unum var oröiö heitt i hamsi, en
Islendingarnir vildu fá aö draga
troll brezka togarans inn og
kanna möskvastærö þess. En
Bretarnir voru ekki á sama máh,
heldur vildu þeir draga troll
Bjarts til sln og greiöa þar úr
flækjunni, en þessu voru skip-
verjar á Bjarti ekki sammála.
Ægir var kominn þarna á vett-
vang, og var brugðiö á þaö ráö aö
senda þrjá varöskipsmenn yfir i
brezka togarann og greiöa þar úr
flækjunni.
Höskuldur sagöi, aö ekki heföi
veriö um annaö aö ræða fyrir ís-
lendingana en aö láta I minni pok-
ann, þvl viö ofurefli heföi veriö aö
etja. — Bretarnir voru búnir að
segja aö þeir myndu ekki hleypa
Bjarti lengra inn fyrir, og til þess
aö foröa manntjóni og stór-
skemmdum var ekki um annaö aö
ræöa en aö leysa máliö á þennan
hátt. Þaö sýnir glöggt yfirgang
Breta, aö þeir vila ekki fyrir sér,
aö fara inn fyrir 12 milurnar, þótt
þeir þykist viröa þær svona i ööru
oröinu, sagöi Höskuldur. — Ef aö
þessir atburöir um helgina eru I
samræmi viö stefnu brezkra
Höskuldur Skarphéöinsson, skip-
herra
stjórnvalda, þá sýnir þaö hvernig
Bretar hugsa. Þeir bjóöa fram
aðra höndina til sátta, en gefa
okkur kinnhest meö hinni hend-
inni.
Viðgerð á Baldri átti, sam-
kvæmt upplýsingum Höskuldar,
aö vera lokiö um kvöldmatarleyt-
iö I gær, og átti þá strax aö leggja
af staö á miöin. — Baldur er
kannski nær þvl að vera eins og
varöskip núna, þótt hann sé minni
togari, en áöur, þvi fremri gálg-
inn var bara tekinn af, sagöi
Höskuldur að lokum.