Tíminn - 11.06.1976, Blaðsíða 11

Föstudagur 11. júní 1976.
TtMINN
11
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Ritstjórn-
arfulitrúi: Freysteinn Jóhannsson. Auglýsingastjóri:
Steimgrimur Glslason. Ritstjórnarskrifstofur I Edduhús-
inu viö Lindargötu, simar 18300 — 18306. Skrifstofur I
Aðalstræti 7, simi 26S00 — afgreiðslusimi 12323 — aug-
lýsingasimi 19523. Verð i lausasölu kr. 50.00. Askriftar-
gjald kr. 1000.00 á mánuði. Blaðaprenth.f.
Bændur og launþegar
Á nýloknum aðalfundi Sambands islenzkra
samvinnufélaga var áréttuð fyrri viljayfirlýsing
samvinnuhreyfingarinnar um að leita sem bezt
samstarfs við samtök launþega og bænda. Þvi
miður hefur þetta samstarf bænda og launþega
engan veginn verið nógu náið i seinni tið, og vafa-
laust sitthvað sem veldur.
Hörmulegt dæmi um þetta var stórfelld niður-
helling á mjólk i verkfallinu i vetur. Slikt hafði
aldrei gerzt áður. Samkvæmt upplýsingum
Upplýsingaþjónustu landbúnaðarins mun alls
hafa verið hellt niður um 550 þús. litrum af mjólk
og mun láta nærri að tap bænda af þessu nemi 30
millj. króna. Einn af þingmönnum Alþýðu-
flokksins, Jón Ármann Héðinsson, taldi þetta
slikt hneyksli, að hann flutti frumvarp um bann
við verkfallsaðgerðum, sem leiddu til þess, að
mjólk væri hellt niður. Að ráði bænda var þetta
frumvarp látið daga uppi að sinni i trausti þess,
að samkomulag næðist um það við verkalýðs-
samtökin, að slik niðurhelling á mjólk vegna
verkfalla endurtæki sig ekki. Vonandi tekst slikt
samkomulag og væri gott spor i þá átt, að bæta
sambúð bænda og launafólks.
Annað dæmi um minna samstarf bænda og
launþega en áður er verðlagning landbúnaðar-
vara. Um alllangt skeið var afurðaverðið ákveðið
af sameiginlegri nefnd þessara aðila. Yfirleitt
gaf þetta góða raun. Skyndilega tóku samtök
launþega þá ákvörðun, að taka ekki þátt i störf-
um nefndarinnar, og hefur svo verið um hrið. Nú
hefur landbúnaðarráðherra skipað nefnd til að
endurskoða löggjöfina um þetta efni og eiga sæti i
henni bæði formaður Alþýðusambands Islands og
formaður Stéttarsambands bænda. Vonandi leið-
ir þessi endurskoðun til nýs samkomulags bænda
og launþega um þessi mál.
Af hálfu forustumanna launþega hefur það
nokkuð verið gagnrýnt, að Vinnumálasamband
samvinnumanna hefur oft setið sömu megin við
samningabörðið og Vinnuveitendasambandið i
vinnudeilum. Þetta er engan veginn æskilegt, en
ástæðan er sú, að samvinnufélögin hér hafa ekki
náð svipuðum sérsamningum við verkalýðs-
hreyfinguna og viða hefur komizt á i nágranna-
löndunum.
Fleiri mál mætti nefna, er þarfnast endur-
skoðunar og endurbóta i samstarfi bænda og
launþega. Þau ætti að vera hægt að jafna, þvi að
sameiginlegu hagsmunirnir eru miklu meiri en
ágreiningsefnin.
Er 35 meira en 70
Það er gott dæmi um blekkingar stjórnarand-
stæðinga, að þeir láta eins og Bretar hefðu ekkert
veitt á íslandsmiðum næstu sex mánuði, ef ekki
hefði verið samið við þá. Á sama tima i fyrra
höfðu þeir til jafnaðar um 50 togara á veiðum og
fengu þeir samanlagt um 70 þús.smál. Þeir hefðu
tvimælalaust stefnt að þvi, að ná þessu aflamagni
með óleyfilegum veiðum, ef ekki hefði verið
samið. Sennilega hefði þeim ekki tekizt það, en
þeir hefðu alltaf náð þeim 35 þús. smál., sem eru
hámark þess, sem þeir geta náð samkvæmt
Oslóar-samningnum.
Þ.Þ.
ERLENT YFIRLIT
Verða Spinelli og
Pasti sigursælir?
Kommúnistar tefla fram óháðum frambjóðendum
FRÉTTAMENN, sem fylgj-
ast með kosningabaráttunni á
Itallu, telja yfirleitt varlegast
að spá engu um úrslitin og þó
einkum það, hvort Kommún-
istaflokknum tekst að ná
meira fylgi en Kristilega
flokknum, og verða þannig
stærsti flokkurinn á ítaliu.
Það telja þeir þó liklegt, að
ekki verði mikill munur á fylgi
þeirra. I Jángkosningunum
1972 munaði verulega á fylgi
þeirra, en þá fékk Kristilegi
flokkurinn 38.7% og Kommún-
istaflokkurinn 27.1% af
greiddum atkvæðum. Munur-
inn var þá um 12% greiddra
atkvæða. Þessi munur minnk-
aði hins vegar stórlega f hér-
aðsstjórnarkosningunum 15.
júni i fyrra, þegar Kristilegi
flokkurinn fékk ekki nema
35.3%, en Kommúnistaflokk-
urinn 33.4%. Munurinn varð
m.ö.o. ekki nema um 2% af
greiddum atkvæðum. Kristi-
legir demókratar reyna að
hugga sig við það, að
kommúnístum hafi oftast
gengið betur i héraðsstjórnar-
kosningum en þingkosningum,
og þvi megi ekki byggja of
mikið á kosningatölunum frá i
fyrra.
Tvennt virðist liklegt til aö
ráða mestu um það, hvernig
þessari glimu aðalflokka
Itallu lyktar. Annað er það,
hvort stuðningur páfans og
kaþtílsku kirkjunnar við
kristilega flokkinn reynist
honum sami styrkur og áður,
enda þótt þessir aðilar styðji
hann opinberlega nú, en gerðu
það óbeint áður. Tök kaþtílsku
kirkjunnar eru ekki eins sterk
ogfyrr. Hún átti þá enn örugg-
ara fylgi hjá konum en körl-
um, en nú virðist afstaða
kvenna vera að breytast veru-
lega I þessum efnum. Helzt
gæti stuðningurkirkjunnar við
Kristilega flokkinn hjálpað
honum til að ná atkvæöum frá
nýfasistum, Frjálslynda
flokknum og sosial-demtíkröt-
um, og aö honum tækist á
þann hátt að halda stöðu sinni
sem stærsti flokkur Italiu.
Hitt atriðið, sem getur ráðið
miklu um úrslitin,er viðleitni
Kommúnistaflokksins til að
dylja sem mest kommúnista-
stimpilinn og koma sem mest
fram likt og borgaralegur
vinstri flokkur. Til að árétta
þetta, hefur flokksforustan
lýst yfir þvi, að hún muni
hvorki beita sér fyrir úrsögn
úr Atlantshafsbandaiaginu
eða Efnahagsbandalagi
Evrtípu, heldur sætta sig við,
að Italla fullnægi skuldbind-
ingum slnum við þessa aðila.
Þá leggur flokksforustan
mikla áherzlu á, að komið
verði á samstarfi stærstu
flokkanna, eða hinum sögu-
iegu sættum, sem hún kallar
það. Jafnframt lætur hún i það
skma, að þetta geti gerzt I
fyrstu, án þess að kommúnist-
ar taki beinanþátt I rikisstjórn-
inni.
TIL ÞESS að sýna I verki, að
Kommúnistaflokkurinn sé
ekki lengur slikur byltinga-
flokkur og talið hefur verið,
hefurhanngripið til þess ráðs,
að fá til framboðs fyrir sig
ýmsa þekkta óháöa menn,
sem ekki þykja liklegir til að
fylgja fram kommúniskri
stefnu. Þó nokkuð margir slík-
ir menn munu skipa þingliö
kommúnista eftir kosningarn-
ar. A sumum framboðslistum
kommúnista er rúmur fjórð-
ungur skipaður slikum óháð-
um utanflokkamönnum.
Nino Pasti
Þekktastir þessara manna eru
þeir Nino Pasti hershöfðingi
og Altiero Spinelli, sem hefur
veriðannar af fulltrúum ltalíu
I stjórnarnefnd Efnahags-
bandalags Evrópu. Pasti
hershöfðingi, sem er 67 ára
gamall, var flugmaöur I siöari
heimsstyrjöldinni og féll I
hendur Bretum. Eftir heims-
styrjöldina komst hann til
mikilla metorða og gegndi
m.a. þýðingarmestu trúnað-
arstörfum á vegum Atlants-
hafsbandalagsins. A árunum
1963-1966 átti hann sæti I her-
foringjanefnd bandalagsins,
sem hefur aðsetur sitt I
Washington. Næstu tvö árin,
1966-1968var hann annar æðsti
yfirmaður kjarnorkuherafla
bandalagsins i Evrópu. Hann
er nú kominn á eftirlaun, en er
enn sem fyrr mikill fylgismað
ur Atlantshafsbandalagsins.
Spinelli, sem er 68 ára gamall,
Gioiitti
var leiötogi ungkommúnista á
fyrstu valdaárum Mussolinis.
Hann var tekinn fastur 1928 og
dæmdur I 10 ára fangelsi.
Fangavist hans var slðar
framlengd og losnaði hann
ekki úr haldi fyrr en eftir fall
Mussolinis 1943. Hann hafði
snúið baki við kommúnistum
áður en hann var fangelsaður,
en það bætti ekki aðstöðu
hans, þvi að hann hélt áfram
að vinna gegn Mussolini. A
fangaárum sinum gerðist
hann mikill fygismaður hug-
sjónarinnar um sameiningu
Evrópu og hóf að vinna fyrir
það mál strax og honum var
sleppt úr haldi. Hann hefur
ritað bækur um þetta efni,
sem hafa hiotið mikla viður-
kenningu. Hann hefur slðustu
sex árin átt sæti i stjórnar-
nefnd Efnahagsbandalagsins
og verið varaformaður hennar
siöustu árin. Hann lætur nú af
störfum þar og hyggst vinna
heima fyrir að eflingu banda-
lagsins. Hann segist ganga til
samstarfs við kommúnista i
trausti þess, að þeir séu orðnir
lýðræðissinnar, sem styðji
Evrópuhugsjónina.
ÞAÐ veldur kommúnistum
nokkrum ugg, að Sóslalista-^
flokkurinn hefur tekiö upp öllu
róttækari stefiiu en áður, og
getur hann þvi náð einhverju
fylgi frá kommúnistum. Það
spillir ekki fyrir sóslaiistum,
að einn foringi þeirra, Antonio
Giolitti, er neöidur sem hugs-
anlegur forsætisráðherra i
stjtírn, sem nyti beins eða ó-
beins stuðnings þriggja
stærstu flokkanna, en hann
nýtur álits bæði hjá kristileg-
um demókrötum og kommún-
istum. Giolitti, sem er 61 árs
gamall, átti um skeið sæti á
þingi fyrir kommúnista, en
sagði skiliö við þá, þegar þeir
vörðu innrás Rússa I Ung-
verjaland 1956. Hann gekk þá i
Sósialistaflokkinn og hefur oft
átt sæti I ríkisstjómum, sem
hafa verið undir forustu
Kristilega flokksins.
öðrum flokkum en Sósíal-
istaflokknum, sem standa á
milli Kristilega flokksins og
Kommúnistafiokksins, er spáð
litlu gengi.
Þ.Þ.