Tíminn - 02.07.1976, Blaðsíða 17

Föstudagur 2. júli 1976
TÍMINN
17
Lauritz Johnson. Baldur
Pálmason les þýöingu sina
(9).
18.00 Ttínleikar. Tilkynningar.
18.45 Veöurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki. Til-
kynningar.
19.35 Daglegt mál Helgi J.
Halldórsson flytur þáttinn.
19.40 íþrtíttirUmsjón: Jón As-
geirsson.
20.00 Hljómsveitin Filhar-
monia leikur Sinfóniu nr. 7 i
A-dúr op. 92 Otto Klemperer
stjórnar.
20.40 Til umræðu Baldtur
Kristjánsson sér um þátt-
inn.
21.15 islenzk tónlist Björn
Ólafsson og Árni Kristjáns-
sonleika Sex islenzk þjóðlög
fyrir fiölu og píanó eftir
Helga Pálsson.
21.30 Ótvarpssagan: „Æru-
missir Katrinar Blum” eftir
Heinrich Böll Franz Glsla-
son les þýöingu sina (6).
22.00 Fréttir
22.15 Veöurfregnir Kvöldsag-
an: „Litli dýrlingurinn” eft-
ir Georges Simenon Krist-
inn Reyr les þýöingu As-
mundar Jónssonar (8). 22.40
Afangar Tónlistarþáttur i
umsjá Asmundar Jónssonar
og Guöna Rúnars Agnars-
sonar.
23.30 Fréttir. Dagskrárlok.
Laugardagur
10. júli
7.00 Morgunútvarp Veöur-
fregnir kl. 7.00, 8.15 og 10.10.
Fréttir kl. 7.30, 8.15 (og for-
ustugr. dagbl.), 9.00 og
10.00. Morgunbæn kl. 7.55.
Morgunstund barnanna kl.
8.45: Orn Eiösson les
„Dýrasögur” eftir Böövar
Magnússon á Laugarvatni
(3). óskalög sjúklinga kl.
10.25: Kristín Sveinbjörns-
dóttir kynnir.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veöurfregnir.
Tilkynningar. Tónleikar.
13.30 Út og suöur Asta R.
Jóhannesdóttir og Hjalti
Jón Sveinsson sjá um siö-
degisþátt meö blönduöu efni
(16.00 Fréttir. 16.15 Veöur-
fregnir).
17.30 Eruð þið samferða til
Afrfku?
Feröaþættir eftir Lauritz
Johnson. Baldur Pálmason
les þýöingu sina (10).
18.00 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45. Veöurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki. Til-
kynningar.
19.35 FjaörafokÞáttur I umsjá
Sigmars B. Haukssonar.
20.00 óperutónlist: Þættir úr
„Töf raflautunni eftir
Mozart Evelyn Lear,
Roberta Peters, Lisa Otto,
Fritz Wunderlich, Dietrich
Fischer-Dieskau, Franz
Crass o.fl. syngja ásamt út-
varpskórnum i Berlín meö
Filharmoniusveitinni i
Berlín, Karl Böhm stjórnar.
20.45 Framhaldsleikritiö:
„Búmannsraunir” eftir
Sigurö Róbertsson Annar
þáttur „Lof mér þig aö
leiöa”. Leikstjóri: Klemenz
Jónsson. Persónur og leik-
endur: Geirmundur.... Rú-
rik Haraldsson Jósefina.
Sigriöur Hagalin. Baddi.
Hrafnhildur Guömunds
dóttir. Sigurlina. Sig-
riöur Þorvaldsdóttir.
Þi ör a n d i. Ar n i
Tryggvason.
21.50 Hljómsveit Hans Carstes
leikur lög eftir Emmcrich
Kalman.
22.00 Fréttir.
22.15 Veöurfregnir. Danslög.
23.55 Fréttir. Dagskrárlok.
Hreint É
iSioncf I
- Bsrl
LANDVERND
Rannsóknarnefnd sjóslysa:
9 sjómenn fórust og 308 slösuðust
— slys tíðust við spil og vindur
Niu dauðaslys urðu á islenzkum
skipum árið 1975,enalls slösuðust
308 sjómenn um borö i skipum eða
við þau á árinu, samkvæmt nýút-
kominni skýrslu Rannsókna-
nefndar sjóslysa. Tekiö er fram,
að fjöldi slysanna er byggður á
skýrslum Tryggingastofnunar
rikisins varðandi bótaskyld slys
sjómanna, og er I mörgum tilfell-
um um smávægileg meiðsli að
ræða, en að hinu leytinu eru ekki
talin með minni háttar slys, sem
ekki teljast bótaskyld.
Algengustu slysin eru þau, aö
sjómenn veröa á milli huröa,
hlera og veiöarfæra, eöa veröa
fyrir endum er virar og stög
slitna. Slik slys uröu 83 áriö 1975.
Þar næst koma slys, er veröa er
menn renna til á isuöum eöa
sleipum þilförum og detta. Skráö
slys af þvi tagi eru 53. I þriöja
sæti eru slys, er verða er menn
fara frá og aö borði. Þau eru
skráö 32 talsins. Sex af þeim niu
dauöaslysum, sem skráö eru,
uröu meö þeim hætti, að menn
drukknuöu af skipum á siglingu,
að veiöum eöa i höfn.
í skýrslunni eru rakin tildrög
margra slysa á sjó og leitazt er
viö aö skýra hvers vegna þau
urðu með það fyrir augum, að
fyrirbyggja aö sams konar slys
endurtaki sig, þar sem þvi veröur
viö komiö.
Hér fer á eftir yfirlit um starf
nefndarinnar á s.l. ári:
Á árinu 1975 var starf nefndar-
innar sem fyrr einkum fólgiö i þvi
aö fara yfir sjópróf vegna sjós-
slysa og komast aö niðurstööum
um orsakir slysanna. Eru atvika-
lýsingar og niöurstööur nefndar-
innar meginefni þessarar
skýrslu.
Þau slys, sem skýrslan fjallar
um, eru af ýmsum toga, svo sem
veriö hefur i fyrri skýrsíum. Skal
hér aðeins vikiö aö þeim tegund-
um slysa, sem helzt gefa tilefni til
almennra athugasemda.
Skipaströnd
Eins og fram kemur i formála
fyrir siöustu skýrslu nefndarinn-
ar eru strönd skipa og báta
hryggilega tiö. Telur nefndin
þetta vera visbendingu um aö
skipstjórnarmenn mættu sýna
meiri aögæzlu og árvekni viö
siglingastjórn.
A smærri bátum tiðkast þaö f of
rikum mæli að skipstjórnarmenn
yfirgefi stjórnpall og feli stjórn
skips mönnum, sem ekki hafa
réttindi né þekkingu til aö annast
slika stjórn. Aö þvi er varöar
stjórn stærri skipa verður aldrei
of brýnt fyrir mönnum aö nýta
rétt þá auknu tækni til siglinga,
sem fyrir hendi er. Notkun
þessarar tækni, eins og t.d. sjálf-
stýringar, má hins vegar ekki
verða til þess að menn slaki á
eölilegri og almennri athygli og
árvekni viö stjórn skips. Athygli
vekur I þessu sambandi hve litið
skipstjórnarmenn nota dýptar-
mæla á siglingu viö land.
Slys við spil
og vindur
Slys i sambandi viö spil og
vindur eru jafnan áberandi og oft
alvarleg. Nefndin leggur áherzlu
á fyrri ábendingar sinar um að
sami maður sinni ekki hifingu og
stjórn spils. Jafnframt hvetur
hún sjómenn til aö vera vakandi
um meðferð og ástand þessara
öflugu tækja og láta ekki liöast að
þau séu notuð langtimum saman i
ófullnægjandi ástandi. Einnig aö
vinna að þvi, aö lögbundinn
öryggisbúnaöur, svo sem óryggis
lokar, sé haföur á þessum tækjum
og kynni sér jafnframt hvernig
notkun og staösetningu tækjanna
á skipunum er háttað.
Eldsvoðar í skipum
Eldsvoöar i skipum eru enn
áhyggjuefni. Birtist sérstök skrá
yfir þá, eins og i siöustu skýrslu.
Nefndin varö fyrir gagnrýni á
siðasta ári fyrir að láta ekki i ljós
álit á orsökum eldsvoðanna. Þvi
er til aö svara aö eldsvoöa ber oft-
ast þannig aö, að nefndin hefur
ekki treyst sér til að draga neinar
ályktanir um orsakir þeirra, enda
eru upptök þeirra i flestum tilvik-
um hulin og erfitt að gera sér
grein fyrir þeim. Nefndin leggur
sem fyrr áherzlu á öflugar eld-
varnir um borð i skipum. Nú eru
reykköfunartæki lögboöin i fleiri
skipum en áöur, m.a. öllum skut-
togurum. Þaö er þó ekki nægilegt
aö þessi tæki séu til um borö —
menn þurfa aö kunna aö fara meö
þau. 1 þessari skýrslu birtast leið-
beiningar frá Brunamálastofnun
rikisins um reykköfun, sem
nefndin vonar að sjómenn kynni
sér. Þá stóö nefndin ásamt fleiri
aðilum aö tilraun meö froðu-
slökkvibúnað.
Kennsla í meðferð
reykköfunartækja
A s.l. hausti skrifaöi nefndin
skólanefndum Stýrimannaskól-
ans og Vélskólans og fór þess á
leit viö þær, aö tekin yröi upp
kennsla i meöferö reykköfunar-
tækja og i reykköfun viö skólana.
Með þvi móti væri nokkuð öruggt,
að ekki færri en fjórir menn á
hverju skipi kynnu á slik tæki.
Skipshöfnum á skipum, sem
hafa reykköfunartæki um borö, er
bent á, að leita til slökkviliös-
manna um notkun slikra tækja,
finni þær sig vankunnandi i meö-
ferð þeirra. Flest öll slökkvilið á
landinu munu nú hafa þessi tæki.
Efritlit með gúmbátum
Nefndin hefur nokkrar áhyggj-
ur af þvi, aö.of oft komi fyrir aö
gúmbátar blási sig ekki út, þegar
á þarf að halda. Gefur þetta til-
efni til aö álykta, aö enn frekar
þurfi aö herðaéftirlit og skoöun á
þessum lifsnauðsynlegu tækjum.
Mun nefndin reyna aö beitá á'firif-
um sinum I þá átt.
Rannsókn
á reki gúmbáta
1 siðustu ársskýrslu er frá þvi
skýrt, aö nefndinni var falið af
samgönguráöuneytinu, aö sjá um
rek gúmbjörgunarbáta, sam-
kvæmt þingsályktunartillögu þar
um. Nefndin hefur nú aflaö þeirra
tækja, sem hún telur með þurfa.
Af framkvæmdum hefur ekki get-
aö oröiö, þar sem ekki Hefur ték-
izt að fá skip til rannsóknanna.
Neskaupstaður:
A
LELEGUR AFLI
HJÁ SMÁBÁTUM
-hs-Rvik/BG-Neskaupstaö.
Tregur afli hefur veriö hjá smá-
bátunum, sem gera út frá Nes-
kaupstað, þaö sem af er sumrinu.
Taka menn jafnvel svo djúpt I ár-
inni, aö segja aö ekki fáist einu
sinni I soöiö. Um eöa yfir 30 trillur
eru nú farnar aö róa, flestar meö
handfæri, en nokkrar auk þess
meö net.
Smábátaútgerö hefur aukizt
hrööum skrefum frá Neskaupstaö
undanfarin ár og má gera ráö
fyrir, aö 40-50 trillur veröi geröar
þaðan út i sumar.
Vegna þessarar sumarútgeröar
smábátanna hefur jafnan verið
yfirdrifin atvinna viö fiskverkun
yfir sumartimann, en nú byggist
hún nær eingöngu á aflanum, sem
skuttogararnir koma meö aö
landi. Afli þeirra hefur verið
nokkuð góöur undanfarið, eöa um
100 tonn eftir 10 daga veiðiferö aö
jafnaöi af ágætum þorski og ýsu.
öryggisbúnaður
skuttogara
I framhaldi af þeim aðgerðum,
sem nefndin vann að á fyrra ári i
sambandi við öryggisbúnað skut-
togara, hefur hún unnið að at-
hugunum á aðferöum til aö draga
úr hálku á þilfari. Hefur hún látiö
gera tilraunir meö sérstaka
málningu, sem reynst hefur vel.
Er þessum tilraunum enn ekki
lokiö við allar aöstæöur, en nefnd-
in mun láta frá sér heyra aö þeim
loknum.
Heimsóknir á
slysadeild
Borgarspítalans
Hafi skipstjórnarmenn áhuga
á, að viðhalda læknisfræöilegri
þekkingu sinni eða auka við hana,
þá hefur nefndin talað við yfir-
læknir slysadeildar Borgarspital-
ans, um að þeir fengju aö koma
þangaö og fylgjast þar með störf-
um lækna við ýmiss konar slys,
og var það leyfi fúslega veitt.
Nefndinni er kunnugt um, aö
nokkrir skipstjórnarmenn hafa
notfært sér þessa aðstöðu, er þeir
hafa veriö i fríi, og ber þeim sam-
an um það, aö þeir hafi mikið lært
af dvöl sinni þar.
Blóðf lokkun
sjómanna
A siðasta ári geröi nefndin til-
lögu um það, til hins háa sam-
gönguráðuneytis, aö allir sjó-
menn yrðu blóöflokkaöir og
skráöur blóöflokkur hvers og eins
i skipshafnarskrá. Það hefur sýnt
sig, að æ oftar eru þyrlur meö
lækna sendar til móts við skip og
báta, þar sem stórslys hafa orðið
og getur það haft úrslita þýöingu,
að geta samstundis séð blóðflokk
hins slasaöa.
Ráðstefna í Reykjavík
Endurvæðing
lands og vatns
Alþjóöaráöstefna um endur-
væöingu lands og vatns veröur
haldin á vegum vistfræöinefndar
visindaráös NATO aö Hótel Loft-
leiöum f Reykjavik dagana 5.-10.
júli n.k. Forseti ráöstefnunnar er
dr. M.W. Holdgate, yfirmaöur
Umhverfismálastofnunar Bret-
lands og honum til aðstoöar er M.
Woodman frá Cambridge, Eng-
landi, en dr. Sturla Friöriksson
sér um framkvæmd ráðstefnunn-
ar hér á landi.
Tilgangur ráöstefnunnar er:
1) Aö fjalla um, að hve miklu
leyti vistkerfi i tempraöa beltinu,
sérstaklega i noröurhluta þess,
hafa beöiö tjón af óskynsamleg-
um aögeröum mannsins, sem
valdiö hefur röskun á jafnvægi
náttúrunnar, meöal annars á
hinni lifrænu framleiöslu, fjöl-
breytni erfðasafnsins og heil-
brigöir afkomu manna.
2) Aö ræða helztu ráöstafanir,
sem kunnar eru til verndunar á
vistkerfum og enduruppbyggingu
þeirra, sem eyöilögö hafa veriö,
og sfyöjast viö dæmi til skýring-
ar.
3) Að benda á vankunnáttu á
ýmsum sviðum þessa viöfangs-
efnis, þar sem frekari rannsókna
er þörf.
4) Aö stuöla að þvi aö fundnar
séu leiðir til leiöbeininga um hag
stæöa meöferö á landi, þannig aö i
framtiöinni veröi tjóni foröaö og
erföasöfn og aörar lifrænar auö-
lindir nýttar á jákvæðan hátt.
Ráðstefnan veröur sett aö
morgni mánudagsins 5. júli af
Einari Agústssyni, utanrikisráö-
herra.
Um 60 erlendir og innlendir vis-
indamenn sitja þessa ráöstefnu.
Af Islands hálfu flytja eftirtaldir
menn erindi: Dr. Sturla Friðriks-
son, erföafræöingur um Vanda-
mál hnignunar islenzkra vist-
kerfa, Hákon Bjarnason, skóg-
ræktarstjóri um Uppblástur og
skógrækt á islandi, Sveinn Run-
ólfsson, landgræðslustjóri um
Landgræðslu á islandi og Þór
Guðjónsson, veiðimálastjóri um
Lif i fersku vatni og fiskiræktará-
ætlanir.
íslenzk mynd-
skreyting
verðlaunuð
A síöastliönu hausti var haldin i
Bratislava i Tékkóslóvakiu, eins
og jafnan annaö hvert ár, alþjóö-
leg sýning á myndskreytingu i
barna- og unglingabókum.
Biennale of Illustrations Bratis-
lava.
Rikisútgáfa násbóka sendi
bækur til þessarar sýningar, m.a.
Syrpu úr verkum Halldórs Lax-
ness meö myndskreytingum eftir
Harald Guðbergsson.
A sýningunni hlaut Syrpa viö-
urkenningu, Mentions d’honneur
decernees aux maisons d’edition.
Þetta er i annaö sinn sem bók
frá Rikisútgáfunni meö teikning-
um eftir Harald Guöbergsson fær
slika viöurkenningu. Hin bókin
var Lestrarbók handa 5. bekk
grunnskóla, er hlaut viöurkenn-
ingu árið 1973.
Auglýsið í Tímanum