Fréttablaðið - 05.03.2006, Blaðsíða 14

Fréttablaðið - 05.03.2006, Blaðsíða 14
14 5. mars 2006 SUNNUDAGUR evrópa Ísland og Evrópusambandið EVRÓPUSTEFNA ASÍ ■ Úrdráttur úr stefnu ASÍ í alþjóða- málum, af vefnum www.asi.is: „EES-samningurinn hefur gagnast Íslandi vel frá því hann tók gildi í upphafi ársins 1994. Innan ASÍ er almennt talið að EES-samn- ingurinn hafi fært íslensku launafólki ýmsar réttarbætur og að aðildin hafi þannig skilað jákvæðum árangri. Allt frá því að samninga- viðræðurnar um EES-samniginn hófust, hefur verið unnið ötullega að Evrópumálum á vettvangi ASÍ. ASÍ hefur tekið mjög virkan þátt í Evrópusamstarfi verkalýðshreyfingar- innar á þessum tíma. Á grundvelli EES-samningsins hefur ASÍ öðlast betri stöðu en ella innan Evrópu- sambands verkalýðsfélaga, ETUC, og þannig komist í innsta hring. ASÍ hefur átt aðild að evrópsku vinnumarkaðsviðræð- unum og tekið þátt í öllum samningum um réttarbætur í félags- og vinnumarkaðs- málum sem hafa verið gerðir milli ETUC og Evrópusamtaka atvinnurekenda. ESB hefur síðan breytt þessum samningum í löggjöf sem gildir fyrir allt EES-svæðið. Að þessu leyti hefur ASÍ komist mun lengra inn í löggjafarstarf á vettvangi EES en íslensk stjórnvöld. Þrátt fyrir ágæti EES-samningsins er hann greinilega orðinn mun veikari en áður var. Áherslur ESB hafa færst í aðrar áttir og þekking stjórnmála- og embættismanna innan ESB á samningnum hefur minnkað mikið. Því er orðið sífellt erfiðara fyrir EFTA-ríkin að ná fram þeim réttindum sem samningurinn gefur. Það gildir einnig um vinnumarkaðninn. EES-samningurinn hefur skipt miklu máli fyrir íslenskt atvinnulíf og miklu skiptir að veikari staða hans hafi ekki neikvæð áhrif á atvinnulíf hér á landi, t.d. að fyrirtæki flytji héðan til þess að komast betur inn á innri markaðinn. Í þessu sambandi má ekki gleyma áhrifum nýju evrópsku myntarinnar sem kann að valda því að fyrirtæki færi sig inn á evrusvæðið. Helstu verkefni ASÍ eru: Að taka virkan þátt í Evrópusamvinn- unni, bæði á Evrópuvísu og hér á landi, með það að makmiði að íslenskt launafólk njóti ávinninganna af sameiginlegri baráttu evrópskrar verkalýðshreyfingar. Að auka þekkingu innan verkalýðs- hreyfingarinnar og meðal launafólks á Evrópusamvinnunni og þeim réttindum og tækifærum sem hún getur fært launafólki, með aukinni fræðslu og upplýsingamiðlun. Að vinna að því að Íslendingar verði fullgidlir aðilar að samtarfi Evrópuríkja á vettvangi Dyflinnarstofunarinnar um rannsóknir og samanburð á vinnumarkaði og lífskjörum í Evrópu. Að vinna að því að verð á lífsnauðsynj- um verði sambærilegt við það sem annars staðar gerist í Evrópu. Alþýðusambandið setti sér það verkefni á þingi sínu í nóvember 2000 að vera virkur og leiðandi þátttakandi í umræð- unni um framtíð Evrópusamvinnunnar og hagsmuni íslensks launafólks. Vð hljótum einnig að krefjast þess að stjórnmálamenn og hagmunasamtök atvinnurekenda taki þátt í þessari umræðu af fullri alvöru. Sú umræða og stefnumótun verður að byggja á kröfunni um að stefnumótun í efnahags-, atvinnu- og félagsmálum þjóni hagsmun- um launafóks, auki lífsgæði og félagslegan jöfnuð. Framtíðarsýn ASÍ er: Að staða Íslands í Evrópusamvinnunni verði treyst enn frekar og að tækifæri og ávinningar þeirrar samvinnu skili sér til íslensks launafólks.“ Alþýðusamband Íslands hefur látið talsvert að sér kveða í umræðunni um Evrópumál á síðustu árum, enda kvartaði Halldór Ásgrímsson forsætisráðherra ekki undan skorti á henni úr þeirri áttinni er hann sagði í ræðu sinni á Viðskiptaþingi á dögunum að hann undraðist litla umræðu um Evrópumálin á vett- vangi atvinnulífsins. Halldór Grönvold, aðstoðar- framkvæmdastjóri ASÍ, hefur haft framgöngu um þátttöku ASÍ í Evr- ópusamstarfi og stýrt málefna- starfi innan samtakanna sem mótað hefur stefnu þeirra í Evrópumál- um. Í samtali við Fréttablaðið segir hann grundvallarsamþykktir um Evrópumálin sem gerðar voru á þingi ASÍ í nóvember aldamótaárið 2000 enn vera í fullu gildi, með fáeinum nýrri viðbótum. Haustið 2004 stóð ASÍ að ráð- stefnu undir yfirskriftinni Evrópu- samvinnan og hagsmunir launa- fólks en niðurstöður hennar skerptu stefnu ASÍ á þessu sviði. Á síðasta ársfundi var ályktað um evruna. Hvað varðar spurninguna um afstöðu til þess hvort Ísland eigi að stefna að fullri aðild að Evrópu- sambandinu segir Halldór að hún sé í stuttu máli þessi: EES-samn- ingurinn sé með tímanum að veikjast. ASÍ hafni því að reynt verði að láta tvíhliða samninga við Evrópusambandið koma í stað EES-samstarfsins. Því séu samtök- in að skoða alvarlega kosti og galla fullrar aðildar að Evrópusamband- inu. Skoðanir séu þó skiptar innan ASÍ og því sé málið í sífelldri endurskoðun. Um framhald umræðunnar bendir Halldór á að ASÍ hafi í fyrra gerzt stofnaðili að Evrópufræða- setri við Viðskiptaháskólann á Bif- röst. „Það var liður í því að stuðla að því að skapa forsendur fyrir því að á Íslandi fari fram hlutlæg og áleitin umræða um Evrópumál. Það er ekki sízt gert til að undirbyggja framhaldið varðandi stöðu okkar í Evrópusamvinnunni,“ segir hann. „Á síðasta ársfundi var ályktað um evruna. Nú höfum við ákveðið að fela Evrópufræðasetrinu að vinna úttekt á því máli. Útgangs- punkturinn er að svara spurning- unni hvort eins lítill gjaldmiðill og krónan fær staðist sem sjálfstæð mynt. Þetta tengist auðvitað almennri peningamálastefnumót- un Íslands og því hvort fýsilegra væri fyrir okkur að taka upp evruna,“ segir Halldór. Þema næsta ársfundar ASÍ verði hnattvæðing og íslenzkur vinnumarkaður. „Sú vinna tengist svo aftur stöðu okkar í Evrópusam- vinnunni. Þetta er svo að segja til- brigði við sama stefið,“ segir Hall- dór, en með þessu öllu sé verið að fylgja eftir stefnunni sem mörkuð var árið 2000. HALLDÓR GRÖNVOLD Aðstoðarfram- kvæmdastjóri ASÍ FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN Alþýðusamband Íslands og Evrópuumræðan: Stefnan í sífelldri endurskoðun Samtök atvinnulífsins eru heildar- samtök íslenskra atvinnurekenda sem hafa það yfirlýsta meginmark- mið „að skapa fyrirtækjum hag- stæð skilyrði til að vaxa, þróast og bera arð.“ Aðildarsamtök SA eru átta talsins og aðildarfyrirtæki alls um 2000. Innan þeirra starfa um 50% launamanna á almenna vinnu- markaðinum á Íslandi. Gústaf Adolf Skúlason er for- stöðumaður stefnumótunar- og samskiptasviðs Samtaka atvinnu- lífsins. Að hans sögn eru Evrópu- málin fyrirferðamikill málaflokk- ur í starfsemi samtakanna, en þá sé átt við innleiðingu nýrra Evr- ópugerða, lagareglna sem koma „frá Brussel“ í krafti EES-sam- starfsins og þarf að innleiða í íslenskan rétt; lög og reglur sem íslensk fyrirtæki þurfa svo að starfa eftir. „Oft er töluvert svig- rúm til að innleiða þessar Evrópu- reglur með tilliti til aðstæðna,“ segir Gústaf. „Stundum hefur komið fyrir að slíkur sveigjanleiki hafi ekki verið nýttur sem skyldi, heldur stuðst við fyrirmyndir sem síður eiga við hér á landi. Það er fyrst og fremst það sem Evrópu- málin snúast um í okkar daglega starfi, að fylgjast með því að þessi sveigjanleiki sé nýttur, íslensku atvinnulífi til hagsbóta.“ Gústaf bendir á að það sé einkum og sér í lagi á sviðum félags- og umhverfismála sem slíkar Evrópu- gerðir streymi inn í íslenskan rétt og hafi áhrif á starfsskilyrði íslenskra fyrirtækja. „Spurningin um aðild eða ekki aðild að Evrópusambandinu hins vegar er eitthvað sem hefur verið farið í gegnum bæði í okkar mál- efnastarfi og stjórn og það er ein- faldlega niðurstaðan að það eru mjög skiptar skoðanir innan okkar samtaka um þessa spurningu,“ segir Gústaf. Skemmst er að minnast að Hall- dór Ásgrímsson forsætisráðherra lýsti því yfir í ræðu á Viðskipta- þingi að hann undraðist litla umræðu um Evrópumálin á vett- vangi atvinnulífsins. Þessum ummælum Halldórs svöruðu sam- tökin í pistli sem birtur var á vef SA, www.sa.is. Samtökin kannist ekki við neinn skort á slíkri umræðu innan sinna raða. Þar segir: „Á vettvangi bæði Samtaka atvinnulífsins og forvera þeirra hefur ítrekað átt sér stað umræða um kosti og galla hugsanlegrar aðildar Íslands að ESB. Skemmst er frá því að segja að ekki hefur verið samstaða innan SA um skýra stefnu í þeim efnum, og hefur sú staða ekki verið neitt launungar- mál. Á þetta við um jafnt málefna- hóp samtakanna um Evrópu- og alþjóðamál sem og um stjórn og aðrar stofnanir samtakanna. SA hafa þess vegna hvorki hvatt til þess að íslensk stjórnvöld sæki um aðild að ESB, né hafnað þeim kosti.“ En eins og Gústaf Adolf bendir á hér að framan eru Evrópumálin mikilvægt og fyrirferðarmikið við- fangsefni í starfi Samtaka atvinnu- lífsins, hvað sem afstöðunni til hugsanlegrar aðildar að Evrópu- sambandinu líður. „Er þá átt við samskiptin við ESB og stöðu og þróun EES-samningsins. Aðildin að innri markaðnum og svonefndu fjórfrelsi hefur verið íslensku atvinnulífi gríðarlega mikilvæg og stöðugt er til afgreiðslu ný löggjöf á vettvangi ESB sem varðar íslenskt atvinnulíf. Miklu skiptir fyrir íslenskt atvinnulíf hvernig staðið er að innleiðingu þessarar reglusetningar hér á landi og eru SA meðal annars í samstarfi við stjórnarráðið á ýmsum vettvangi, í því skyni að stuðla að því að vel takist til í þeim efnum. SA eiga jafnframt í víðtæku samstarfi á vettvangi Evrópusamtaka atvinnu- lífsins, UNICE, en með aðild sinni þar eiga SA m.a. aðild að samn- ingaviðræðum aðila vinnumarkað- arins um mótun Evrópulöggjafar og þannig má segja að SA komi í sumum tilfellum að mótun Evrópu- löggjafar löngu áður en hún kemur til kasta hins formlega EES-sam- ráðs.“ Þá er bent á að SA reki skrif- stofu í Brussel, þar starfi íslenskur lögfræðingur auk þess sem nokkr- ir starfsmanna SA á Íslandi sinni þessu samstarfi og sæki þar fundi. Enn fremur hafi SA gefið út skýrslu tveggja hagfræðinga um mögulega upptöku evrunnar á Íslandi og mik- ilvægi sveigjanleika á íslenskum vinnumarkaði í því sambandi. Sam- tökin eigi aðild að Alþjóðamála- stofnun Háskóla Íslands þar sem Evrópumálin hafa m.a. verið til umfjöllunar í útgáfuverkum, og samtökin komu nýlega að stofnun Evrópufræðaseturs við Viðskipta- háskólann á Bifröst. Eftir þessa upptalningu er klykkt út með því að endurtaka að „Evrópumálin eru mikilvægt og fyrirferðarmikið við- fangsefni í starfsemi Samtaka atvinnulífsins.“ Ekkert sem knýr á um umræðu nú Pistlinum lýkur á mati á því hvort og þá hvað kalli á nýja umræðulotu um það hvort tíma- bært sé að Ísland sæki um aðild að Evrópusambandinu: „Miklar sveiflur í gengi krón- unnar og viðvarandi hágengi í seinni tíð hafa leitt til þess að innan atvinnulífsins horfa margir til evrunnar sem framtíðarlausn- ar í gjaldeyrismálum þjóðarinn- ar, meðan aðrir hafa efasemdir þar um. Einnig er ljóst að sjávar- útvegsstefna ESB er mörgum þyrnir í augum, á meðan aðrir vilja láta á það reyna hvort unnt sé að tryggja íslenska hagsmuni innan hennar. Mismunandi sjón- armið eru einnig uppi hvað varð- ar erlendar fjárfestingar í íslensk- um sjávarútvegi. Fullyrða má að þessi mál vegi þyngst þegar umræður innan atvinnulífsins um hugsanlega aðild Íslands að ESB eru annars vegar. Umræðan hefur ítrekað verið tekin upp en sem fyrr segir þá eru einfaldlega mjög skiptar skoðanir innan raða sam- takanna um þessi mál. Ekki er að finna neitt sérstakt tilefni til þess að SA fari enn í gegnum þessa umræðu um þessar mundir. Dæmi um slík tilefni væru breytt afstaða Breta, Dana og/eða Svía til evrunnar, eða enn ein aðildarum- sókn Noregs til ESB. Ekki er að sjá að neitt slíkt sé í kortunum næstu árin.“ GÚSTAF ADOLF SKÚLASON Forstöðumaður stefnumótunar- og samskiptasviðs SA. FRÉTTABLAÐIÐ/HARI SAMTÖK ATVINNULÍFSINS OG EVRÓPUMÁLIN: Kannast ekki við skort á umræðu Síðasta sunnudag voru kynnt til sögunnar í þessum greinaflokki þau tvenn félagasamtök sem gegna svo að segja hlutverki pólanna í Evrópumræðunni hérlendis, með og á móti aðild Íslands að Evrópusambandinu. Nú er röðin komin að hagsmunasamtökum aðila vinnumarkaðarins, sem gegna burðarhlutverki í umræðunni. Að vísu má segja um þau bæði – Alþýðusam- band Íslands og Samtök atvinnulífsins – að þau hafi hvorugt afdráttarlausa stefnu í Evrópu- málum, nánar tiltekið eiga bæði samtök bágt með að segja af eða á um hvort Ísland skuli stefna að fullri aðild að Evrópusambandinu eða ekki. Til þess eru skoðanir innan raða beggja samtaka of skiptar. Aftur á móti eru Evrópumál í víðari skilningi umfangsmikill þáttur í starfi beggja samtaka. Í ræðu sinni á Viðskiptaþingi á dögunum sagðist Halldór Ásgrímsson forsætisráð- herra sakna meiri umræðu um Evrópumál á vettvangi atvinnulífsins. Eins og fram kemur í máli Gústafs Adolfs Skúlasonar, sem sinnir Evrópumálunum fyrir hönd Samtaka atvinnu- lífsins, hér á síðunni, kannast forsvarsmenn íslensks atvinnulífs hins vegar ekki við að hafa slegið slöku við í þessari umræðu. Staðreyndin sé hins vegar sú að innan raða samtakanna séu skoðanir mjög skiptar á því hvort Ísland eigi að stefna að fullri ESB-aðild eða ekki. Vert er að vekja hér athygli á því að hagsmuna- samtök aðila vinnumarkaðarins geta beitt sér til að hafa áhrif á mótun komandi Evrópulöggjafar í gegnum aðild að Evrópusamtökum launþega og atvinnurekenda og aðild þeirra samtaka að Efnahags- og félagsmálanefnd ESB (ECOSOC), sem fengin er til ráðgjafar við smíði margra Evrópureglna. Vegna þess hve EES-samn- ingurinn veitir fulltrúum stjórnvalda á Íslandi lítinn aðgang að mótun nýrra Evrópugerða má segja að hagsmunasamtök vinnumarkaðarins hafi meiri möguleika en kjörnir fulltrúar íslenska lýðveldis- ins til að hafa áhrif á lagagerðir sem svo verða að íslenskum lögum og reglugerðum. Gott dæmi um Evrópulöggjöf sem þetta á við um er þjónustutilskipunin svonefnda, sem nú er á góðri leið með að hljóta endanlega afgreiðslu í löggjafarferli ESB. Um hana verður fjallað sérstaklega síðar í greinaflokknum. AF EVRÓPUVETTVANGI AUÐUNN ARNÓRSSON Lykilleikmenn umræðunnar AUGL†SINGASÍMI 550 5000
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.