Fréttablaðið - 11.04.2006, Síða 24

11. apríl 2006 ÞRIÐJUDAGUR24
Þessa dagana berast tíðindi af nið-
urstöðum togararalls og gefa niður-
stöðurnar til kynna að það verði
15% aflasamdráttur í þorski á næsta
ári.
Útkoman sýnir berlega að hvorki
gengur né rekur með svokallaða
uppbyggingu þorskstofnsins. Þessi
meinta uppbygging hvílir á mjög
veikum grunni líffræðilega sem
byggist á því að stór hrygningar-
stofn gefi góða nýliðun og að hægt
sé að stækka stofn með því að veiða
lítið, eins og aðrir þættir komi þar
ekki við sögu.
Það eru óvart fleiri þættir en
veiðar sjómanna sem ráða örlögum
fiska.
Helstu rök þeirra stjórnmála-
manna í kvótaflokkunum Sjálfstæð-
is- og Framsóknarflokki sem neita
að skoða fiskveiðistjórnina í nýju
ljósi og vilja hjakka áfram í sama
gamla farinu er að ekki séu komnar
fram endanlegar niðurstöður um
stofnstærð þorskins á hafsvæðinu í
kringum Ísland.
Sagan segir okkur að það getur
þurft að bíða nokkuð lengi eftir end-
anlegu mati á stofnstærð þorsksins
þar sem þess eru nýleg dæmi að
stærð á sama þorskstofninum hafi
verið margreiknuð upp á nýtt jafn-
vel áratugi aftur í tímann. Um síð-
ustu aldamót töpuðust nokkur
hundruð þúsund tonn út úr þorska-
bókhaldinu og var breyttum veiðan-
leika kennt um – hvað sem það nú
er. Staðreyndir liggja á borðinu um
að aflinn nú er helmingi minni en
fyrir daga kvótakerfisins og þess
vegna er borðliggjandi fyrir stjórn-
málamenn eins og Einar Kristin
Guðfinnsson, sem hafa um áratuga-
skeið boðað breytingar á kerfinu til
hins betra fyrir sjávarbyggðirnar,
að láta slag standa.
Ég batt að einhverju leyti vonir
við nýjan sjávarútvegsráðherra, að
einhverra jákvæðra breytinga væri
að vænta eftir stjórnartíð síðustu
tveggja sjávarútvegsráðherra sem
störfuðu líkt og um blaðafulltrúa
LÍÚ væri að ræða. Svo er ekki.
Það er engu líkara en að nýr
sjávarútvegsráðherra líti á starf
sitt fyrst og fremst sem starf í ein-
hverju kerfi og að hann eigi að
standa vörð um það þó svo að það
skili engu nema skaða fyrir sjávar-
byggðirnar, t.d. Bolungarvík, og
þjóðarbúið í heild sinni.
Það er varla hægt að hugsa sér
dapurlegra hlutskipti fyrir nokkurn
stjórnmálamann en það sem Einar
Kristinn hefur valið sér. Hann hefur
reynt að klóra í bakkann með því að
benda á að veiðar á nokkrum tugum
smáhvela geti riðið baggamuninn.
Ástæðan fyrir þessari barnalegu
kenningu ráðherra var, að hans
sögn, nýjar rannsóknir sem sýndu
að þorskur var allt að 15% af æti
hrefnunnar og er það víst eitthvað
meira en fyrri mælingar sýndu.
Áætlað er að hrefnustofninn sé
nokkrir tugir þúsunda dýra og þess
vegna vandséð að veiðar á nokkur
hundruð dýrum hafi umtalsverð
áhrif á stærð hrefnustofnsins, hvað
þá þorskstofninn. Er ekki kominn
tími til að fara að skoða náttúru-
fræðina í alvörunni í stað þess að
vera ekki með eilífar áhyggjur af
nýliðun með friðun á fiski sem
hefur ekki æti?
Höfundur situr á þingi fyrir
Frjálslynda flokkinn.
Karlinn í kerfinu
UMRÆÐAN
FISKVEIÐAR
SIGURJÓN ÞÓRÐARSON
Geir Haarde sagði á fundi Sjálf-
stæðisflokksins á Akureyri að við
Íslendingar eigum engan annan
raunverulegan kost í öryggis- og
varnarmálum en að halda áfram
„samstarfinu“ við Bandaríkin.
Forsætisráðherra situr með hend-
ur í skauti og bíður eftir tillögum
Bandaríkanna um hvernig vörn-
um Íslands skuli háttað. Hvílíkur
undirlægjuháttur!
Hvaða vit er í því að fela gráð-
ugu heimsveldi sjál a sér í árásar-
stríð þess í fjarlægum heims-
hluta? Ráðamenn hér véluðu
okkur undir hervald Bandaríkj-
anna með samningum 1949 og
1951 sem stór hluti þjóðarinnar
barðist hatramlega gegn í áratugi.
En svo má illu venjast að gott þyki
– og nú yppa margir öxlum þegar
rætt er um stefnu okkar í utanrík-
ismálum og láta hrædda ráðherra
eina um þau – og vonast eftir að
molar hrökkvi af borði herveldis-
ins. Hver trúir því að Bandaríkin
hafi verið hér með herstöð öll
þessi ár til að verja okkur? Nú er
alveg ljóst að Bandaríkjaher
framfylgir eigin stefnu í eigin
þágu, hvað sem íslensk stjórnvöld
tauta og raula. Nú vilja þeir hypja
sig með helstu hertól sín strax í
sumar – til að geta háð fleiri stríð
annars staðar á hnettinum. Hall-
dór Ásgrímsson, Davíð, Geir og
þeir félagar hafa haft þjóðina að
fífli í mörg ár og þóst geta með
blíðmælgi haldið hertólunum
lengur í landinu. Þeir gengu svo
langt í þjónkun sinni við heims-
veldið að varpa friðarskuldbind-
ingum Íslands fyrir róða og ger-
ast aðilar að ömurlegu stíði á
hendur Asíuþjóðum. Nú sjá flestir
(nema Halldór og félagar) hve
herfileg og hættuleg sú ráðstöfun
var.
Þingsályktunartillögur sem
vinstri grænir hafa flutt mörg
undanfarin ár um að taka frum-
kvæði í hermálinu og semja við
Bandaríkjamenn um að herinn
fari á okkar forsendum, hefðu
betur náð fram að ganga. Sam-
fylkingin er að hálfu sprottin af
Alþýðubandalaginu sem barðist
alla tíð gegn hernámi Íslands og
veru þess í hernaðarbandalaginu
NATO. Í Samfylkingunni varð
ofaná sú stefna hægrikrata að
vera áfram í NATO og halda
dauðahaldi í herstöðvasamning-
inn við Bandaríkin. Framsóknar-
flokkurinn var lengi klofinn í mál-
inu og átti marga öfluga
baráttumenn gegn hersetunni, en
þær raddir hafa flestar þagnað.
Um tíma starfaði hér Þjóðvarnar-
flokkur sem barðist fyrst og
fremst fyrir sjálfstæðri og frið-
samlegri utanríkisstefnu. Nú er
svo komið að aðeins einn lítill en
öflugur flokkur stefnir markvisst
að því að koma landinu úr hernað-
arbandalaginu og segja upp her-
stöðvasamningnum við risaveld-
ið. Vinstri hreyfingin – grænt
framboð stefnir ótrauð að frið-
samlegri sambúð okkar við þjóðir
heims – að endurvekja hlutleysi
landsins sem var og er ein af for-
sendum sjálfstæðis okkar. Þau
okkar sem vilja búa í friðsömu,
herlausu landi eiga því ekki annan
kost en að fylkja sér um VG og
vinna að stefnumálum þess
flokks.
Hvenær eignast íslensk þjóð
forystumenn sem hafa vilja og
kjark til að marka þjóðinni sjálf-
stæða utanríkisstefnu – á hennar
eigin forsendum? Mun hún enn og
aftur kjósa yfir sig hrædda Kana-
dindla? Eigum við að láta það ger-
ast enn einu sinni?
Höfundur er líffræðingur og
kennari og formaður vinstri
grænna á Suðurnesjum.
Sjálfstæði - engan aumingjaskap!
Það er engu líkara en að nýr
sjávarútvegsráðherra líti á
starf sitt fyrst og fremst sem
starf í einhverju kerfi og að
hann eigi að standa vörð um
það þó svo að það skili engu
nema skaða fyrir sjávarbyggð-
irnar, t.d. Bolungarvík, og
þjóðarbúið í heild sinni.
UMRÆÐAN
BROTTFÖR VARN-
ARLIÐSINS
ÞORVALDUR ÖRN ÁRNASON