Fréttablaðið - 27.04.2006, Side 67

Fréttablaðið - 27.04.2006, Side 67
FIMMTUDAGUR 27. apríl 2006 31 SENDIÐ OKKUR LÍNU Við hvetjum lesendur til að senda okk- ur línu og leggja orð í belg um málefni líðandi stundar. Greinar og bréf skulu vera stutt og gagnorð. Eingöngu er tekið á móti efni sem sent er frá Skoð- anasíðunni á visir.is. Þar eru nánari leiðbeiningar. Ritstjórn ákveður hvort efni birtist í Fréttablaðinu eða Vísi eða í báðum miðlunum að hluta eða í heild. Áskilinn er réttur til leiðréttinga og til að stytta efni. Í orðræðu um umhverfismál hér- lendis undanfarin ár hefur lítið verið vísað í hugmyndina um hring- rás í náttúrunni. Það er merkilegt í ljósi þess að umhverfisvandamál okkar samtíma, hvar sem er í heim- inum, helgast mörg hver af því að hringrásarferlar hafa rofnað eða verið ögrað á annan hátt. Ósjálfbær þróun Við iðnbyltinguna missti samfélagið sjónar á nokkrum grunnþáttum í samspili manns og náttúru og tapaði á örfáum kynslóðum skilningi á mikilvægi efnahringrása fyrir mannlega velferð. Þess í stað hefur efnabúskapur hins iðnvædda hag- kerfis einkennst af línulegu ferli með augljósu upphafi og endi. Þessa aðferð má með réttu kenna við rán- yrkju og mengun. Hin ýmsu efnis- legu gæði eru unnin úr ríki náttúr- unnar, þeirra er neytt af áfergju í samfélaginu og loks losuð út í nátt- úruna sem úrgangur. Þetta gat geng- ið á fyrri stigum iðnaðarsamfélags- ins en á seinni hluta 20. aldar, þegar drjúgur hluti heimsbyggðarinnar hafði iðnvæðst eða bjóst til iðnvæð- ingar, var ljóst að eitthvað var veru- lega bogið við þróunina. Sjálfbær þróun Þetta gat ekki gengið til lengdar, þróunin augljóslega ekki haldbær. Það eyðist sem af er tekið og brunn- urinn spillist ef æ fleiri míga í hann. Undir þessum formerkjum kom til sögunnar hugtakið Sjálfbær þróun sem allir þekkja nú orðið. Endur- vinnsla og endurnýting hafa komið til á síðustu áratugum í síauknum mæli sem verkleg úrræði til sjálf- bærrar þróunar. Elst er sú endur- vinnsla sem arðbærust er, þ.e. þar sem markaðskraftarnir hafa náð að virka af sjálfsdáðum. Endurvinnsla á ýmsum góðmálmum sem seljast á háu verði er löngu orðin hefðbund- in. Ljóst er að ef takast á að gera efnabúskap okkar sjálfbæran og „hringlaga“ þarf að koma til laga- og reglugerðarumhverfi sem gerir endurvinnslu lífræns úrgangs og annarra lágvirðisefna sæmilega arðbæra. Evrópusambandið (ESB) hefur að mörgu leyti gengið fram fyrir skjöldu í umhverfismálum og með EES-samningnum hafa íslensk stjórnvöld góðu heilli orðið ESB samferða á þeim sviðum. Þannig hafa Íslendingar t.a.m. gengist undir urðunartilskipunina svokölluðu, 1999 / 31 / EB. Hún kveður fast á um nýja hætti í umgengni okkar við náttúruna. Helstu nýmælin eru að föstum úrgangi af lífrænum toga skal nú beint í aðra farvegi en til urðunar. Lífrænum úrgangi skal ekki lengur sópað undir teppið held- ur ráðstafað inn í góðkynja ferli, náttúruleg eða manngerð. Markmið tilskipunarinnar eru tölusett þannig að á 15 árum frá gildistöku hennar skulu aðildarríkin draga úr magni lífræns úrgangs til urðunar niður í 35% af því sem það var árið 1995. Tvíbent áhrif Góðar ástæður eru til þess að taka lífrænan úrgang sérstaklega fyrir. Lífræn úrgangsefni eru óstöðug og eru ævinlega á barmi líffræðilegs niðurbrotsferlis. Eiginleikar þeirra geta orðið til gagns jafnt sem skaða, það fer eftir því hvaða ákvarðanir eru teknar (eða ekki teknar) um stjórn og skipulagningu við úrgangs- hirðu og hvernig tekst að framfylgja ákvörðununum. Spilliáhrif af niðurbroti lífræns úrgangs felast m.a. í losun metans úr urðunarhaugum. Gastegundin metan er í andrúmslofti jarðar býsna öflugur upphitari og tefur útsteðjandi varmageisla frá jörð- inni tuttugu til fimmtíufalt miðað við algengustu gróðurhúsaloftteg- undina, koldíoxíð (fer eftir því hversu langan tíma er miðað við). Önnur spilliáhrif felast í því að sig- vatn frá urðunarhaugum mengast af nánast öllu því sem í haugnum kann að vera, sem útheimtir dýrar „end of pipe“-aðgerðir við að ganga frá haugnum. Loks má nefna almennan óþrifnað sem sjá má m.a. af fuglageri við hefðbundna urðun- arstaði. Á hinn bóginn geta þessir sömu eiginleikar lífrænna efna virk- að sem ótvíræð gæði á formi áburð- ar og orku ef úrgangshirðu og niður- brotsferlinu er þannig stýrt. Rusl eða gull? Málþing í Ráðhúsinu Á málþingi sem samtökin Gróður fyrir fólk í Landnámi Ingólfs (GFF) standa fyrir í dag kl. 16 í Tjarnarsal Ráðhúss Reykjavíkur verður fjallað um hvað menn hafa fyrir stafni á þessu sviði hérlendis. Framsögu- menn koma nokkrir af landsbyggð- inni þar sem menn standa frammi fyrir bæði almennum og sértækum vandamálum varðandi lífrænan úrgang. Við hér á höfuðborgarsvæð- inu getum örugglega lært eitthvað af reynslu þeirra og áformum. Gerð verður grein fyrir einkaframtaki á þessu sviði, framtaki sem gengur lengra en opinber stefnumótun gefur tilefni til. Að loknum fram- söguerindum munu frambjóðendur til borgarstjórnar Reykjavíkur sitja við pallborð og gera grein fyrir sinni sýn á þessi mál. Úrgangur og með- ferð hans er jú á ábyrgð sveitarfé- laga samkvæmt lögum. ■ Lífrænn úrgangur – rusl eða gull UMRÆÐAN LÍFRÆNN ÚRGANGUR BJÖRN GUÐBRANDUR JÓNSSON FRAMKVÆMDASTJÓRI GFF. ��������� ��������������� ��������� ������������������������������� ����������������� ����������� ������������������������������������������������������������������������������ ������������������������������������������������������������������������������������������������������� �������������������� ������������������������������������������������������������������� ���������������� ����� �������� ������������������������������� ���� ���������������������������� ����� ���������������������� ������� �� ����������������� �� ������������������� �� ������������������������������������� �� ������ ��� ����������������������������� ������������������������ ������� �� ����������������� �� ������������������� �� ������������������������������������� �� ������ ��� ������������ ��������������������� ����������������������� ������������ �������������������������������������� ������������������������� ���������������������� ����������������������� � ������� ����������������������� ���������������������������������� ������� ������� ����������������� �� ��������������������������������������� �� ���������� �������������������������������� �� ������������������������������������ ��� ������������������������������������� ����������� ���������������������������������������������� ��� ������������������������������������������������������� ���������������������������������������������������������� ��� ���������������������������������������� ������� ��� �������������������������� �� ������������������������ ����� ��������� ������������������ �� ������ ��� Þann 13. febrúar síðastliðinn birt- ist grein í Fréttablaðinu um inn- flutning blaðbera frá Póllandi til að vinna við blaðaútburð fyrir Pósthúsið sem sér um dreifingu Fréttablaðsins. Í henni kom fram í viðtali við Einar Þorsteinsson framkvæmdastjóra að „erfiðlega hafi gengið að fá Íslendinga til að sinna dreifingu og því hafi þeir auglýst eftir fólki á meginlandi Evrópu“. Einar getur þess ekki að Frétta- blaðið hefur ekki viljað gera kjara- samning við VR sem fulltrúa blað- bera. Því síður getur hann þess að kjör blaðbera Fréttablaðsins eru lakari en hjá Morgunblaðinu. „Kjarasamningurinn“ við blað- burðarbörn er settur einhliða af Fréttablaðinu. Fréttablaðið getur ekki mannað stöður í öllum hverf- um vegna lélegra launa blaðbera og á erfitt með að koma blaðinu í öll hús. Blaðburðarbörnin hafa reynt hvað þau geta að skipta um vinnuveitanda og hafa sótt um allar stöður hjá Morgunblaðinu. Á meðan eru tugir hverfa Frétta- blaðsins án blaðbera. Staðan er að íslenskur vinnu- veitandi vill ekki gera sanngjarn- an kjarasamning og fær af þeim sökum ekki innlent starfsfólk. Starfsfólkið greiðir atkvæði um kjörin með fótunum og flýr þenn- an vinnuveitanda. Í staðinn ætlar þessi ósvífni vinnuveitandi að flytja inn erlent starfsfólk. Hver eru kjör þess fólks? Þrátt fyrir komu Pólverjana gengur dreifing Fréttablaðsins ekki sem skyldi og má telja langlundargeð auglýs- enda furðulegt. Skýringanna er kannski að leita í því að megnið af auglýsingunum koma frá öðrum fyrirtækjum í eigu auðhringsins sem á Fréttablaðið. Ég er faðir blaðburðarbarns og geri þá sanngjörnu kröfu til Fréttablaðsins að það geri alvöru kjarasamning við fulltrúa blað- bera. Ef hann er á sömu nótum og kjarasamingur Moggans við VR mun Fréttablaðið ekki eiga í nein- um vandræðum með að ráða inn- lent starfsfólk sem blaðbera í öll hverfi. Kjör blaðbera ÁRNI DAVÍÐSSON LÍFFRÆÐINGUR SKRIFAR UM DREIFINGU FRÉTTABLAÐSINS

x

Fréttablaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.