Fréttablaðið - 17.07.2006, Page 14

17. júlí 2006 MÁNUDAGUR14
fréttir og fróðleikur
Svona erum við
Hafist verður handa innan tíðar við
byggingu nýs fangelsis á Hólmsheiði
sem mun rúma 64 fanga og leysa af
hegningarhúsið við Skólavörðustíg
og kvennafangelsið í Kópavogi. Valtýr
Sigurðsson er fangelsismálastjóri.
Hvað eru mörg fangelsi á landinu?
Þau eru fimm. Á Akureyri, Kvía-
bryggju, Litla-Hrauni, Kópavogi og
Reykjavík.
Hvað rúmast margir fangar í fang-
elsunum?
Það eru um 140 með öllum gæslu-
varðahaldsrýmum. Afplánunarfangels-
in eru full og í langan tíma hefur verið
95 prósenta nýting á fangelsunum.
Hvernig skiptist fangahópurinn?
Um fimm prósent fanga eru konur,
en sá hópur hefur reyndar aðeins
stækkað á undanförnum árum
vegna erlendra kvenfanga. Fangar
eru almennt í yngri kantinum, en um
30 prósent eru undir þrítugu. Tæpur
helmingur afplánar oftar en einu
sinni.
SPURT OG SVARAÐ
FANGELSISMÁL Á ÍSLANDI
Konur fimm
prósent fanga
VALTÝR SIGURÐSSON, NÝR FORSTJÓRI
FANGELSISMÁLASTOFNUNAR
Frekari upplýsingar á www.or.is
Þriðjudagskvöldið 18. júlí verður farin göngu-
og fræðsluferð í Elliðaárdal undir leiðsögn
Guðríðar Helgadóttur líffræðings.
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
O
R
K
3
35
04

07
/2
00
6
Gróðurfar í Elliðaárdal er margbreytilegt og ræðst
fjölbreytileikinn af mismunandi gróðurlendum og ræktun
landsins. Skoðaðar verða blómplöntur og byrkningar.
Þátttakendur eru hvattir til að hafa meðferðis
stækkunargler og plöntuhandbók ef tök eru á.
Gangan hefst kl. 19.30 við Minjasafnið
í Elliðaárdal og stendur í rúma tvo tíma.
Íslenska flóran í Elliðaárdal
Líbönsku samtökin Hizbollah náðu tveimur
ísraelskum hermönnum á sitt vald í síðustu
viku. Ísraelski herinn brást hart við og réðst á
Líbanon.
Hver er uppruni samtakanna?
Samtökin Hizbollah voru stofnuð í
Líbanon árið 1982 gagngert til þess að
reka ísraelska herinn út úr Líbanon.
Ísraelar höfðu þá nýverið ráðist
inn í suðurhluta landsins og í
arabaheiminum var almennt
litið á Hizbollah sem and-
spyrnuhreyfingu sem ætti
fullan rétt á sér. Árið 2000
var takmarkinu náð þegar
ísraelskir hermenn yfirgáfu
landið eftir átján ára hernám
og jókst þá hróður Hizbollah til
muna heima fyrir. Leiðtogi Hizbollah er Sjeik
Hassan Nassrallah og hann er jafnan talinn
hugsuðurinn á bak við vopnaða baráttu sam-
takanna gegn Ísrael.
Hvert er vægi þeirra?
Nafn samtakanna, Hizbollah, þýðir „Flokkur
guðs“. „Hizb“ þýðir flokkur og endingin er
afbrigði af Allah. Hizbollah er í raun fullgildur
stjórnmálaflokkur með veruleg ítök í
Líbanon, annar helsti stjórnmálaflokkur
sjía-múslima, sem eru milli 30 og
40 prósent af íbúum landsins.
Árið 1992 bauð Hizbollah í fyrsta
sinn fram menn í þingkosningum
og árið 2005 hlaut flokkurinn 23
þingsæti, eða nærri fimmtung
allra þingsætanna. Samtökin
eiga tvo ráðherra í ríkisstjórn
landsins. Einnig standa þau fyrir umsvifamiklu
velferðarstarfi í Líbanon, reka meðal annars
skóla og sjúkrahús.
Hvað með hryðjuverkin?
Hizbollah er á skrá Evrópusambandsins,
Bandaríkjanna, Bretlands og fleiri ríkja yfir
hryðjuverkasamtök. Hinn vopnaði armur
samtakanna nefnist Al-Muqawama al-Islami-
yya, eða „Íslömsk andspyrna“ og hefur staðið
fyrir margvíslegum árásum, bæði á ísraelska
hermenn og aðra ísraelska borgara, en einnig
á fólk frá Vesturlöndum, meðal annars tekið
gísla og sprengt sprengjur á fjölförnum stöðum.
Í september árið 2004 samþykkti öryggisráð
Sameinuðu þjóðanna ályktun, þar sem þess
var meðal annars krafist að hinn vopnaði armur
Hizbollah yrði lagður niður, en af því hefur ekki
orðið.
FBL-GREINING: HIZBOLLAH
Vasast bæði í stjórnmálum og stríði
Undanfarna átján mánuði
hafa fjögur fíkniefnamál
komið upp, tengd sex mönn-
um frá Litháen. Með hand-
töku mannanna var komið
í veg fyrir að á fimmta tug
kílóa af fíkniefnum færu í
sölu hér á landi.
Þær gerast æ háværari raddirnar
í samfélaginu um að litháísk
glæpasamtök séu búin að festa
rætur í undir-
heimunum hér á
landi.
Síðastliðna
átján mánuði
hafa fjögur fíkni-
efnamál varð-
andi Litháa
komið upp og
hafa sjö menn
verið sviptir
frelsinu í kjöl-
farið. Þeir sitja allir í gæsluvarð-
haldi á Litla-Hrauni ásamt Lithá-
anum Tomasi Malakauskas, sem
dæmdur var fyrir aðild sína að lík-
fundarmálinu svokallaða, þar sem
ungur Lithái, Vaidas Jucevicius,
lét lífið eins og frægt er orðið.
Valtýr Sigurðsson, forstjóri
Fangelsismálastofnunar, segir að
um einsdæmi sé að ræða, aldrei
hafa jafn margir setið inni frá
sama landinu. Þessir átta Litháar
eru um tveir þriðju hlutar erlendra
fanga á Litla-Hrauni.
Hörður Jóhannesson, yfirlög-
regluþjónn hjá lögreglunni í
Reykjavík, minnist þess að fyrir
nokkrum árum hafi fólk frá Hol-
landi og Þýskalandi tekið að
streyma til landsins með fíkniefni
en nú séu það Litháar sem eru
mest áberandi.
„Verðið hérna er hátt. Áður
fyrr voru menn að fara sjálfir út
til að kaupa efni og þá voru margir
milliliðir sem hækkaði verðið,“
segir Hörður. „Nú virðist þetta
vera þannig að það er söluaðili úti
í Litháen sem útvegar burðardýr
og selur efnið beint hingað komið.
Á markaðsverðinu hér hirðir hann
töluverðan gróða. Þessi burðardýr
eru yfirleitt menn sem hafa ekk-
ert við að vera þarna úti og eru því
tilkippilegir að taka að sér svona
verkefni.“
Hörður segir að erfiðlega gangi
í sumum tilfellum að hafa hendur
í hári vitorðsmanna vegna þess
hversu vel glæpamennirnir feli
slóð sína. „Oft vita burðardýrin
hvorki hver lét þá fá efnið né
hverjum þeir eiga að afhenda það
hér á landi,“ segir Hörður. „Þetta
leiðir til þess að erfiðara er að
tengja menn saman og torveldar
rannsókn mála.“
Þrír Litháar voru gripnir í
tengslum við innflutning á svo-
kölluðum amfetamínbasa og
brennisteinssýru til framleiðslu á
amfetamíni. Með basanum sem
hald var lagt á hefði verið hægt að
framleiða um þrjátíu kíló af
amfetamíni til sölu á götunni. Einn
mannanna var Lithái búsettur hér
á landi og segir Hörður að lög-
regla hafi vísbendingar um að Lit-
háar hér á landi séu annað hvort
að skipuleggja framleiðslu eða séu
nú þegar byrjaðir. „Við höfum
orðið varir við tilburði manna hér
á landi að hefja framleiðslu á
amfetamíni. Við höfum nokkur
dæmi þar sem menn hafa verið að
reyna að koma sér upp framleiðslu
hérna,“ segir Hörður. „Bæði er
framleiðsluferlið einfalt og þú
mátt síður eiga von á því að vera
stoppaður við eftirlit við komuna
til landsins með vínflösku í tösk-
unni heldur en með pakka af hvítu
dufti.“
Á dögunum voru tveir Litháar
gripnir á Seyðisfirði við komuna
til lands með tólf kíló af amfetam-
íni falið í bifreið. Aðspurður hvort
markaðurinn hér á landi sé of lítill
fyrir þetta magn sagði Hörður
þetta snúast um áhættumat frekar
en framboð. „Það er áhættuminna
að koma einu sinni með tólf kíló
heldur en tólf sinnum með eitt kíló.
Ég efa að mennirnir hafi ætlað að
metta markaðinn hér og þar með
lækka verðið,“ segir Hörður
Jóhannesson yfirlögregluþjónn.
Sex Litháar handteknir hér
á landi á átján mánuðum
LITLA-HRAUN Átta Litháar sitja nú í gæsluvarðhaldi á Hrauninu. Þeir eru um tveir þriðju hlutar erlendra fanga í fangelsinu.
FRÉTTABLAÐIÐ/HEIÐA
HÖRÐUR
JÓHANNESSON
FÍKNIEFNAMÁL TENGD LITHÁUM UNDANFARIÐ
■ 30. júní 2005. Tveir Litháar gripnir á Seyðisfirði við komuna til landsins með Norrænu, með
tæp fjögur kíló af amfetamíni falin í bíl.
■ 4. febrúar 2006. Einn Lithái gripinn í Leifsstöð með amfetamínbasa í tveimur flöskum sem
hefði dugað til framleiðslu á um þrettán kílóum af amfetamíni til sölu. Annar Lithái, búsettur hér
á landi, handtekinn í tengslum við málið.
■ 26. febrúar 2006. Einn Lithái handtekinn í Leifsstöð með fimm flöskur af amfetamínbasa
og brennisteinssýru sem hefði dugað til framleiðslu á rúmum sautján kílóum af amfetamíni
til sölu.
■ 6. júlí 2006. Tveir Litháar handteknir á Seyðisfirði við komuna til landsins með Norrænu, með
um tólf kíló af amfetamíni falin í bifreið.
ROMAS KOSAKOVSKIS Var dæmdur í tveggja og hálfs árs fangelsi fyrir tilraun til að
smygla amfetamínbasa og brennisteinssýru.
FRÉTTASKÝRING
ÆGIR ÞÓR EYSTEINSSON
aegir@frettabladid.is
20
00
19
95
14.922
15.396
20
05
16.736
> Íbúafjöldi á Akureyri
Heimild: Hagstofa Íslands