Fréttablaðið - 10.08.2006, Síða 10

10 10. ágúst 2006 FIMMTUDAGUR
SUÐUR-AFRÍKA, AP Kvennadagurinn
var haldinn hátíðlegur um alla
Suður-Afríku í gær og minntust
konur þess að í stað aðskilnaðar-
stefnunnar áður fyrr, standa suður-
afrískar konur nú frammi fyrir
gríðarlegri fátækt og miklu kyn-
ferðislegu og líkamlegu ofbeldi.
Dagurinn var valinn því fyrir
50 árum, hinn 9. ágúst 1956, mót-
mæltu 20.000 konur lögum sem
heimiluðu yfirvöldum að fangelsa
svartar konur sem brutu gegn
aðskilnaðarlögum, tvístra heimil-
um þeirra og senda börnin á ver-
gang.
„Níundi ágúst er dagurinn sem
markar sigurinn yfir aðskilnaðar-
stefnunni,“ sagði Sophia Williams
de Bruyn, ein þeirra sem skipu-
lögðu gönguna, í ræðu sinni við
mikinn fögnuð viðstaddra.
Síðan Suður-Afríka varð lýð-
ræðisríki árið 1994 hafa konur
unnið mikinn sigur í baráttunni
fyrir réttindum sínum. Phumzile
Mlambo-Ncguka, varaforseti
landsins, er kona og af 28 ráðherr-
um í ríkisstjórninni eru 12 konur.
En betur má ef duga skal, því á
sama tíma eru um 75 prósent allra
svartra suðurafrískra kvenna
undir þrítugu atvinnulaus og afar
fáar konur – og enn færri svartar
konur – komast í yfirmanna-
stöður.
„Sem þjóð verðum við að átta
okkur á því að ekkert okkar er
frjálst nema konurnar í landi
okkar séu frjálsar. Frjálsar frá
kynþátta- og kynbundinni mis-
munun, frjálsar frá fátækt, frjáls-
ar frá ótta og ofbeldi,“ sagði for-
seti landsins, Thabo Mbeki, í ræðu
sem hann hélt í tilefni dagsins og
lofaði að ríkisstjórnin myndi láta
meira til sín taka.
Tilkynnt eru um meira heimilis-
ofbeldi og nauðganir í Suður-
Afríku en í nokkru öðru landi í
heiminum og er ástandið svo
slæmt að á sex tíma fresti er
suður-afrísk kona myrt af nánum
ástvini, samkvæmt rannsókn heil-
brigðisyfirvalda.
Jafnframt verða konur verr úti
þegar kemur að HIV-veirunni. Á
meðan 19 prósent allra fullorðinna
Suður-Afríkubúa eru smituð af
HIV er talan mun hærri þegar
kemur að þunguðum konum, yfir
30 prósent, og hefur ríkisstjórnin
ítrekað verið gagnrýnd fyrir að
sinna ekki hættunni sem steðjar
að konum í þessu landi sem hefur
hærri tíðni HIV-tilfella en nokkurt
annað land í heiminum.
smk@frettabladid.is
Samstaðan
enn sterk
Þúsundir kvenna þrömmuðu um Suður-Afríku í
gær í tilefni þess að 50 ár eru liðin frá því að 20 þús-
und konur hættu frelsi sínu í mótmælagöngu gegn
aðskilnaðarstefnunni sem þá ríkti í landinu.
STYRKUR KVENNA Þessar eldri konur voru meðal þúsunda annarra sem gengu að stjórnar-
ráðinu í Pretoríu, höfuðborg Suður-Afríku, í gær í tilefni þess að 50 ár eru síðan suður-
afrískar konur gengu gegn aðskilnaðarstefnunni. Jafnframt mótmæltu þátttakendur í gær
því að suðurafrískar konur verða einna verst úti þegar kemur að fátækt og HIV-veirunni, og
verða fyrir mestu líkamlegu og kynferðislegu ofbeldi af öllum konum í heimi. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
LAXVEIÐI Laxveiði í sumar hefur
gengið í meðallagi vel, en misvel
eftir ám, að sögn Óðins Sigþórs-
sonar, formanns Landssambands
Veiðifélaga. „Vopnafjörðurinn og
Borgarfjarðarárnar hafa verið
góðar, en eitthvað síðra annars
staðar. Þetta stefnir í meðalveiði.
Ég spái að þetta verði rúmlega
þrjátíu þúsund laxar,“ segir
Óðinn.
„Þetta er töluvert minna en í
fyrra, það var mjög góð stangveiði
þá. Sumar ár eru seigar til, en það
er þó ekki hægt að afskrifa þær,
þótt það sé komið fram í ágúst.
Laxinn hefur verið seint á ferð-
inni. Norðvesturlandið hefur ekki
verið sterkt í ár og Laxá í Ásum
hefur verið í dálítilli lægð. Þetta
gengur samt í sveiflum og það
sem fer niður kemur upp aftur,“
segir Óðinn.
Að sögn Óðins hefur veiðst tals-
vert af örlöxum, eða „tittum,“ sem
bendir til að skortur hafi verið á
æti í sjónum. „Yfirleitt kemur gott
stórlaxaár eftir gott smálaxaár, en
sú er ekki raunin í ár. Það er
kannski það eina sem hefur komið
okkur á óvart,“ segir Óðinn. - sgj
Talsvert hefur veiðst af örlöxum í sumar:
Laxveiði í meðallagi
STANGVEIÐIMAÐUR Veiði hefur verið dræm
í sumum vinsælustu ám landsins í sumar.
EINBEITTUR STANGARSTÖKKVARI
Hin spænska Naroa Agirre freistar hér þess
að ná sæti í forkeppni Evrópuleikanna í
frjálsum íþróttum sem fram fer í Gauta-
borg. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
MasterCard
Mundu
ferðaávísunina!
��������������
�������������
����������
���������������
Kúba
���������������������������������������������������������������������������������
��������������������
������� ����������������������������������������������������������������
�������������
����������
���������������������
�����������������
�������������������
����������
�����������
�����������
���������������
�������
��������������
�������������������������
�������������������������
����������������
������������������������
��������������������������������������������
�
�
�
�
�
�
��
��
��
��
��
�
��
��
�
�
�
DÓMSMÁL Hæstiréttur stytti í gær
gæsluvarðhaldsúrskurð Héraðs-
dóms Reykjavíkur yfir nítján ára
pilti sem stakk föður sinn í síðuna
með hnífi aðfaranótt 17. júní. Einn
dómaranna skilaði sératkvæði í
málinu og telur piltinn í hættu í
fangelsi.
Héraðsdómur Reykjavíkur
dæmdi manninn í gæsluvarðhald til
24. október en Hæstiréttur stytti
varðhaldið til 27. september. Í dómi
Hæstaréttar kemur fram að piltur-
inn hafi verið ákærður fyrir tilraun
til manndráps, en faðir piltsins
hlaut lífshættulega áverka af stung-
unni.
Einn dómaranna þriggja sem
málið dæmdu, Hjördís Hákonar-
dóttir, skilaði sératkvæði þar sem
hún taldi áframhaldandi gæsluvarð-
hald ekki nauðsynlegt og lagði til að
dómur héraðsdóms yrði felldur úr
gildi. Segir hún ljóst af gögnum
málsins að pilturinn hafi stungið
föður sinn eftir að faðirinn ögraði
honum. Pilturinn hafi ekki áður
orðið uppvís að hegningarlagabrot-
um og geðlæknir telji persónuleika
og sálarástand piltsins þess eðlis að
honum sé hætta búin af lengri
fangavist. Þá tekur hún fram að geð-
læknir telji enga hættu stafa af pilt-
inum og að meðferðarráðgjafi segi
að ekkert bendi til þess að hann sé
afbrota- eða ofbeldishneigður. - sh
Sératkvæði barst þegar varðhald19 ára pilts sem stakk föður sinn var staðfest:
Telur piltinn í hættu í fangelsi
HÆSTIRÉTTUR Héraðsdómur hafði dæmt
piltinn í gæsluvarðhald til 24. október en
Hæstiréttur stytti það til 27. september.
BANDARÍKIN, AP Mikil neysla gos-
drykkja og annara sætra drykkja
seinustu fjóra áratugina er ein
helsta ástæða gríðarlegs offitu-
vandamáls bandarísku þjóðarinn-
ar, kemur fram í niðurstöðum
nýrrar bandarískrar rannsóknar
sem gerð var við Harvard-háskól-
ann. Sýnir hún að einn sætur gos-
drykkur á dag getur valdið allt að
sjö kílóa þyngdaraukningu á einu
ári. - smk
Ný bandarísk rannsókn:
Gosið fitar
BLESSAÐ VATNIÐ Vatn er hollara en
gosdrykkir.
BANDARÍKIN Fjórar mörgæsir og
nokkrir hitabeltisfiskar drápust
þegar bíll sem flutti dýrin valt á
hraðbraut í Texas í Bandaríkjun-
um á þriðjudag. Tuttugu og einni
mörgæs var bjargað. Kolkrabbi
sem var einnig í bílnum slapp
ómeiddur. Þetta kemur fram á vef
bandarísku fréttastöðvarinnar
CNN.
Lögreglumaður sem kom á
vettvang segir slysið vera það
allra furðulegasta sem hann hafi
séð. „Ég hef séð bílslys þar sem
kýr, hestar og svín koma við sögu
en þetta er í fyrsta skipti sem
dýrin eru mörgæsir.“ - sþs
Dýraflutningar fara úrskeiðis:
Fjórar mörgæsir
drepast í bílslysi