Tíminn - 10.09.1978, Blaðsíða 10

10
Sunnudagur 10, september 1978
ENGIHN ER FUUKONIINH
Aðeins einn kemst næst því
í hverri grein.
í byggingariðnaði eru gerðar miklar kröfur, enda eru
byggingaraðilar stöðugt á höttunum eftir betri tækjum, meiri
afköstum og hagkvæmari útkomu.
Framleiðendur byggingakrana og steypumóta eiga í harðri
samkeppni um heim allan. Þess vegna verður val
byggingaraðila undantekningarlaust þau tæki, sem hafa
sannað kosti sína og yfirburði í reynd.
BPR byggingakranarnir, eru stolt franska byggingariðnað-
arins vegna afburða hæfileika, og útbreiðslu þeirra um allan
helm.
HUNNEBECK steypumótin hafa valdið tímamótum, ekki bara
í Þýzkalandi, heldur víðast hvar annarsstaðar.
Betri lausn er varla til!
Allar frekari upplýsingar fúslega veittar á skrifstofunni.
ARMANNSFELL HF.
Leigu- sölu- og varahlutaþjónusta.
Funahöfða 19, Sími83307.
CO Húnnebeck
■"C^T^fírgardl^^
SÍMAR: 1-69-75 & 1-85-80
Auk þess að vera með verzlunina fulla af
nýjum húsgögnum á mjög góðu verði og
greiðsluskilmálum höfum við i
ÚTSÖLU-HORNINU:
Borðstofuborð, palesander Kr.
Léttsófasett —
Sófasett —
Raðsófasett —
Sófasett —
Sófaborð —
Borðstofusett —
Sófasett
(2 hábaksstólar + 2ja sæta sófi,
með nýju plussáklæði) —
35.000
56.000
85.000
48.000
35.000
15.000
80.000
180.000

Eins og þú sérð —
EKKERT VERÐ
Félagsmálastofnun
Reykjavikurborgar
óskar cftir starfsfólki i heimilisþjónustu.
Upplýsingar gefur forstööukona í sima 18800.
ÍHÍI Felagsmálastofnun Reykjavíkurborgar
'V Vonarstræti 4 sími 25500
Ábyrgð okkar
„Langt fram eftir árum taka börn með
einlægni og opnum huga við öllu, sem
er sagt.. ”
segir Gunnvör Braga i þessu viðtali, en
hún hefur lengi annast útvarpsefni
fyrir börn
Flestir útvarpshlustendur
munu kannast við rödd Gunnvar-
ar Braga, þvl aö margt hefur hún
lesið i útvarp, bæöi fyrir börn og
fullorðna. Nú er Gunnvör hingað
komin, og ætlar að spjalla viö les-
endur Timans um stund. Við skul-
um byrja á því að heyra hvað hún
hefur að segja um upphaf sitt og
bernskuár.
„Sigurinn minn i ár”
Hún tekur nú til máls:
— Ég fæddist I Flatey á Breiða-
firði 13. júli 1927. Faöir minn, séra
Siguröur Einarsson, siöar prestur
i Holti undir Eyjafjöllum gegndi
þá prestsskap i Flatey. Sumariö
sem ég fæddist fóru fram alþing-
iskosningar, og pabbi var I fram-
boði, i fyrsta skipti á ævinni.
Hann var að heiman i framboðs-
leiðangri, þegar ég fæddist, og
þegar hann sneri heim aftur, voru
niðurstöður kosninganna þegar
kunnar: Hann hafði ekki náö
kosningu. Mér er sagt, að hann
hafi gengið aö vöggunni, þar sem
ég lá, beygt sig yfir mig og sagt:
„Þetta verður sigurinn minn i
ár.”
— Svo hefur þú auðvitað alist
upp meö foreldrum þinum?
— Já. Þau fluttust frá Flatey.
Pabbi fór til Norðurlanda til
áframhaldandi náms, en móðir
mln, Guðný Jónsdóttir hjúkr-
unarkona, varð fyrst I stað eftir I
Flatey til þess að ráðstafa húsi
þeirra, og meðal annars sá hún
um að selja þessar skepnur sem
þau áttu. En svo fór hún utan á
eftir honum með okkur systurnar,
Hjördisi Braga og mig, og viö
dvöldumst siðan I Danmörku á
annað ár. Þannig stóð á þvi, að ég
lærði að tala dönsku áður en ég
haföi náð viöunanlegu valdi á þvi
að tala Islensku. Ég var alveg tal-
andi á dönsku, þegar við komum
aftur hingað heim.
— Og hefur verið vel mælt á
danska tungu siöan!
— Satt aö segja man ég ekki
eftir þvi að hafa nokkurn tima
lært dönsku, — og þaö á sér vitan-
lega þær eðlilegu orsakir, að ég
var svo ung, þegar við áttum
heima I Danmörku. Hitt er öllu
merkilegra, að ég man ekki held-
ur, eða veit, hvernig ég læröi
sænsku. Ég var gifurlegur bóka-
ormur, þegar ég var barn, en hef
sennilega verið óskaplegur letingi
I barnæsku að öllu öðru leyti. Sú
var þó bót i máli, að pabbi skildi
mig ákaflega vel, og mér tókst
vlst aö fá lánað hjá honum allt
prentað mál, sem barst inn á
heimilið, — með skælum, ef ekki
vildi betur til, — en barnabækur
voru ekki neitt sérlega algengar á
þessum árum.
Þó minnist ég þess, aö mig
vantaði lestrarefni. Við áttum þá
heima aö Lækjargötu 4 1 Reykja-
vik, uppi á lofti I húsinu þar sem
bókaverslun Guðmundar Gama-
lielssonar var. Fyrir mig var það
eins og að sitja við óþrjótandi
uppsprettulind að eiga heima
þarna, — mér fannst svo dásam-
legt að sjá allar þessar bækur I
búöinni.
Svo var það einhverju sinni,
þegar mig vantaði bók að lesa, að
ég rakst á Gösta Berlings sögu i
bókaskáp fööur míns. Þegar ég
opnaði hana, sá ég aö hún var
árituð á dönsku, af þvi aö einhver
danskur klerkur haföi gefið
pabba hana. Ég fór nú að lesa, og
þótt undarlegt væri, þá komst ég
eitthvað talsvert áleiöis. Þó voru
alltaf að koma fyrir orö, sem ég
skildi ekki. Þá hljóp ég inn i her-
bergi til pabba og spurði hann, og
einhvern veginn þrælaöist ég i
gegnum alla bókina. Eftir þetta
las ég sænsku mér að gagni, en
gat auðvitað ekki talað hana. Og
ekki hafði ég lært málið, nema ef
við eigum aö kalla þetta nám,
þegar ég var að stauta Gösta
Berlings sögu.
Þar eru sterkustu eðlis-
þættir hans
— Nú var faðir þinn ekki ein-
ungis mikill lærdómsmaður,
heldur lika ágætt skáld. Varðst þú
ekki vör við yrkingar hans, —
þegar hann var með einhver sér-
stök yrkisefni á prjónunum,
hvernig hann vann, o.s.frv.?
— Nei, um þá hluti veit ég litið.
Eftir að ljóðabók hans, Hamar og
sigð kom út, sendi hann ekki frá
sér bók fyrr en hann var kominn
að Holti. Á árunum, sem erú
þarna á milli, gegndi hann fleiri
en einu starfi, og flest voru þau
umfangsmikil. Hann var kennari
við Kennaraskólann, fréttastjóri
Rikisútvarpsins, og hann átti
sæti á Alþingi. Honum gafst þvi
ekki mikill timi til ljóðagerðar á
þessum árum, þvi að auk alls
annars gerði hann mjög mikið af
þvi að flytja erindi og á þessu
skeiði ævinnar var hann miklu
þekktari sem fyrirlesari en ljóð-
skáld. Það var sá þáttur starf-
semi hans, sem fjölskyldan varð
einkum vör við. Þegar hann var
aðsemja erindi, las hann þau iðu-
lega fyrir móður okkar, og oft var
lika kallað á okkur til þess að
hlusta. Við, börnin vorum aldrei
rekin út, hvort sem hann var að
semja erindi eða lesa það fyrir
mömmu. Og ég var mjög ung,
þegar hann fór að taka mig meö
sér þangað sem hann þurfti að
fara til þess að flytja erindi, hvort
sem það var i samkomuhúsum i
Reykjavik eða á héraðsmótum út
um land.
— Seinna breyttust aðstæðurn-
ar, eins og öllum er kunnugt. For-
eldrar minir skildu, faðir minn
kvæntist Hönnu Karlsdóttur og
gerðist skömmu slöar prestur I
Holti undir Eyjafjöllum, þar sem
hann var til dauðadags. Þegar
hann var setstur um kyrrt fjarri
skarkalanum og fjölmenninu, fór
hannafturaðyrkja.ogorti mikið.
Hann kom þó oft til Reykjavíkur
og heimsótti mig ævinlega, og
ekki sfst eftir aö ég hafði stofnað
mitt eigið heimili viö Meltröö i
Kópavogi. 1 þessum ferðum las
hann alltaf fyrir okkur, bæði það
sem hann hafði ort nýlega, og
ekki siður hitt, sem var I smiðum
það og það skiptið. Það var ekki
sjaldan að hann hafði með sér
prófarkir af þvl sem hann var
með i takinu.
— Veist þú hvernig faðir þinn
vann að ritverkum sinum?
— Ég veit, að hann átti ákaf-
lega létt með að yrkja. Mér er.
kunnugt um, að ljóöabálkurinn
Sól fer sunnan varö allur til I
ferðalaginu, sem er kveikjan að
þeim kvæðum. Hann orti á torgi
suður i Róm, i áætlunarbil á milli
borga eða annarra viðkomustaða
I feröalaginu, og svo framvegis.
Þegar heim kom, tók hann svo
þessi kvæði, lagaði, breytti og orti
jafnvel upp, I sumum tilvikum.
En kveikjan, og meira aö segja
frumgerö allra þessara kvæöa
urðu til á ferðalaginu, og
merkilega oft held ég að hann hafi
litlu þurft aö breyta, þegar hann
fór að vinna kvæðin seinna. Ég
hef meira að segja heimildir um
þetta frá samferöafólki hans. Ég
veit um fólk, sem skrifaði eftir
honum, það sem hann mælti svo
að segja eða alveg af munni fram
i ferðalaginu, og ég hef átt þess
kost að bera þessar frumgeröir
saman við fullort kvæði, sem
hann haföi gengið endanlega frá,
og birt síðan i bók. Þar munar
furðulitlu á fyrstu og sfðustu
geröinni. Þar hafa veigamestu
þættir ljóðsins minnstum breyt-
ingum tekiö i meðförunum.
„Hve glöð er vor æska...” öllum börn-
um er eiginlegt að veita þvi athygli
sem fuliorðna fólkið segir og gerir og
— Veist þú á hverju verka
sinna hann hafði mestar mætur?
— Þvi er kannski ekki auövelt
að svara, en þó held ég að égjari
nærri um þetta. Skálholtsljóð
hans eru auðvitað merkilegur
kvæöabálkur, Háskólaljóöin
sömuleiðis. Þó er mér næst að
halda að hann hafi metið Visurn-
ar um viljann meira en þessa
kvæðabálka, sem ég var að nefna.
Hann minntist oft á þær, bæði á
meðan þær voru i próförk og eftir
það. Ég held, að þar sé meira af
honum sjálfum en I nokkru ööru
verka hans, og þvi lengur sem ég
hugsa um þetta, þeim mun sann-
færðari verð ég um þaö, að i Vis-
unum um viljann megi finna
sterkustu eðlisþætti föður mins.
Langaði að tala fallegt
mál
— En hvað um sjálfa þig?