Fréttablaðið - 07.09.2006, Blaðsíða 68

7. september 2006 FIMMTUDAGUR32
nám, fróðleikur og vísindi
Netfang : alliance@af.is
veffang : www.af.is
Innritun í síma 552 3870 1.-16. september
Guðjón Bjarnason og María Ólafs-
dóttir, ábúendur í Hænuvík við
Patreksfjörð, hafa þurft að senda
dætur sínar tvær, tólf og fimmtán
ára, í skóla til Patreksfjarðar í
fimmtíu kílómetra akstursfjar-
lægð, eftir að grunnskólinn í
Örlygshöfn var lagður niður fyrir
þremur árum síðan.
„Í kjölfar breytinganna stóð til
að Guðný Ólafía og Bjarnveig Ásta
yrðu keyrðar daglega á milli heim-
ilis og skóla. Þegar þessi hugmynd
kom upp var þess farið á leit að ég
og kona mín myndum sjá um akst-
urinn, sem hefði tekið okkur um
tvo tíma daglega. Sveitarfélagið
bauð okkur borgun fyrir þessa
þjónustu en taldi sig ekki geta sinnt
akstri.“
Guðjón setti sig upp á móti
þessu fyrirkomulagi og fór fram á
að dætur hans fengju pláss í heima-
vist á Patreksfirði. „Ástæða þess
að mér hugnast ekki sú hugmynd
að aka langar vegalendir daglega
eru þær að mér finnst þessum tíma
betur varið í annað og lítið vit í að
vera með börn í daglegum ferða-
lögum í alls konar veðrum yfir vet-
urinn.
Á sínum tíma kærðu foreldrar
barna í sveitarfélaginu vinnubrögð
sveitarfélagsins varðandi niður-
fellingu skólans og fékk sveitarfé-
lagið ákúru fyrir. Ákvörðun um að
foreldrar ættu að sjá um akstur
barna til og frá skóla var þó ekki
breytt.
Núna er ekið með Guðnýju og
Ástu á Patreksfjörð eldsnemma á
mánudagsmorgnum og koma þær
heim aftur um hádegi á föstudög-
um.“
Guðjón segir það hafa gleymst í
umræðunni að heimavist sé oft
eina leið barna sem búa í sveit til
félagslegra samskipta við önnur
börn. „Sá tími sem fer í keyrslu er
betur varið í nám eða afþreyingu
og það er einnig staðreynd að færri
börn eru á hvern kennara í fámenn-
um skólum og því auðveldara að
sinna þörfum hvers og eins.“
Tíu nemendur voru í grunnskól-
anum á Örlygshöfn þegar hann var
lagður niður og eru flest þessara
barna nú keyrð til skóla daglega.
Guðjón segir að þrátt fyrir að
dætur hans uni sér vel í skóla og
heimavist á Patreksfirði hefði hann
kosið að hafa þær nær sér. Hann
undrast einnig að ekki hafi komið
upp sú hugmynd að nota nútíma-
tækni og taka upp fjarkennslu í
kjölfar þess að heimavistarskólar
voru lagðir niður.
Guðný Ólafía, sem áður var
nemi í grunnskólanum í Örlygs-
höfn, stundar nú nám í 10. bekk
grunnskólans á Patreksfirði og
líkar vel. „Ég hefði samt gjarnan
viljað vera áfram í skólanum í
Örlygshöfn, því þar var ég meira
með hinum krökkunum.“ Guðný
segist þó vera búin að eignast vin-
konur í skólanum og gömlu skóla-
félagarnir úr grunnskólanum í
Örlygshöfn halda líka hópinn. „Á
kvöldin horfi ég á sjónvarpið á
heimavistinni, er með vinum
mínum eða fer í félagsmiðstöðina
en það er líka gott að komast heim
um helgar,“ segir Guðný, sem er
ekki búin að ákveða hvað hún
muni taka sér fyrir hendur eftir
að skyldunámi lýkur.
hugrun@frettabladid.is
Heimavist góð fyrir
félagsleg samskipti
Heimavistarskólar á grunnskólastigi eru ekki lengur starfandi í landinu og er börnum
í minni skólum boðið upp á akstur til og frá skóla. Guðjón Bjarnason var andsnúinn
því að dætur hans yrðu keyrðar daglega og taldi hag þeirra betur borgið á heimavist.
GUÐJÓN BJARNASON
Rektorinn minn í Menntaskólanum
við Sund lagði ríka áherslu á að
við lærðum það sem okkur þætti
skemmtilegt, því það kæmi helst til
þess að gagnast okkur seinna á lífs-
leiðinni.
Ég tók það svona bókstaflega
og þegar ég fór í háskólann lærði
ég frönsku, íslensku og svo íslensk-
ar bókmenntir, eitthvað sem þykir
nú ekki beint hagkvæmt en mér
þykir afar skemmtilegt,“ segir Katrín
Jakobsdóttir íslenskufræðingur og
varaformaður Vinstrihreyfingarinn-
ar - græns framboðs. Hún segir
jafnframt að henni þyki í raun ekki
skipta máli hvaða nám verði fyrir
valinu heldur að það sé stundað af
alúð og áhuga.
„Svo má líka minna á að
margt af því sem maður kynnist
í námi, svo sem ýmsar umræð-
ur, þátttaka í félagslífi, sem virð-
ist ekki eiga til með að gagnast
manni á nokkurn hátt seinna
meir, hefur komið í góðar þarfir,“
segir Katrín og nefnir sem dæmi
að þótt námskeið í þjóðsögum
eða ævintýrum virðist hvorki
gróðavænleg né nytsamleg við
fyrstu kynni sitji ýmislegt eftir
sem nýtist vel í lífinu. „Slíkt getur
opnað fyrir manni dyr í nýjar
víddir og kennt manni að hugsa
á annan hátt en áður. Þó maður
átti sig ekki á því alveg á meðan
á náminu stendur,“ segir Katrín
að lokum.
SKÓLAGANGAN: KATRÍN JAKOBSDÓTTIR
Námið skiptir ekki höfuðmáli heldur áhuginn264 grunnskólabörn höfðu pólsku sem
móðurmál á Íslandi 2005
144 grunnskólabörn höfðu filippeysku sem
móðurmál á Íslandi árið 2005
55 grunnskólabörn höfðu albönsku sem móður-
mál á Íslandi árið 2005
Kjarni málsins
Fyrsta námskeiðið sem haldið var undir nafni
Kvikmyndaskóla Íslands var árið 1992 í hús-
næði MÍR félagsins við Vatnsstíg 10 í Reykja-
vík. Nemendur voru þá 23 talsins en kennarar
og fyrirlesarar sautján, en meðal þeirra má
finna marga af helstu kvikmyndagerðarmönn-
um landsins. Skólinn hefur síðan þá verið til
húsa víðs vegar um Reykjavík. Það var ekki fyrr
en árið 2002 að skólinn fékk fast aðsetur að
Laugavegi 176, þar sem Ríkissjónvarpið hafði
áður verið. Árið eftir fékk skólinn formlega við-
urkenningu menntamálaráðuneytisins.
Kvikmyndaskólinn hefur starfað í nánum
tengslum við hagsmunasamtök kvikmynda-
gerðarmanna og sjónvarpsstöðvar og er
námið fyrir fólk sem stefnir að því að starfa
í kvikmynda-, sjónvarps-, og tölvuleikjaiðnaði.
Sérstök valnefnd sér um að velja nemendur úr
hópi umsækjenda.
■ Skólinn
Kvikmyndaskóli Íslands
Málþing um niðurstöður skýrslu OECD um íslenska háskólastigið verður haldið
í Iðusölum við Lækjargötu á morgun og stendur það frá níu til eitt. Í skýrslunni
var meðal annars vakin athygli á að ör þensla kerfisins síðustu ár hefði leitt af sér
ýmis vandamál sem nauðsynlegt sé að bregðast við. Sérstaklega þyrfti að leita
nýrra leiða við að fjármagna háskólana umfram það sem hið opinbera hefði
tök á að leggja fram, þar sem líklegt
sé að hægi á vexti þjóðarframleiðslu
á næstu misserum. Því sé nauðsyn-
legt að opna umræðu um skólagjöld
hér á landi þótt það hafi verið veru-
lega viðkvæmt mál hingað til. Meðal
þeirra sem fjalla um niðurstöðurnar
og viðbrögð við þeim eru Þorgerður
Katrín Gunnarsdóttir menntamála-
ráðherra og Paulo Santiago, sérfræð-
ingur frá OECD.
■ Málþing um íslenska háskólastigið
Nauðsynlegt að ræða um skólagjöld
Nemendum við Háskóla Íslands
gefst í haust tækifæri til að sækja
framhaldsnámskeið í mannerfða-
fræði í umsjón vísindamanna og
sérfræðinga Íslenskrar erfða-
greiningar og Háskóla Íslands.
Námskeiðið er liður í samstarfi
Íslenskrar erfðagreiningar og
Háskóla Íslands en viljayfirlýsing
um frekara samstarf var undirritað
fyrr í vikunni af Kára Stefánssyni,
forstjóra Íslenskrar erfðagreiningar
og Kristínu Ingólfsdóttur, rektor
Háskóla Íslands.
Kári sagði við undirritun yfir-
lýsingarinnar að hann væri þakk-
látur Háskóla Íslands fyrir að hafa
sýnt vilja fyrir samstarfinu, en
fram til þessa hafa háskólinn og ÍE
átt í samstarfi á óformlegum
grundvelli.
Námskeiðinu er ætlað að veita
nemendum innsýn í nýjustu rann-
sóknir og kenningar á fræðasvið-
inu. Sérstök áhersla verður lögð á
að kynna aðferðir og úrvinnslu
gagna úr viðamiklum gagnasöfn-
um við erfðarannsóknir á algeng-
um og flóknum erfðasjúkdómum.
Meðal annars verða til úrlausnar
raunveruleg viðfangsefni úr erfða-
rannsóknum Íslenskrar erfða-
greiningar. - jss
HÁSKÓLINN OG ÍSLENSK ERFÐAGREINING
Kári Stefánsson forstjóri og Kristín Ing-
ólfsdóttir, rektor Háskóla Íslands.
Formlegt samstarf hafið
TÍMI HEIMAVISTAR-
SKÓLANNA LIÐINN
Engir heimavistarskólar eru nú
starfandi á Íslandi á grunnskóla-
stigi. Fyrir sextán árum síðan voru
starfandi heimavistarskólar á
landinu þrjátíu talsins, fyrir átta
árum voru þeir sex en nú eru börn
í skólum keyrð til og frá heimili
sínu daglega. Fækkun heimavist-
arskóla er í samræmi við stefnu
fræðsluyfirvalda um að nemend-
um skuli ekið í skóla, sé þess
nokkur kostur, ekki síst yngri nem-
endum. Samkvæmt lögum um
grunnskóla frá árinu 1995 eiga
nemendur að eiga kost á námi í
heimabyggð.
Grunnskólum fer fækkandi á
landinu og fámennir skólar eru á
undanhaldi. Á meðan grunnskól-
um fjölgar á höfuðborgarsvæðinu
fækkar þeim á landsbyggðinni.
PATREKSFJÖRÐUR Þegar skólinn á Örlygshöfn var lagður niður var börnum gert að fara í
skóla á Partreksfirði.